Đo lường giá cả
sinh hoạt
Bài 3
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Đo lường giá cả sinh hoạt
Lạm phát chỉ tình trạng mức giá chung
của nền kinh tế tăng.
Tỉ lệ lạm phát là phần trăm thay đổi mức
giá so với thời kỳ trước.
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Chỉ số giá tiêu dùng
Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) là chỉ tiêu đo
lường chi phí chung cho hàng hóa và dịch
vụ mà một người tiêu dùng điển hình
mua.
Cục thống kê lao động thông báo chỉ số
giá tiêu dùng hàng tháng.
Nó được dùng để kiểm soát những thay
đổi trong giá cả sinh hoạt theo thời gian.
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Chỉ số giá tiêu dùng
Khi CPI tăng, một gia đình điển
hình phải tốn nhiều đồng đô la
hơn để duy trì mức sống như cũ.
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Chỉ số giá tiêu dùng được tính
như thế nào
Xác định rổ hàng hóa: Xác định giá của
hàng hóa nào là quan trọng nhất đối
với người tiêu dùng điển hình.
Cục thống kê lao động (BLS) xác định một
rổ hàng hóa và dịch vụ trên thị trường mà
người tiêu dùng điển hình mua.
BLS tiến hành các cuộc điều tra người tiêu
dùng hàng tháng để xác định trọng số cho
giá của các hàng hóa và dịch vụ đó.
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Chỉ số giá tiêu dùng được tính
như thế nào
Xác định giá: Tìm giá của mỗi hàng
hóa và dịch vụ trong rổ hàng hóa tại
mỗi thời điểm.
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Chỉ số giá tiêu dùng được tính
như thế nào
Tính chi phí của rổ hàng hóa: Dùng dữ
liệu về giá để tính chi phí của rổ hàng
hóa và dịch vụ tại các thời điểm khác
nhau.
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Chỉ số giá tiêu dùng được tính
như thế nào
Chọn năm gốc và tính chỉ số:
Chọn một năm nào đó làm năm gốc, năm
được sử dụng làm mốc để so sánh với các
năm khác.
Tính chỉ số bằng cách chia giá của rổ hàng
hóa trong năm nào đó cho giá của nó ở năm
gốc và nhân với 100.
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Chỉ số giá tiêu dùng được tính
như thế nào
Tính tỷ lệ lạm phát: Tỷ lệ lạm phát là
phần trăm thay đổi của chỉ số giá so
với thời kỳ trước.
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Tỷ lệ lạm phát
100
1 Year in CPI
1 Year in CPI - 2 Year in CPI
Year2in Rate Inflation
×=
Tỷ lệ lạm phát được tính như sau:
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Tính toán chỉ số giá tiêu dùng và tỷ lệ
lạm phát : Một ví dụ
Bước 1:Điều tra người tiêu dùng để xác định rổ hàng
hóa cố định
4 hot dogs, 2 hamburgers
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Tính toán chỉ số giá tiêu dùng và tỷ lệ
lạm phát : Một ví dụ
Year
Price of
Hot dogs
Price of
Hamburgers
2001 $1 $2
2002 $2 $3
2003 $3 $4
Bước 2: Xác định giá của mỗi hàng hóa trong
mỗi năm
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Tính toán chỉ số giá tiêu dùng và tỷ lệ
lạm phát : Một ví dụ
2001 ($1 per hot dog x 4 hot dogs) + ($2 per hamburger x 2 hamburgers) = $8
2002 ($2 per hot dog x 4 hot dogs) + ($3 per hamburger x 2 hamburgers) = $14
2003 ($3 per hot dog x 4 hot dogs) + ($4 per hamburger x 2 hamburgers) = $20
Bước 3: Tính giá của rổ hàng hóa trong mỗi năm
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Tính toán chỉ số giá tiêu dùng và tỷ lệ
lạm phát : Một ví dụ
Bước 4: Chọn một năm làm năm gốc (2001) và
tính chỉ số giá tiêu dùng trong mỗi năm
2001 ($8/$8) x 100 = 100
2002 ($14/$8) x 100 = 175
2003 ($20/$8) x 100 = 250
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Tính toán chỉ số giá tiêu dùng và tỷ lệ
lạm phát : Một ví dụ
2002
(175-100)/100 x 100 = 75%
2003
(250-175)175 x 100 = 43%
Bước 5: Sử dụng chỉ số giá tiêu dùng để tính tỷ lệ
lạm phát so với năm trước
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Tính toán chỉ số giá tiêu dùng và tỷ lệ lạm
phát: Một ví dụ khác
Năm gốc là 1998.
