CH
Ư
Ơ
NG
I
V
-
S
Ử
TH
I
ẤN
ĐỘ
S
a
u
gi
a
i
đo
ạ
n
văn
học
t
h
ầ
n
t
ho
ạ
i
Ve
da
,
t
i
ế
p
đế
n
g
i
a
i
đo
ạ
n
s
ử
thi-anh
hùng
ca.
S
ử
thi
Ấn
Độ
r
a
đờ
i
tr
ong
ch
ế
độ
phong
k
i
ế
n
quâ
n
chủ
.
S
ử
thi
(
cũng
g
ọ
i
a
nh
h
ùng
ca)
là
b
ức
tr
a
nh
s
i
nh
động
ph
ả
n
á
nh
đờ
i
s
ống
v
à
t
ư
t
ưở
ng
nhân
dân
Ấn
Độ
tr
ong
m
ộ
t
t
h
ờ
i
đạ
i
có
nhi
ề
u
cuộc
c
hi
ế
n
tr
a
nh
g
i
ữa
c
á
c
v
ươ
ng
quốc,
chủng
t
ộc
tr
ê
n
đ
ấ
t
n
ướ
c
Ấn
Độ
cổ
đạ
i
.
Nó
cũng
l
à
nh
ữ
ng
b
ài
ca
vĩ
đạ
i
c
a
n
gợ
i
c
hi
ế
n
công
hi
ể
n
hách,
khí
phách
hào
hùng
c
ủa
nh
ữ
ng
b
ậ
c
a
nh
hùng
đư
ợ
c
nh
â
n
dâ
n
đề
c
a
o,
ng
ưỡ
ng
m
ộ
và
l
í
t
ưở
ng
ho
á
.
Có
hai
b
ả
n
s
ử
thi
l
ớ
n
nhấ
t
l
à
Ramayana
và
Mahabharata
khi
ế
n
t
h
ế
g
i
ớ
i
ph
ả
i
k
i
nh
ng
ạ
c
v
ề
t
ấ
m
v
óc
ho
ành
tráng
c
ủa
nó.
Nh
ữ
ng
b
ả
n
s
ử
thi
đó
m
ở
ra
m
ộ
t
t
h
ờ
i
đạ
i
ho
à
ng
k
i
m
tr
ong
v
ă
n
học
Ấ
n
Độ
.
S
Ử
TH
I
RAM
AYANA
(
Kì
tích
c
ủa
ho
àng
t
ử
R
a
m
a
)
1.
Vài
nét
v
ề
t
ác
phẩm
Ramayana,
thiên
anh
hùng
ca
vĩ
đạ
i
r
a
đờ
i
k
ho
ả
ng
bốn,
n
ă
m
tr
ă
m
n
ă
m
tr
ướ
c
công ngu
y
ê
n,
đư
ợ
c
ghi
l
ạ
i
t
h
à
nh
v
ă
n
b
ả
n
v
à
o
đ
ầ
u
công
ngu
yên.
B
a
n
đ
ầ
u,
c
â
u
chu
y
ệ
n
v
ề
ho
àng
t
ử
R
a
m
a
đ
ượ
c
l
ư
u
tr
uy
ề
n
r
ộng
rãi
trong
nhân
gian,
v
ề
s
a
u
đ
ượ
c
nh
à
t
h
ơ
Vanm
i
k
i
g
hi
c
hé
p
l
ạ
i
t
h
à
nh
v
ă
n
v
ầ
n.
T
ừ
đó
v
ề
s
a
u,
c
â
u
chu
y
ệ
n
c
òn
qua
tay
g
ọ
t
gi
ũa
c
ủa
nhi
ề
u
thi
s
ĩ
v
ô
da
n
h
và
l
ờ
i
k
ể
c
ủa
nhi
ề
u
ng
hệ
nh
â
n,
ng
ày
nay
không
còn
nguyên
b
ả
n
c
ủa
Vanm
i
k
i
n
ữa
.
B
ộ
s
á
ch
b
ằ
ng
t
i
ế
ng
S
a
n
s
kr
i
t
,
gồ
m
500
đo
ạ
n
c
hi
a
t
h
ành
12
cu
ốn
gồ
m
24000
c
â
u
t
h
ơ
đô
i
(
s
l
oka
)
Ở
Ấn
Độ
,
R
a
m
a
y
a
na
c
òn
đư
ợ
c
s
o
ạ
n
r
a
nhi
ề
u
t
h
ứ
t
i
ế
ng
d
â
n
t
ộc,
c
ả
i
biên
thành
tu
ồng
k
ị
ch,
c
a
,
m
úa
và
các
hình
th
ức
ngh
ệ
t
h
uậ
t
khác.
Dân
chúng
k
h
ắ
p
n
ơ
i
a
i
cũng
yêu
thích.
Ngư
ờ
i
Ấn
Độ
t
ừn
g
nó
i
"
c
hừn
g
n
à
o
s
ông
ch
ưa
c
ạ
n,
đá
ch
ưa
m
òn
thì
Ramayana
v
ẫ
n
c
òn
say
mê
lòng
ng
ườ
i
và
c
ứu
g
i
úp
họ
r
a
kh
ỏ
i
vòng
t
ộ
i
l
ỗ
i
"
.
Ramayana
đ
ã
đư
ợ
c
phổ
bi
ế
n
đế
n
nhi
ề
u
n
ướ
c
ở
Đô
ng
Na
m
Á
.
C
ó
n
ướ
c
đ
ã
m
ượ
n
c
ốt
tr
uy
ệ
n
để
s
á
ng
t
á
c
r
a
nh
ữ
ng
tr
uy
ệ
n
m
a
ng
m
ầ
u
s
ắ
c
r
i
êng
c
ủa
d
â
n
t
ộc
m
ình
nh
ư
tr
u
y
ệ
n
Rama
Kiên
ở
T
h
á
i
L
a
n,
R
i
êmkê
ở
C
a
m
pu
c
hi
a
,
P
h
a
ll
a
h
k
P
h
a
ll
a
hm
ở
L
ào,
Ramayana
c
ủa đâ
n
t
ộc
C
h
ă
m
(
C
h
a
m
pa/
C
h
ă
m
)
và
truyên
c
ổ
tí
ch
Dạ
t
ho
a
v
ươ
ng
c
ủa
ng
ườ
i
V
i
ệ
t
.
2.
C
ốt
t
r
u
yệ
n
Ngà
y
x
ưa
ở
k
i
nh
đô
Ay
od
hy
a
t
huộc
v
ươ
ng
quốc
Ko
s
a
l
a
h,
có
ông
v
ua
g
i
à
y
ế
u
tên
là
Daxaratha
mu
ốn
nh
ườ
ng
ngô
i
cho
con
tr
ưở
ng
l
à
Rama.
Sau
ông
l
ạ
i
ngh
e
l
ờ
i
x
ú
i
g
i
ục
c
ủa
th
ứ
phi
K
a
i
ke
i
a
nh
ườ
ng
ngô
i
cho
B
h
a
r
a
t
a
do
m
ụ
s
i
nh
r
a
v
à
đà
y
R
a
m
a
v
à
o
r
ừn
g
s
â
u
14
n
ă
m
tr
ờ
i
.
R
a
m
a
đe
m
v
ợ
l
à
nàng
Sita
và
em
trai
là
Laksmana
vào
r
ừn
g
dự
ng
l
ề
u
s
ống
đờ
i
ẩ
n
d
ậ
t
,
h
à
ng
n
gà
y
s
ă
n
b
ắ
n,
t
ậ
p
tành
võ
ngh
ệ
,
t
u
l
u
y
ệ
n
đạ
o
đức
,
ă
n
quả
r
ừ
ng,
uống
n
ướ
c
su
ố
i
,
s
ống
cuộc
đờ
i
k
hổ
h
ạ
nh.
Quỷ
v
ươ
ng
đ
ả
o
L
a
nka
l
à
Ravana
bi
ế
t
t
i
n
có
n
à
ng
S
i
t
a
xi
nh
đ
ẹ
p
đa
ng
s
ống
tr
ong
r
ừn
g,
h
ắ
n
m
ò
đ
ế
n,
l
ậ
p
kế
c
ướ
p
n
àng
v
ề
l
àm
v
ợ
.
R
a
v
a
na
g
i
a
m
n
à
ng
tr
ong
cung
đ
i
ệ
n,
r
a
s
ức
d
ụ
dỗ
nh
ư
ng
k
hông
đư
ợ
c.
M
ấ
t
n
àng
Sita,
hai
anh
em
Rama
quy
ế
t
t
â
m
đ
i
c
ứ
u
n
à
ng.
Đư
ợ
c
t
ướ
ng
l
o
ài
kh
ỉ
tên
là Hanuman
giúp
s
ức
,
a
nh
e
m
R
a
m
a
kéo
đo
àn
quân
kh
ỉ
,
g
ấ
u,
tr
ă
n
r
ắ
n
…
t
ấ
n
công
đả
o
L
a
nka.
Sau
nhi
ề
u
tr
ậ
n
gi
a
o
c
hi
ế
n
á
c
li
ệ
t
,
R
a
m
a
c
ứu
đ
ượ
c
S
i
t
a
.
Vợ
chồng
hộ
i
ngộ
v
u
i
m
ừ
ng
ch
ưa
đư
ợ
c
l
â
u
t
h
ì
Rama
ch
ẳ
n
g
thoát
kh
ỏ
i
c
ơ
n
ng
hi
ng
ờ
gh
e
n
t
uông,
t
i
n
r
ằ
ng
n
à
ng
đ
ã
th
ấ
t
t
i
ế
t v
ớ
i
qu
ỉ
v
ươ
ng,
n
ê
n
t
u
y
ê
n
bố
kh
ông
nh
ậ
n
S
i
t
a
l
à
v
ợ
n
ữa
,
và
nàng
không
th
ể
đă
ng
qu
a
ng
hoàng
h
ậ
u.
Sita
u
ấ
t
ức
,
đa
u
buồn
đ
òi
th
ử
t
h
á
ch
b
ằ
ng
c
á
ch
nhả
y
v
à
o
đống
l
ửa
t
ự
thiêu,
nghĩ
a
l
à
th
ề
tr
ướ
c
t
h
ầ
n
l
ửa
A
g
ni
.
T
h
ầ
n
l
ửa
A
g
ni
c
hứ
ng
g
i
á
m
l
òng
chung
thuỷ
c
ủa
S
i
t
a
n
ê
n
đ
ã
c
ứu
s
ống
n
àng.
