Website: Email : Tel : 0918.775.368
niªn luËn
Th«ng tin thêi sù trªn b¸o thanh niªn
Mục Lục
Mở đầu ………………………………………………………………… 2
Nội dung:
Chương I ……………………………………………………………….. 3
1. Khái niệm và vai trò của thông tin quốc tế trên báo chí …………….. 3
2. Một vài nét về báo Thanh Niên ……………………………………… 4
Chương II:………………………………………………………………. 5
1. Những thuận lợi và khó khăn của Thanh Niên khi đưa thông tin quốc tế
…………………………….......................................................................... 5
1.1. Những thuận lợi …………………………………………………. 5
1.2. Những khó khăn …………………………………………………… 6
2. Khảo sát về nội dung thông tin quốc tế trên Thanh Niên ……………..7
2.1. Nguồn tin …………………………………………………………... 8
2.3. Tỷ lệ thông tin về các lĩnh vực khác nhau ………………………… 10
2.4. Tỷ lệ thông tin theo khu vực địa lý ……………………………...... 12
2.5. Tính định hướng của thông tin, thái độ của tờ báo với thông tin …. 15
Kết luận ……………………………………………………………….. 16
1
Website: Email : Tel : 0918.775.368
MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Người viết lựa chọn đề tài này bởi những nghiên cứu, khảo sát về
việc đưa thông tin quốc tế trên báo chí nước ta còn rất ít, trong khi hiện nay
vấn đề này lại trở nên cấp thiết. Ngoài ra, cá nhân người viết rất quan tâm
đến thông tin quốc tế trên báo chí, và Thanh Niên là một tờ báo mà người
viết yêu thích từ lâu. Do đó, người viết chọn đề tài "Khảo sát về nội dung
thông tin quốc tế trên báo Thanh Niên".
2. Lịch sử vấn đề
Vấn đề thông tin quốc tế trên báo chí có thể coi là một khoảng trống
trong lí luận báo chí học. Trong phạm vi hiểu biết, người viết mới chỉ khảo
sát được hai tác phẩm của PGS.TSKH Đỗ Xuân Hà, là người đi đầu trong
lĩnh vực này: Báo chí học quốc tế và Báo chí với thông tin quốc tế. Ngoài ra,
là những khóa luận bàn về những vấn đề của thông tin quốc tế đối nội trên
báo chí Việt Nam tại khoa Báo chí, Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội (nay
là Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân Văn thuộc Đại học Quốc gia
Hà Nội).
3. Phương pháp nghiên cứu
Niên luận được thực hiện dựa trên cơ sở lý luận chủ nghĩa Mác
-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm, chính sách của Đảng,
Nhà nước ta về công tác đối ngoại và công tác báo chí, cũng như dựa trên
các kiến thức lý luận báo chí mà người viết đã tích luỹ được. Trên cơ sở
sưu tầm, chọn lọc, khái quát các tư liệu đã khảo sát, người viết sử dụng
phương pháp phân tích, tổng hợp, so sánh, đối chiếu để đưa ra nhận định,
2
Website: Email : Tel : 0918.775.368
kết luận về từng vấn đề.
4. Ý nghĩa thực tiễn của đề tài
Đối với người viết, việc thực hiện đề tài này sẽ giúp bản thân có hiểu
biết sâu sắc hơn về quá trình đưa thông tin quốc tế trên báo chí.
Với báo Thanh Niên, người viết mạnh dạn đưa ra một số kiến nghị
để có thể nâng cao chất lượng và hiệu quả của thông tin quốc tế trên báo.
5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của niên luận là nội dung của những thông tin
quốc tế trên báo Thanh niên.
Phạm vi nghiên cứu là những bài báo viết về quốc tế trên báo Thanh
Niên trong tháng 10/2007. Cụ thể, những bài báo này được trình bày trên
hai trang 19 và 20, các số báo từ 274 ra ngày 1/10/2007 đến số báo 304 ra
ngày 31/10/2007.
6. Kết cấu của niên luận
Ngoài phần mở đầu và kết luận, phần nội dung của niên luận này
gồm 2 chương.
Chương I: Khái niệm, vai trò của thông tin quốc tế trên báo chí; một
vài nét về báo Thanh Niên.
Chương II: Những thuận lợi và khó khăn của báo Thanh Niên khi
đưa thông tin quốc tế; khảo sát thực trạng nội dung thông tin quốc tế trên
báo Thanh Niên.
Phần kết luận nêu lên một số đánh giá và trình bày một số kiến nghị
với tờ báo trong việc nâng cao chất lượng và hiệu quả của thông tin quốc
tế.
3
Website: Email : Tel : 0918.775.368
NỘI DUNG
Chương I. Khái niệm và vai trò của thông tin quốc tế trên báo chí.