Rổ hàng hóa vào năm 1998 giá $1,200.
Rổ hàng hóa tương tự vào năm 2000 giá $1,236.
CPI = ($1,236/$1,200) X 100 = 103.
Giá tăng 3% giữa năm 1998 và năm 2000.
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Chỉ số điều chỉnh GDP
100
GDP Real
GDP Nominal
=deflator GDP
×
Chỉ số điều chỉnh GDP được tính như sau:
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Các loại chỉ số giá khác
Cục thống kê lao động còn tính
toán các chỉ số giá khác:
Chỉ số cho từng vùng khác nhau trong
một quốc gia.
Chỉ số giá sản xuất, tức chi phí để mua
một rổ hàng hóa và dịch vụ của doanh
nghiệp chứ không phải người tiêu dùng.
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Nhà ở
Thực phẩm/đồ uống
Đi lại
Chăm sóc y tế
Trang phục
Giải trí
Hàng hóa khác
Giáo dục
và liên lạc
Rổ hàng hóa trong CPI bao gồm
những gì?
40%
40%
16%
16%
17%
17%
6%
6%
5%
5%
6%
6%
5%
5%
5%
5%
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Những vấn đề trong đo lường
giá cả sinh hoạt
CPI là một thước đo chính xác về các hàng
hóa được lựa chọn tạo nên nhóm hàng hóa
điển hình, nhưng nó không phải là một
thước đo hoàn hảo về giá cả sinh hoạt.
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Những vấn đề trong đo lường
giá cả sinh hoạt
Độ lệch thay thế
Sự xuất hiện những hàng hóa mới
Sự thay đổi không lượng hóa được
của chất lượng
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Độ lệch thay thế
Rổ hàng hóa không thay đổi để phản
ánh những phản ứng của người tiêu
dùng trước những thay đổi trong giá
tương đối.
Người tiêu dùng có khuynh hướng thay thế
bằng các hàng hóa tương đối ít đắt đỏ hơn.
Chỉ số này đã ước tính quá cao mức tăng
giá cả sinh hoạt do không xem xét đến sự
thay thế của người tiêu dùng.
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Sự xuất hiện những hàng hóa mới
Rổ hàng hóa không phản ánh sự thay đổi
trong sức mua của đồng tiền khi có sự
xuất hiện của các hàng hóa mới.
Sự xuất hiện các hàng hóa mới cho người
tiêu dùng có sự lựa chọn đa dạng hơn, làm
cho mỗi đồng đô la trở nên có giá trị hơn.
Người tiêu dùng cần ít tiền hơn để duy trì
mức sống như cũ.
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Sự thay đổi không lượng hóa
được của chất lượng
Nếu chất lượng của một hàng hóa tăng từ
năm này sang năm tiếp theo, giá trị của
một đồng đô la tăng, ngay cả khi giá của
hàng hóa đó không đổi.
Nếu chất lượng của một hàng hóa giảm
từ năm này sang năm tiếp theo, giá trị
của một đồng đô la giảm, ngay cả khi giá
của hàng hóa đó không đổi.
Harcourt, Inc. items and derived items copyright © 2001 by Harcourt, Inc.
Sự thay đổi không lượng hóa
được của chất lượng
Cục thống kê lao động cố gắng điều
chỉnh giá để tính đến sự thay đổi của
chất lượng, nhưng sự thay đổi này rất
khó có thể đo lường.