Th
ấ
y
v
ậ
y
,
R
a
m
a
hố
i
h
ậ
n,
s
ung
s
ướ
ng
da
ng
t
a
y
đón
n
àng
cùng
tr
ở
v
ề
k
i
nh
đô,
v
ừa
đúng
l
úc
ch
ấ
m
dứt
t
h
ờ
i
h
ạ
n
l
ưu
đà
y
14
n
ă
m
.
R
a
m
a
l
ê
n
ngô
i
,
S
i
t
a
l
à
ho
à
ng
h
ậ
u.
B
ỗng
ngh
e
dư
l
u
ậ
n
dâ
n
chúng
c
hỉ
trí
ch
R
a
m
a
đ
ã
dung
túng
cho
Sita
ng
ườ
i
đ
à
n
b
à
đ
ã
chung
ch
ạ
vớ
i
qu
ỉ
s
ứ.
R
a
m
a
l
ạ
i
nổ
i
c
ơ
n
gh
e
n
t
ức
b
è
n
đuổ
i
S
i
t
a
vào
r
ừn
g
khi
n
à
ng
đa
ng
t
h
a
i
nghén.
Vua
kh
ỉ
H
a
nu
m
a
n
cũng
bỏ
đi
t
h
e
o
S
i
t
a
để
b
ả
o
v
ệ
ch
ă
m
s
óc
n
àng
.
M
ườ
i
n
ă
m
s
a
u,
tr
ong
d
ị
p
hộ
i
l
ớ
n
ở
đô
t
h
à
nh
Ay
od
hy
a
,
có
h
a
i
đ
ứa
b
é
tên
là
Kusa
và
L
a
v
a
đ
i
h
á
t
r
ong,
b
à
i
h
á
t
k
ể
v
ề
kì
tích
c
ủa
R
a
m
a
,
l
òng
chung
thuỷ
và
n
ổ
i
đa
u
k
hổ
c
ủa
n
àng
Sita,
khi
ế
n
cho
m
ọ
i
ng
ườ
i
bù
i
ngù
i
,
x
úc
động.
Rama
nghe
tin,
cho
g
ọ
i
h
a
i
đứa
b
é
vào
cung,
h
ỏ
i
chu
y
ệ
n
và
nh
ậ
n
r
a
2
đứa
con
m
ình do
Sita
sinh
ra
ở
chốn
r
ừ
ng
s
â
u.
C
h
àng
vô
cùng
bu
ồn
b
ã
h
ố
i
h
ậ
n,
đ
i
vào
r
ừn
g
tìm
g
ặ
p
S
i
t
a
và
ng
ỏ
l
ờ
i
đón
về
.
Nh
ưn
g
n
à
ng
S
i
t
a
c
ươ
ng
qu
y
ế
t
t
ừ
chố
i
.
Nàng
th
ề
r
ằ
ng
ha
i
ng
ườ
i
c
hỉ
gặ
p
nhau
khi
m
ộ
t
kẻ
n
ằ
m
x
uống
vĩ
nh
vi
ễ
n
.
Vua
R
a
m
a
qua
y
tr
ở
l
ạ
i
k
i
nh
đô
và
bày
k
ế
g
i
ả
ch
ế
t
.
Tin
d
ữ
l
a
n
vào
r
ừn
g
s
â
u
.
B
a
m
ẹ
con
S
i
t
a
tr
ở
về
k
i
nh
đô
t
họ
t
a
ng
v
ua
.
Khi
n
àng
quì
khóc
, vua
Rama
xu
ấ
t
hi
ệ
n
xi
n
l
ỗ
i
n
àng
và
m
ờ
i
n
àng
tr
ở
l
ẹ
i
ngô
i
ho
àng
h
ậ
u
.
Nàng
c
ầ
u
xi
n
m
ẹ
l
à n
ữ
T
h
ầ
n
Đấ
t
m
ở
r
ộn
g
lòng
đ
ấ
t
đón
n
àng
tr
ở
v
ề
n
ơ
i
đ
ã
sinh
ra
nàng.
Rama
đa
u
kh
ổ,
v
a
n
n
ài th
ầ
n
li
nh.
T
hầ
n
Br
a
hm
a
x
u
ấ
t
hi
ệ
n,
a
n
ủ
i
và
cho
bi
ế
t
ch
àng
s
ẽ
đ
ượ
c
t
á
i
h
ợ
p
S
i
t
a
tr
ong
k
i
ế
p
sau
ở
c
õi
tr
ờ
i
.
S
a
u
đó,
R
a
m
a
nh
ườ
ng
ngô
i
v
ua
cho
h
a
i
con
và
tr
ở
v
ề
c
õi
tr
ờ
i
,
tr
ở
l
ạ
i
b
ả
n
thân
nguyên
thuỷ
l
à
Visnu-th
ầ
n
B
ả
o
v
ệ
.
3.
Phân
tích
m
ột
s
ố
h
ình
t
ư
ợ
n
g
nhân
vậ
t
3.1.
Hình
t
ư
ợ
n
g
Ram
a
Theo
th
ầ
n
t
ho
ạ
i
,
R
a
m
a
l
à
hoá
thân
th
ứ
7
c
ủa
t
h
ầ
n
V
i
s
nu.
V
i
s
nu
g
i
á
ng
t
h
ế
l
àm
n
gư
ờ
i
để
c
ứu
nh
â
n
l
o
ạ
i
kh
ỏ
i
c
ả
nh
c
hi
ế
n
tranh
lo
ạ
n
l
ạ
c.
Rama,
m
ẫ
u
ng
ườ
i
l
ý
t
ưở
ng
c
ủa
đạ
o
H
i
ndu
v
à
đ
ẳ
ng
c
ấ
p
v
ươ
ng
công
qu
í
t
ộc,
đồng
th
ờ
i
t
h
ể
hi
ệ
n
k
h
á
t
v
ọng
c
ủa
nh
â
n
d
â
n
v
ề
m
ộ
t
vị
m
i
nh
quâ
n,
m
ộ
t
a
nh
h
ùng
tài
trí
d
ũng
c
ả
m
v
à
đ
ạ
o
đức
,b
ả
o
v
ệ
h
ạ
nh
phúc
cho
nh
â
n
dâ
n,
g
i
ữ
g
ìn
công
b
ằ
ng
xã
h
ộ
i
.
Tr
ướ
c
h
ế
t
,
R
a
m
a
l
à
n
gư
ờ
i
bi
ế
t
tr
ọng
da
nh
dự,
g
i
ữ
bổn
ph
ậ
n
ng
ườ
i
con,
ng
ườ
i
ch
ồng
và
ngôi
vua.
Rama
bi
ế
t
m
ình
đ
ượ
c
qu
y
ề
n
kế
ngô
i
ch
a
,
nh
ư
ng
vì
cha
đ
ã
h
ứa
h
ẹ
n
v
ớ
i
t
h
ứ
p
hi
K
a
i
ke
i
a
đ
ày
mình
vào
r
ừn
g
s
â
u
để
nh
ườ
ng
ngô
i
b
á
u
cho
B
h
a
r
a
t
a
,
ch
àng
k
hông
c
ưỡ
ng
l
ạ
i
l
ệ
nh
ch
a
,
v
u
i
vẻ
đ
i
vào
r
ừn
g.
R
a
m
a
l
à
n
gư
ờ
i
yêu
v
ợ
,
qu
í
tr
ọng
l
òng
chung
thuỷ
,
đ
ã
t
ừn
g
hố
i
h
ậ
n
v
ề
s
ự
gh
e
n
t
uông
c
ủa
m
ình,
nh
ư
ng
vì
danh
d
ự
m
ộ
t
đức
v
ua
,
ch
àng
bu
ộc
l
òng
ph
ả
i
đuổ
i
S
i
t
a
vào
r
ừn
g.
L
ờ
i
h
ứa
c
ủa
ch
a
l
à
danh
d
ự,
da
nh
d
ự
c
ủa
ch
a
l
à
c
ủa
m
ình
và
dòng
h
ọ.
T
uy
ệ
t
đố
i
ph
ục
tùng
ý
nguy
ệ
n
củ
a
ch
a
l
à
b
ổn
ph
ậ
n.
Đó
l
à
đ
ạ
o
đức
c
ủa
đẳ
ng
c
ấ
p
qu
í
t
ộc
và
c
ủ
a
xã
h
ộ
i
đươ
ng
t
h
ờ
i
.
Rama
có
s
ức
m
ạ
nh
p
hi
t
h
ườ
ng,
có
võ
ngh
ệ
c
a
o
c
ườ
ng
và
lòng
qu
ả
c
ả
m
.
C
h
à
ng
đ
ã
v
ượ
t
qua
b
a
o
gi
a
n
n
a
n
và
th
ử
t
h
á
ch,
c
hi
ế
n
đấ
u
v
ớ
i
l
o
ài
qu
ỉ
dữ
để
b
ả
o
v
ệ
tình
yêu
và
h
ạ
nh
phúc,
đ
e
m
l
ạ
i
công
l
ý
và
hoà
bình.
chàng
d
ũng
s
ĩ
K
s
a
try
a
đó
đ
ã
đá
nh
b
ạ
i
t
h
ầ
n
B
i
ể
n
và
th
ầ
n
Nú
i
tr
ê
n
đư
ờ
ng
t
i
ế
n
đá
nh
đả
o
L
a
nka.
C
h
àng
gi
ế
t
ch
ế
t
con
qu
ỉ
kh
ổng
l
ồ
Va
li
n,
con
tr
â
u
th
ầ
n
Đu
nđu
bhi
.
Vớ
i
tinh
th
ầ
n
ng
hĩ
a
hi
ệ
p,
ch
àng
chi
ế
n
đấ
u
g
i
ành
l
ạ
i
ngô
i
v
u
a
cho
v
ua
k
h
ỉ
Sugriva
b
ị
Va
li
n
c
ướ
p.
Tr
ong
b
ấ
t
c
ứ
ho
àn
c
ả
nh
n
ào
chàng
c
ũng
t
h
ể
hi
ệ
n
khí
ph
á
ch
m
ộ
t
d
ũng
s
ĩ
.