Một vài nét về báo Thanh Niên
1. Khái niệm và vai trò của thông tin quốc tế trên báo chí.
Thông tin quốc tế trên báo chí là một trong ba lĩnh vực thông tin trên
báo chí Việt Nam hiện nay: thông tin quốc nội, thông tin đối ngoại và
thông tin quốc tế đối nội. Thông tin quốc tế được hiểu là các vấn đề quốc tế
và các hoạt động đối ngoại của Đảng và Nhà nước cho độc giả trong nước.
Thông tin quốc tế trên báo chí Việt Nam đã xuất hiện cùng với sự
xuất hiện của nền báo chí. Thông tin quốc tế đã đóng vai trò quan trọng,
góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng. Bước vào thời kì đổi mới,
vai trò của thông tin quốc tế ngày càng quan trọng khi Đảng và Nhà nước
ta thực hiện chính sách mở cửa, thực hiện đa phương hóa, đa dạng hóa các
mối quan hệ, với phương châm: " Việt Nam muốn làm bạn với tất cả các
nước trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, với mục
tiêu hai bên cùng có lợi".
Thông tin quốc tế có vai trò to lớn trong việc nâng cao hiểu biết của
Đảng, Nhà nước và các tầng lớp nhân dân về thế giới, về thời đại. Không
chỉ thông tin một cách thuần túy, các nhà báo còn định hướng cho người
đọc tiếp nhận các thông tin đó một cách đúng đắn và chính xác. Những
thông tin quốc tế còn giúp lãnh đạo Đảng và Nhà nước, các cơ quan quản lí
hoạch định chính sách và chiến lược một cách đúng đắn, phù hợp với tình
hình quốc tế và xu thế thời đại.
2. Một vài nét về báo Thanh Niên
Báo Thanh Niên là một tờ báo lớn và có uy tín trong làng báo nước
nhà. Mặc dù tuổi đời còn khá trẻ, có thể nói là ra đời cùng thời điểm bắt
4
Website: Email : Tel : 0918.775.368
đầu công cuộc đổi mới (số báo đầu tiên ra ngày 3/1/1986), song Thanh
Niên đã khẳng định đựơc vị thế của mình. Tờ báo đặc biệt nhạy cảm với
thời cuộc, và luôn đi đầu trong công cuộc chống tiêu cực. Tên tuổi báo
Thanh Niên gắn liền với quá trình phanh phui đường dây tội ác của tập
đoàn xã hội đen Năm Cam.
Hiện tại, các ấn phẩm của Thanh Niên gồm có: Thanh Niên hàng
ngày (tiếng Việt), Thanh Niên tuần san, Thanh Niên Daily (tiếng Anh, ra
hàng ngày), hai ấn phẩm điện tử bằng tiếng Việt và tiếng Anh. Cụ thể, theo
công bố của Thanh Niên thì tại thời điểm tháng 9/2007, Thanh Niên hàng
ngày có lượng phát hành là 462.000 bản, một trong những tờ báo in có
lượng phát hành lớn nhất nước. Báo Thanh Niên điện tử tại thời điểm đầu
năm 2006 có tới 1,7 triệu lượt người đọc mỗi ngày.
5
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Chương II. Những thuận lợi và khó khăn của Thanh Niên khi
đưa thông tin quốc tế
1.1. Những thuận lợi
Thanh Niên cũng có những thuận lợi chung của báo chí khi đưa
thông tin quốc tế.
Thứ nhất, đường lối đối ngoại đa phương hóa, đa dạng hóa của Đảng
và Nhà nước.
Thứ hai, quá trình toàn cầu hóa.
Thứ ba, sự phát triển mạnh mẽ công nghệ thông tin làm cho quá trình
thông tin trên phạm vi toàn cầu trở nên đơn giản và nhanh chóng hơn bao
giờ hết, đặc biệt là sự phát triển của Internet và các vệ tinh truyền thông.
Thứ tư, nhu cầu thông tin quốc tế cũng như trình độ nhận thức và
khả năng đánh giá của độc giả ngày càng tăng.
Bên cạnh những thuận lợi chung, Thanh Niên còn có những thuận lợi
riêng. Đó là mối quan hệ rộng rãi với người Việt Nam ở nước ngoài, mà
theo ông Nguyễn Khoa Điềm, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng ban
Tư tưởng Văn là "ít tờ báo nào có". Thanh Niên cũng là một trong số ít cơ
quan báo chí của Việt Nam có phóng viên thường trú tại nước ngoài.
1.2. Những khó khăn
Khó khăn lớn nhất của Thanh Niên cũng như của các cơ quan báo
chí Việt Nam trong quá trình thông tin quốc tế đó là vấn đề nguồn thông
tin, bao gồm độ tin cậy và ảnh hưởng bởi góc nhìn vấn đề của người đưa
tin. Cụ thể, những nguồn thông tin từ các chủ thể nước ngoài mặc dù rất đa
dạng, phong phú và nhanh chóng, song chúng sẽ không mang tính khách
quan mà chịu ảnh hưởng bởi những mâu thuẫn về lợi ích. Từ sự lựa chọn
thông tin cho đến cách đánh giá, bình luận, tất cả những tin tức mà chúng ta
6
Website: Email : Tel : 0918.775.368
nhận được đều mang một ý đồ cụ thể của chủ thể cung cấp thông tin đó.
