Tiểu luận: Thị trường tài chính và vai trò của nó trong nền kinh tế thị trường pps

Tiểu luận

Thị trường tài chính và vai trò
của nó trong nền kinh tế thị
trường




Tiểu luận Tài chính

LỜI NÓI ĐẦU
Trước đây trong thời ký phát triển kinh tế kế hoạch hóa tập trung quan
liêu bao cấp thị trường tài chính là một khái niệm bó hẹp ở việc điều chuyển
tiền tệ giữa Nhà nước và các DNTN và giữa các ngân hàng quốc doanh với
nhau theo chỉ đạo của các cơ quan quản lý Nhà nước. Khi chuyển sang phát
triển kinh tế thị trường, khái niệm thị trường tài chính trở nên quá mới mẻ và
vô cùng cần thiết trong việc điều hành và phát triển kinh tế nhiều thành phần
thị trường tài chính là cầu nối quan trọng là mối quan hệ chặt chẽ các quann
hệ tài chính trên thị trường, từ đó các đối tượng trong kinh tế có sự tương tác
và hỗ trợ lẫn nhau trong sự phát triển bền vững. Hiện nay việc phát triển thị
trường tài chính là mối quan tâm hàng đầu của Đảng và Nhà nước nhằm huy
động tối đa các nguồn lực tài chính phục vụ cho sự nghiệp công nghiệp hoá
và hiện đại hoá đất nước do vậy làm rõ vai trò của thị trường tài chính đối
với sự phát triển kinh tế mang ý nghĩa quan trọng trong hoạch định chính

sách cũng như trong các quan hệ kinh tế xã hội theo hướng đã định
Để góp một ý kiến chung vào việc tìm hiểu: Đánh giá; nghiên cứu thị
trường tài chính cũng là để nâng cao hơn nữa khả năng về chuyên ngành
mình đang học. Em đã chọn đề tài: ''Thị trường tài chính và vai trò của nó
trong nền kinh tế thị trường''
Em xin chân thành cảm ơn!
Tiểu luận Tài chính

PHẦN NỘI DUNG
I. Khái niệm thị trường tài chính
1. Tiền đề ra đời và tồn tại của TTTC
- Tài chính thị trường tài chính chỉ ra đời và tồn tại trong những điều
kiện lịch sử nhất định khi mà những hiện tượng kinh tế xã hội khách quan
xuất hiện và tồn tại. Như vậy phạm trù thị trường tài chính cần được đánh giá
xem xét như là một vấn đề kinh tế xã hội khách quan, nó có tính kinh tế và
lịch sử: Cùng với sự tan rã của chế độ công xã nguyên thuỷ, phân công lao
động xã hội và chế độ tư hữu phát triển bước đầu hình thành nên một nền
kinh tế hàng hoá giản đơn. Tiền tệ cũng được phát triển như một đòi hỏi
khách quan để có thể trao đổ mua bán hàng hoá.
- Chủ nghĩa tư bản trải qua quá trình hình thành và phát triển đã đưa
kinh tế hàng hoá nên thành kinh tế thị trường đưa ra những tiền đề cần thiết
để nảy sinh, hình thành thị trường tài chính. Như vậy sự phát triển của kinh
tế thị trường sự tham gia của tiền tệ vào hoạt động kinh tế, sự tích luỹ, tập
trung tư bản…là những tiền tệ quan trọng hình thành thị trường tài chính.
Những nhân tố trên đã tạo điều kiện cho sự phát triển của thị trường
tài chính (TTTC) và ngược lại, đến lượt mình, TTTC đã làm rõ cho nền kinh
tế xã hội phát triển ở mức cao hơn.
Ngày nay trong tiến trình hội nhập và toàn cầu hoá các nền kinh tế
TTTC đã mở ra một phạm vi toàn thế giới và đang ngày càng đóng góp và
nền kinh tế thế giới. Chính su thế toàn cầu hoá đã hội nhập các TTTC lại với

nhau biến TTTC nhỏ bé độc lập thành những TTTC khổng lồ, hoạt động phụ
thuộc lẫn nhau cùng phát triển, Việt Nam chúng ta cần đánh giá đúng bản
chất ra đời, tồn tại của TTTC từ đó mà dựa trên các quy luật khách quan để
Tiểu luận Tài chính

xây dựng một TTTC hợp lý từng bước phát triển hội nhập vào quốc tế và khu
vực.
Tiểu luận Tài chính

