Tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác tư tưởng docx

Tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác tư
tưởng
Tuyên truyền là một bộ phận, một tác nghiệp của công tác tư
tưởng có vị trí hết sức quan trọng, bởi vậy, Người định nghĩa và
xác định rõ mục đích của tuyên truyền “Tuyên truyền là đem
một việc gì nói cho dân hiểu, dân nhớ, dân theo, dân làm. Nếu
không đạt được mục đích đó, là tuyên truyền thất bại”
Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh rất chăm lo đến công tác giáo
dục chính trị tư tưởng, bởi theo Người “Tư tưởng không đúng
đắn thì công tác ắt sai lầm”; rằng “Trong Đảng và ngoài Đảng
có nhận rõ tình hình mới, hiểu rõ nhiệm vụ mới thì tư tưởng mới
thống nhất, tư tưởng thống nhất thì hành động mới thống
nhất”(1). Công tác tư tưởng tự bản thân nó đã hàm chứa những
vấn đề nhạy cảm, phức tạp, đa chiều, liên quan đến tâm tư
nguyện vọng của cán bộ, đảng viên, nhân dân; liên quan đến sự
thành bại của sự nghiệp cách mạng. Người nói: “Lãnh đạo quan
trọng nhất là lãnh đạo tư tưởng, phải hiểu tư tưởng của mỗi cán
bộ để giúp đỡ thiết thực trong công tác; vì tư tưởng thông suốt
thì làm tốt, tư tưởng nhùng nhằng thì không làm được việc”(2).
Trong báo cáo tại Hội nghị lần thứ 6 Ban chấp hành Trung ương
Đảng khoá II (15-7-1954), trong mười công tác được xác định
thì công tác lãnh đạo tư tưởng là quan trọng nhất (3). Hồ Chí
Minh luôn yêu cầu “Cán bộ lãnh đạo và cán bộ các ngành, tư
tưởng phải thông, phải thật thông. Phải có quyết tâm khắc phục
khó khăn, làm tròn nhiệm vụ”(4). “Phải đánh thông tư tưởng và
động viên sáng kiến và lực lượng của toàn Đảng, toàn dân. Mọi
người quyết tâm làm cho được và tin tưởng làm nhất định
được”(5). Mỗi lần về thăm các nhà máy, công trường, hợp tác
xã, Bác Hồ luôn nhắc nhở, động viên cán bộ, đảng viên, nhân
viên “Muốn quản lý tốt thì cán bộ và công nhân phải thông suốt
tư tưởng”.

Trên cơ sở quy luật của công tác tư tưởng, Người đã trù liệu hệ
quả khi đảng viên chưa thông suốt tư tưởng sẽ dẫn tới những
biến dạng khôn lường “Nếu đảng viên tư tưởng và hành động
không nhất trí, thì khác nào một mớ cắt rời, “trống đánh xuôi,
kèn thổi ngược”. Như vậy, thì không thể lãnh đạo quần chúng,
không thể làm cách mạng”(6). Do đó mà Người luôn canh cánh
kỳ vọng làm sao tư tưởng tiên tiến, tư tưởng XHCN phải trở
thành chủ đạo, trường tồn cùng với Đảng, với cán bộ, đảng viên
và nhân dân. Người chỉ rõ “Tư tưởng thông suốt thì mọi việc
làm đều tốt. Phải làm cho tư tưởng xã hội chủ nghĩa hoàn toàn
thắng, tư tưởng cá nhân hoàn toàn thất bại”(7).
Tuyên truyền là một bộ phận, một tác nghiệp của công tác tư
tưởng có vị trí hết sức quan trọng, bởi vậy, Người định nghĩa và
xác định rõ mục đích của tuyên truyền “Tuyên truyền là đem
một việc gì nói cho dân hiểu, dân nhớ, dân theo, dân làm. Nếu
không đạt được mục đích đó, là tuyên truyền thất bại”(8). Người
nói “Người tuyên truyền bao giờ cũng phải tự hỏi: Viết cho ai
xem? Nói cho ai nghe? Nếu không vậy, thì cũng như cố ý không
muốn cho người ta nghe, không muốn cho người ta xem”(9). Do
mục đích, yêu cầu của công tác tuyên truyền, nhất là tính chính
xác và sức lay động lan toả đối với dân chúng nên Hồ Chí Minh
đòi hỏi cán bộ tuyên truyền “Phải biết cách nói. Nói thì phải
giản đơn, rõ ràng, thiết thực. Phải có đầu, có đuôi, sao cho ai
cũng hiểu được, nhớ được”(10); rằng: Người tuyên truyền
không điều tra, không phân tách, không nghiên cứu, không hiểu
biết quần chúng, chỉ gặp sao nói vậy, bạ gì viết nấy, nhất định
thất bại. Khi tuyên truyền vận động đồng bào dân tộc thiểu số,
Người lưu ý: Phải nói thiết thực, rõ ràng để đồng bào dễ nghe,
dễ hiểu và làm được tốt.
Với sự quan sát và thông qua nhiều kênh tiếp nhận, với tình cảm