C
h
à
ng
có
đủ
s
ức
m
ạ
nh
s
ử
dụng
c
â
y
cung
t
h
ầ
n
do
Br
a
hm
a
c
ấ
p,
"
c
hi
ế
c
cung
t
hu
h
ồ
i
g
i
ó
v
à
o
đ
ôi
cánh,
s
ức
nóng
m
ặ
t
tr
ờ
i
v
à
o
đ
ầ
u
m
ũ
i
tên,
s
ức
n
ặ
ng
c
ủa
nú
i
vào
thân
cung
"
đ
ể
x
u
yên
th
ủng
n
gực
qu
ỉ
v
ươ
ng
R
a
van
a
.
Đ
ạ
o
đức
c
ủa
R
a
m
a
l
à
k
huôn
v
à
ng
t
h
ướ
c
ngọc
c
ủa
ng
ườ
i
Ấn
cổ
x
ưa
,
tr
ướ
c
h
ế
t
l
à
c
ủa
đẳ
ng
c
ấ
p
K
s
a
try
a
.
Tí
n
đồ
đạ
o
Hi
ndu
(
tr
ướ
c
đó
l
à
Bà
la
môn
)
ph
ả
i
đạ
t
đ
ượ
c
4
n
hi
ệ
m
v
ụ
s
a
u
đâ
y
m
ớ
i
coi
là
hoàn
thi
ệ
n
đ
ượ
c
cuộc
đờ
i
: Th
ực
hi
ệ
n
đạ
o
l
í
Da
r
m
a
(
quả
n
l
í
g
i
a
s
ả
n
)
A
rt
h
a
(
đ
ấ
t
đa
i
)
Kama
(th
ực
hi
ệ
n
tình
nghĩ
a
v
ợ
chồng,
g
i
a
đ
ình)
và
Moksa
(tu
luy
ệ
n
s
i
êu
thoát).
Hình
t
ượ
ng
Rama
m
ặ
c
dầ
u
c
òn
h
ạ
n
ch
ế
v
ề
qua
n
ni
ệ
m
đạ
o
đức
c
ủa
đẳ
ng
c
ấ
p
(
da
nh
d
ự
d
òng
h
ọ
c
a
o
h
ơ
n
tình
v
ợ
chồng
)
nh
ư
ng
có
t
h
ể
nó
i
t
o
àn
b
ộ
ý
c
hí
,
tình
c
ả
m
,
t
à
i
n
ă
ng
v
à
s
ức
m
ạ
nh
c
hi
ế
n
t
hắ
ng
c
ủa
quầ
n
chúng
đ
ã
đư
ợ
c
k
há
i
quá
t
t
h
ành
bi
ể
u
t
ượ
ng
ng
ườ
i
a
nh
h
ùng
n
à
y
.
Đó
l
à
con
n
gư
ờ
i
l
uôn
l
uôn
b
ênh
v
ực
đ
i
ề
u
thi
ệ
n
chống
c
á
i
á
c,
c
ứu
ng
ườ
i
hi
ề
n
đặ
c
bi
ệ
t là
ph
ụ
n
ữ.
Đó
l
à
s
ả
n
ph
ẩ
m
t
u
y
ệ
t
v
ờ
i
củ
a
trí
t
ưở
ng
t
ượ
ng
v
à
ướ
c
m
ơ
c
a
o
đ
ẹ
p
c
ủa
ng
ườ
i
Ấn c
ổ
x
ưa
.
25
3.2
Hình
t
ư
ợ
n
g
S
it
a
Nàng
l
à
n
gư
ờ
i
phụ
n
ữ
Ấn
Độ
cổ
đạ
i
m
ẫ
u
m
ực
,
ng
ườ
i
v
ợ
chung
t
hu
ỷ
t
i
ế
t
h
ạ
nh,
n
gư
ờ
i
con
gá
i
hi
ề
n
t
ừ
nhu
m
ì
nhân
h
ậ
u.
Nàng
cao
c
ả
vì
đ
ã
hi
ế
n
dâ
ng
m
ộ
t
tình
yêu
quên mình,
b
ấ
t
ch
ấ
p
m
ọ
i
g
i
a
n
kh
ổ,
b
ấ
t
ch
ấ
p
c
ả
tí
nh
m
ạ
ng.
Sita
xu
ấ
t
t
h
â
n
t
h
ầ
n
t
h
á
nh
-
con
c
ủ
a
t
h
ầ
n
Đấ
t
,
nh
ư
ng
l
ạ
i
đ
ượ
c
m
i
êu
t
ả
nh
ư
n
gư
ờ
i
ph
ụ
nữ
b
ình
th
ườ
ng.
S
i
t
a
y
ê
u
s
a
y
đ
ắ
m
R
a
m
a
ng
ườ
i
dũng
s
ĩ
có
t
à
i
n
ă
ng
h
ơ
n
n
gư
ờ
i
,
có
s
ức
k
ho
ẻ
ph
i
t
h
ườ
ng
b
ẻ
g
ãy
chi
ế
c
cung
t
h
ầ
n,
đ
i
ề
u
k
i
ệ
n
c
ầ
u
hôn
kh
ông
có
ch
àng
trai
nào
th
ực
hi
ệ
n
đ
ượ
c.
S
i
t
a
r
ơ
i
v
à
o
t
a
y
con
qu
ỉ
dâ
m
dục
tàn
b
ạ
o
R
a
vana.
H
ắ
n
d
ùng
m
ọ
i
t
hủ
đo
ạ
n
dụ
dỗ,
quy
ế
n
r
ũ
v
à
đe
do
ạ
,
nh
ư
ng
nà
ng
v
ẫ
n
k
i
ên
trinh,
b
ấ
t
kh
uấ
t
gi
ữ
l
òng
chung
thuỷ
,
l
ạ
i
c
òn ch
ống
tr
ả
quy
ế
t
li
ệ
t
.
Tr
ướ
c
l
ờ
i
l
ẽ
ngon
ngọ
t
c
ủa
qu
ỉ
s
ứ
R
a
van
a
,
n
àng
"
ch
ỉ
ngồ
i
bó
gố
i
ch
e
thân
và
hoàn
toàn
c
ự
t
uy
ệ
t
"
.
Nàng
còn
nguy
ề
n
r
ủa
kẻ
t
h
ù
và
h
ế
t
l
ờ
i
c
a
n
gợ
i
R
a
m
a
chồng
nàng.
"
Ta
là
v
ợ
c
ủa
m
ộ
t
ng
ườ
i
có
đạ
o
đức
,
kh
ông
t
h
ể
để
cho
l
o
ài
qu
ỉ
s
ứ
độc
á
c
nh
ư
m
à
y làm
h
ạ
i
t
a
đ
ượ
c
T
a
kh
ông
s
i
êu
lòng
khi
mày
đư
a
ngọc
ng
à
châu
báu,
uy
quy
ề
n
qu
y
ế
n
r
ũ
t
a
đâ
u.
T
a
ch
ỉ
t
huộc
về
m
ộ
t
ng
ườ
i
,
ng
ườ
i
đó
l
à
R
a
m
a
,
nh
ư
á
nh
s
á
ng
t
huộc
v
ề
m
ặ
t
tr
ờ
i
.
T
a
x
ứ
ng
đá
ng
l
à
v
ợ
c
ủa
vị
ch
úa
t
ể
t
h
ế
g
i
a
n
nh
ư
tr
i
t
h
ức
c
ủa
ng
ườ
i
hi
ề
n
tr
i
ế
t
.
Hãy
hàng
ph
ục
R
a
m
a
đ
i
,
vì
chàng
là
s
ư
t
ử
c
ủa
l
o
à
i
n
gư
ờ
i
”
.
Khi
b
ị
R
a
m
a
ng
hi
ng
ờ
,
n
àng
kêu
khóc
th
ả
m
thi
ế
t
.
Nàng
t
ự
m
i
nh
o
a
n
cho
m
ình:
"N
ế
u
nh
ư
m
ố
i
tình
đ
ằ
m
t
h
ắ
m
củ
a
đô
i
t
a
,
m
ố
i
du
yên
b
ề
n
ch
ặ
t
c
ủa
đô
i
t
a
kh
ông
đủ
để
cho
chàng
hi
ể
u
thi
ế
p
t
h
ì
chàng
ơ
i
,
vì
tính
đa
ng
hi
c
ủa
ch
àng,
thi
ế
p
đ
ành
ch
ị
u
ch
ế
t
t
hô
i
!
"
.
Nàng nói
v
ớ
i
R
a
m
a
nh
ư
v
ậ
y
r
ồ
i
t
h
ả
n
nhi
ê
n
b
ướ
c
v
à
o
đống
l
ửa
k
hông
ch
út
s
ợ
h
ãi.
Th
ầ
n
l
ửa
A
g
ni hi
ể
u
t
ấ
m
l
òng
trong
tr
ắ
ng
và
trái
tim
chung
thuỷ
c
ủa
n
àng,
ch
ẳ
ng
nh
ữ
ng
k
hông
thiêu
cháy mà
còn
làm
cho
nàng
đ
ẹ
p
h
ơ
n
tr
ướ
c
:
"
n
à
ng
nh
ư
m
ặ
t
tr
ờ
i
m
ớ
i
m
ọc
b
a
n
m
a
i
,
đỏ
r
ọ
i
t
o
àn
thân,
r
ực
r
ỡ
ngọc
vàng,
nét
m
ặ
t
n
gâ
y
t
h
ơ
hi
ề
n
h
ậ
u
tr
ong
s
á
ng,
m
á
i
t
óc
đe
n
nh
á
nh
và
vòng
hoa
ở
cổ
tr
ắ
ng
ømu
ố
t
,
t
ươ
i
m
ơ
n
m
ở
n
"
.
Hình
ả
nh
S
i
t
a
nh
ư
m
ộ
t
bông
ho
a
r
ực
r
ỡ
đ
i
ể
m
t
ô
cho
thiên
tình
s
ử
t
h
ê
m
đ
ẹ
p
đẽ
,
h
ươ
ng
s
ắ
c
bông
ho
a
đó
v
ẫ
n
t
ươ
i
đ
ẹ
p
m
ãi
đ
ế
n
ng
ày
nay.
3.3
Hình
t
ư
ợ
n
g
H
anu
m
an
Hanuman
là
con
kh
ỉ
k
hổng
l
ồ,
con
tr
a
i
c
ủa
t
h
ầ
n
g
i
ó
Va
y
u
l
à
m
ộ
t
h
ình
t
ượ
ng
đá
ng
y
ê
u
đá
ng
qu
í
.
