VAI TRÒ VÀ THÁCH THỨC CỦA NGÀNH KHAI THÁC THỦY SẢN ppsx

VAI TRÒ VÀ THACH THỨC CỦA
VAI TRÒ VÀ THACH THỨC CỦA
NGÀNH KHAI THÁC THỦY SẢN
NGÀNH KHAI THÁC THỦY SẢN



Biển có vai trò quan trọng
Biển có vai trò quan trọng
đối với sự nghiệp phát triển và
đối với sự nghiệp phát triển và
an ninh của các nước nói riêng
an ninh của các nước nói riêng
và thế giới nói chung
và thế giới nói chung



Vùng biển Việt Nam chiếm
Vùng biển Việt Nam chiếm
phần lớn diện tích biển Đông,
phần lớn diện tích biển Đông,
bao gồm hai quần đảo Hoàng
bao gồm hai quần đảo Hoàng
Sa và Trường Sa với diện tích
Sa và Trường Sa với diện tích
khoảng 1 triệu km2. Qua thăm

khoảng 1 triệu km2. Qua thăm
dò, khảo sát cho thấy, tiềm
dò, khảo sát cho thấy, tiềm
năng tài nguyên biển Việt Nam
năng tài nguyên biển Việt Nam
tuy không thuộc hàng giàu có
tuy không thuộc hàng giàu có
của thế giới, nhưng rất đáng
của thế giới, nhưng rất đáng
kể và có ý nghĩa cực kỳ quan
kể và có ý nghĩa cực kỳ quan
trọng đối với sự nghiệp phát
trọng đối với sự nghiệp phát
triển đất nước
triển đất nước


Biển Việt Nam được phân chia thành 5 vùng chính: Vùng
Biển Việt Nam được phân chia thành 5 vùng chính: Vùng
biển Vịnh Bắc Bộ, vùng biển Trung Bộ, vùng biển Đông
biển Vịnh Bắc Bộ, vùng biển Trung Bộ, vùng biển Đông
Nam Bộ, vùng biển Tây Nam Bộ và vùng biển Giữa Biển
Nam Bộ, vùng biển Tây Nam Bộ và vùng biển Giữa Biển
Đông.
Đông.



Tạicácvùngbiển
Tạicácvùngbiển

nàyhìnhthànhnhiều
nàyhìnhthànhnhiều
ngưtrườngvớisản
ngưtrườngvớisản
lượngthủysảnlớn,
lượngthủysảnlớn,
phụcvụcácnghề
phụcvụcácnghề
khaithác:nghềlưới
khaithác:nghềlưới
rê,nghềcâuvàng,
rê,nghềcâuvàng,
nghềlướikéođáy
nghềlướikéođáy
đơn
đơn


Từ năm 2000-2005, tổng trữ lượng khai thác thủy sản
Từ năm 2000-2005, tổng trữ lượng khai thác thủy sản
biển đạt khoảng 4 triệu tấn, trong đó trữ lượng cá nổi
biển đạt khoảng 4 triệu tấn, trong đó trữ lượng cá nổi
khoảng 2,8 triệu tấn, chiếm khoảng 70% tổng trữ lượng
khoảng 2,8 triệu tấn, chiếm khoảng 70% tổng trữ lượng


•


Ngành khai thác thủy sản cung cấp ngày càng nhiều và

Ngành khai thác thủy sản cung cấp ngày càng nhiều và
đa dạng các loại nguyên liệu cho công nghiệp chế biến
đa dạng các loại nguyên liệu cho công nghiệp chế biến
như: cá, tôm, cua, sò, mực, rong, ngọc trai… dưới dạng
như: cá, tôm, cua, sò, mực, rong, ngọc trai… dưới dạng
đánh bắt tự nhiên và nuôi trồng.
đánh bắt tự nhiên và nuôi trồng.
•
Ngành thuỷ sản (chủ yếu là
Ngành thuỷ sản (chủ yếu là
hải sản) trong những năm
hải sản) trong những năm
gần đây đã có tốc độ tăng
gần đây đã có tốc độ tăng
trưởng nhanh, chiếm tỷ
trưởng nhanh, chiếm tỷ
trọng ngày càng tăng trong
trọng ngày càng tăng trong
cơ cấu sản xuất nông nghiệp
cơ cấu sản xuất nông nghiệp
nước ta. Năm 2002, giá trị
nước ta. Năm 2002, giá trị
sản xuất ngành thủy sản
sản xuất ngành thủy sản
chiếm 17,76% tổng giá trị
chiếm 17,76% tổng giá trị
sản xuất nông nghiệp.
sản xuất nông nghiệp.

