Bài giảng quản lý dự án lâm nghiệp xã hội part 10 pps

Các tiêu chí giúp bạn hiểu đợc bạn đang ở đâu, con đờng bạn đang đi, bạn đã đi
đợc bao xa so với đích. (
Hart 1995, trong Somoj and McSweeney 1996)

Xác định các tiêu chí để lm việc trong thực tiễn:
Một công cụ chung giúp cho tiến trình ny l sử dụng cụm từ viết tắt SMART.
Các tiêu chuẩn khác có thể đợc sử dụng để thẩm định các tiêu chí nh:
tính hợp lý, đo
lờng đợc, có thể kiểm tra, hiệu quả kinh tế, thời gian, tính liên quan, tính ảnh hởng
v đúng hạn.
Tiêu chí của ngời dân: Các tiêu chí tìm đợc từ cá nhân, hộ gia đình v
cộng đồng thờng đợc hiểu nh l tiêu chí của ngời dân (Hambly
1996). Nhóm tiêu chí ny quan trọng trong việc giám sát, đánh giá các
dự án lâm nghiệp xã hội; vì điều dễ nhận thấy l các tiêu chí ny phản
ảnh mong đợi v nguyện vọng của họ trong cải thiện đời sống, quản lý
ti nguyên thiên nhiên.
GTZ (1997) đã đề nghị 03 kiểu dạng của tiêu chí cho tiến trình giám sát:
Các tiêu chí bản địa v kinh nghiệm (Giống nh tiêu chí của ngời dân
đã nói trên đây): Chúng đợc sử dụng bởi nông dân v phản ảnh các
thay đổi về điều kiện môi trờng v kinh tế xã hội.


Các tiêu chí khoa học kỹ thuật có tính bao trùm, chuyên môn v định
lợng, chúng thúc đẩy sự so sánh về không gian v thời gian.


Tiêu chí đại diện, chỉ thị có thể giúp cho việc liên kết giữa các phơng
pháp khoa học với kinh nghiệm của nông dân. Các tiêu chí ny giúp cho
việc miêu tả các thay đổi thay vì dùng các dự báo

Trong thực tế các dự án LNXH thì cá
c nội dung của tiêu chí cần quan tâm l: Vấn
đề xã hội, con ngời v thể chế, vấn đề kinh tế ti chính v môi trờng. Độc giả có
thể tham khảo bộ câu hỏi thẩm định tính bền vững của dự án do Cơ quan hợp tác v phát
triển Thuỵ Sĩ (SDC) xuất bản.
27 Phơng pháp, công cụ giám sát v đánh giá dự án LNXH có sự
tham gia
Trong thực tế có rất nhiều kiểu dạng v mức độ tham gia trong giám sát v đanh
giá, Murphy (1993)
(Joanne Abbot v Irene Guijt, 1997) đề nghị rằng chìa khoá của sự
thnh công l kết hợp đợc các phơng pháp trong nhiệm vụ ny.
Thông thờng chúng ta phải đối mặt với những trở lực về thời gian v nguồn
lực cũng nh ti chính trong tiến trình ny, do vậy mục đích của giám sát v
đánh giá cần xác định rõ v việc lựa chọn phơng pháp tiếp cận thích hợp đóng
vai trò quan trọng.
Joanne Abbot (1997) đã đề nghị phối hợp 03 kiểu tiếp cận có quan hệ với nhau để
thu hút sự tham gia của nhiều bên liên quan trong giám sát sự thay đổi môi trờng dự án;
91
đó l: (1) Sử dụng các kỹ thuật PRA để giám sát; (2) Dựa trên các cuộc phỏng vấn sâu
với các thnh viên của cộng đồng; (3) Dựa trên tiếp cận
thẩm định sinh thái
Giám sát có sự tham gia dựa vo các kỹ thuật PRA:

Hình 6.3: Sơ đồ sử dụng đất l công cụ để ngời dân giám sát tiến trình quy hoạch sử
dụng đất
Có rất nhiều
phơng pháp luận
giám sát có sự
tham gia sử dụng
kỹ thuật PRA để