Đ
ố
i
l
ậ
p
vớ
i
l
ũ
qu
ỷ
R
a
v
a
m
a
và
nh
ữ
ng
t
h
ế
l
ực
tàn
b
ạ
o
đá
ng
gh
é
t
.
Hanu
m
a
n
đóng
v
a
i
trò
quy
ế
t
đ
ị
nh
tr
ong
m
ọ
i
c
hi
ế
n
công
c
ủa
R
a
m
a
và
v
ề
s
a
u
l
à
ng
ườ
i
đầ
y
nhi
ệ
t
tình
b
ả
o
v
ệ
m
ố
i
tình
chung
thuỷ
S
i
t
a
-
Rama.
Hanuman
có
s
ức
k
ho
ẻ
phi
t
h
ườ
ng
có
phé
p
t
h
ầ
n
t
hông
bi
ế
n
ho
á
,
nh
a
nh
nh
ẹ
n
và
m
ưu
trí
k
hôn
l
ườ
ng
(
s
o
vớ
i
nh
â
n
v
ậ
t
T
ôn
Ngộ
K
hông
tr
ong
t
á
c
ph
ẩ
m
T
â
y
du
ký
đờ
i
M
i
nh
Thanh
Trung
Qu
ốc,
chúng
ta
có
th
ể
t
i
n
r
ằ
ng
ng
ườ
i
Tr
ung
Ho
a
đ
ã
ch
ị
u
ả
nh
h
ưở
ng
h
ình
t
ượ
ng
Hanu
m
a
n
khi
s
á
ng
t
ạ
o
n
hâ
n
v
ậ
t
T
ề
thi
ê
n
đ
ạ
i
t
h
á
nh
)
.
Hanuman
nh
ả
y
m
ộ
t
b
ướ
c
v
ượ
t
qua
bi
ể
n,
đ
ặ
t
ch
â
n
l
ên
hòn
đ
ả
o
L
a
nka
đ
ể
đ
i
tìm
Sita.
Th
ầ
n
r
ắ
n
bi
ể
n
d
ùng
phép
b
ắ
t
bóng
kéo
Hanu
m
an
xu
ống
để
nuố
t
s
ống,
Hanu
m
a
n
d
ùng
phép
thu
mình
chui
l
ọ
t
vào
b
ụng
r
ắ
n
t
h
ầ
n
x
é
n
á
t
r
u
ột
kẻ
t
h
ù.
Rama
b
ị
t
h
ươ
ng
n
ặ
ng,
Hanuman
bay
th
ẳ
ng
v
ề
nú
i
H
i
m
a
ll
a
y
a
tìm
cây
thu
ốc.
C
á
c
c
â
y
t
huốc
dấ
u
m
ình
trong
đ
ấ
t
đá
,
ch
à
ng
nổ
i
g
i
ậ
n
nhổ
c
ả
m
ộ
t
đá
m
nú
i
c
õng
l
ê
n
l
ư
ng
b
a
y
v
ề
,
l
ấ
y
t
huốc
ch
ữa
v
ế
t
t
h
ươ
ng
cho
Rama.
Lanka.
Hanu
m
a
n
đ
ã
đóng
góp
bi
ế
t
b
a
o
nhi
êu
chi
ế
n
tí
ch
vào
th
ắ
ng
l
ợ
i
củ
a
R
a
m
a
tr
ê
n
đ
ả
o
Có
th
ể
nó
i
H
a
nu
m
a
n
c
hí
nh
l
à
hoá
thân
c
ủa
l
ực
l
ượ
ng
quầ
n
chúng
nh
â
n
dâ
n
l
àm
h
ậ
u
t
h
uẫ
n
cho
nhữ
ng
vị
a
nh
hùng
chi
ế
n
đấ
u
cho
t
ự
do
và
công
lí,
gi
ả
i
phóng
và
b
ả
o
v
ệ
đ
ấ
t
n
ướ
c.
Đó
l
à
chân
lí:
không
có
v
ị
a
nh
h
ùng
nào
thành
công
n
ế
u
thi
ế
u
s
ự
g
i
úp
đỡ
c
ủa
qu
ầ
n
chúng
nhâ
n
dâ
n.
4.
Ngh
ệ
t
huậ
t
Bàn
v
ề
ngh
ệ
t
h
uậ
t
s
ử
thi
R
a
m
a
y
a
m
a
,
nhi
ề
u
nh
à
Ấn
Độ
học
trên
th
ế
gi
ớ
i
đá
nh
g
i
á
r
ấ
t
c
a
o.
W
ill
Dur
a
n
t
m
ộ
t
t
á
c
gi
ả
M
ỹ
nổ
i
t
i
ế
ng
t
h
ế
g
i
ớ
i
,
chu
yên
nghiên
c
ứu
v
ă
n
ho
á
ph
ươ
ng
đông,
đ
ã
vi
ế
t
v
ề
R
a
m
a
y
a
m
a
nh
ư
s
a
u
:
"
T
á
c
ph
ẩ
m
k
hông
c
hỉ
nó
i
đế
n
kì
tích
mà
còn
l
à
t
o
à
l
â
u
đà
i
đ
ầ
y
nh
ữ
ng
nhâ
n
vậ
t
l
í
t
ưở
ng,
s
o
i
s
á
ng
t
â
m
hồn
và
hà
nh
động
nó
c
òn
là
m
ộ
t tác
ph
ẩ
m
g
hi
l
ạ
i
c
á
c
tr
u
y
ề
n
t
hống
tr
i
ế
t
học,
t
ôn
g
i
á
o
v
à
đ
ạ
o
đức
c
ủa
dâ
n
t
ộc
Ấ
n
Độ
.
Ng
ườ
i
Ấn
Độ
co
i
tr
ọng
nó
nh
ư
ng
ườ
i
t
h
e
o
đạ
o
thiên
chúa
v
ớ
i
cuốn
s
á
ch
"
Đ
ờ
i
c
á
c
vị
t
h
á
nh
"
v
ậ
y
.
Ngoài
vi
ệ
c
t
h
ưở
ng
t
h
ức
m
ộ
t
c
á
ch
t
hú
vị
v
ề
v
ă
n
c
hươ
ng,
họ
x
e
m
đó
l
à
m
ộ
t
t
h
á
nh
k
i
nh,
đọc
xong
h
ọ
t
i
n
r
ằ
ng
s
ẽ
đ
ượ
c
t
h
á
nh
t
h
ầ
n
ph
ù
h
ộ
và
chu
ộc
đ
ượ
c
m
ọ
i
t
ộ
i
l
ỗ
i
"
.
Giá
tr
ị
đó
l
àm
cho
Ramayana
s
ống
m
ãi
trong
lòng
ng
ườ
i
đọc
t
ừ
đờ
i
n
à
y
qu
a
đ
ờ
i
khác.
S
ự
g
ợ
i
c
ả
m
k
hông
c
hỉ
ở
thiên
tình
s
ử
é
o
l
e
Rama
-
Sita
mà
còn
do
tài
ngh
ệ
m
i
êu t
ả
và
k
ể
chu
y
ệ
n
c
ủa
ngh
ệ
s
ỹ
dâ
n
g
i
a
n.
Yế
u
t
ố
t
ưở
ng
t
ượ
ng
kỳ
ả
o
g
i
ữ
v
a
i
trò
quan
tr
ọng.
Y
ế
u
t
ố
t
h
ầ
n
kỳ
đ
ượ
c
kế
t
h
ợ
p
m
ộ
t
c
á
ch
độc
đá
o
v
ớ
i
m
i
êu
t
ả
hi
ệ
n
t
h
ực
k
h
á
ch
qua
n
c
ủa
t
h
ờ
i
đ
ạ
i
.
Những
né
t
ho
a
ng
đ
ườ
ng
s
i
êu
nhiên
k
ế
t
h
ợ
p
s
i
nh
động
v
ớ
i
tí
nh
c
á
ch
ng
ườ
i
tr
ầ
n
t
h
ế
.
Nh
ữ
ng
nh
â
n
v
ậ
t
,
l
o
ài
v
ậ
t
Hanu
m
a
n,
qu
ỉ
R
a
van
a
đ
ượ
c
m
i
êu
t
ả
ch
â
n
t
h
ực
nh
ư
tí
nh
n
gư
ờ
i
r
ấ
t
s
i
nh
động.
Nh
ữ
ng
nh
â
n
v
ậ
t
đá
ng
y
ê
u
đá
ng
kí
nh
ấ
y
l
à
nh
ữ
ng
con
ng
ườ
i
có
đầ
y
đủ
nh
â
n
tí
nh,
bi
ế
t
đa
u
đớ
n
,
nh
ớ
t
h
ươ
ng,
c
ă
m
g
i
ậ
n,
hố
i
h
ậ
n
v
à
y
ê
u
t
h
ươ
ng,
độ
l
ượ
ng.
Nh
ữ
ng
đo
ạ
n
v
ă
n
m
i
êu
t
ả
t
h
ầ
n
tình
nhi
ề
u
c
ả
nh
ngộ
o
á
i
o
ă
m
,
nh
ữ
ng
t
â
m
tr
ạ
ng
kh
ổ
đa
u,
d
ằ
n
v
ặ
t
s
u
y
t
ư
c
ủa
nh
â
n
vậ
t
khi
c
ầ
n
đấ
u
tr
a
nh
khắc
phục
kh
ó
kh
ă
n.
Romesh
Dutt
nhà
nghiên
c
ứu
văn
học
Ấn
Độ
nhậ
n
x
é
t
"
n
ga
y
c
ả
đế
n
Sha
ke
s
pe
a
r
e
c
ũng
k
hông
t
h
ể
d
i
ễ
n
t
ả
đ
ượ
c
s
ự
t
hô
i
t
húc
củ
a
nh
ữ
ng
t
â
m
tình
cu
ồng
nhi
ệ
t
tr
ong
l
òng
n
gư
ờ
i
m
ộ
t
c
á
ch
s
ống
động
ch
â
n
t
h
ực
và
m
ạ
nh
m
ẽ
gh
ê
g
ớ
m
nh
ư
đ
ã
th
ấ
y
tr
ong
R
a
m
a
y
a
na
"
.