. Năm 2002, giá trị sản xuất ngành thủy sản chiếm
. Năm 2002, giá trị sản xuất ngành thủy sản chiếm
17,76% tổng giá trị sản xuất nông nghiệp. Đặc biệt
17,76% tổng giá trị sản xuất nông nghiệp. Đặc biệt
ngành thuỷ sản có giá trị xuất khẩu cao, ước đạt 2.024
ngành thuỷ sản có giá trị xuất khẩu cao, ước đạt 2.024
triệu USD năm 2002, đứng thứ 3 về xuất khẩu của cả
triệu USD năm 2002, đứng thứ 3 về xuất khẩu của cả
nước sau dầu thô và dệt may.
nước sau dầu thô và dệt may.

. Dự báo, đến năm 2010 ngành
thuỷ sản có thể khai thác và nuôi
trồng được khoảng 3,5 - 4 triệu
tấn, trong đó cung cấp khoảng 1
triệu tấn nguyên liệu cho công
nghiệp chế biến và có thể đại giá
trị xuất khẩu từ 4,5 - 5 tỷ USD.
Như vậy, phát triển nuôi trồng và
đánh bắt hải sản ở nước ta ngày
càng giữ vai trò quan trọng trong
phát triển kinh tế của đất nước
nói chung và công nghiệp nói
riêng.


•
Ngành đánh bắt thủy sản có vai trò vô cùng quan trọng,
Ngành đánh bắt thủy sản có vai trò vô cùng quan trọng,
đặc biệt là ở các quốc gia đang phát triển. Ước

đặc biệt là ở các quốc gia đang phát triển. Ước


tính
tính
khoảng 500 triệu người trên thế giới sống phụ thuộc vào
khoảng 500 triệu người trên thế giới sống phụ thuộc vào
nguồn thực phẩm từ thủy sản.
nguồn thực phẩm từ thủy sản.

Tạo công ăn việc làm
cho người dân sống ven
biển. Nhiều người dân
có cuộc sống khá giả.

Ngoài ra, đây là còn là
một nguồn thực phẩm
rất giàu chất protein cần
thiết cho cơ thể chúng
ta


•
Tuy nhiên, một vấn đề đặt ra là hiện nay tại những
Tuy nhiên, một vấn đề đặt ra là hiện nay tại những
vùng ven bờ đã và đang bị tận dụng khai thác quá mức,
vùng ven bờ đã và đang bị tận dụng khai thác quá mức,
làm cho nguồn lợi thủy sản có nguy cơ bị cạn kiệt.
làm cho nguồn lợi thủy sản có nguy cơ bị cạn kiệt.


Với 84% số lượng tàu
thuyền lắp máy có công
suất dưới 90CV và
thuyền thủ công hoạt
động chủ yếu ở vùng
nước ven bờ đã gây sức
ép quá lớn cho nguồn lợi
thủy sản ven bờ, làm
tăng nguy cơ cạn kiệt.


•
Vì nhiều lý do mà lượng tàu phát triển một cách tự phát,
Vì nhiều lý do mà lượng tàu phát triển một cách tự phát,
không theo định hướng quy hoạch phát triển biển và số
không theo định hướng quy hoạch phát triển biển và số
lượng tàu cá có công suất nhỏ vẫn tăng bình quân 2.300
lượng tàu cá có công suất nhỏ vẫn tăng bình quân 2.300
chiếc/năm, số lượng ngư dân trực tiếp khai thác hải sản
chiếc/năm, số lượng ngư dân trực tiếp khai thác hải sản
tăng bình quân 23.155 người/năm
tăng bình quân 23.155 người/năm

Điều này đồng nghĩa với việc
cạnh tranh trong khai thác ven
bờ với cường độ cao, ráo riết
hơn. Vì cuộc sống trước mắt,
nhóm ngư dân này dùng mọi
biện pháp để đánh bắt: Giảm
kích thước mắt lưới, tăng

cường độ khai thác hoặc dùng
những biện pháp khai thác
mang tính hủy diệt, như: Sử
dụng chất nổ, chất độc, xung
điện…


•
Dù đã có nhiều dự án, chương trình nhằm hạn chế nạn
Dù đã có nhiều dự án, chương trình nhằm hạn chế nạn
khai thác ven bờ, nhưng do chưa theo kịp tốc độ phát
khai thác ven bờ, nhưng do chưa theo kịp tốc độ phát
triển và thiếu quản lý, nên nạn khai thác ven bờ ở vùng
triển và thiếu quản lý, nên nạn khai thác ven bờ ở vùng
biển Tây Nam Bộ diễn ra tràn lan, vượt tầm kiểm soát.
biển Tây Nam Bộ diễn ra tràn lan, vượt tầm kiểm soát.