khám phá các sự
đổi thay trong môi
trờng địa phơng
nơi có dự án.
PRA đợc
dừng phổ biến để
các thnh viên
trong cộng đồng v
ngời bên ngoi
thẩm định các điều
kiện của địa
phơng. Cộng
đồng có thể lm
các cuộc điều tra (mang tính chất định tính nhiều hơn) về việc sử dụng nguồn lực v xác
định những vấn đề v trở ngại.
- Các kỹ thuật nh vẽ sơ đồ nguồn ti nguyên thiên nhiên, ma trận sắp xếp
các loi đợc u tiên thờng đợc sử dụng để có thông tin về sự thay đổi
trong sử dụng ti nguyên v cơ cấu cây trồng vật nuôi.
- Đi lát cắt với những ngời có kinh nghiệm trong cộng đồng, phỏng vấn
những ngời lãnh đạo địa phơng, gi lng để thu nhận đợc thông tin
về lịch sử v viễn cảnh sử dụng đất.
- Biểu đồ theo thời gian cũng l kỹ thuật giúp cho việc hiểu đợc kết quả
thay đổi trong thực tế về quản lý các nguồn ti nguyên, thay đổi về môi
trờng.
- Sơ đồ Venn có thể lm nổi bật mối quan hệ giữa các tổ chức liên quan
đến quản lý nguồn ti nguyên v sự thay đổi của nó.
- Kỹ thuật phân loại kinh tế hộ có sự tham gia giúp cho việc thẩm định sự
thay đỏi về kinh tế của hộ gia đình v cộng đồng trong tiến trình v khi
kết thúc dự án.
Giám sát dựa vo PRA cần đợc thực hiện với các nhóm khác nhau theo tình

hình kinh tế, v văn hoá; theo giới hoặc tuổi tác của các thnh viên để khám phá các
thay đổi hết sức đa dạng trong một cộng đồng.
Kỹ thuật phỏng vấn:
92
Rất nhiều cơ quan phát triển đa ra các báo cáo giám sát v đánh giá; trong đó bao
gồm kết quả phỏng vấn với nhiều thẩm định có tính chất định tính. Các bằng chứng của
phỏng vấn l hữu ích cho các thẩm định các thay đổi về môi trờng có tính di hạn hơn
l những thay đổi hng tháng. Một lợc sử không chính quy về các hoạt động của dự
án đợc cung cấp từ các nhân viên dự án, các nhóm mục tiêu, hoặc cá nhân giúp cho
việc xây dựng một bức tranh của dự án v các tác động của nó.
Kỹ thuật phỏng vấn cho phép giám sát các khía cạnh thay đổi khác nhau về xã hội
Tuy vậy kỹ thuật phỏng vấn cũng phải đối mặt với hai thử thách: (1) Lm thế no
để bảo đảm các phỏng vấn đa ra đợc bằng chứng thông tin rõ rệt, xác đáng?; (2)Lm
thế no bảo đảm rằng thông tin thu thập đợc có yếu định lợng m thông thờng l rất
cần thiết?
Các phơng pháp sinh thái:
Có một số cách tiếp cận để thẩm định v giám sát mật độ, số lợng thực vật v động
vật đáng tin cậy v dễ hiểu v dễ sử dụng. Tuy vậy cho đến nay các nh sinh thái học
vẫn tiếp tục tranh luận về phơng pháp rút mẫu thích hợp nhất để giám sát v đánh giá
ti nguyên.
Một nhiệm vụ của giám sát l cần phân biệt giữa dự đoán còn mơ hồ với dự đoán
chính xác. Nhiều vấn đề đợc kết hợp trong kỹ thuật điều tra tự nhiên nh việc đo tính
không gian bên trên v dới mặt đất.
Bất kỳ phơng pháp rút mẫu no cũng yêu cầu sử dụng phép ngoại suy để dự đoán
v tính toán sai số. Mặc dù phải đối mặt với các thử thách trong dự đoán mật độ thực vật
v động vật, một vi tác giả đã có cố gắng trong việc thu hút sự tham gia của ngời địa
phơng trong thẩm định sinh thái với các kỹ thuật tiêu chuẩn.
Thực tế cho thấy thông qua kiến thức sinh thái địa phơng, cá nhân ngời nông dân
có thể tham gia vo tiến trình thu thập dữ liệu v trong vịêc lm sáng tỏ các kết quả đánh
giá sinh thái.

Tuy nhiên cần lu ý rằng điều quan trọng l xác định đợc các mục tiêu của giám
sát v ai l ngời sử dụng thông tin ny để chọn lựa các phơng pháp luận thích hợp.