Tác
ph
ẩ
m
c
òn
v
ẽ
l
ên
c
ả
nh
ch
i
ế
n
tr
ườ
ng
á
c
li
ệ
t
,
cung
t
ê
n
r
à
o
r
à
o,
đô
t
h
à
nh
bốc
ch
á
y
,
đ
ấ
t
đá
t
ung
t
o
é
,
ng
ườ
i
và
qu
ỉ
t
h
ầ
n
quầ
n
đả
o
nh
a
u
bằ
ng
nhi
ề
u
ph
é
p
t
h
uậ
t
t
h
ầ
n
kỳ
g
â
y
h
ứ
ng
t
hú
cho
ng
ườ
i
đọc.
Nh
ữ
ng
đặ
c
đ
i
ể
m
ngh
ệ
t
h
uậ
t
trên
t
ạ
o
r
a
tí
nh
c
hấ
t
bi
h
ùng
trong
tác
ph
ẩ
m
,
nâng
cao
giá
tr
ị
t
h
ẩ
m
m
ỹ
c
ủa
s
ử
thi
.
R
a
m
a
y
a
n
a
đ
ã
th
ậ
t
s
ự
m
ở
r
a
m
ộ
t
t
h
ờ
i
đạ
i
m
ớ
i
r
ực
r
ỡ
tr
ong
v
ă
n
h
ọc
Ấn
Độ.
S
Ử
TH
I
M
AH
A
B
H
ARAT
A
(Truy
ệ
n
kể
v
ề
cuộc
c
hi
ế
n
tr
a
nh
g
i
ữa
c
á
c
dâ
n
t
ộc
B
a
h
a
r
a
t
a
vĩ
đạ
i
)
1
.
Vài
nét
v
ề
t
ác
phẩm
C
ũng
nh
ư
R
a
m
a
y
a
n
a
v
à
c
á
c
t
á
c
ph
ẩ
m
k
h
á
c
ở
t
hờ
i
kỳ
cổ
đạ
i
,
M
a
Ha
bha
r
a
t
a
cũng
kh
ó
xác
đ
ị
nh
t
h
ờ
i
g
i
a
n
r
a
đờ
i
.
Dự
đo
á
n
c
â
u
tr
uy
ê
n
đư
ợ
c
l
ưu
tr
u
y
ề
n
tr
ươ
c
C
N,
v
ề
s
a
u
đư
ợ
c
nhi
ề
u
ng
ườ
i
g
hi
ch
é
p,
bổ
s
ung,
c
hỉ
nh
bi
ê
n
cho
đ
ế
n
t
h
ế
kỷ
V
m
ớ
i
ch
ấ
m
dứt.
Theo
truy
ề
n
t
hu
y
ế
t
,
ng
ườ
i
s
ưu
t
ậ
p
đầ
u
t
i
ên
b
ả
n
s
ử
thi
n
à
y
l
à
đ
ạ
o
s
ĩ
K
r
i
s
n
a
Domopayana
Vyasa
(Vyasa
có
nghĩ
a
l
à
s
ưu
t
ậ
p
)
.
Nguyên
b
ả
n
l
úc
đ
ầ
u
l
ê
n
đ
ế
n
h
à
ng
tr
ă
m
v
ạ
n
c
â
u
t
h
ơ
.
Đ
ế
n
nay
còn
l
ưu
tr
uy
ề
n
b
ả
n
110.000
c
â
u
t
h
ơ
đô
i
(
S
l
oka
)
gồ
m
22
v
ạ
n
d
òng,
dài
g
ấ
p
7
l
ầ
n
h
a
i
a
nh
h
ùng
ca
Iliad
và
Odysse
c
ủa
H
i
L
ạ
p.
Ở
Ấn
Độ,
công
vi
ệ
c
ng
hiên
c
ứu
và
d
ị
ch
t
h
uậ
t
t
á
c
ph
ẩ
m
n
ày
v
ẫ
n
đa
ng
t
i
ế
p
t
ục.
Nói
v
ề
g
i
á
tr
ị
c
ủa
pho
s
ử
t
h
i
này,
ở
Ấn
Độ
có
c
â
u
n
gạ
n
n
gữ
"
C
á
i
g
ì
không
có
trong
Mahabharata
thì
c
ũng
kh
ông
có
ở
b
ấ
t
c
ứ
n
ơ
i
n
à
o
tr
ê
n
đ
ấ
t
n
ướ
c
Ấn
Độ
"
.
Mahabharata
có
ả
nh
h
ưở
ng
s
â
u
r
ộng
trên
th
ế
g
i
ớ
i
,
đặ
c
bi
ệ
t
ở
Đô
ng
Na
m
Á
.
Kh
o
ả
ng
th
ế
k
ỉ
t
h
ứ
VI
I
đế
n
t
h
ứ
VI
II
,
ở
I
nđon
ê
s
i
a
x
u
ấ
t
hi
ệ
n
nhi
ề
u
tr
uy
ệ
n
đ
ượ
c
phóng
t
á
c
t
ừ
c
ốt
truy
ệ
n
M
a
ha
bh
a
r
a
t
a
b
ằ
ng
t
i
ế
ng
J
a
v
a
cổ
nh
ư
"
Tr
ậ
n
đá
nh
vĩ
đạ
i
c
ủa
con
ch
á
u
B
ha
r
a
t
a
"
,
"
Đá
m
c
ướ
i
c
ủa
A
cg
i
un
a
“
.
Ở
C
a
m
pu
c
hi
a
,
M
a
ha
bh
a
r
a
t
a
c
òn
xu
ấ
t
hi
ệ
n
s
ớ
m
h
ơ
n,
v
à
o
t
h
ờ
i
kì
v
ă
n
học
An
gko
,
nhi
ề
u
c
ả
nh
tr
ong
M
a
h
a
bh
a
r
a
t
a
đư
ợ
c
kh
ắ
c
phù
đ
i
ê
u
tr
ê
n
m
ặ
t
đề
n
An
gko
v
à
c
á
c
đ
ề
n
đ
ài
khác
ở
P
hno
m
p
ênh.
G
ầ
n
đâ
y
,
ở
P
h
á
p
công
d
i
ễ
n
v
ở
k
ị
ch
M
a
h
a
bh
a
r
a
t
a
do
h
a
i
nh
à
so
ạ
n
k
ị
ch
nổ
i
t
i
ế
ng
P
e
t
e
r
Br
oo
k
n
gư
ờ
i
Anh
v
à
J
ea
n
C
l
a
ude
C
a
rr
i
e
r
e
ngư
ờ
i
Phá
p
s
o
ạ
n
r
a
,
đ
ượ
c
công
chúng
tán
t
h
ưở
ng
nhi
ệ
t
li
ệ
t
.
2
.
C
ốt
t
r
u
yệ
n
Bharata
là
ông
vua
c
ủ
a
tr
i
ề
u
đ
ạ
i
m
ặ
t
tr
ă
ng,
s
i
nh
ha
i
ng
ườ
i
con
tr
a
i
c
hi
a
t
h
ành
hai
chi
nh
á
nh
Cur
u
v
à
P
a
ndu.
P
a
ndu
s
i
nh
5
n
gư
ờ
i
con
tr
a
i
gọ
i
l
à
anh
em
Pandava
(Yudhitira, Bhima,
Arjuna,
Nakula,
Sahadeva).
Còn
ng
ườ
i
a
nh
l
à
Dritaratra
b
ị
m
ù
loà,
sinh
100
con
trai g
ọ
i
l
à
a
nh
e
m
K
o
r
a
v
a
,
a
nh
tr
a
i
tr
ưở
ng
l
à
Duriodana.
S
a
u
khi
P
a
ndu
qu
a
đ
ờ
i
,
Dr
i
t
a
r
a
tr
a
đe
m
n
ă
m
ng
ườ
i
con
c
ủa
e
m
tr
a
i
v
ề
nuô
i
chung
v
ớ
i
đà
n
con
c
ủa
m
ình.
5
anh
em
Pandava
tr
ưở
n
g
thành
r
ấ
t
nh
a
nh
chóng
nổ
i
t
i
ế
ng
l
à
nh
ữ
ng
n
gư
ờ
i
có
t
à
i
n
ă
ng
và
đ
ức
độ.
Đ
i
ề
u
đó
l
àm
cho
anh
em
Korava
ghen
t
ị
,
l
ậ
p
m
ưu
h
ãm
h
ạ
i
t
ừn
g
ng
ườ
i
tr
ong
nhó
m
5
a
nh
e
m
.
Dr
i
t
a
r
a
tr
a
đ
ưa
5
a
nh
e
m
P
a
nd
a
v
a
đ
ế
n
l
â
u
đ
ài
b
ằ
ng
sáp
và
nh
ữ
ng
t
h
ứ
dễ
ch
á
y
.
Anh
e
m
K
o
r
a
v
a
đ
ị
nh
đốt
ch
á
y
l
â
u
đ
ài
và
gi
ế
t
h
ế
t
5
a
nh
e
m
.
Nh
ư
ng
nh
ờ
có
ng
ườ
i
b
á
o
t
i
n,
a
nh
e
m
P
a
n
da
v
a
đ
ã
d
ẫ
n
m
ẹ
l
à
bà
Kunti
tr
ốn
vào
r
ừn
g,
c
ả
i
trang
thành
nh
ữ
ng
đạ
o
s
ĩ
Bà
la
môn
s
ống
l
a
ng
t
h
a
ng
ẩ
n
đậ
t
.
M
ột
n
ă
m
s
a
u,
v
ua
Đr
o
pada
x
ứ
P
a
nc
ha
ll
a
h
m
ở
hộ
i
kén
ph
ò
mã
cho
công
chúa Đr
o
pa
di
.
Anh
e
m
P
a
n
da
v
a
kéo
đ
ế
n
đua
tài.
Trong
cu
ộc
thi
đấ
u
v
ớ
i
ho
àng
t
ử
c
á
c
n
ơ
i
,
A
cg
i
un
a
n
gư
ờ
i
e
m
t
h
ứ
b
a
đ
ã
giành
chi
ế
n
t
h
ắ
ng.
Nh
à
vua
làm
l
ễ
c
ướ
i
cho
h
a
i
ng
ườ
i
.
Nă
m
a
nh
e
m
đ
ưa
n
à
ng
Đr
o
pa
d
i
v
ề
ch
ào
m
ẹ
t
h
ì
nghe
l
ờ
i
ng
uy
ề
n
củ
a
m
ẹ
,
n
ê
n
Đr
o
pa
di
tr
ở
t
h
ành v
ợ
chung
c
ủa
5
a
nh
e
m
,
đi
ề
u
đó
cũng
ph
ù
h
ợ
p
l
ờ
i
t
h
ề
c
ùng
chia
ng
ọ
t
x
ẻ
b
ùi.