Trong khi đó, Thanh Niên lại chưa thể có một mạng lưới phóng viên
thường trú tại các điểm nóng trên thế giới. Mà "nguồn tin sống" là nhà báo
có mặt tại điểm nóng, là tai, là mắt cho độc giả bao giờ cũng đáng tin cậy
hơn, "nóng sốt" hơn và đôi khi lại có cái nhìn khác hẳn với các cơ quan
báo chí quốc tế.
Do vậy, những người phụ trách thông tin quốc tế phải đối mặt với
cuộc khủng hoảng "có quá nhiều để chọn lựa" khi không biết nguồn tin nào
là đáng tin cậy.
2. Khảo sát về nội dung thông tin quốc tế trên Thanh Niên
Trên Thanh Niên, thông tin quốc tế chủ yếu tập trung vào hai trang
cuối cùng của tờ báo. Trong một số báo, lượng tin bài về thông tin quốc tế
thường khoảng từ 14 - 16 tin bài. Những nội dung của thông tin quốc tế mà
niên luận sẽ khảo sát bao gồm: nguồn tin, tính thời sự, tỷ lệ thông tin phân
chia theo khu vực địa lý, tỷ lệ thông tin phân chia theo các lĩnh vực, và tính
định hướng của thông tin hay thái độ của tờ báo với thông tin.
Trong tháng 10/2007, tổng số tin bài về thông tin quốc tế trên 2 trang
19 và 20 báo Thanh Niên là 393.
2.1. Nguồn tin
Những nguồn tin mà Thanh Niên thường sử dụng bao gồm: các hãng
thông tấn, cơ quan báo chí nước ngoài; Thông tấn xã Việt Nam; và phóng
viên thường trú của Thanh Niên tại Bangkok (Thái Lan) và các cộng tác
viên. Cụ thể, trong tổng số 363 tin mà người viết khảo sát, tỉ lệ các nguồn
tin như sau:
Các hãng thông tấn và cơ quan báo chí nước ngoài: có tổng cộng 235
tin, chiếm tỷ lệ 64,79%.
7
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Tin từ phóng viên thường trú tại nước ngoài: phóng viên Việt
Phương của Thanh niên tại Bangkok đóng góp 90 tin bài, chiếm tỷ lệ
23,7%.
Tin tức lấy từ Thông tấn xã Việt Nam: 38 tin, chiếm tỷ lệ 10,49%.
Như vậy, ba nguồn này chiếm tổng cộng 98,98%.
Còn lại là các thông tin từ các nguồn khác, bao gồm từ các cộng tác
viên, những thông tin từ các phóng viên đi theo các phái đoàn của Đảng và
Nhà nước đi ra nước ngoài, và các phóng viên trực tiếp lấy thông tin đối
ngoại từ các quan chức trong nước.
Như đã nói ở trên, thông tin từ quốc tế các hãng thông tấn, cơ quan
báo chí nước ngoài có ưu điểm là rất phong phú, song chịu ảnh hưởng bởi
quan điểm của chủ thể cung cấp thông tin. Lấy ví dụ hãng BBC, khi đưa tin
về Nga, các nước đang phát triển, các nước xã hội chủ nghĩa và các nước
cánh tả, họ thường chỉ đưa những thông tin tiêu cực, và "phán xét" theo hệ
giá trị của họ: vi phạm dân chủ, nhân quyền, tự do tôn giáo, tham nhũng,
lạc hậu, đói nghèo... Tuy đã có nhiều cố gắng, song cho đến nay Thanh
Niên vẫn phải phụ thuộc một phần lớn vào nguồn tin này. Các hãng thông
tấn, cơ quan báo chí nước ngoài mà Thanh Niên hay sử dụng là Reuters,
AFP và AP.
Thanh Niên cũng có nhiều cố gắng trong việc lấy nguồn tin "nguyên
thủy", tuy nhiên cho đến nay họ mới chỉ có một văn phòng tại Bangkok. Dù
vậy, phóng viên Việt Phương từ Bangkok trong thời gian qua đã làm việc
có thể nói là hiệu quả. Đặc biệt là những thông tin về tình hình Thái Lan,
một điểm nóng trong khu vực. Ngoài ra phóng viên này còn cung cấp nhiều
thông tin khác về quốc tế cho tờ báo. Có những số báo, như số 281, ngày
8/10//2007, phóng viên này đóng góp tới 7 tin bài trong số 16 tin bài quốc
tế, số 283 ngày 10/10/2007, đóng góp 5 trong số 14 tin bài. Tỷ lệ 23,7% do
phóng viên thường trú đóng góp là một tỷ lệ khá cao so với các tờ báo khác
8