93
Ti liệu tham khảo
Tiếng Việt
1. Nguyễn Trọng Dũng (1993): Tính toán đánh giá dự án đầu t trong nền kinh tế thị
trờng. NXB lao động. H Nội.
2. FAO (1997): Chu trình dự án FAO - Sách hớng dẫn
3. Georges Hirsch and others (1994): Quản lý dự án - Các vấn đề, phơng pháp v
áp dụng ở Việt Nam. Nxb Giáo dục, H Nội
4. Phạm Khắc Hồng - Nguyễn Văn Tuấn (1996): Quản lý doanh nghiệp lâm nghiệp.
NXB Nông nghiệp. H Nội.
5. Hội khoa học kinh tế nông lâm (1995): Lập v phân tích các dự án phát triển nông
thôn - NXB nông nghiệp- H Nội.
6. Bill Jackson: Thiết kế dự án v đánh giá dự án sử dụng phơng pháp khung logic
(Logic Framework - logframe)
7. Nguyễn Ngọc Mai (1989): Phân tích v quản lý Dự án đầu t. NXB khoa học kỹ
thuật. H Nội - 1995. Mark R., Neil T.; Project Evaluation: A Guide for NGOs;
Glasgow.
8. Karen McAllister (1999): Tìm hiểu sự tham gia: Giám sát v đánh giá - Tiến trình,
kết quả v tác động. IDRC, Canada
9. Nguyễn Thế Nhã v tập thể tác giả (1996): Lập Dự án đầu t phát triển nông
nghiệp - nông thôn. NXB Nông nghiệp. H Nội
10. OXFAM (1999): Báo Cáo Đánh Giá Về Nghèo Khổ Với Sự Tham Gia Của Cộng
Đồng; Oxfam Anh.
11. Đặng Ngọc Quang v cộng sự (1999); Đánh giá một năm thực hiện Dự án Xoá Đói
Giảm Nghèo v Phát Triển Bền Vững, xã Kỳ Thọ - Kỳ Anh - H Tình; H Nội.
12. UNDP: Quản lý dự án - Ti liệu tập huấn.

Tiếng Anh
13. CARE Internatinal in Vietnam (1998); U Minh Thuong Nature Reserve
Conservation and Commnunity Development Project.
14. D'Arcy D.C., Tony G., Carmen A. (1990_; The Community's Toolbox: The Idea,
Methods and Tools for participatory Assessment, Mornitoring and Evaluation in
Community Forestry; FAO Rome.
15. FAO: Forestry Projects Management - Monitoring and Evaluation. 1995.
16. FAO (1993): Assessing forestry project impacts: Issues and strategies
17. FAO (1998): Multi-Topical Paticipatory Planning. Experiences with Natural
Resource Management Planning of the Participatory Watershed Management Project
in Hoanh Bo District, Quang Ninh, Vietnam
94

30. UNDP (1984): Guideline for Planning Communication Support for Rural
Development Campaigns.
29. Simi Kamal (1991): A Handbook on Project Management - Pathfinder
international.
28. Michael C.thomsett Amacom, American Management Association - CÈm nang
qu¶n lý dù ¸n.
27. Lyn Squire & Herman Vander: Economic Analysis of Projects. World Bank - 1989.
26. Joanne Abbot and Irene Guijt (1997): Changing views on change: Participatory
approaches to monitoring the environtment.
25. Jerry A., Jennifer S.(1994); Looking Back and Loking Forward: A Participatory
Approach to Evaluation; Arkansas.
24. Hans M. Gregerson & Amoldo H.Contresal: Economic Analysis of Forestry
Projects. FAO - 1979.
23. Harold Kerzner (1998); Project Management.
22. H.M. Gregersen, K.N. Brooks (1992); Guidelines for Economic appraisal of
watershed management projects. FAO, translated by Pham Minh Nguyet. Agricutural

Publishing House, Ha Noi, Vietnam.
21. Harold Kerzner (1998); Project Management.
20. GTZ (1997): ZOPP Objectives - Oriented Project Planning, Eschborn.
19. GTZ (1989): Applied Project Economics. Eschborn.
18. Forestry Cooperation Programme Vietnam - Sweden (1994): Participatory rural
appaisal, village planning, community management extension and traning for FlFP in
Vietnam. Agricultural publishing house, Hanoi.

95
Khung chơng trình tổng quan tòan môn học
Bi Mục tiêu Nội dung Phơng pháp Vật liệu Thời gian
Bi 1: Khái
niệm v các đặc
điểm dự án LNXH
- Giải thích khái niệm của dự án
nói chung v dự án LNXH nói
riêng.
- Trình by các đặc điểm của
một dự án LNXH
- Phân tích các giai đoạn chính
trong chu trình dự án LNXH

- Khái niệm dự án.
- Phân loại dự án
- Khái niệm dự án LNXH
- Các đặc điểm của dự án LNXH
- Chu trình quản lý dự án LNXH.
Trình by
Động não
Ti liệu phát tay.