chân thành mà Người nhắc nhở, phê phán một số báo cáo viên
thiếu chủ động, đầu tư trong việc chuẩn bị bài nói, thuyết trình
“Nhiều người trước khi nói không sắp sửa kỹ càng. Lúc ra nói
hoặc lắp lại những cái người trước đã nói. Hoặc lắp đi lắp lại cái
mình đã nói rồi”(11); hoặc “Nhưng viết một cách cao xa, mầu
mè, đến nỗi chẳng những quần chúng không hiểu, mà cả cán bộ
cũng không hiểu”(12). Đặc biệt Người còn phê phán một số
người sính dùng chữ, nhất là thích dùng chữ Hán “Tiếng ta có
thì không dùng, mà cứ ham dùng chữ hán. Dùng đúng, đã là một
cái hại, vì quần chúng không hiểu. Nhiều người biết không rõ,
dùng không đúng, mà cũng ham dùng, cái hại lại càng to”(13).
Vì vậy, Hồ Chí Minh mong muốn làm sao trong mỗi bài nói, bài
viết phải thấu cảm được ý tưởng và mong ước của nhân dân.
Người yêu cầu “Mỗi tư tưởng, mỗi câu nói, mỗi chữ viết, phải tỏ
rõ cái tư tưởng và lòng ước ao của quần chúng”(14). Có như vậy
công tác tư tưởng mới đạt được mục tiêu “được người, được
việc, được tổ chức” như nguyên Tổng bí thư Lê Khả Phiêu đã
khẳng định. “Phải đạt được mục đích tăng cường đoàn kết nhất
trí trong Đảng, trong quân đội”(15).
Hơn lúc nào hết đội ngũ cán bộ Tuyên truyền “Phải có lòng tự
tin, tin vào mình, tin Đảng, tin giai cấp, tin nhân dân mình”(16),
thiếu nó thì khó có thể hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao
trên mặt trận tư tưởng văn hoá. Xuất phát từ vai trò, tầm quan
trọng của công tác tư tưởng nên Người luôn mong muốn “Người
tuyên truyền cần phải chịu khó, chịu khổ, khéo ở, siêng làm.
Chớ tưởng rằng: Đi phớt qua địa phương, diễn thuyết một hai
giờ đồng hồ mà có kết quả. Đến một địa phương nào cần phải đi
thăm các cụ phụ lão, các người phụ trách, rồi đi thăm các nhà
đồng bào để gây cảm tình, và để hiểu biết tình hình địa
phương”(17). Người còn chỉ giáo “Thấy dân làm việc gì, bất kỳ

to nhỏ, ta cũng ra tay làm giúp. Đó là cách gây cảm tình tốt nhất,
nó sẽ giúp cho việc tuyên truyền kết quả gấp bội”(18). Cán bộ
Tuyên truyền cần phải chủ động học tập nâng cao trình độ, kiến
thức, nếu không sẽ lạc hậu, thoái bộ; luôn nắm vững chủ trương,
nghị quyết của Đảng, pháp luật của Nhà nước, tập quán, sinh
hoạt của nhân dân. Chú trọng “nâng cao trình độ lý luận, gắn
liền công tác lý luận với thực tiễn cách mạng; phải đi sát thực tế,
phải liên hệ mật thiết với quần chúng”(19). Đồng thời Người
còn căn dặn: Cán bộ, đảng viên phải nâng cao chí khí chiến đấu,
nâng cao lòng tin tưởng. Trong kháng chiến rất khó khăn nếu
chí khí chiến đấu của bộ đội, cán bộ, nhân dân mà sụt thì sẽ thất
bại.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đi xa chúng ta nhưng tư tưởng của
Người nói chung, về công tác tư tưởng nói riêng vẫn còn sống
mãi với thời gian, với Đảng ta, và đội ngũ những người làm
công tác Tuyên giáo hôm nay. Đó là hành trang, phương pháp
luận quý báu để Đảng ta, đội ngũ làm công tác tuyên truyền
vững tin hơn, trí tuệ sắc sảo hơn nhằm góp phần nâng cao chất
lượng công tác tư tưởng của Đảng lên một tầm cao mới. Đặc
biệt càng có ý nghĩa cấp bách khi Đảng ta thực hiện chủ trương
mở cửa, hội nhập; khi các lực lượng thù địch chưa từ bỏ mưu
toan chống phá cách mạng nước ta, hòng chia rẽ Đảng với nhân
dân; khi “Công tác tư tưởng còn thiếu sắc bén, tính chiến đấu
còn hạn chế…; chưa làm tốt công tác giáo dục chính trị, tư
tưởng và đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, tư tưởng cơ hội,
những quan điểm mơ hồ, sai trái; thiếu quan tâm giáo dục lý
tưởng, đạo đức, lối sống”(20). Khắc phục và thực hiện tốt các
nhiệm vụ đó là nhân tố để “Đảng ta là một tập thể lớn, tư tưởng
nhất trí, hành động nhất trí” trong tiến trình kiến tạo đất nước
theo lý tưởng xã hội chủ nghĩa, đẩy nhanh công nghiệp hoá, hiện

đại hoá vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân
chủ, văn minh.
TS. Nguyễn Thế Tư, Học viện Chính trị- Hành chính khu vực III
Tài liệu tham khảo
(1); (2); (3) Hồ Chí Minh toàn tập, Nxb CTQG, H, 2000, tập 7,
tr.319; tr.466; tr.319
(4); (5); (6); (7) Hồ Chí Minh toàn tập, Nxb CTQG, H, 2000, tập
9, tr.224; tr.246; tr.288; tr.277
(8); (9); (10); (11); (12); (13); (14); (17); (18) Hồ Chí Minh toàn
tập, Nxb CTQG, H, 2000, tập 5, tr.162; tr.300; tr.162; tr.301-
302; tr.304; tr.305; tr.306; tr.163; tr.163
(15); (16); (19) Hồ Chí Minh toàn tập, Nxb CTQG, H, 2000, tập
8, tr.353; tr.385; tr.157
(20) Văn kiện Hội nghị lần thứ năm ban chấp hành Trung ương
khoá X, Nxb CTQG, H, 2007, tr.36