làng nghề truyền thống - Quảng Ninh - Nghề đánh bắt hải sản ppt

Quảng Ninh - Nghề đánh bắt hải sản

Ðánh bắt hải sản ở Quảng Ninh là một nghề truyền thống, có lịch sử lâu đời,
đến nay vẫn còn tồn tại nhiều cách thức đánh bắt thủ công cổ truyền như: nghề
câu mực, câu cá song, câu cáy, nghề chã, nghề chài, nghề đào sái sùng, nghề
đánh cá đèn, nghề cào ngán, cào thiếp, nghề bổ hà không những có ý nghĩa về
mặt kinh tế xã hội mà còn có ý nghĩa rất lớn về mặt văn hoá và du lịch.
Vùng biển Quảng Ninh có nguồn lợi thủy sản rất phong phú, có nhiều loại
tôm, cá, nhiều loại hải sản quý có giá trị kinh tế cao cả ở trong nước và xuất khẩu
như các loại cá ngon nổi tiếng: chim, thu, nhụ, đé, song, ngừ, các đặc sản như:
tôm he, mực ống, cua, ghẹ, sái sùng, sò huyết, hải sâm, ngán, các loại ốc
Trong những năm gần đây, Quảng Ninh đã quan tâm đầu tư nâng cấp tàu
thuyền, ngư cụ, trang thiết bị hiện đại để đánh bắt xa bờ, nâng cao sản lượng, kết
hợp với việc đẩy mạnh nuôi trồng thủy sản ở ven bờ. Ðó là một hướng đi đúng,
phù hợp với thời đại theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá.
Hiện tại, người dân vùng biển Quảng Ninh còn duy trì nghề đánh bắt hải sản
bằng thủ công khá phổ biến. Ðó là các nghề: nghề câu mực, câu cá song; câu cáy;
nghề chã, nghề chài; nghề đào sái sùng; nghề đánh cá đèn; nghề cào ngán, cào
thiếp, nghề bổ hà, Nghề câu mực, câu cá song có ý nghĩa kinh tế lớn. Mấy năm
vừa qua, nghề câu cá song phát triển rất mạnh ở vùng biển Cô Tô. Có đêm một
người thu được vài triệu đồng. Câu cáy ở ven biển, ở những bãi sú vẹt thường là
để giải trí, đi câu cho vui và kết hợp kiếm bát canh cho khoẻ người. Câu cáy
không cần mồi, chỉ cần 2 - 3 lưỡi câu buộc chụm lại, thả xuống cáy chạy ra ngậm
càng vào, thế là nhấc vội lên, không cần phải gỡ mà cáy tự nhả càng ra rơi vào
giỏ đựng.
Nghề chã, nghề chài bằng thuyền nhỏ, không ra khơi xa, chỉ ở trong vịnh,
ven bờ. Có khi cả gia đình sống trên một chiếc thuyền nhỏ. Cảnh thường gặp và
gây ấn tượng là cảnh phơi lưới thường thấy ở lán bè thành phố Hạ Long mà các
họa sĩ đã thể hiện trong các bức tranh của mình.
Nghề đánh cá đèn cách đây vài chục năm, trên vùng biển Quảng Ninh còn
rất phổ biến nghề đánh cá đèn. Khi đèn thắp sáng trong đêm thì cá đua nhau tìm

đến và người ta bủa lưới bắt cá. Du khách có dịp đi cùng thuyền đánh cá đèn tha
hồ mà ngắm nhìn tôm cá tung tăng bơi lội dưới ánh đèn. Người ngư dân vớt mực
đem nướng trên phễu đèn rồi chủ khách cùng ăn. Mực tươi nướng thơm phức,
ngọt lịm, nhấm nháp với một vài chén rượu, du khách như cảm thấy cảnh thần
tiên trên mặt biển. Mặt biển trong đêm rực sáng như một thành phố nổi thật là
ngoạn mục nên thơ.
Nghề đào sái sùng người đi đào sái sùng lăm lăm trong tay cái mai, cán dìu,
mắt quan sát về phía trước, bước chân đi nhẹ nhàng. Khi phát hiện có sái sùng thì
họ hết sức nhanh nhẹn dùng mai lao xuống cát hất vội con sái sùng nâng lên, nhặt
đưa ngay vào giỏ. Nếu đẩy mạnh và chậm một chút thì sái sùng luồn sâu vào
trong cát rất khó bắt. Nhìn ngắm cảnh đào bắt sái sùng có cảm tưởng như thấy
người nghệ sĩ đang biểu diễn trên bãi cát rất điệu nghệ, cũng rất gây ấn tượng.
Quảng Ninh có ngư trường rộng lớn, có bờ biển dài hơn 250km từ Trà Cổ
thuộc thị xã Móng Cái giáp với Trung Quốc đến đảo Hà Nam thuộc huyện Yên
Hưng giáp với Hải Phòng. Kết quả khai quật ở nhiều di chỉ khảo cổ học ở vùng
biển Hạ Long cho thấy nghề đánh bắt hải sản xuất hiện rất sớm, cách đây bốn,
năm ngàn năm đến sáu, bảy ngàn năm. Ðó là các hòm chỉ lưới bằng đất nung, các
mũi nhọn, kim khâu bằng xương để đan lưới tìm thấy ở các di chỉ Soi Nhụ, Thoi
Giếng, Ngọc Vừng, Hoàng Tân hiện được lưu giữ và trưng bày tại Bảo tàng
Quảng Ninh.