Hàng ngàn phương tiện
khai thác nhỏ “chà đi, xát
lại” đã làm sinh vật biển
trên ngư trường Cà Mau
đang dần bị tận diệt,
vùng sinh sản hải sản
đang bị phá vỡ. Dự báo
trong tương lai gần, sản
lượng hải sản trên vùng
biển Cà Mau và các vùng
lân cận sẽ giảm dần,
không còn là biển bạc.

•
Sử dụng phương tiện khai thác thủy sản trái phép không những
Sử dụng phương tiện khai thác thủy sản trái phép không những
hủy diệt nguồn lợi thủy sản mà còn có nguy cơ ảnh hưởng tới
hủy diệt nguồn lợi thủy sản mà còn có nguy cơ ảnh hưởng tới
tính mạng của ngư dân. Tuy biết rất rõ về những nguy hại khi sử
tính mạng của ngư dân. Tuy biết rất rõ về những nguy hại khi sử
dụng thuốc nổ, nhưng nhiều ngư dân vẫn cố tình vi phạm.
dụng thuốc nổ, nhưng nhiều ngư dân vẫn cố tình vi phạm.

Sự suy giảm nguồn lợi cá đã
ảnh hưởng nghiêm trọng và
trực tiếp đến hiệu quả đánh
bắt của các loại nghề khai
thác hải sản. Tỷ lệ cá tạp, cá
con trong các mẻ lưới ngày
càng cao, chiếm 40-95% sản
lượng đánh bắt, tùy theo loại
ngành nghề khai thác, kéo
theo doanh thu các hoạt động
khai thác có xu hướng thấp
dần.


•


Sau hơn 10 năm thực hiện Chỉ thị 01/1998/CT-TTg
Sau hơn 10 năm thực hiện Chỉ thị 01/1998/CT-TTg

của Thủ tướng Chính phủ, Phòng Cảnh sát giao thông
của Thủ tướng Chính phủ, Phòng Cảnh sát giao thông
đường thủy (CSGTĐT), Công an tỉnh đã phối hợp với
đường thủy (CSGTĐT), Công an tỉnh đã phối hợp với
Thanh tra Sở NN&PTNT, Bộ đội Biên phòng tỉnh kiểm
Thanh tra Sở NN&PTNT, Bộ đội Biên phòng tỉnh kiểm
tra, phát hiện 164 trường hợp dùng kích điện đánh bắt
tra, phát hiện 164 trường hợp dùng kích điện đánh bắt
thủy hải sản, tịch thu 130 bình ắc qui, 147 bộ kích điện,
thủy hải sản, tịch thu 130 bình ắc qui, 147 bộ kích điện,
289 công cụ vi phạm và ra quyết định xử phạt hành
289 công cụ vi phạm và ra quyết định xử phạt hành
chính hơn 180 triệu đồng.
chính hơn 180 triệu đồng.

Phòng CSGTĐT cũng đã
phát hiện 5 vụ mua bán,
tàng trữ, vận chuyển, sử
dụng trái phép chất nổ,
bắt giữ 8 đối tượng, tịch
thu 407 kg thuốc nổ,
720 kíp nổ, 3 mét dây
cháy chậm…


Chủ trương đẩy mạnh đánh bắt xa bờ được đánh giá là
Chủ trương đẩy mạnh đánh bắt xa bờ được đánh giá là
đúng đắn, nhưng hiện vẫn còn gặp nhiều rủi ro trong
đúng đắn, nhưng hiện vẫn còn gặp nhiều rủi ro trong
quá trình triển khai do chính sách và mô hình tổ chức

quá trình triển khai do chính sách và mô hình tổ chức
thiếu đồng bộ, thiếu hiểu biết về ngư trường, thiếu vốn
thiếu đồng bộ, thiếu hiểu biết về ngư trường, thiếu vốn
đầu tư.
đầu tư.

