Luận văn : SO SÁNH KHẢ NĂNG TÁI SINH VÀ NĂNG SUẤT CỦA 9 GIỐNG/DÒNG CAO LƯƠNG TRỒNG TRONG CHẬU part 2 pot

DANH SÁCH HÌNH
Hình
số
Tựa hình
Trang
1 Sơ đồ bố trí thí nghiệm 21
Chương 1: GIỚI THIỆU
1.1. Đặt vấn đề
Nhằm thực hiện chủ trương chuyển dịch cơ cấu cây trồng - vật nuôi có
giá trị kinh tế cao và thị trường tiêu thụ ổn định, quyết định 167/2001/QĐ-TTg
ngày 26/10/2001 của Thủ tướng Chính phủ về một số biện pháp và chính sách
phát triển chăn nuôi bò sữa ở Việt Nam thời kỳ 2001 – 2010, An Giang là một
trong các tỉnh phát triển đàn bò sữa tương đối nhanh. Tính đến đầu tháng 9/2004,
toàn tỉnh An Giang đã phát triển được 120 trang trại và hợp tác xã (HTX) chăn
nuôi gần 10.000 con bò thịt, bò sữa, bò cái sinh sản , tăng 29 trang trại và HTX
so với cuối năm 2003. Hiện nay, tốc độ phát triển trang trại, HTX chăn nuôi bò ở
tỉnh An Giang rất nhanh. Tổng các trang trại này không chỉ tập trung ở khu vực
vùng núi Tri Tôn và Tịnh Biên, là nơi có nhiều cỏ cây xanh làm thức ăn cho bò,
mà ngay cả các huyện thị đồng bằng như Thoại Sơn, Châu Thành cũng đang

1
24
Động thái tăng trưởng chiều cao các giống ở vụ tơ từ giai đoạn
từ 75-135 ngày
41
25 Động thái tăng trưởng chiều cao của các giống ở vụ tái sinh 1H 42
26 Động thái tăng trưởng số chồi của các giống ở vụ tái sinh 1H 43
27 Năng suất thân, lá, hạt của các giống vụ tơ H 44
28 Năng suất thân và lá của các giống ở vụ tái sinh 1H 45
29

so sánh tổng năng suất thân và lá của các giống ở vụ tái sinh 1H
(tái sinh thời điểm thu hoạch) với vụ tơ H
46
30
So sánh tổng năng suất thân và lá của các giống ở vụ tái sinh
1H với vụ tái sinh 1 (tái sinh thời điểm 70 NSKG)
47

phát triển nhanh diện tích trồng cỏ để phục vụ chăn nuôi. Đến nay, toàn tỉnh đã
trồng được 166 ha cỏ. Nông dân các huyện đầu nguồn, cù lao Chợ Mới, Tân
Châu, An Phú, Châu Phú còn phát triển trang trại chăn nuôi gắn với vùng
nguyên liệu sản xuất ngô lai, ngô thu trái non lấy phụ phế phẩm làm thức ăn
chăn nuôi. Ngoài những trang trại nuôi bò có qui mô lớn, tỉnh An Giang còn có
gần 100 trang trại tư nhân, góp phần nâng tổng số đàn bò trong tỉnh lên 57.296
con, tăng 9,1% so với cuối năm 2003 nuôi. Tổng đàn bò toàn tỉnh từ 39.781 con
(năm 2001) tăng lên xấp xỉ gần 57.000 con (năm 2004) và thực hiện kế hoạch
đạt tổng đàn 62.600 con vào năm 2005; trong đó, bò sữa từ 161 con vào năm
2001 tăng lên 700 con trong năm 2004 và 730 con theo kế hoạch vào năm 2005
(Phạm Thị Hòa).
Với tốc độ gia tăng đàn bò như vậy thì nhu cầu thức ăn đồng cỏ và các
phế phẩm nông nghiệp hiện có không thể đáp ứng đủ nhu cầu cho đàn bò, từ đó
sẽ dẫn đến việc chăn nuôi không đạt hiệu quả.
Mặt khác, trong điều kiện nước ta hiện nay nói chung, tỉnh An Giang
nói riêng, nguồn thức ăn cho gia súc nhai lại ngày càng cạn kiệt, đồng bãi chăn
thả, diện tích cỏ tự nhiên có thể thu cắt được ngày càng hạn hẹp và cạnh tranh
gay gắt với việc thâm canh, tăng vụ, mở rộng diện tích canh tác, trồng rừng,
trồng cây công nghiệp (Phùng Quốc Quảng, 2002)…trong điều kiện như vậy cần
phải có các biện pháp hữu hiệu để giải quyết thức ăn cho gia súc nhai lại, đặc
biệt là bò.
Qua những kết quả nghiên cứu trước đây và khảo sát thực tế cho thấy