2. Những vấn đề chung về thị trường tài chính
2.1 Khái niệm về TTTC
Xét trong mối quan hệ kinh tế vĩ mô, ở bất kỳ xã hội nào, có những
người tích lũy được một số tài sản nhưng không sử dụng hết trong tiêu dùng
cũng không biết cách kinh doanh. Trong đó có nhiều người khác thiếu vốn
để thực hiện hoạt động kinh doanh của mình, họ cần vay tiền để thoả mãn
nhu cầu nhất là trong kinh tế thị trường.
Trong tổng thể nền kinh tế sự hình thành thị trường tài chính gắn liền
với sự phát triển nền kinh tế thị trường. Qua đó vốn là tiền đề của quá trình
sản xuất, kinh doanh sự phát triển năng động với tốc độ cao của kinh tế thị
trường đã làm nảy sinh thường xuyên và to lớn về nguồn tài chính đầu tư tạo
lập vốn kinh doanh hoặc đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong xã hội. Trong thị
trường luôn tồn tại các chủ thể tham gia vào quá trình luân chuyển tiền tệ
này, về chủ yếu cần nguồn tài chính thì doanh nghiệp là chủ thể quan trọng
nhất là các doanh nghiệp là chủ thể quan trọng nhất đối với các doanh nghiệp
với nhu cầu vốn luôn được đòi hỏi cao để thoả mãn hoạt động sản xuất kinh
doanh của chính mình. Tiếp đến nhà nước với chức năng giám sát và điều
tiết nền kinh tế cung cầu để đầu tư vào các công trình quan trọng, an ninh
quốc gia… các hộ gia đình cũng cần tài chính để thoả mãn những nhu cầu
của mình. Những mối quan hệ đan xen như vậy đã hình thành nên thị trường
tài chính. Sự phát triển thị trường tài chính gắn liền với sự phát triển của kinh

tế thị trường. Kinh tế càng phát triển quan hệ cung cầu nguồn tài chính càng
phát triển các hoạt động trao đổi cũng đa dạng dưới nhiều hình thức khác
nhau và tất yếu phải hình thành một thị trường riêng nhằm làm cho cung cầu
nguồn tài chính gặp nhau dễ dàng và thuận lợi hơn. Đó chính là thị trường tài
chính, thị trường tài chính là hoạt động giao dịch các loại vốn trong phạm vi
một nước hoặc giữa các nước với nhau với hình thức vay trả, chuyển
Tiểu luận Tài chính

nhượng,đầu tư thanh toán bằng những công cụ khác nhau trong những thời
hạn khác nhau giữa các bên tham gia thị trường trên địa bàn một nước
(TTTC quốc gia) hoặc giữa nhiều nước với nhau TTTC quốc tế.
2.2 Cơ cấu của thị trường tài chính
Là một thể trừu tượng, đa dạng, TTTC có thể được xem xét đáng giá
dưới nhiều góc độ khác nhau. Mỗi góc độ đưa ra một đặc chưng riêng trong
sự đa dạng của thị trường tài chính và tuỳ theo cách thức vận dụng của mỗi
nước trong việc tổ chức một mô hình hợp với bối cảnh kinh tế xã hội. Cơ cấu
thị trường tài chính được thực hiện một cách khác nhau có nhiều nước trong
đó có Việt Nam để thực hiện với việc quản lý vĩ mô của Nhà nước, thị
trường tài chính được nâng nên vì thế bao gồm cả 2 bộ phận cấu thành là thị
trường tiền tệ và thị trường vốn.
- Thị trường tiền tệ là một bộ phận TTTC mua bán các công cụ ngắn
hạn, Trong thị trường tiền tệ, tiền là một hàng hoá đặc biệt nó phụ thuộc vào
sự phát triển của nền kinh tế thị trường và ngân hàng và các tổ chức tài chính
trung gian cùng tham gia hoạt động. Lãi xuất của nó phụ thuộc vào cung cầu
tiền tệ. Luôn luôn làm công việc của chính và mọi ngân hàng trung ương.
Tham gia vào thị trường tiền tệ gồm có các ngân hàng thương mại, các tổ
chức tài chính phi ngân hàng, kho bạc, ngân hàng trung ương, các doanh
nghiệp, chính phủ …
- Thị trường vốn là bộ phận của TTTC diễn ra mua bán trao đổi công
cụ nội dung dài hạn và cổ phiếu. thị trường vốn xét về mặt bản chất phản ánh

các quan hệ mua bán không phải là số lượng nhất định các khoản tiền mặt,
các tư liệu sản xuất mà là các quyền sở hữu về tư liệu sản xuất và vốn tiền
mặt.
Như vậy thị trường vốn là một bộ phận của TTTC được chuyên môn
hoá đối với các nguồn lực tài chính và trao quyền sử dụng dài hạn. Do đó các
Tiểu luận Tài chính