Trong
m
ột
bu
ổ
i
l
ễ
,
ng
ườ
i
t
a
ch
ứ
ng
nh
ậ
n
5
a
nh
e
m
c
hí
nh
l
à
m
ộ
t
c
ơ
t
h
ể
củ
a
m
ộ
t
vị
t
h
ầ
n
li
nh.
V
ì
v
ậ
y cu
ộc
hôn
n
hâ
n
l
à
h
ợ
p
l
ệ
.
Anh
em
Korava
bi
ế
t
t
i
n
5
a
nh
e
m
P
a
nd
a
v
a
c
òn
s
ống
và
tr
ở
t
h
à
nh
đồng
m
i
nh
c
ủa
m
ộ
t
n
ướ
c
l
á
ng
g
i
ề
ng
h
ùng
m
ạ
nh.
T
h
e
o
l
ờ
i
k
hu
yên
c
ủa
tr
ưở
ng
l
ão
Bhisma,
Dritaratra
cho
đ
i
m
ờ
i
a
nh
e
m
P
a
n
da
v
a
tr
ở
v
ề
v
ươ
ng
quốc
và
chia
cho
h
ọ
m
ộ
t
n
ửa
đấ
t
đa
i
.
Yud
hi
l
à
anh
c
ả
đư
ợ
c
l
àm
vua
x
ứ
I
n
da
pr
a
s
a
b
ên
c
ạ
nh
v
ươ
ng
quốc
Ha
s
t
i
n
a
pur
a
c
ủa
a
nh
e
m
K
o
r
a
v
a
.
M
ặ
c
đầ
u
l
ãnh
th
ổ
c
ủa
a
nh
e
m
P
a
n
da
v
a
x
ấ
u
h
ơ
n
nh
ư
ng
nh
ờ
t
à
i
n
ă
ng
c
a
i
tr
ị
m
à
v
ươ
ng
quốc
c
ủa
họ
tr
ở
t
h
ành
th
ị
nh
v
ượ
ng
g
i
ầ
u
có.
B
ọn
a
nh
e
m
K
o
r
a
v
a
l
ạ
i
s
i
nh
l
òng
đố
kị
và
tìm
cách
chi
ế
m
đo
ạ
t
.
Yuhi
v
ốn
l
à
ng
ườ
i
co
i
tr
ọng
da
nh
dự
và
say
mê
c
ờ
b
ạ
c
cho
n
ên
b
ị
Đur
i
o
da
n
a
(
Đur
i
o
-
anh
c
ả
c
ủa
tr
ă
m
a
nh
e
m
K
o
r
a
v
a
)
r
ủ
rê
vào
trò
c
ờ
b
ạ
c.
Đur
i
o
nh
ờ
m
ộ
t
t
a
y
c
ờ
bạ
c
có
ma
thu
ậ
t
đá
nh
cho
Yuhi
t
h
ua
b
ạ
c
li
ên
t
ục
ph
ả
i
đ
e
m
gá
n
c
ả
v
ươ
ng
quốc
cho
Đur
i
o
nh
ư
giao
kèo.
Anh
em
Pandava
l
ạ
i
kéo
n
ha
u
đ
i
ẩ
n
tr
ong
r
ừn
g
s
â
u
s
uố
t
13
n
ă
m
tr
ờ
i
t
h
e
o
qui
đ
ị
nh
s
a
u
khi
t
h
ua
b
ạ
c.
Hế
t
h
ạ
n
họ
tr
ở
v
ề
v
ươ
ng
quốc
nh
ư
ng
a
nh
e
m
Đur
i
o
tr
ở
m
ặ
t
kh
ông
tr
ả
l
ãnh
th
ổ
cho
5
a
nh
e
m
.
T
h
ậ
m
c
hí
Yuhi
c
hỉ
xi
n
m
ộ
t
l
àng
nh
ỏ
để
c
ư
trú
và
sinh
s
ống
c
ũng
v
ẫ
n
bị
Đur
i
o
c
ự
t
uy
ệ
t
.
Nă
m
a
nh
e
m
P
a
nd
a
v
a
k
hông
t
h
ể
nh
ẫ
n
nhục
h
ơ
n
n
ữa
,
buộc
ph
ả
i
c
ầ
u
vi
ệ
n
c
á
c
t
i
ể
u
v
ươ
ng
quốc
kh
á
c
kéo
quâ
n
t
i
ế
n
đá
nh
a
nh
e
m
K
o
r
a
v
a
.
Cu
ộc
c
hi
ế
n
tr
a
nh
g
i
ữa
h
a
i
ph
e
tr
ong
d
òng
h
ọ
B
h
a
r
a
t
a
l
ô
i
cuốn
nhi
ề
u
n
ướ
c
t
h
a
m
chi
ế
n
v
ớ
i
h
àng
tri
ệ
u
ng
ườ
i
v
ớ
i
h
àng
v
ạ
n
xe
n
gựa
cung
k
i
ế
m
.
28
Chi
ế
n
tr
ườ
ng
K
ur
us
e
tr
a
m
ị
t
m
ù
khói
l
ửa
tr
ong
vòng
18
ngày,
hàng
tri
ệ
u
x
á
c
c
hế
t
ch
ấ
t
t
h
ành
núi,
máu
ch
ả
y
t
h
ành
sông.
Tr
ậ
n
c
hi
ế
n
kế
t
t
húc
c
hỉ
c
òn
11
ng
ườ
i
s
ống
s
ó
t
.
Anh
em
Pandava
tuy
chi
ế
n
t
h
ắ
ng
v
ẻ
vang
nh
ư
ng
v
ô
cùng
đa
u
x
ót
vì
đ
ã
ph
ả
i
ch
é
m
gi
ế
t
t
ấ
t
c
ả
nh
ữ
ng
ng
ườ
i
r
uột
thịt
.
S
a
u
khi
l
àm
l
ễ
g
i
ế
t
n
gựa
t
ế
t
h
ầ
n
để
t
ỏ
l
òng
xám
h
ố
i
,
Yuhi
lên
ngôi
vua
tr
ị
vì
36
n
ă
m
li
ề
n.
Câu
chuy
ệ
n
kế
t
t
húc
b
ằ
ng
cuộc
h
à
nh
h
ươ
ng
củ
a
n
ă
m
a
nh
e
m
P
a
n
da
v
a
và
nàng
Đr
o
pa
di
l
ê
n
đ
ỉ
nh
nú
i
M
e
r
u
c
a
o
ch
ót
v
ót
c
ủa
Hi
m
a
ll
a
y
a
-
n
ơ
i
đó
l
à
c
õi
tr
ờ
i
.
D
ọc
đ
ườ
ng
đ
i
x
a
x
ô
i
hi
ể
m
tr
ở
,
n
à
ng
Đr
o
pa
d
i
và
bốn
ng
ườ
i
a
nh
e
m
Yuhi
l
ầ
n
l
ượ
t
b
ỏ
x
á
c
ở
tr
ầ
n
g
i
a
n,
c
hỉ
c
òn
Yuhi
và
con
chó
mà
chàng
b
ắ
t
gặ
p
dọc
đ
ườ
ng
l
ên
t
ớ
i
đ
ượ
c
đ
ỉ
nh
nú
i
M
e
r
u.
B
ấ
y
g
i
ờ
,
t
h
ầ
n
I
n
dr
a
r
a
t
i
ế
p
đón
nh
ưn
g
k
hông
ch
ị
u
cho
con
chó
vào
cõi
tr
ờ
i
.
Yuhi
quy
ế
t
đị
nh
xi
n
ở
ngo
ài
cõi
tr
ờ
i
vớ
i
con
chó
tr
ung
t
h
ành
c
ủ
a
m
ình.
Lúc
ấ
y
con
chó
ho
á
tr
ở
t
h
ành
th
ầ
n
Da
r
m
a
và
cho
bi
ế
t
đâ
y
l
à
h
à
nh
động
t
h
ử
t
h
á
ch
đạ
o
đức
Yudhi
.
T
h
ế
l
à
Yudhi
b
ướ
c
vào
cõi
tr
ờ
i
.
Đầu
t
i
ên
chàng
g
ặ
p
t
o
àn
nh
ữ
ng
kẽ
t
h
ù
c
ũ,
s
a
u
đó
đ
ượ
c
đ
ưa
đ
ế
n
ho
ả
ngục
g
ặ
p
c
á
c
e
m
và
b
ạ
n
b
è
c
ủa
ch
àng.
Yudhi
xin
các
th
ầ
n
:
"
T
ô
i
xi
n
ở
l
ạ
i
chốn
n
ày
vì
nh
ữ
ng n
gư
ờ
i
t
h
â
n
c
ủa
t
ô
i
ở
đâ
u
t
h
ì
n
ơ
i
đó
l
à
thi
ê
n
đư
ờ
ng
c
ủa
t
ô
i
"
.
Nh
ư
ng
đó
v
ẫ
n
l
à
th
ử
t
h
á
ch
cu
ố
i
c
ùng
–th
ử
t
h
á
ch
l
òng
trung
thành.
K
ế
t
quả
c
ả
nă
m
a
nh
e
m
P
a
n
da
va
và
v
ợ
con
đ
i
ề
u
đư
ợ
c
vào
ch
ốn
vĩ
nh
h
ằ
ng
b
ấ
t
di
ệ
t
.
3
.
Gía
trị
n
ội
dun
g
v
à
ngh
ệ
t
hu
ật
Ch
ủ
đề
củ
a
t
á
c
ph
ẩ
m
vĩ
đạ
i
n
ày
là
cu
ộc
c
hi
ế
n
tr
a
nh
l
ớ
n
g
i
ữa
d
òng
h
ọ
B
h
a
r
a
t
a
để
dành
gi
ậ
t
đấ
t
đa
i
b
ờ
c
õi.
Nh
ư
ng
b
a
o
qua
nh
chủ
đề
c
òn
có
nhi
ề
u
nộ
i
dung
v
à
t
ư
t
ưở
ng
r
ộng
l
ớ
n
và
sâu
s
ắ
c.
B
ộ
s
ử
t
h
i
đ
ã
đ
ề
c
a
o
l
í
t
ưở
ng
v
à
đ
ạ
o
đức
c
ủa
t
h
ờ
i
đạ
i
.