cao lương là một loại cây dễ trồng thích hợp với nhiều loại đất kể cả những vùng
đất nghèo dinh dưỡng như đất sét, đất sét thịt, đất cát thịt và có khả năng chịu
hạn cao; cũng như các loại cây trồng khác, nó phát triển mạnh ở vùng đất phì
nhiêu thoát nước tốt, rất thích hợp với điều kiện khí hậu và đất đai của tỉnh An
Giang. Cao lương có thể sử dụng cả thân, lá, hạt làm thức ăn cho gia súc. Hơn
nữa cao lương còn có khả năng tái sinh cao.

1

Để đa dạng hoá nguồn thức ăn cũng như bổ sung các nguồn thức ăn có
giá trị dinh dưỡng cao góp phần phát triển ngành chăn nuôi bò của tỉnh An
Giang, chúng tôi thực hiện đề tài “So sánh khả năng tái sinh và năng suất của 9
dòng/giống cao lương trồng trong chậu” tại khoa Nông nghiệp – Tài nguyên
Thiên nhiên, Đại học An Giang từ tháng 04.2004 - 02.2005.
1.2. Mục tiêu nghiên cứu
Bước đầu tuyển chọn các dòng/giống cao lương có khả năng tái sinh
cao, có năng suất thân cao và có giá trị dinh dưỡng cao nhằm góp phần phát triển
đàn bò trong tỉnh An Giang.
Chương 2: LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU
2.1. Sơ lược hiện trạng chăn nuôi bò ĐBSCL và tỉnh An Giang
Trà Vinh là một trong những tỉnh thuộc ĐBSCL đang đối mặt với tình
trạng thiếu cỏ cho bò. Con bò vốn là vật nuôi chủ lực của nông dân ở Trà Vinh;
nhất là bà con người Khmer. Với các chính sách hỗ trợ thiết thực của tỉnh, đàn bò
ở Trà Vinh tăng nhanh cả về lượng và chất. Bò lai Sind đã chiếm khoảng 35%
tổng đàn. Dự án lai tạo và phát triển đàn bò từ nay đến năm 2005 của tỉnh Trà
Vinh đang triển khai có tổng nguồn vốn hỗ trợ người chăn nuôi lên đến 57 tỉ đồng.
Người nhận đầu tư nuôi bò trong khuôn khổ dự án chỉ phải góp vốn
40% giá trị con bò; đồng thời được hưởng nhiều ưu đãi khác như: Hỗ trợ 50% lãi
suất tiền vay ngân hàng để xây dựng chuồng trại, tập huấn kỹ thuật, gieo tinh,
tiêm phòng miễn phí Thế nhưng mục tiêu phát triển đàn bò ở Trà Vinh và

ĐBSCL có nguy cơ chậm lại nếu không giải quyết được tình trạng thiếu cỏ (Vô
danh, 29.09.2004).
Theo ngành NNPTNT Trà Vinh, với các giống cỏ cao sản (cỏ voi, cỏ
ruzi, ) thì trồng cỏ có thể đạt mức thu nhập 40 - 50 triệu đồng/ha mà không tốn
nhiều chi phí, công chăm sóc. Khoảng 3 năm nay, tại nhiều huyện ở Trà Vinh,
trên đất trồng lúa kém hiệu quả, nông dân bắt đầu chuyển sang trồng cỏ. Tuy