nguồn lực tài chính và trao quyền sử dụng dài hạn. Do đó các nguồn lực tài
chính này chủ yếu là được đầu tư dài hạn vào đầu tư sản xuất kinh doanh.
Khi lãi xuất không ổn định xu hướng lạm phát cao, hoạt động của thị trường
vốn bị thu hẹp và phải nhường chỗ cho thị trường tìên tệ, lúc đó tham gia thị
trường vốn có rủi ro rất cao. Do đó, tính ổn định của nền kinh tế thị trường
ảnh hưởng lớn đến hoạt động của thị trường vốn.
2.3 Bước phát triển của thị trường tài chính.
Trong lịch sử phát triển của thị trường tài chính luôn luôn gắn liền với
tiến trình phát triển kinh tế xã hội. Xã hội ngày càng phát triển các mối quan
hệ tài chính ngày càng đa dạng, phức tạp thì khả năng tiếp cận nguồn tài
chính ngày càng đa dạng phức tạp thì khả năng tiếp cận nguồn tài chính cũng
phát triển theo nhiều phương thức khác nhau .
Cách thức đơn giản nhất và sơ khai nhất là dựa trên sự quen biết tín
nhiệm nhau để vay và cho vay. Đây là hình thức cho vay vốn trực tiếp hay
giao lưu vốn trực tiếp, cách thức này chỉ tạo ra một thị trường tài chính nhỏ
lẻ không tập trung đây là hình thức trao đổi khi kinh tế hàng hoá chưa hình
thành.
Cách thứ 2 thông qua các tổ chức trung gian như ngân hàng các tổ
chức tín dụng để cung ứng và hoạt động nguồn tài chính. Ngân hàng đóng
vai trò trung gian giữa chủ thể trung gian và chủ thể cần có vốn tài chính,
Tuy nhiên ở cách thức này chủ thể đầu đầu tư vốn không có sự lựa chọn
phương án đầu tư và lãi xuất thường xuất thường không cao ngoài ra người
cần vốn không phải lúc nào cũng dễ dàng vay vốn của ngân hàng, nhất là khi

thực hiện các phương án đầu tư có sự rủi ro và mạo hiểm cao.
Sự phát triển của kinh tế thị trường thúc đẩy chế độ tín dụng phát triển
làm nảy sinh nhiều hình thức huy động nguồn tài chính dưới các hình thức
trực tiếp thông qua các giấy tờ có giá, cổ phiếu trái phiếu gọi là chứng khoán.
Tiểu luận Tài chính

Thị trường chứng khoán ra đời là bước ngoặt phát triển cao nhất của TTTC.
Đây là hình thức tài chính trực tiếp nhưng ở quy mô rộng lớn và chặt chẽ
hơn. Người cung cấp tài chính có quyền lựa chọn phương án đầu tư và chịu
trách nhiệm về quyết định của mình.
Quá trình hình thành và phát triển thị trường tài chính phụ thuộc vào
sự vận động của nền kinh tế quốc dân việc nghiên cứu tìm ra quy luật vận
động của nó có ý nghiac quan trọng trong việc điều hành và quản lý các
nguồn lực tài chính theo định hướng của Đảng nhăm tạo lập cơ cấu kinh tế
hợp lý và bền vững.
II. Vai trò của thị trường tài chính trong nền kinh tế thị trường
Phát triển kinh tế thị trường không thể không có thị trường tài chính
bởi thị trường tài chính là một công cụ trung gian thúc đẩy sự lưu thông tiền
tệ và đảm bảo về nguồn vốn cho sự phát triển phát huy vai tò tối đa của thị
trường tài chính cũng là yêu cầu cấp thiết của tiến trình công nghiệp hoá hiện
đại hoá đất nước góp phần phát triển ổn định và bền vững nền kinh tế thị
trường
1. TTTC có vai trò quan trọng trong việc huy động và cung cấp
các nguồn lực tài chính phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế và xã hội
- Bất kỳ nền kinh tế nào cũng có nhu cầu về nguồn lực tài chính cho sự
phát triển của nền kinh tế thị trường lại càng đòi hỏi một nguồn lực tài chính
lớn liên tục…Do sự năng động của các chủ thể kinh tế trong xã hội.Hoạt
động của thị trường tài chính là huy động và tích luỹ các nguồn lực tài chính
nhàn rỗi, nhỏ lẻ và phân tán thành nguồn tài chính to lớn tài trợ kịp thời cho
nhu cầu đầu tư phát triển kinh tế xã hội. Trên bình diện vĩ mô thị trường tài