L
í
t
ưở
ng
v
à
đ
ạ
o
đức
đ
ã
đúc
k
ế
t
tr
ong
t
ậ
p
gi
á
o
l
í
B
h
a
g
a
n
a
t
G
i
t
a
gầ
n
19
ch
ươ
ng,
700
c
â
u
l
à
m
ộ
t
bộ
ph
ậ
n
s
ử
thi
MahaBaharata.
Chi
ế
n
t
h
ắ
ng
c
ủa
a
nh
e
m
P
a
n
da
va
đ
ượ
c
co
i
nh
ư
l
à
c
hi
ế
n
t
h
ắ
ng
c
ủa
đạ
o
đức
và
công
lý.
Hành
động
c
ủa
họ
đ
ã
hoàn
thi
ệ
n
đ
ượ
c
bổn
ph
ậ
n
và
danh
d
ự
l
à
n
ộ
i
dung
c
ủa
Darma.
Ở
đâ
y
chúng
t
a
kh
ông
đ
i
s
â
u
vào
phân
tích
m
ặ
t
tr
i
ế
t
l
í
Da
r
m
a
c
ủa
t
á
c
ph
ẩ
m
m
à
ch
ỉ
bàn
v
ề
ý
ng
hĩ
a
lị
ch
s
ử
c
ủa
nó.
Chi
ế
n
tr
a
nh
xãy
ra
trong
vòng
18
ngày
làm
cho
hàng
tri
ệ
u
ng
ườ
i
ch
ế
t
l
à
bi
ể
u
hi
ệ
n
c
ủa
s
ự
s
u
y
tàn
c
ủa
ch
ế
độ
hu
y
ế
t
t
hống
tr
ong
công
xã
đồng
t
h
ờ
i
l
à
d
ấ
u
hi
ệ
u
s
ự
ph
á
t
tr
i
ể
n
v
à
h
ư
ng
t
h
ị
nh
c
ủa
quốc
gi
a
nô
l
ệ
.
L
úc
đ
ầ
u
a
nh
e
m
K
o
r
a
v
a
và
Pandava
s
ống
chung
b
ình
đ
ẳ
ng
tr
ong
v
ươ
ng
quốc
Hastinapura
c
ủa
m
ình
nh
ư
ng
v
ề
s
a
u
do
x
ung
đột
về
qu
y
ề
n
l
ợ
i
đ
ấ
t
đa
i
và
nô
l
ệ
m
à
anh
em Pandava
tách
ra
thành
l
ậ
p
v
ươ
ng
quốc
m
ớ
i
I
n
dr
a
p
r
a
s
a
r
i
ê
ng.
Đó
l
à
bi
ể
u
hi
ệ
n
s
ự
phâ
n
ho
á
ra
nhi
ề
u
v
ươ
ng
quốc
nhỏ.
C
h
ế
độ
dâ
n
chủ
bộ
l
ạ
c
đ
ã
m
ấ
t
hi
ệ
u
l
ực
,
nh
ườ
ng
chổ
cho
ch
ế
độ
dâ
n
chủ
qu
ân
s
ự.
V
ươ
ng
quốc
n
ào
c
ũng
m
uốn
h
ùng
m
ạ
nh
và
ph
ồn
vi
nh,
t
ừ
đó
đẻ
r
a
x
ung
đ
ột
v
à
t
h
ườ
ng
g
i
ả
i
qu
y
ế
t
x
ung
độ
t
b
ằ
ng
c
hi
ế
n
tr
a
nh
để
t
hống
n
hấ
t
và
m
ở
r
ộng
quốc
gia.
Anh
em
Pandava
chi
ế
n
t
h
ắ
ng
tr
ở
l
ạ
i
t
hống
tr
ị
c
ả
h
a
i
v
ươ
ng
quốc
l
à
bi
ể
u
hi
ệ
n
x
u
t
hế
ấ
y
.
S
ự
t
h
ắ
ng
l
ợ
i
c
ủa
a
nh
e
m
P
a
n
da
v
a
t
huộc
đẳ
ng
c
ấ
p
võ
sĩ
K
s
a
try
a
cũng
nó
i
l
ên
m
ộ
t
đ
i
ề
u
l
à
s
ự
t
hống
tr
ị
xã
h
ộ
i
đ
ươ
ng
t
h
ờ
i
đ
ã
không
còn
ph
ụ
t
huộc
v
à
o
đ
ẳ
ng
c
ấ
p
Br
a
hm
a
n
n
ữa
.
Anh
em
korava
và
pandava
xâu
xé
nhau
v
ề
qu
y
ề
n
l
ợ
i
t
hông
qua
c
hi
ế
n
tr
a
n
h
ch
ứ
ng
t
ỏ
s
ự
t
a
n
rã
c
ủa
c
á
c
ph
ươ
ng
t
h
ức
s
ả
n
x
uấ
t
dựa
tr
ê
n
c
ơ
s
ở
hu
y
ế
t
t
hống.
Qui
mô
c
ủa
c
hi
ế
n
tr
a
nh
tr
ong
s
ử
thi
M
a
h
a
bh
a
r
a
t
a
ph
á
v
ỡ
dầ
n
n
ề
n
v
ă
n
m
i
nh
nô
l
ệ
,
kéo
xã
h
ộ
i
Ấn
Độ
ch
ậ
m
l
ạ
i
.
C
hi
ế
n
tr
a
nh
tàn
kh
ốc
tr
ú
t
l
ê
n
đ
ầ
u
nh
â
n
dâ
n
nô
l
ệ
,
"
t
i
ế
ng
khÓC
c
ủa
phụ
n
ữ
ho
à
vào
ti
ế
ng
kêu
la
inh
ỏ
i
c
ủa
coôn
tr
ùng
tr
ê
n
c
á
nh
đồng
K
ur
us
e
tr
a
"
ở
cuố
i
t
á
c
ph
ẩ
m
đ
ã
nói
lên
đ
i
ề
u
đó.
Trong
b
ố
i
c
ả
nh
xã
h
ộ
i
đầ
y
r
ẫ
y
nh
ữ
ng
m
â
u
t
h
uẩ
n,
t
ộ
i
á
c
x
uấ
t
hi
ệ
n
ng
ày
càng
nhi
ề
u.
Qua
nh
ữ
ng
cuộc
c
hi
ế
n
tr
a
nh
g
i
ành
quy
ề
n
l
ợ
i
,
t
h
â
n
ph
ậ
n
con
ng
ườ
i
l
a
o
động
ngày
b
ị
g
i
ày
xéo
,
m
ộ
t
"
t
i
nh
t
h
ầ
n
Ấn
Độ
"
nổ
i
l
ê
n,
đó
l
à
t
i
nh
t
h
ầ
n
nh
â
n
v
ă
n
chủ
ng
hĩ
a
,
v
ốn
đ
ã
n
ả
y
n
ở
t
ừ
tr
ong
nh
ữ
ng
s
á
ng
t
á
c
dâ
n
g
i
a
n
có
tr
ướ
c
đó
ở
kh
ắ
p
m
i
ề
n
đấ
t
n
ướ
c
đ
ượ
c
thu
hút
và
t
ậ
p
tr
ung
vào
thiên
anh
hùng
ca
này.
Duy
trì
và
th
ể
hi
ệ
n
t
i
nh
t
h
ầ
n
nh
â
n
v
ă
n
chính
là
n
ộ
i
dung
l
ẽ
s
ống
D
a
r
m
a
c
ủa
t
ôn
g
i
á
o.
C
ó
ng
hĩ
a
l
à
s
ống
thi
ệ
n,
ho
à
h
ợ
p,
b
ình
đ
ẳ
ng
v
à
b
á
c
á
i
c
hí
nh
l
à
l
í
t
ưở
ng
c
ủa
bộ
s
ử
thi
.
Khi
qu
ốc
gi
a
nô
l
ệ
h
ình
thành
thì
t
ư
t
ưở
ng
t
ư
h
ữu
(
Dand
a)
c
ủa
phong
k
i
ế
n
cũng
x
uấ
t
hi
ệ
n.
T
ư
t
ưở
ng
D
a
n
da
t
ôn
tr
ọng
qu
y
ề
n
t
ư
h
ữu,
c
hế
độ
phụ
qu
y
ề
n
và
dùng
s
ức
m
ạ
nh
quâ
n
s
ự,
c
hí
nh
tr
ị
củ
a
g
i
a
i
c
ấ
p
Ks
a
try
a
và
Brahman
làm
công
c
ụ
đ
àn
áp
xã
h
ộ
i
.
Tr
ướ
c
đó,
m
ỗ
i
khi
gi
ả
i
qu
y
ế
t
nh
ữ
ng
m
ố
i
b
ấ
t
ho
à
,
x
ung
độ
t
v
ề
qu
y
ề
n
l
ợ
i
,
quầ
n
chúng
l
àm
tr
ọng
tài
phán
x
ử
còn
bây
gi
ờ
kẻ
t
hống
tr
ị
n
ắ
m
qu
y
ề
n
qu
y
ế
t
đ
ị
nh.
M
a
h
a
bh
a
r
a
t
a
đ
ã
ph
ả
n
á
nh
m
â
u
t
h
uẫ
n
đó
m
ộ
t
b
ên
giai
c
ấ
p
t
hống
tr
ị
m
uốn
x
â
y
dự
ng
h
ệ
t
hống
t
ư
t
ưở
ng
Dan
da
đ
ể
b
ả
o
v
ệ
qu
y
ề
n
l
ợ
i
c
ủa
họ.
M
ột
b
ên
qu
ầ
n
chúng
nhâ
n
dâ
n
l
ạ
i
m
uốn
du
y
trì
truy
ề
n
t
hống
Da
r
m
a
.
C
uố
i
c
ùng,
nh
ữ
ng
ng
ườ
i
t
hống
tr
ị
buộc
ph
ả
i
t
u
yên
b
ố
"
Thiên
h
ạ
và
cu
ộc
đờ
i
t
i
ế
p
t
ục
t
h
e
o
t
i
nh
t
h
ầ
n
Darma".
Hình
ả
nh
a
nh
e
m
Yud
hi
t
ừ
bỏ
ngô
i
b
á
u
s
a
u
b
a
m
ươ
i
s
á
u
n
ă
n
tr
ờ
i
để
c
ùng
nhau
h
à
nh
h
ươ
ng
l
ê
n
c
õi
tr
ờ
i
tìm
ch
ố
n
vĩ
nh
h
ằ
ng,
để
s
á
m
hố
i
đ
ã
nói
lên
s
ự
t
h
ắ
ng
t
h
ế
c
ủa
t
i
nh
th
ầ
n
Đa
r
m
a
-khát
v
ọng
c
ủa
nh
â
n
dâ
n
đ
ươ
ng
t
h
ờ
i
.