1

nhiên, với đàn bò hiện nay, 300 ha cỏ hiện có chỉ mới đáp ứng khoảng 1/5 nhu
cầu, trong khi đàn bò vẫn đang có xu hướng ngày càng tăng. (Vô danh,
29.09.2004)
Riêng đối với tỉnh An Giang, các nguồn thức ăn cho bò hiện có bao
gồm thứa ăn thô và thức ăn tinh. Thức ăn thô chủ yếu là cỏ tự nhiên và phụ
phẩm của các loại cây trồng, hầu hết các hộ nuôi bò dùng cỏ tự nhiên dưới hình
thức chăn thả hoặc đi cắt cỏ cho bò ăn. Vào mùa mưa thì cỏ tự nhiên rất dồi
dào, trái lại mùa nắng thiếu nước, cỏ cằn cõi, do đó hộ nuôi bò thường sử dụng
thêm rơm lúa, một số vùng có diện tích trồng bắp, sử dụng thân cây bắp, vỏ bắp
cho bò ăn, đây là nguồn thức ăn rất tốt cho bò, bò rất thích ăn. Nguồn thức ăn
tinh, thường được sử dụng cho bò thịt, bò vỗ béo, bò sữa gồm cám hỗn hợp,
cám gạo, bắp hạt, tấm gạo tỉnh ta rất dồi dào, nhưng phần lớn hộ chăn nuôi chưa
có tập quán sử dụng cám gạo để bổ sung cho bò (Sở Nông Nghiệp & Phát Triển
Nông Thôn Tỉnh An Giang, 2000).
2.2. Điệu kiện tự nhiên của tỉnh An Giang
An Giang là tỉnh thuộc đồng bằng sông Cửu Long, nền kinh tế chủ yếu là
nông nghiệp, với diện tích tự nhiên 3.406 km
2
; trong đó, diện tích đất nông
nghiệp trên 258.000 ha. Là tỉnh nằm ở đầu nguồn lưu vực sông Cửu Long, có
nguồn nước ngọt quanh năm, đất đai màu mỡ được phù sa bồi đắp hàng năm rất

phù hợp để phát triển nông nghiệp toàn diện.
Về địa hình, An Giang có thể chia thành hai vùng: vùng đồng bằng và
vùng đồi núi. Vùng đồng bằng với diện tích đất nông nghiệp chiếm gần 125.000
ha, đàn bò vùng này có tầm vóc lớn và tỉ lệ bò lai Sind có điều kiện chuyển
hướng sản xuất sữa – thịt. Vùng núi thấp bao gồm chủ yếu ở hai huyện Tri Tôn
và Tịnh Biên, là nơi có điều kiện phát triển đồng cỏ với những bãi chăn rộng, quy
mô chăn nuôi/hộ nhiều (trên 10 con/hộ).
Về khí hậu, An giang có khí hậu nóng ẩm quanh năm, với nhiệt độ bình
quân hàng năm 27,7
o
C, ẩm độ không khí trung bình năm cao hơn 80%, chế độ
mưa phân hóa theo mùa rõ rệt với tổng lượng mưa bình quân hàng năm là

1

1.418mm và ít biến động qua các năm, đặc điểm này rất thuận lợi cho việc sinh
trưởng và phát triển của cây trồng (Sở Nông Nghiệp & Phát Triển Nông Thôn
Tỉnh An Giang, 2000).
2.3. Giới thiệu về cao lương
2.3.1. Nguồn gốc và tình hình sản xuất cao lương ở trong và ngoài nước
1
Cây cao lương (sorgho, lúa miến, sorghum) có tên khoa học là
sorghum vulgare Pers., thuộc họ Panicoidae, họ phụ Andropogoneae. Xuất thân
từ miền Trung Châu Phi cách đây 5-7 ngàn năm (Evelyn, 1951)
1
.
Vào 1994, cao lương là một trong những cây ngũ cốc quan trọng trên thế
giới đứng thứ sáu sau lúa mì, lúa, bắp, và lúa mạch cả về diện tích trồng và năng
suất. Sản xuất cao lương trên thế giới sắp xỉ 70 triệu tấn vào đầu những năm
1980. 80% diện tích trồng cao lương ở Châu Phi và Châu Á, với năng suất trung