chính vận động không ngừng thúc đẩy nhanh quá trình vận đọng của tiền (T-
H - T
'
- H
'
) từ đó thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế. Sự hoạt động của
thị trường tài chính là sự tuân thủ các quy tắc quy định nhằm tối ưu hoá
Tiểu luận Tài chính

những lợi thế hạn chế những rối loạn nền kinh tế. Khi một nền kinh tế ổn
định người dân, người dân có xu hướng đầu tư chứng khoán tiét kiệm của
mình vào thị trường tài chính để có được một khoản thu nhập ổn định. Do đó
nhu cầu cần tiêu dùng của người dân sẽ bị ảnh hưởng cụ thể là nhu cầu về
tiêu dùng cao cấp sẽ bị hạn chế rất nhiều. Hoạt động của thị trường tài chính
đã đưa được nguồn tài chính từ dạng tích trữ không sinh lời sang nguồn lực
phục vụ cho sự phát triển kinh tế xã hội đồng thời gián tiếp khuyến khích tiết
kiệm của nhân dân
2. TTTC là công cụ quan trọng để Nhà nước sử dụng thực hiện
các chính sách tài chính và chính sách tiền tệ nhằm điêù hành và quản lý
tốt hơn nền kinh tế thị trường.
Thị trường tài chính hoạt động đã bổ sung thêm hình thức huy động
nguồn tài chính cho các doanh nghiệp các tổ chức tài chính trung gian bằng
cách phát hành cổ phiếu, trái phiếu. Thị trường tài chính còn tạo điều kiện và
thúc đẩy các chủ thể hướng đầu tư đúng đắn và sử dụng vốn có hiệu quả nên
đã góp phần thực hiện chính sách huy động nguồn tài chính sử dụng nguồn
tài chính hay chính sách tài chính. Thông qua việc sử dụng các công cụ tài
chính trên thị trường. Các hệ thống giám sát của nhà nước có thể theo rõi sát
sao các hoạt động không chỉ trong lĩnh vực tài chính tiền tệ của cả sản xuất
kinh doanh.
Chính phủ có thể điều tiết lượng cung cầu tiền tệ đảm bảo bình ổn hoạt

động của nền kinh tế, bù đắp thâm hụt kích cầu tiêu dùng. Mặt khác nhà
nước có thể thông qua chính sách hướng hoặc hạn chế vào 1 số lĩnh vực sản
xuất, ưu tiên các nghành hướng về xuất khẩu, mũi nhọn.
3. Thị trường tài chính có vai trò kiểm soát về luồng dịch chuyển tài
chính từ đó cơ cấu phân bổ hợp lý các nguồn lực của nhà nước theo
nghành nghề khu vực.
Tiểu luận Tài chính

TTTC với cơ sở pháp lý đầy đủ, hoàn chỉnh và bộ máy quản lý hữu
hiệu sẽ cho phép quản lý tốt hơn nguồn lực tài chính chủ yếu cho đầu tư
phát triển đất nước. Thông qua thị trường tài chính đặc biệt là thị trường
chứng khoán ở các nước phát triển, người ta có thể thấy được tình hình kinh
tế của quốc gia, thông thường nếu qua thị trường tài chính nếu các nguồn tài
chính có xu hướng được rút ra khỏi các dự án đầu tư hoặc không thu hút
được vốn vào thị trường thì có nghĩa là nền kinh tế đang trì trệ, các dấu hiệu
khủng hoảng. Việc điều tiết và kiểm soát các nguồn lực tài chính là công cụ
đắc lực trong tay của nhà nước nhằm điều chỉnh những sai sót của thị trường
nhằm đưa nền kinh tế vào đúng hướng phát triển của nó. Trong cơ chế thị
trường các biện pháp cưỡng chế thường ít được áp dụng trên thị trường tài
chính mà chủ yếu nhà nước điều tiết các luồng chuyển dịch tài chính thông
qua các cơ chế, chính sách nhằm định hướng cho các nguồn tài chính có ý
nghĩa quan trọng đến sự phát triển bền vững của quốc gia.
- Mặt khác chính sự chuyển dịch của các nguồn tài chính mà nhà nước
có khả năng phân bổ hợp lý các nguồn tài chính nhằm thiết lập sự cân bằng
tổng thể trong phát triển kinh tế xã hội. Theo luật kinh tế thị trường cho thấy
nguồn lực tài chính bao giờ cũng đầu tư vào những ngành nghề mang lại lợi
nhuận cao, tốc độ thu hồi vốn nhanh, ít rủi ro như các ngành dịch vụ… hoặc
ở các khu vực thuận lợi cho giáo dịch, mua bán. Do đó những ngành có lợi
nhuận, khả năng thu hồi vốn chậm như công nghiệp nặng, xây dựng cơ sở hạ
tầng… hay những vùng sâu, vùng xa khó khăn cho việc thông thương hàng