Quảng Ninh - Nghề mỹ nghệ than đá
Nghề thủ công mỹ nghệ bằng than đá ở Quảng Ninh đến nay đã trở thành
một nghề thủ công truyền thống khá nổi tiếng. Kiểu loại của sản phẩm rất phong
phú, đa dạng từ những con trâu, con nai, gạt tàn thuốc lá quen thuộc trước đây,
đến những tác phẩm điêu khắc đạt trình độ cao.
Cùng với việc khai thác than, nghề thủ công mỹ nghệ bằng than đá ở Quảng
Ninh cũng hình thành và ngày càng phát triển, đến nay đã trở thành một nghề thủ
công truyền thống khá nổi tiếng. Sản phẩm mỹ nghệ bằng than đá ngày càng
được đông đảo khách trong nước và quốc tế ưa thích bởi vẻ đẹp và sự độc đáo về

chất liệu, tính thẩm mỹ và bàn tay khéo léo của người thợ thủ công tài hoa. Từ
những cục than bình thường, qua con mắt và bàn tay người thợ đã trở thành sản
phẩm hàng hoá có giá trị thẩm mỹ và giá trị kinh tế rất lớn. Có sản phẩm trị giá
một vài chục ngàn đồng, có sản phẩm trị giá vài triệu đồng. Kiểu loại cũng rất
phong phú, đa dạng từ những con trâu, con nai, gạt tàn thuốc lá quen thuộc trước
đây, đến những tác phẩm điêu khắc đạt trình độ cao.
Tỉnh Quảng Ninh đã và đang tiếp tục quan tâm tạo điều kiện để nghề thủ
công mỹ nghệ than đá ngày càng phát triển nhằm xây dựng thành những dãy phố,
những làng nghề chuyên sản xuất kinh doanh mặt hàng này, vừa trở thành những
địa chỉ tham quan du lịch hấp dẫn vừa góp phần bảo tồn và phát huy truyền thống
bản sắc văn hoá vùng công nghiệp mỏ, đồng thời tạo thêm mặt hàng xuất khẩu có
giá trị cao.

- Nghề nuôi cấy ngọc trai
Vị trí: Làng nghề nuôi cấy ngọc trai thuộc huyện đảo Vân Ðồn, tỉnh Quảng
Ninh.
Ðặc điểm: Nghề nuôi cấy Ngọc trai ra đời cách đây khoảng 40 năm. Ở đây
có rất nhiều các loại trai quý và có giá trị xuất khẩu cao như: trai Mã Thị, trai Vỏ
Dày, trai Cánh Dài và loài Jamson.
Làng nghề nuôi cấy ngọc trai trên biển đầu tiên của vùng Ðông Bắc Việt
Nam thuộc huyện đảo Vân Ðồn, cách thành phố Hạ Long khoảng 60km. Nghề
này đã ra đời và phát triển ở đây khoảng 40 năm. Huyện đảo Vân Ðồn có diện
tích các bãi triều ngập nước là 10.969ha, cùng hàng vạn ha đất có mặt nước tại
các vụng, tùng, vịnh ẩn khuất trong trùng điệp núi đá, núi đất thuộc vịnh Bái Tử
Long là những nơi lý tưởng để phát triển nghề này.
Vân Ðồn là nơi tập trung tới bốn loài trai ngọc có giá trị, gồm trai Mã Thị,
trai Vỏ Dày, trai Cánh Dài và loài Jamson. Ðây là những loài trai ngọc rất quí và
có giá trị xuất khẩu cao. Với diện tích mặt nước hàng vạn ha, cùng với khí hậu,
môi sinh rất thuận lợi cho việc nuôi trai cấy ngọc, tạo nên một vùng nuôi cấy
ngọc trai rất lớn ở Vân Ðồn. Theo tàu ra Vịnh, du khách có dịp tới thăm các "ngư

trường" nuôi trai cấy ngọc trên biển của “làng” trai ngọc Vân Ðồn. Dưới ánh
nắng ban mai lấp loá những giàn phao, lưới lồng nhấp nhô trải dài theo con sóng,
chắc bạn sẽ cảm thấy ngỡ ngàng, thích thú bởi cảnh vật nơi này.
Ngày xưa, nghề nuôi trai, cấy ngọc được làm theo phương pháp thủ công.
Lồng nuôi trai, cấy ngọc được treo lên đầu sào tre, số lượng ít, hiệu quả kinh tế
không cao. Ngày nay nhờ áp dụng kĩ thuật nuôi trai lồng bè với phao dây theo
phương pháp khoa học kĩ thuật tiên tiến như treo lồng ở độ sâu không quá 2,5m
để khi triều rút, lồng nuôi không được nổi lên mặt nước biển hoặc không được
chạm đáy, loài khác sẽ ăn trai hoặc con trai sẽ hớp phải bùn Một phương pháp
nữa cũng được áp dụng, đó là ghép bè thành giàn bằng các cây tre dài và thẳng,
diện tích vài trăm mét vuông/khu, mỗi lồng cách nhau 0,5m. Những bè nuôi như
vậy có thể nuôi trai theo nhiều lứa tuổi, việc di chuyển chăm sóc trai cũng dễ
dàng hơn.