bình 810 và 115 kg/ha; vào 1992, cao lương được trồng sắp sỉ 5,4 triệu ha ở Mỹ
với năng suất 4.566 kg/ha và đạt giá trị về nông nghiệp hơn 1,7 triệu USD.
Ở Việt Nam, cao lương đã được trồng từ lâu đời, nhưng ở miền Nam
chỉ phát triển khi du nhập những giống mới từ năm 1962. Diện tích trồng năm
1978 là 50000 ha, nhiều nhất ở các tỉnh Thuận Hải, An Giang, Tiền Giang, Bến
Tre (Hứa Minh Đức, 1988).
2.3.2. Đặc điểm sinh học và khả năng tái sinh của cao lương
2.3.2.1. Đặc điểm sinh học
Cao lương là một loại cỏ cường lực, chiều cao thay đổi từ 0,5 – 5,0m,
thường là cây hàng năm, nó sản xuất một hoặc nhiều thân. Hệ thống rễ bao gồm
rễ chùm thứ cấp mọc ra từ những mắt dóng thấp nhất của thân; phía dưới và
ngay sát phía trên mặt đất xuống 0,9m hoặc sâu hơn, và có thể trải rộng ra 1,5m,
thân rỗng hoặc đặc, thường thẳng, giữa thân khô, có dịch nhạt hoặc ngọt. Số
lượng lá thay đổi từ 7 – 24, phụ thuộc vào giống. Lá được xắp sếp xen kẽ theo
trật tự thành hai hàng. Chiều dài lá thay đổi từ 30 - 135 cm và rộng từ 1,5 – 13
cm, với bìa lá bằng phẳng hoặc hơi gợn sóng. Gân chính của lá màu trắng hoặc
màu vàng đối với giống có thân rỗng khô, hoặc màu xanh đối với giống thân có
1
: Trích dẫn từ Hứa Minh Đức, 1982. Luận văn tốt nghiệp Kỹ sư ngành Kỹ thuật Cây trồng. Khoa Trồng
Trọt, Đại học Cần Thơ.

1

dịch. Bông có một trục ở giữa, với những nhánh gọi là gié cấp 1, cấp 2, và đôi
khi cấp 3; dài ngắn khác nhau, trên những nhánh này sẽ mọc ra những bông
nhỏ. Hạt thường được bao bọc bởi một lớp màng. Cao lương có hạt cứng có tính
kháng được bệnh và những tác động gây hại, nhưng làm cho gia súc khó tiêu
hóa hơn.
Về đặc điểm sinh học thì cao lương có điểm khác với bắp, cả hoa đực và
hoa cái ở trên cùng một bông. Bông có thể xòe hoặc túm. Khoảng 95 % hoa tự

thụ. Màu hạt của cao lương thay đổi từ màu trắng đến màu nâu tối, nội nhũ màu
trắng, cao lương thiếu vitamin A (giống bắp). Kích cỡ hạt thay đổi tùy theo
giống, nó thay đổi từ 1000 – 2000 hạt/aoxơ (aoxơ = 28g). Cao lương sudan
(sudangrass) và cao lương hạt-cao lương sudan (sudan lai) (sorghum-sudangrass)
nói chung trưởng thành sớm hơn cao lương cỏ (forage sorghum).
2.3.2.2. Khả năng tái sinh
Cao lương có sức tái sinh rất mạnh, trồng một vụ có thể thu hoạch liên
tiếp 2-3 lần, có khi tới 4 lần, tùy vào mức độ thâm canh (Nguyễn Danh Đạt,
1977)
2
. Nếu chăm sóc tốt, năng suất vụ gốc không thua vụ tơ, thậm chí có thể
cao hơn. Mỗi mắt trên thân cao lương có những chồi mầm, khi đã thu hoạch,
thân được chặt đi, những mầm ở phần gốc sẽ tiếp tục phát triển cho ra những
cây mới của vụ sau, nên thu hoạch vụ tơ đúng lúc, khi hạt vừa cứng. Nếu thu
hoạch trễ, các chồi mầm sẽ già, yếu đi (Phan Hữu Trinh, 1980)
3
.
Cao lương cỏ có thể thu hoạch được vào 60 – 65 ngày sau khi trồng, vụ
cắt lần 2 sẽ thu hoạch vào 30 – 35 ngày sau đó. Để cỏ tái sinh mọc lại nhanh,
chừa lại phần gốc ít nhất 10 – 18 cm khi thu hoạch.
2.3.2.3. Yêu cầu sinh thái
Là loại cây thức ăn quan trọng ở những vùng mà lượng mưa không đủ
cho bắp phát triển vì nhu cầu nước của cao lương (270kg) thấp hơn so với bắp
(350 kg/kg VCK) (Bùi Xuân An, 1997).