OHP

3 tiết
Bi 2: Thông tin v
tiếp cận có sự tham
gia trong chu trình
dự án LNXH
- Xác định nhu cầu v tiêu chí
đánh giá thông tin trong chu
trình của một dự án lâm
nghiệp xã hội;
- Phân tích các nhóm liên quan
v sự tham gia trong một dự
án LNXH.
- Tiếp cận có sự tham gia v sử
dụng PRA trong chu trình dự
án LNXH

- Khái niệm kiến thức, thông tin v dữ
liệu
- Phân tích nhóm liên quan
- Phân tích sự tham gia trong quản lý
dự án LNXH
- PRA trong quản lý dự án LNXH
Trình by
Động não
Thảo luận nhóm
Bi tập

Sơ đồ

OHP
Thẻ, Bảng lật
10 tiết

96
Bi Mục tiêu Nội dung Phơng pháp Vật liệu Thời gian
Bi 3: Lập kế
hoạch dự án LNXH
định hớng theo
mục tiêu
- Trình by phơng pháp ZOPP
để lập kế hoạch dự án định
hớng mục tiêu
- Phân tích, thiết kế kế hoạch
chiến lợc dự án LNXH.

- Giới thiệu phơng pháp ZOPP
- Phân tích dự án:
+ Phân tích thnh viên
+ Phân tích vấn đề
+ Phân tích mục tiêu
+ Xác định mục đích dự án
- Giai đoạn lập kế hoạch dự án:
+ Lập kế hoạch dự án theo khung logic
+ Kế hoạch hnh động
+ Phân tích quyết định chiến lợc dự án
- Phân tích rủi ro
- Cấu trúc văn bản dự án

Trình by

Bi tập tình huống
Động não
Phân tích vấn đề
(SWOT, 5Whys, )
Thực hnh: Viết mục
tiêu SMART, cây vấn
đề, khung logic
Ti liệu phát tay
Thiết kế bi học.
Bi tập tình huống
OHP
PowerPoint
Văn bản dự án
Khung logic của
các dự án

20 tiết
Bi 4: Thẩm định
dự án LNXH
- Trình by mục đích, phơng
pháp v trình tự thẩm định
một dự án nói chung
- Thảo luận các tiêu chí dùng
để thẩm định dự án LNXH

- Mục đích, ý nghĩa thẩm định dự án
LNXH
- Các tiêu chí để thẩm định dự án
LNXH
- Phơng pháp thẩm định

- Trình tự v thủ tuch thẩm định dự án
Trình by
Động não

Ti liệu phát tay 2 tiết
97
Bi Mục tiêu Nội dung Phơng pháp Vật liệu Thời gian
Bi 5: Tổ chức thực
thi dự án LNXH
- Trình by nguyên tắc hình
thnh ban quản lý v các
đơn vị thực thi dự án
LNXH.
- Phân tích vai trò của các
tổ chức trong cộng đồng
trong tiến trình thự thi dự
án
- Trình by các nội dung
chính của quản lý các
nguồn lực trong các dự án
LNXH

- Cơ cấu tổ chức quản lý dự án
LNXH
- Vai trò của các tổ chức trong cộng
đồng trong thực thi dự án
- Tố chức các đơn vị thực hiện
- Lập v quản lý kế hoạch hnh
động
- Quản lý các nguồn lực của dự án:

+ Nhân lực
+ Ti nguyên
+ Vật t, thiết bị
+ Ti chính

Trình by
Thảo luận nhóm.
Bi tập tình huống
Ti liệu phát tay.
Bi giao nhiệm
vụ.
3 tiết
98
Bi Mục tiêu Nội dung Phơng pháp Vật liệu Thời gian
Bi 6: Giám sát v
đánh giá dự án
LNXH có sự tham
gia
- Trình by v phân biệt
đợc hai hoạt động giám sát v
đánh giá dự án LNXH có sự tham
gia.
- Trình by đợc các bớc
của tiến trình giám sát, đánh giá
- Phát biểu các nguyên tắc
xây dựng tiêu chí để giám sát v
đánh giá
- Phân tích để lựa chọn
đợc các kỹ thuật v phơng
pháp giám sát, đánh giá có sự

tham gia.

- Khái niệm giám sát v đánh giá
có sự tham gia trong dự án LNXH
- Tiến trình v tổ chức giám sát,
đánh giá
- Xác định các tiêu chí giám sát,
đánh giá
- Phơng pháp v công cụ giám
sát, đánh giá có sự tham gia
Động não
Trình by.
Thảo luận nhóm
Phillips
Ti liệu phát tay 7 tiết








99