hoá, thì rất ít các nhà đầu tư quan tâm. Nếu phát triển kinh tế thị trường đơn
thuần sẽ gây ra sự bất công trong xã hội và dễ xẩy ra khủng hoảng do đó nhà
nước với sự quản lý vĩ mô sẽ phải thực hiện điều tiết, tạo sự công bằng và xã
hội. Để đạt được hiệu quả cao trong vấn đề này. Thị trường tài chính là công
cụ hữu hiệu nhất, bằng các chính sách đầu tư hoặc nhà nước huy động vốn
qua thị trường tài chính để tự mình đầu tư vào các chương trình trọng
Tiểu luận Tài chính

điểm… đảm bảo lợi ích chung cho toàn xã hội…. Có thể thấy thị trường tài
chính đóng một vai trò quan trọng trong việc tạo lập và ổn đinh.
Bên cạnh đó thị trường tài chính đóng một vai trò hết sức to lớn trong
việc phát triển kinh tế xã hội vai trò đó chỉ được phát huy khi nó được hình
thành trong một điều kiện thích hợp vào hoạt động trong một cơ chế thị
trường linh hoạt, lành mạnh. Tuy vậy bản thân nền kinh tế thị trường cũng
như thị trường tài chính đều có những khuyết tật của nó đòi hỏi phải nắm
vững cơ chế vận hành của thị trường tài chính có những biện pháp hữu hiệu
giám sát và thúc đẩy hoạt động của nó.

Tiểu luận Tài chính

KẾT LUẬN
Trong nền kinh tế thị trường sự tồn tại và phát triển của nền kinh tế thị
trường tài chính là yếu tố khách quan. Thị trường tài chính ra đời đã làm đa
dạng hoá và phức tạp hoá mọi hoạt động tài chính. Nó không chỉ nhận ra một
cách thụ động các ảnh hưởng của nền kinh tế mà còn gây ra nhiều tác động
đáng kể đến sự phát triển của nền kinh tế. Và như thế nó có vai trò nhất định
đối với sự vận hành kinh tế và trở thành công cụ đắc lực giúp nhà nước quản
lý hiệu quả nền kinh tế.
Chính vì vậy mỗi chúng ta đặc biệt là các nhà kinh tế tương lai luôn
phải ý thức tìm tòi, nghiên cứu các phạm trù về thị trường tài chính, tiền tện,

không ngừng học hỏi nâng cao nghiệp vụ để có thể tham gia và đóp góp
nhiều năng lực của mình vào việc phát triển va hoàn thiện thị trường tài
chính của Việt Nam. Trước mắt cần phải tìm cách để dưa các hoạt động tài
chính vào các phương tiện thông tin đại chúng, vào cuộc sống hàng ngày của
dân chúng làm cơ sở, tiền đề để có thể huy động tối đa nguồn lực con người
cho sự phát triển.
Tiểu luận Tài chính

MỤC LỤC

Lời nói đầu 1
Phần nội dung
I. Khái niệm thị trường tài chính 2
1. Tiền đề ra đời và tồn tại của TTTC 2
2. Những vấn đề về TTTC 3
2.1. Khái niệm TTTC 3
2.2. Cơ cấu của TTTC 4
2.3. Bước phát triển của TTTC 5
II. Vai trò của TTTC trong nền kinh tế thị trường 6
1. TTTC có vai trò quan trọng trong việc huy động và cung cấp các nguồn
lực tài chính phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế và xã hội 6
2. TTTC là công cụ quan trọng của Nhà nước sử dụng thực hiện các chính sách
tài chính và chính sách tiền tệ nhằm điều hành và quản lý tốt hơn nền kinh tế thị
trường 7
3. TTTC có vai trò kiểm soát về luồng dịch chuyển tài chính từ đó cơ cấu
phân bổ hợp lý các nguồn lực của nhà nước theo ngành nghề khu vực 7
Kết luận 9

Tiểu luận Tài chính

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Giáo trình Tài chính của Trường ĐH Quản lý và Kinh doanh
2. Thời báo Kinh tế Sài Gòn.