Chi phí cho khai thác
tăng, công nghệ bảo
quản lạc hậu, thất thoát
sau thu hoạch lớn đã hạn
chế hiệu quả nghề khai
thác hải sản, thể hiện rõ
trong việc giá trị sản
lượng có tốc độ tăng thấp
hơn sản lượng (3,4% so
với 4,7% trong năm
2004)…


•
Từ hiện trạng và thách thức trên, ngành Thủy sản
Từ hiện trạng và thách thức trên, ngành Thủy sản
nói triêng và chính quyền các cấp đã có những nỗ
nói triêng và chính quyền các cấp đã có những nỗ
lực rất lớn, đề ra những giải pháp, tuy nhiên vẫn
lực rất lớn, đề ra những giải pháp, tuy nhiên vẫn
còn đó những bất cập cần phải giải quyết.
còn đó những bất cập cần phải giải quyết.

Trong thời gian tới, ngành Thủy sản tập

trung chỉ đạo xây dựng các giải pháp và tổ
chức thực hiện để ngành khai thác thủy
sản phát triển ngày càng mạnh và ổn
định, tạo thế trận toàn dân gắn với thế
trận an ninh trên biển, góp phần bảo vệ
chủ quyền, an ninh trên biển, đảo. Quan
điểm chỉ đạo của Đảng tại Nghị quyết Hội
nghị lần thứ 4, Ban Chấp hành Trung ương
Đảng khóa X về chiến lược biển Việt Nam
đến năm 2020, nêu rõ: “Phấn đấu để nước
ta trở thành một quốc gia mạnh về biển,
giàu lên từ biển, bảo vệ vững chắc chủ
quyền quốc gia trên biển…



Có chính sách hấp dẫn nhằm thu hút mọi nguồn
lực phát triển kinh tế biển… giải quyết tốt các
vấn đề xã hội, cải thiện một bước đáng kể đời
sống của nhân dân vùng biển và ven biển”.
Hiện nay, ngành Thủy sản đang xây dựng các
giải pháp về quản lý; điều chỉnh năng lực tàu
thuyền, cơ cấu nghề nghiệp; cơ sở hậu cần
nghề cá; khoa học - công nghệ; bảo vệ phục
hồi và phát triển nguồn lợi thủy sản; đào tạo
nguồn nhân lực và hợp tác quốc tế trong khai
thác thủy sản. Theo đó, dự kiến đến năm 2020,
kinh tế biển đóng góp khoảng 53 - 55% GDP và
55-60% kim ngạch xuất khẩu cả nước.


Về xã hội, gắn phát triển
kinh tế thủy sản với cải
thiện đời sống cộng đồng
lao động nghề cá với
mục tiêu xóa đói giảm
nghèo cho các cộng đồng
nghề cá về phát triển
bền vững, về quy tắc
ứng xử nghề cá có trách
nhiệm; đào tạo nâng cao
trình độ văn hóa cho ngư
dân, đặc biệt ngư dân trẻ
để tạo thuận lợi cho
chuyển đổi nghề nghiệp
và tiếp thu kiến thức,



. Để đạt được kết quả
trên, Nhà nước, ngư
dân và hậu cần nghề
khai thác hải sản phải
cùng chung tay, liên kết
chặt chẽ hơn nhằm
khép kín lộ trình thành
một dây chuyền sản
xuất, đưa nghề khai
thác hải sản trở thành

một trong những ngành
kinh tế đầu tàu, góp
phần quan trọng vào
tốc độ phát triển chung
của đất nước



Công nghệ sản xuất mới; nâng
cao năng lực quản lý của
ngành, đẩy mạnh cải cách
hành chính trên cơ sở tăng
cường giao quyền sử dụng, sở
hữu và quản lý nguồn lợi thủy
sản xuống cơ sở và cộng đồng
lao động nghề cá; phát triển
kinh tế thủy sản gắn chặt với
chiến lược phát triển kinh tế
của các ngành liên quan và với
nhiệm vụ đảm bảo an ninh,
quốc phòng


Ngoài thủy sản nước mặn còn có
Ngoài thủy sản nước mặn còn có
nguồn thủy sản nước ngọt
nguồn thủy sản nước ngọt

Nguồn thủy sản nước ngot cũng rất phong
phú,đa dạng. Cung cấp một lượng lớn lương

thực cho xã hội. Tạo công ăn việc làm cho
người dân sống quanh vùng. Tuy nhiên theo số
liệu thống kê gần đây tình trạng khai thac thủy
sản trái phép diễn ra ở nhiều nơi. Làm cho
nguồn lợi thủy sản ngày cạn kiệt và có nguy cơ
bị tiệt chủng.


