Nhận biết sớm và phòng ngừa bệnh sởi pptx

Nhận biết sớm và phòng ngừa bệnh sởi
Sởi là một bệnh truyền nhiễm do virut gây ra và dễ
bùng phát thành dịch, thường gặp ở trẻ em. Bệnh xảy
ra quanh năm và lây truyền theo đường hô hấp.

Tiêm phòng sởi mũi kết hợp rubella, quai bị cho trẻ
Những trẻ chưa có hoặc không có đủ đáp ứng miễn
dịch với sởi thường rất dễ mắc bệnh khi tiếp xúc với
nguồn lây. Trẻ em dưới 6 tháng tuổi ít khi mắc sởi vì
đang có kháng thể của mẹ truyền qua nhau thai. Sau
đó kháng thể của mẹ ở trẻ sẽ giảm dần khi trẻ lớn.
Đây là lý do tiêm chủng phòng sởi thường được thực
hiện trước 12 tháng.

Các biểu hiện đặc trưng của sởi bao gồm viêm long ở
kết mạc mắt, niêm mạc đường hô hấp và tiêu hóa, sau
đó phát ban đặc hiệu ngoài da, thường để lại nhiều
biến chứng nặng cho trẻ em nếu không được điều trị
kịp thời.


Làm thế nào để nhận biết và phát hiện sớm bệnh
sởi?

Nếu trong gia đình có một người bị bệnh thì có đến
90% những người chưa có miễn dịch sẽ bị nhiễm
bệnh. Sau khi tiếp xúc với mầm bệnh, người bệnh
thường trải qua giai đoạn ủ bệnh kéo dài từ 10 - 12
ngày mà không hề có triệu chứng.

Tiếp theo đó là giai đoạn viêm long đặc trưng bởi sốt

mức độ nhẹ đến vừa, ho khan, chảy nước mũi, viêm
kết mạc mắt. Những triệu chứng này hầu như luôn
luôn xảy ra trước khi nội ban xuất hiện. Nội ban
thường xuất hiện ở vòm miệng, là những hạt nhỏ
bằng hạt cát, màu trắng ngà, xung quanh có viền đỏ.
Hạt thường xuất hiện và biến mất nhanh trong vòng
12 - 24 giờ. Nội ban hay hạt Koplik là dấu hiệu đặc
trưng của bệnh, nếu nhìn thấy được hạt Koplik gần
như chắc chắn kết luận được bệnh nhân có mắc sởi.
Đôi khi giai đoạn này biểu hiện bằng những triệu
chứng nặng nề như sốt cao, co giật hoặc thậm chí
viêm phổi.

Ban trên da của trẻ mắc bệnh sởi.
Sau giai đoạn viêm long là giai đoạn phát ban đặc
trưng của sởi. Đây là giai đoạn điển hình nhất của
bệnh với triệu chứng phát ban tuần tự trên da. Ban
thường xuất hiện đầu tiên ở vùng chân tóc phía sau
tai, sau đó xuất hiện ở mặt và lan dần xuống phía
dưới trong vòng 24 - 48 giờ. Ban sởi là những ban
dạng dát - sẩn hơi nổi lên trên bề mặt da, sờ mịn như
nhung và không đau, không hoặc ít ngứa, không sinh
mủ. Trường hợp nhẹ, ban thường đứng gần nhau
nhưng riêng rẽ. Trường hợp nặng, ban có xu hướng
hợp với nhau làm thành những ban lớn hơn, thậm chí
từng mảng. Khi ban lan đến chân thì sốt cũng đột
ngột giảm đi nếu không có biến chứng. Sau đó ban
cũng nhạt dần và mất đi đúng theo tuần tự nó đã xuất
hiện, nghĩa là cũng từ trên xuống dưới. Sau khi ban
mất đi, trên da còn lại những dấu màu sậm lốm đốm

thường được gọi là vết vằn da báo. Một số trường
hợp bệnh sởi biểu hiện không giống như miêu tả ở
trên như trong trường hợp bệnh nhân bị suy giảm
miễn dịch, ban có thể không điển hình. Dạng bệnh
này thường là bệnh nhân AIDS, hội chứng thận hư,
điều trị thuốc ức chế miễn dịch

Các biến chứng thường gặp do sởi

Các biến chứng thường gặp là viêm phổi, viêm tai
giữa, viêm thanh quản, viêm não, cam tẩu mã, viêm
ruột kéo dài dẫn đến tình trạng tiêu chảy liên tục, loét
giác mạc, suy dinh dưỡng.

Phòng bệnh như thế nào?

Khi phát hiện có trẻ mắc sởi, cần cách ly trẻ bệnh với
các trẻ lành. Người chăm sóc trẻ bệnh phải rửa tay
trước và sau mỗi lần tiếp xúc, rồi mới được tiếp xúc
với trẻ lành.

Hiện nay có vaccin tam liên sởi - quai bị - rubella
tiêm phòng cho trẻ mũi đầu khi trẻ được 9 tháng tuổi,
mũi thứ hai lúc trẻ lên 4 - 6 tuổi.

Trong trường hợp đã có tiếp xúc nguồn lây, việc sử
dụng globulin miễn dịch có thể phòng ngừa bệnh
hoặc làm giảm mức độ nặng của sởi. Tuy nhiên đây
là phương thức phòng ngừa đắt tiền và ít phổ biến.
ThS. Nguyễn Thanh Lâm