1

Các giống cao lương có hàm lượng tanin cao được trồng ở những nơi mà
chim thường phá hại, nhưng ở Mỹ các giống cao lương có hàm lượng tanin thấp
đã được phát triển. Nó cải thiện được 30% giá trị dinh dưỡng.

Cao lư
2
ơng có đặc tính hình thái học và vật lý học góp phần tạo nên khả
năng thích nghi được điều kiện khô, những vùng có lượng mưa khoảng 250 – 300
mm; chúng có rễ phụ nhiều gấp hai lần so với bắp, kích thước bề mặt lá chỉ bằng
1/2 của bắp. Nhu cầu về nước giống như bắp nhưng chúng có khả năng ngừng
phát triển trong suốt giai đoạn hạn hán kéo dài, và sẽ phát triển lại khi có mưa.
Trên phiến lá hoặc bẹ lá của cao lương có một lớp sáp màu trắng nhạt bao
phủ để bảo vệ chúng khỏi sự mất nước dưới điệu kiện nóng, khô, làm giảm sự
mất nước. Cao lương cũng có thể kháng điều kiện ẩm ướt, ngập nước, phát triển
được trong những vùng có lượng mưa lớn 250 – 1250mm.
Cao lương thuộc cây C-4 có khả năng sử dụng ánh sáng cao hơn các loại
cây khác, dưới điều kiện ánh sáng cao và nhiệt độ nóng chúng có thể quang
tổng hợp mạnh hơn (nhiều nghiên cứu cho thấy hơn 90% chất khô tích lũy được
là do quang hợp), và sản xuất nhiều sinh khối, nó có khả năng thích nghi và tiến
hóa trong những vùng bị hạn chu kỳ (Trần Văn Hòa, 2003).
Cao lương có thể chịu được trong điều kiện pH đất từ 5 – 8,5 và có khả
năng chịu mặn hơn bắp. Cao lương trồng thích hợp trên vùng đất nghèo dinh
dưỡng và có thể sản xuất hạt trên những loại đất mà nhiều cây trồng khác trồng
không thành công. Khác với bắp, năng suất cao lương không thay đổi dưới điều
kiện trồng khác nhau. Vì vậy trên vùng có điều kiện dinh dưỡng nghèo thì cao
lương trồng cho năng suất có thể cao hơn bắp.
Điều kiện sinh trưởng của cây cao lương: theo kỹ sư Nguyễn Danh Đạt,
1977, cao lương cần có các điều kiện ngoại cảnh như sau:
+ Nhiệt độ: cao lương có nguồn gốc nhiệt đới nên nhiệt độ thích hợp
lúc nảy mầm là 20-30
o
C, từ nảy mầm đến giai đoạn làm đốt đến giai đoạn làm
22, 3
: Trích dẫn từ Hứa Minh Đức, 1982. Luận văn tốt nghiệp Kỹ sư ngành Kỹ thuật Cây trồng. Khoa

Trồng Trọt, Đại học Cần Thơ.

