Nghị luận về câu tục ngữ potx

Nghị luận về câu tục ngữ "Lời nói chẳng mất tiền
mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau"




NGHỊ LUẬN VỀ CÂU TỤC NGỮ "LỜI NÓI CHẲNG MẤT
TIỀN MUA, LỰA LỜI MÀ NÓI CHO VỪA LÒNG NHAU"

Trong cuộc sống, chúng ta thường dùng lời nói để trao đổi
thông tin, để diễn đạt ý tưởng hoặc để bày tỏ, biểu lộ tâm
tư tình cảm của mình… Nói chung, nhờ lời nói mà con
người có thể hiểu nhau và dễ đến gần nhau hơn. Nói thì
dễ nhưng nói như thế nào để không mất lòng người nghe,
nói như thế nào để “lọt” đến xương, nói làm sao để “mật
ngọt chết ruồi” thì không dễ chút nào, nhất là những lúc ta
đang “nổi khùng” thì ta càng dễ nói tầm bậy. Vì thế cha
ông ta có khuyên: “Uốn lưỡi bảy lần trước khi nói”, vì lời
nói bay đi thì không thể lấy lại được, nên ta hãy cẩn thận
trước khi nói.

Tâm lý chung của con người là thích nghe ngọt. Những lời
nói tốt đẹp không làm chúng ta tốn kém tiền bạc hay hao
tổn sức lực, nhưng nó đem lại nhiều ích lợi và làm cho
người nghe được an ủi, khích lệ và làm cho tình thân giữa
ta với người khác được thêm thắm thiết đậm đà. Dĩ nhiên,
chúng ta không nên vì “lựa lời” mà nói với nhau những lời
giả dối. Trái lại, chúng ta cần nói thật với nhau bằng tấm
lòng yêu thương.

Lại có một câu chuyện kể lại rằng:

Ngày xưa có một ông vua nước Ai-cập gửi cho nhà hiền
triết Bias một con vật vừa quý lại vừa hiếm để tế lễ các
thần minh. Thế nhưng, ông vua này muốn chơi khăm nhà
hiền triết một vố, bèn phán :

- Sau khi cúng kiếng xong, ngươi phải trả lại cho ta cái gì
vừa tốt nhất lại vừa xấu nhất nơi con vật quý hiếm ấy.

Nhà hiền triết cũng không phải là tay vừa, bèn xẻo ngay
cái lưỡi trao cho ông vua. Cử chỉ đó gián tiếp nói lên rằng
:

- Cái lưỡi là phần tốt nhất nếu biết sử dụng, nhưng đồng
thời cũng là phần xấu nhất nếu không biết sử dụng.

Đúng thế, cái lưỡi là một bộ phận quan trọng để phát ra
tiếng nói. Tiếng nói là một phương tiện hữu hiệu để
chuyển đạt cho người khác biết những tư tưởng, những ý
nghĩ, những ước muốn thầm kín; nhờ đó bắc lấy một nhịp
cầu cảm thông. Lưỡi đóng một vai trò quan trọng như vậy,
song cái lưỡi cộng với lời nói lại chính là nguyên cớ làm
cho chúng ta dễ vấp phạm hơn cả, bởi vì chúng ta có thể
vấp phạm ở bất kỳ đâu, trong bất cứ lúc nào và với bất kỳ
ai.

Tục ngữ cũng đã có câu:

“Không nọc nào độc cho bằng cái lưỡi”.

Hay :

“Lưỡi không xương nhiều đường lắt léo”.

Một lời nói thiếu suy nghĩ được sánh ví như đổ thêm dầu
vào lửa, làm bừng lên sự tức giận, thiêu huỷ hết tình ruột
thịt cũng như tình nghĩa anh em. Hơn nữa, trong cộng
đoàn tu trì gồm những con người từ “khắp tứ phương
thiên hạ”, mỗi người mỗi tính , mỗi người một kiểu
sống khác nhau, nên không thể tránh được hết những va
chạm, những bực bội, những buồn phiền… Nhiều khi
chính chúng ta lại là những người gây ra những đau khổ,
buồn phiền cho người khác chỉ bằng những lời nói thiếu
cân nhắc trước sau.

Cụ thể ngay trong cuộc sống hàng ngày, nhiều khi có thể
vô tình thôi, chúng ta chọc ghẹo anh chị em mình bằng
những lời nói nghe hơi… “rát tai”, nghe mà “đau nhói cả
tim”. Nhiều khi chúng ta chỉ muốn nói cho sướng cái
miệng của mình, nhưng lại không để ý đến nỗi đau của
người anh chị em mình khi phải nghe những lời chọc ghẹo
đó.

Do vậy, trong cộng đoàn tiếng cười là cần thiết, nó đem lại
niềm vui cho cộng đoàn là điều cần làm và nên làm.
Nhưng chúng ta cũng cần phải ý tứ hơn nữa trong những
lời chọc vui để những lời chọc vui đó không những đem lại
niềm vui cho mình mà còn làm cho người bị chọc cũng
được vui cười thoải mái. Dựa vào lời nói, người khác có
thể biết được phần nào tâm hồn của chúng ta. Được yêu

mến và kính trọng hay bị khinh bỉ và ghét bỏ, một phần
lớn là do cái lưỡi và lời nói của chúng ta. Như thế, cái lưỡi
đã đóng một vai trò quan trọng trong việc hình thành uy tín
và thế giá của mỗi người, như một câu danh ngôn đã dạy:
“Lưỡi người khôn ngoan tạo nên danh dự, còn mồm kẻ
ngu dại gây đổ vỡ tan hoang”. Bởi đó, ta cần phải biết đắn
đo cân nhắc trong cách ăn nói của mình để tránh đi những
hiểu lầm, đau khổ cho người khác. Phải sử dụng lời nói
như một phương tiện, giúp chúng ta cảm thông và xích lại
gần nhau hơn “vui lòng khách đến vừa lòng khách đi” là
vậy. Ý thức được tầm quan trọng của ngôn từ, chúng ta
hãy chú ý những ngôn từ chúng ta dùng trong ngày. Phải
có trách nhiệm khi sử dụng ngôn từ, bởi vì qua những lời
chúng ta nói, chúng ta có thể đem lại niềm vui Phục sinh
nhưng cũng có thể đem lại đau khổ thập giá cho những
anh em trong cộng đoàn và chúng ta cũng nên lắp đặt
một… “Cái thắng” vào miệng, để những lúc ngứa mồm,
muốn phát ngôn bừa bãi, thì biết “stop” lại đúng nơi và
đúng lúc. Để kết thúc, xin mượn câu nói của cha ông ta
nói về ngôn từ: Hãy uốn lưỡi bảy lần trước khi nói. Hoặc
Lựa lời mà nói khó thay ! Tiếng chì, tiếng bấc thường hay
“chàng ràng” Khi ai mở miệng nói ngang Thì ta chắc
chẳng ngại “phang”…. “mỹ từ” Một tia lửa nhỏ sơ sơ Khu
rừng lớn mấy mặc dù, cháy tiêu Giữa ngàn thế sự đảo
điên Có ai áp dụng lời khuyên bao giờ "Lời nói không mất
tiền mua/Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau" !