Lý
t
ưở
ng
v
à
đ
ạ
o
đức
M
a
h
a
bh
a
r
a
t
a
đ
ượ
c
t
h
ể
hi
ệ
n
qua
h
à
nh
động
và
tính
cách
c
ủa
n
ă
m
a
nh
e
m
P
a
n
da
v
a
v
à
m
ộ
t
s
ố
nh
â
n
v
ậ
t
kh
á
c
nh
ư:
Dr
o
pa
di
,
K
un
t
i
,
K
r
i
sna,
Bhima,
M
ỗ
i
nh
â
n
v
ậ
t
có
một
tí
nh
c
á
ch,
m
ộ
t
đờ
i
s
ống
t
i
nh
t
h
ầ
n
r
i
êng
ch
ứ
k
hông
m
a
ng
tí
nh
ướ
c
l
ệ
t
h
e
o
kh
uôn
m
ẫ
u
tr
uy
ệ
n
dâ
n
g
i
a
n
-
đó
l
à
đ
ặ
c
s
ắ
c
ngh
ệ
t
h
uậ
t
x
â
y
dựn
g
nh
â
n
vậ
t
c
ủa
s
ử
thi
.
Yudhi
đ
ức
độ,
s
á
ng
s
uố
t
b
ình
tĩ
nh.
A
cg
i
una
d
ũng
c
ả
m
k
i
ên
hùng,
Bhima
xông
xáo sôi
n
ổ
i
qu
y
ế
t
g
i
ữ
tr
ọn
l
ờ
i
t
h
ề
cho
đế
n
ch
ế
t;
Ka
cn
a
h
ùng
d
ũng
v
à
k
i
ê
u
c
ă
ng
;
K
r
i
s
na
t
à
i
trí siêu
vi
ệ
t;
Dr
i
t
a
t
u
y
m
ù
l
o
à
nh
ư
ng
v
ẫ
n
o
a
i
ng
hiêm
trong
c
ốt
c
á
ch
ông
v
ua
g
i
a
n
h
ùng,
x
ả
o
quy
ệ
t
m
ỗ
i
nhâ
n
v
ậ
t
đề
u
để
l
ạ
i
ấ
n
t
ượ
ng
kh
ó
qu
ên
trong
lòng
ng
ườ
i
đọc
.
Romesh
Dutt
-nhà
nghiên
c
ứu
văn
học
Ấn
Độ
nh
ậ
n
x
é
t
"
Tr
ừ
t
á
c
ph
ẩ
m
I
li
a
d
r
a
,
không
có
tác
ph
ẩ
m
n
ào
mà
ngh
ệ
t
h
uậ
t
m
i
êu
t
ả
nhâ
n
v
ậ
t
l
ạ
i
phong
phú
và
chân
th
ực
nh
ư
Mahabharata.
Nhân
v
ậ
t
kh
ông
đa
u
kh
ổ
d
ằ
n
v
ặ
t
nh
ư
nh
â
n
v
ậ
t
c
ủa
Dan
t
e
,
kh
ông
s
a
y
m
ê
c
ực
độ
nh
ư
nh
â
n
v
ậ
t
c
ủa
S
h
a
ke
s
p
ea
r
e
,
tr
á
i
l
ạ
i
c
á
c
nh
â
n
vậ
t
đề
u
phả
n
á
nh
tí
nh
c
á
ch
u
y
ng
hiêm,
tr
ầ
m
l
ặ
ng
c
ủa
s
ức
m
ạ
nh
t
i
nh
t
h
ầ
n,
g
i
ống
nh
ư
nh
ữ
ng
h
ình
t
ượ
ng
b
ấ
t
hủ
b
ằ
ng
c
ẩ
m
t
h
ạ
ch
t
ừ
th
ờ
i
x
ưa
đ
ể
l
ạ
i
m
à
các
ngh
ệ
sĩ
đ
i
êu
kh
ắ
c
ng
ày
nay
không
tài
nào
mô
ph
ỏng
đ
ượ
c
"
.
Đ
ọc
"
M
a
h
a
bh
a
r
a
t
a
"
,
ng
ườ
i
đọc
bị
l
ô
i
cuốn
vào
quang
c
ả
nh
c
hi
ế
n
tr
a
nh
tràn
ng
ậ
p
h
à
o
khí
v
à
s
ô
i
động.
Ng
ườ
i
đọc
s
a
y
m
ê,
h
ồ
i
hộp
t
h
e
o
d
õi
nh
ữ
ng
tr
ậ
n
gi
a
o
tr
a
nh
á
c
li
ệ
t
ho
ặ
c
nhữ
ng
â
m
m
ưu
g
i
á
n
đ
i
ệ
p,
t
â
m
l
ý
c
hi
ế
n,
đ
ị
ch
v
ậ
n
x
ả
y
r
a
s
uố
t
m
ườ
i
t
á
m
ng
ày
li
ề
n.
C
ả
m
x
úc
c
à
ng
t
ă
ng
l
ê
n
khi
cuộc
c
hi
ế
n
t
i
ế
n
dầ
n
đế
n
ng
ày
k
ế
t
t
húc,
khi
c
á
c
t
ướ
ng
l
ĩ
nh
dũng
mãnh
nh
ấ
t
l
ầ
n
l
ượ
t
ng
ã
g
ục
ở
c
hi
ế
n
tr
ườ
ng.
M
ột
nh
à
Ấn
Độ
học
ph
ươ
ng
T
â
y
nh
ậ
n
x
é
t:
"
Tr
ong
v
ă
n
học
t
h
ế
g
i
ớ
i
có
l
ẽ
k
hó
tìm
th
ấ
y
nh
ữ
ng
đo
ạ
n
v
ă
n
m
ô
t
ả
c
ả
nh
c
hi
ế
n
tr
a
nh
đặ
c
s
ắ
c
nh
ư
v
ậ
y
"
.
Cu
ộc
đua
t
à
i
đọ
s
ức
k
h
á
s
ô
i
nổ
i
g
i
ữa
c
á
c
dũng
s
ĩ
k
h
ắ
p
bốn
ph
ươ
ng
đ
ế
n
c
ầ
u
hôn
Đr
o
pa
di
,
cuộc
đụng
độ
n
ả
y
l
ửa
g
i
ữa
ha
i
dũng
s
ĩ
Ac
g
i
un
a
và
Kacna
đư
ợ
c
ví
nh
ư
cuộc
giao
chi
ế
n
A
c
hi
n
v
a
He
rt
o
tr
ong
t
h
ầ
n
t
ho
ạ
i
và
s
ử
thi
H
i
-l
ạ
p,
tình
c
ả
m
v
à
t
h
á
i
độ
phả
n
30
kháng
mãnh
li
ệ
t
c
ủa
n
à
ng
Đr
o
pa
d
i
khi
nà
ng
b
ị
a
nh
e
m
K
o
r
a
v
a
đ
ị
nh
c
hi
ế
m
đo
ạ
t
s
a
u
v
á
n
c
ờ
b
ấ
t
h
ạ
nh
c
ủa
Yuhi
khi
ế
n
cho
c
ả
t
h
ầ
n
li
nh
cũng
ph
ả
i
x
úc
động
và
ra
tay
can
thi
ệ
p.
Đó
là
nh
ữ
ng
đo
ạ
n
v
ă
n
có
s
ức
tr
uy
ề
n
c
ả
m
m
ạ
nh
đố
i
vớ
i
ng
ườ
i
đọc.
M
a
h
a
bh
a
r
a
t
a
đư
ợ
c
co
i
l
à
cu
ốn
b
á
ch
k
ho
a
t
o
à
n
t
h
ư
v
ề
đờ
i
s
ống
v
ă
n
ho
á
,
c
hí
nh
tr
ị
và
xã
h
ộ
i
Biruni
nhà
Ấn
Độ
học
ng
ườ
i
Ả
-r
ậ
p
đ
ã
vi
ế
t
tr
ong
cuốn
"
Ấn
Độ
"
x
u
ấ
t
b
ả
n
n
ă
m
1930
n
hư
s
a
u:
"
N
gườ
i
Ấn
Độ
có
cuốn
sách
mà
mình
tôn
kính
đ
ế
n
mứ
c
khẳng
đị
nh
d
ứ
t
khoát,
r
ằng
t
ất
cả
những
g
ì
có
trong
sách
khác
thì
ch
ắc
chắn
không
có
t
r
ong
s
ách
n
ày.
T
ất
cả
nh
ữ
ng
g
ì
có
trong
sách
này
thì
không
có
trong
sách
khác.
Ng
ư
ờ
i
t
a
gọi
đó
l
à
Mahabharata".
Do
n
ộ
i
d
ung
phong
phú
bao
g
ồ
m
nhi
ề
u
h
ình
th
ứ
c
t
h
ầ
n
t
ho
ạ
i
,
cổ
tí
ch,
tr
ườ
ng
c
a
,
bài
ca
giáo
hu
ấ
n,
ngụ
ngôn,
k
i
nh
kệ,
tr
i
ế
t
l
ý
,
ng
hệ
t
h
uậ
t
kh
á
c
,
t
á
c
ph
ẩ
m
n
ày
có
l
ố
i
kế
t c
ấ
u
kh
á
c
bi
ệ
t
h
ẳ
n
nh
ữ
ng
bả
n
a
nh
h
ùng
ca
khác.
Nh
ượ
c
đ
i
ể
m
củ
a
M
a
h
a
l
à
k
ế
t
c
ấ
u
ph
ức
t
ạ
p
quá
m
ức
,
có
n
hi
ề
u
đo
ạ
n
trùng
l
ặ
p,
mâu
thu
ẫ
n
và
có
nh
ữ
ng
đo
ạ
n
kh
ông
li
ê
n
qua
n
đ
ế
n
nộ
i
dung
t
á
c
ph
ẩ
m
.
Tuy
v
ậ
y
,
M
a
h
a
bh
a
r
a
t
a
v
ẫ
n
l
à
tác
ph
ẩ
m
m
ẫ
u
m
ực
về
qu
i
t
ắ
c
a
nh
h
ùng
ca
/
s
ử
thi
c
ủa
nhân
lo
ạ
i
.