1

đốt là 20-25
o
C, từ giai đoạn làm đốt đến giai đoạn trổ bông nhiệt độ tối thích là
25-30
o
C, sau khi ra hoa yêu cầu nhiệt độ thấp hơn để tích lũy chất dinh dưỡng
vào hạt.
+ Nước: bộ rễ cao lương rất phát triển, phân bố rộng và sâu có sức
hút rất mạnh. Cao lương có tính chịu hạn cao, nhưng trong các thời kỳ sinh
trưởng cũng yêu cầu cung cấp một lượng nước nhất định, cần tối thiểu là 300 lít
nước và tối hảo là 1000 lít nước trong suốt thời kỳ sinh trưởng.
+ Ánh sáng: cao lương là cây ngắn ngày, trong suốt chu kỳ sinh
trưởng cần có đủ ánh sáng, thời kỳ phát dục đầu có đủ ánh sáng sẽ giúp cây con
phát triển khỏe, thời kỳ cuối cần có đủ ánh sáng để cây có thể tích lũy được
nhiều chất khô làm hạt rắn chắc. Thiếu ánh sáng vào thời kỳ này sản lượng và
phẩm chất hạt bị giảm đi.
Bảng 1: Thông tin nông học của một số loại cỏ thích hợp điều kiện khí hậu ấm áp
Bắp Cao lương hạt
1
Sudan lai-
sudan
2
Khả năng chịu hạn tốt rất tốt rất tốt
Đất thoát nước tốt thoát nước tốt thoát nước tốt
Độ ẩm đất lúc gieo hạt giống 10
0

C 18
0
C 18
0
C
Độ sâu gieo hạt giống 5cm 2,5-4cm 2,5-5cm
Tổng lượng phân đạm 100-200 40-60 50-100
Phân P lb/ac (kg/ha) 40-45 40-45 40-45
Phân K lb/ac (kg/ha) 260-300 260-300 260-300
Thời điểm thu hoạch chín sữa 1/2-3/4
giữa giai đoạn
chín sáp
giai đoạn làm
đòng
Giá trị dinh dưỡng
Protein thô (%) 6-10 9-14 9-12
Xơ acid (%) 24 -33 30-38 26-35
Xơ trung tính (%) 43-52 40-50 45-50
Giá trị sử dụng ủ
thức ăn xanh
băm, ủ
ủ, cỏ khô, thức
ăn xanh băm,
chăn thả
Nguồn: Pioneer Forage Manual – A Nutritional Guide - 1990
1: sorghum
2: sudangrass sorghum-sudangrass

1

Cao lương hạt và cao lương sudan thích hợp tốt ở vùng có lượng mưa
thấp mà không thích hợp trồng bắp. Nó cũng có thể phát triển tốt dưới điều kiện
tưới tiêu.
Đối với chăn thả, cao lương sudan và sudan lai thường có thể chăn thả
sau 5-6 tuần sau khi trồng. Ở những nơi mà điều kiện ẩm bị giới hạn, cao lương
hạt và sudan lai nói chung sản xuất nhiều thức ăn xanh hơn bắp. Cao lương hạt
và sudan lai trồng làm thức ăn cho gia súc thì thích hợp hơn so với bắp ủ về giá
trị dinh dưỡng. Cây sẽ phát triển mạnh nhất dưới diều kiện nóng, ẩm.
Một số tác giả (Thorne, 1963; Stey, 1963)
4
cho rằng hệ số kinh tế cây
chỉ phụ thuộc vào tính di truyền của thực vật. Do vậy muốn nâng cao hệ số kinh
tế chủ yếu là chọn giống có hệ số kinh tế cao. Nitsiporots (1956)
5
lại thấy rằng
ngoài việc chọn giống, có thể dùng các biện pháp kỹ thuật để tác động vào hệ số
kinh tế. Các nhân tố quyết định hệ số kinh tế là nhân tố bên trong. Đối với
Murata (1962)
6
cho rằng có 3 điều kiện quyết định hệ số kinh tế của cây trồng:
+ Khả năng tích lũy tinh bột trong bẹ lá và thân cây
+ Khả năng vận chuyển các chất tích lũy trong bẹ và thân lên ống
+ Khả năng tiếp thu các chất dinh dưỡng của bông và hạt
2.4. Một số loại cao lương được trồng phổ biến hiện nay
Hiện nay có 5 loại cao lương chủ yếu được trồng:
Cao lương hạt (Grain sorghum) còn được gọi là milo, được sử dụng để
lấy hạt trên những vùng khô cằn, với đặc tính lùn, chiều cao từ 0,6 – 1,5 m (thay
đổi tùy theo giống và điều kiện) dễ dàng cho việc trồng kết hợp với cây trồng
khác, nó thường không dùng để sản xuất cỏ vì năng suất vật chất khô thấp. Giá
trị dinh dưỡng của cao lương hạt ủ gần như tương đương với bắp ủ.

