Điều trị rối loạn mỡ máu không dùng thuốc docx

Điều trị rối loạn mỡ máu không
dùng thuốc

Bệnh tăng cholesterol máu hay còn gọi là rối loạn lipid
máu, nhưng thường được gọi nôm na là rối loạn mỡ máu
(RLMM). Đây là một loại bệnh khá phổ biến, là nỗi lo ngại
của nhiều người. RLMM là nguy cơ chính của nhiều bệnh
nguy hiểm như: xơ vữa động mạch, bệnh mạch vành, tai
biến mạch máu não…
Thế nào là RLMM?
Mỡ trong máu có 2 dạng chính là cholesterol và triglycerid.
RLMM là bệnh lý có tăng thành phần mỡ gây hại và giảm
thành phần mỡ có lợi bảo vệ cho cơ thể. Để có thể lưu
thông trong cơ thể, cholesterol và triglycerid kết hợp với
một chất có tên là lipoprotein mật độ thấp (LDL), mật độ
cao (HDL) và mật độ rất thấp (VLDL). LDL và HDL có
chức năng vận chuyển cholesterol, còn VLDL có chức
năng vận chuyển triglycerid trong máu. Phần lớn,
cholesterol trong cơ thể tồn tại dưới dạng kết hợp với LDL
(được ký hiệu là LDL-C) chỉ có khoảng 1/4 đến 1/3 kết hợp
với HDL (ký hiệu HDL-C). Nhiều LDL-C quá sẽ hình
thành nên các mảng xơ vữa động mạch, do đó người ta còn
gọi nôm na là cholesterol xấu. Còn HDL-C thì có lợi cho
cơ thể, nó chống lại quá trình xơ vữa động mạch bằng cách
mang cholesterol dư thừa ứ động trong thành mạch máu trở
về gan, vì vậy, HDL-C còn gọi là cholesterol tốt. Sự tăng
triglycerid trong máu quá cao cũng góp phần thúc đẩy quá
trình xơ vữa động mạch. Trong cơ thể chúng ta luôn có sự
cân bằng giữa hai quá trình gây hại và bảo vệ này. Khi gọi
RLMM nghĩa là có tăng thành phần gây hại và giảm thành
phần có lợi bảo vệ cơ thể.

Cholesterol gây bít tắc lòng mạch máu.
RLMM có hại như thế nào?
Có khá nhiều yếu tố ảnh hưởng đến hàm lượng
cholesterol trong máu. Nhiều nghiên cứu về RLMM
trên thế giới cho biết, khi cholesterol toàn phần tăng cao
hơn 240mg% thì nguy cơ bị bệnh mạch vành tim tăng 2
- 3 lần. Cholesterol xấu (LDL-C) trong máu tăng cao thì
nguy cơ bị nhồi máu cơ tim. Cholesterol tốt (HDL-C)
trong máu nếu giảm thấp cũng tăng nguy cơ tai biến
mạch máu và xơ vữa động mạch. Còn triglycerid tăng
cao nhất là ở bệnh nhân bị đái tháo đường, nguy cơ xơ
vữa động mạch cũng cao hơn.
Nếu cholesterol xấu cao, nhưng cholesterol tốt cũng cao
thì ít lo ngại hơn là cholesterol xấu cao mà cholesterol
tốt lại thấp. Bệnh RLMM không gây tác hại tức thời
nhưng tác hại về lâu dài thì rất nguy hiểm. Y học đã
chứng minh được rằng, giải quyết tốt vấn đề RLTM là
cần thiết để hạn chế tai biến động mạch vành, mạch
máu não và giảm tỷ lệ tử vong do biến chứng mạch
máu.
Điều trị và phòng ngừa
Những người bị RLMM không nên quá lo lắng sợ hãi,
hãy bình tĩnh áp dụng ngay việc điều trị không dùng
thuốc, bao gồm hai điều cơ bản:
Kiêng cữ trong ăn uống: Giảm ăn loại mỡ bão hòa (mỡ
động vật, bơ, dầu dừa…), nếu không kiêng được tuyệt
đối thì tránh ăn quá 1/3 mỡ bão hòa trong nhu cầu chất
béo hằng ngày. Giảm ăn các chất có chứa nhiều
cholesterol như phủ tạng động vật (não, bầu dục, tim,

gan…). Riêng với lòng đỏ trứng gia cầm tuy cũng nhiều
cholesterol nhưng đồng thời có nhiều lecithin là một
chất điều hòa chuyển hóa cholesterol trong cơ thể, do đó
không nhất thiết kiêng hẳn mà vẫn có thể ăn 2 – 3 quả
trứng một tuần. Với người thừa cân thì cần thiết phải
giảm cân nặng. Nên ăn nhiều rau quả tươi, uống nước
chè xanh. Không uống nhiều rượu bia, không hút thuốc
lá vì nó thúc đẩy quá trình xơ vữa động mạch và làm
tăng cholesterol xấu.
Tập thể dục thể thao: Cần tập phù hợp với sức khỏe
từng người, mỗi lần tập cố gắng đủ 30 – 45 phút ở mức
độ không quá gắng sức, tập thường xuyên ít nhất 3 lần
trong tuần. Tập thể dục thể thao sẽ góp phần tăng tác
dụng của việc ăn kiêng.
Sau khi áp dụng các biện pháp điều trị không dùng
thuốc nói trên trong 4 – 6 tháng mà vẫn không cải thiện
được tình trạng RLMM, đặc biệt là cholesterol xấu
(LDL-C) còn cao thì cần dùng thêm thuốc hạ mỡ trong
máu. Về thuốc, có thể dùng một trong 4 nhóm thuốc là:
statin, fibrat, niacin hoặc resin. Khi dùng thuốc phải có
sự chỉ định và theo dõi của bác sĩ, vì ngoài tác dụng hạ
mỡ trong máu, thuốc còn có chống chỉ định và còn có
thể gây nhiều tác dụng phụ. Cho dù có dùng thuốc, việc
hỗ trợ điều trị bằng ăn uống hợp lý và tập thể dục
thường xuyên vẫn là rất cần thiết.
BS. Vũ Hướng Văn