•


•
Tại Thừa Thiên - Huế,
tình trạng dùng xung
điện trong khai thác
thuỷ, hải sản diễn ra
trên diện rộng. Nhiều
người dùng xung điện
nhỏ gọn, xách tay để dễ
len lỏi ở vùng ruộng
trũng, khe suối, kênh
rạch vào lúc nông nhàn
hoặc những lúc vào vụ
cấy lúa vụ hè thu.



Năm 2009, Chi cục Kiểm
tra&Bảo vệ Nguồn lợi thuỷ
sản Thừa Thiên - Huế kết

hợp với các đội kiểm tra
liên ngành đã thực hiện
hàng chục chuyến tuần
tra, kiểm soát bờ biển và
30 chuyến tuần tra kiểm
soát trên toàn bộ hệ
thống các sông ngòi, đầm
phá, bắt quả tang và xử
lý 42 trường hợp, tịch thu
nhiều phương tiện khai
thác trái phép. Riêng các
chi hội nghề cá cơ sở
trong tỉnh cũng đã tham
gia tuần tra trên 150 đợt,
bắt xử lý 53 trường hợp.


•
Tình trạng đánh bắt thủy sản bằng xung điện diển ra
Tình trạng đánh bắt thủy sản bằng xung điện diển ra
ngày càng nhiều và khá tinh vi ở nhiều địa phương
ngày càng nhiều và khá tinh vi ở nhiều địa phương

. Trong ba năm gần đây,
ngành chức năng tỉnh Ninh
Bình đã tổ chức hơn 40 đợt
kiểm tra hơn 500 phương tiện,
cảnh báo 268 phương tiện sử
dụng xung điện khai thác thủy
sản, lập biên bản 70 phương

tiện, tịch thu 48 xung điện
xách tay, 12 te, lưới điện, phạt
tiền gần 14 triệu đồng; phát
hiện và xử lý 149 vụ đánh bắt
thủy sản bằng chất nổ, truy
đuổi 143 vụ và thu giữ hai kg
thuốc nổ, 66 kíp nổ, 2m dây
cháy chậm vô chủ; vận động
200 hộ cam kết từ bỏ sử dụng
xung điện, chất nổ, hóa chất
độc để khai thác thủy sản.



Mùa mưa đến cũng
là lúc các loài tôm,
cá cùng nhiều loại
thủy hải sản khác
sinh sôi, song cũng
là dịp hoạt động
đánh bắt cá bằng
xung điện tại các ao,
hồ, sông, suối ở Ninh
Bình rầm rộ nhất.
Chính họ không hiểu
rằng đang góp phần
hủy hoại môi trường
sống.

•
Nhận thức của nông dân chỉ nghiêng về khai thác mà không
Nhận thức của nông dân chỉ nghiêng về khai thác mà không
quan tâm bảo vệ nguồn lợi và môi trường sống của các loài thủy
quan tâm bảo vệ nguồn lợi và môi trường sống của các loài thủy
sản. Các cấp, các ngành, đoàn thể ở địa phương phối hợp thiếu
sản. Các cấp, các ngành, đoàn thể ở địa phương phối hợp thiếu
chặt chẽ, không thường xuyên tổ chức tuyên truyền, phổ biến,
chặt chẽ, không thường xuyên tổ chức tuyên truyền, phổ biến,
giáo dục pháp luật bảo vệ môi trường, nguồn lợi thủy sản tại cơ
giáo dục pháp luật bảo vệ môi trường, nguồn lợi thủy sản tại cơ
sở, việc thống kê, phát hiện xử lý tổ chức, cá nhân dùng xung
sở, việc thống kê, phát hiện xử lý tổ chức, cá nhân dùng xung
điện đánh bắt thủy hải sản còn ở mức độ khiêm tốn.
điện đánh bắt thủy hải sản còn ở mức độ khiêm tốn.



Nguyên nhân chính của tình trạng sử dụng xung điện
đánh bắt thủy sản là do người dân chưa hiểu tác hại
trong việc hủy hoại môi trường nước khiến các loại thủy
hải sản bị tiêu diệt tận gốc, không phát triển được.
Nhiều người biết, nhưng vì lợi ích trước mắt nên vẫn
đánh bắt, bất chấp chính quyền địa phương và luật
pháp quy định



. Chính vì vậy, phải tăng
cường công tác tuyên

truyền về tác hại khi sử
dụng xung điện bắt thủy
hải sản, cần vận động
nhân dân, nhất là những
hộ ký cam kết không sử
dụng xung điện để đánh
bắt thủy sản. Đồng thời,
thành lập tổ, đội hoặc
nhóm thường xuyên
kiểm tra và kịp thời xử lý
nghiêm vi phạm