Cao lương cỏ (Forage sorghum) bao gồm sorgo, cao lương ngọt
(sweetsorghum), giống trồng lấy hạt và thân, lá (dual purpose ) và cây lai. Chiều
cao từ 2 – 3,6 m, sản xuất nhiều chất khô hơn cao lương hạt, thân có dịch ngọt và
sử dụng làm thức ăn gia súc ủ là tốt nhất, giá trị dinh dưỡng (TDN) khoảng 90%
so với bắp. Năng suất chất khô của cao lương cỏ có thể tương đương hoặc cao

1

hơn so với bắp. Cao lương cỏ cũng có khả năng tái sinh một hoặc nhiều vụ. Tuy
nhiên, giá trị dinh dưỡng của cao lương ủ sẽ thấp hơn so với bắp ủ. Cao lương
cỏ nên được thu hoạch vào giữa giai đoạn chín sáp cho việc ủ, ở thời điểm này,
chất lượng c
3
ỏ vẫn tốt. Trồng trên đất càng tốt, với độ ẩm và phân bón thích hợp,
thì bắp là thức ăn ủ tươi tốt hơn, cho năng suất và giá trị dinh dưỡng cao hơn so
với cao lương cỏ và cao lương hạt-sudan (Bảng 2). Tuy nhiên, nếu trồng trên đất
khô nhẹ thì cao lương cỏ và sudan lai tốt hơn bắp một vài năm. Hầu hết cao
lương cỏ và cây lai cao lương cỏ trưởng thành từ trung bình cho đến muộn. Cao
lương cỏ cho năng suất thấp hơn cây lai sudan và tái sinh chậm.
Bảng 2: Năng suất chất khô và chất lượng cỏ của các loại cỏ hằng năm ủ ở
Rosemount, Minnesota.
Loại Giống
Năngsuất
(T/acre)
Chất lượng cỏ
CP(%) DDM(%) NDF(%)
Bắp răng ngựa Pioneer
3732
9,4 6,7 67,6 41,3
Cao lương hạt Sorgo10 7,6 7,1 58,9 52,1

Pioneer 956 8,8 5,9 54,7 61,5
Pioneer 931 10,1 6,1 47,6 69,3
Bắp đường Jubilee 5,6 9,3 73,6 35,4
Nguồn thông tin từ:
Rohweder, D.A., J.M.Scholl, P.N.Drolsom and M.D. Groskopp. 1965. Sorghums for
Forage in Wisconsin. Circular 638, University of Wisconsin-Extension.
Hughes, H.D., and D.S Metcalfe. 1972. Crop Production. Third Ed. The Macmillan Company,
New York.
Chú thích:
1T=1016,064 kg
1 acre=0,4 ha
CP (crude protein): protein thô, DDM (digestible dry matter): chất khô tiêu hoá được,
NDF (neutral detergent fibre): xơ còn lại sau khi thủy phân bằng dung dịch trung tính (bao
gồm cellulose, lignin, hemicellulose).

Cao lương sudan (sudangrass), cao 120 – 210cm, thân tốt, nhỏ có
đường kính thân khoảng 0,635cm nên dể làm khô hơn so với các loại cao lương
khác; cây rậm lá, lá rộng 1,27cm, tái sinh nhanh, đẻ nhánh nhiều, có thể trồng
34, 5, 6
: Trích dẫn từ Hứa Minh Đức, 1982. Luận văn tốt nghiệp Kỹ sư ngành Kỹ thuật Cây trồng. Khoa
Trồng Trọt, Đại học Cần Thơ.

2