ĐỂ PHÒNG NGỘ ĐỘC THỰC PHẨM TRONG MÙA LỄ LỘC ppsx

ĐỂ PHÒNG NGỘ ĐỘC THỰC PHẨM
TRONG MÙA LỄ LỘC

Ngộ độc thực phẩm xảy ra khi chúng ta dùng thức ăn thức uống dơ
bẩn, không được tồn trữ đúng cách, hư thối hoặc đã bị nhiễm trùng, nhiễm
virus, ký sinh trùng, nấm mốc hoặc một hóa chất độc hại nào đó, v.v
Không cẩn thận thì ngộ độc thực phẩm là vấn đề có thể xảy ra
Đau bụng, tiêu chảy, nôn mửa, nhức đầu, sốt nóng, v.v…là những dấu
hiệu tiêu biểu khi bị trúng thực sau một buổi tiệc.
PHÒNG BỆNH HƠN LÀ CHỮA BỆNH
Để tránh những trường hợp ngộ độc thực phẩm có thể xảy ra, chúng ta
cần phải đặc biệt quan tâm đến 4 điểm then chốt sau đây:
-Rửa Kỹ: Rửa tay kỹ lưỡng với savon, tối thiểu 20 giây mỗi lần, trước
và sau khi làm bếp, hoặc trước khi sờ mó vào thức ăn. Dụng cụ nhà bếp cần
được rửa kỹ với savon và nước nóng. Có thể pha 1 muổng café (5ml) nước
javel trong 3 tách nước (750 ml) để rửa dao và thớt. Luôn luôn rửa kỹ rau cải
và trái cây với nước lạnh trước khi sử dụng. Chùi rửa kỹ kệ bếp, bàn ăn khi
xong việc.
-Tách Riêng: Để tránh nhiễm trùng lẫn nhau, không nên giữ thịt cá
tươi sống cùng chung một ngăn tủ lạnh với thức ăn đã được nấu chín rồi.
Thịt cá tươi cần được gói kỹ và cất giữ ở ngăn cuối cùng bên dưới của tủ
lạnh để tránh nước thịt có thể lây nhiễm vào những thực phẩm khác. Gói và
đậy kỹ lưỡng những thức ăn nào mình chưa dùng đến. Sử dụng một thớt
riêng biệt cho thịt cá và một thớt khác cho rau cải tươi.
-Nấu Kỹ: Nấu nướng kỹ là điều cần thiết để ngừa ngộ độc thực phẩm.
Thời gian và nhiệt độ nấu nướng khác biệt nhau cho mỗi loại thức ăn. Nhiệt
độ lò nướng không được thấp hơn 160oC (320oF) cho thịt gà và thấp hơn
121oC (250oF) cho thịt bò, thịt heo. Đa số vi khuẩn đều bị diệt khi thực
phẩm đạt tới nhiệt độ 71oC (160oF) Muốn biết thịt đã thật sự chín hay
chưa, thì hãy dùng một nhiệt kế đặc biệt của nhà bếp và đâm thẳng vào khối
thịt để đo. Thịt rôti: chín vừa ở 70oC (167oF). Gà vịt nguyên con: 82-85oC

(180-185oF).
-Trữ Lạnh: Trữ lạnh và đông lạnh không diệt được vi khuẩn, nhưng
chỉ ngăn chặn sự phát triển của chúng mà thôi. Điều chỉnh tủ lạnh ở +4oC
(39.2oF) và tủ đông lạnh ở mức -18oC (OđộF). Trữ lạnh hoặc đông lạnh tất
cả thực phẩm tươi, thịt cá, sữa, thức ăn vừa mới được nấu chín và thức ăn dư
bữa càng sớm càng tốt. Không nên để các loại thực phẩm đã nấu chín ở nhiệt
độ bên ngoài tủ lạnh, lâu hơn 2 giờ đồng hồ. Thịt mua về, nên phân ra thành
từng gói nhỏ, cho vô bọc và đem cất vào ngăn đông lạnh ngay lập tức. Ăn
tới đâu mới đem ra xài tới đó.
**Để tránh xảy ra ngộ độc thực phẩm nên áp dụng câu: “Boil it, Cook
it, Peel it or Forget it” (Nấu cho sôi, nấu cho chín, lột bỏ vỏ hay hãy quên nó
đi).
NÊN TRỮ THỊT TRONG THỜI GIAN BAO LÂU?
Sau khi mua các thực phẩm tươi sống về, chúng ta nên cất giữ tối đa
trong thời gian:
Tủ lạnh
T
ủ đông
lạnh
- Th
ịt bằm, thịt xay, thịt
hamburger
1 ngày 3 tháng
- Đồ lòng (tim, gan, thận) 2 ngày 4 tháng
- Gà vịt nguyên con 3 ngày 12 tháng
- Gà vịt đã được cắt xẻ 3 ngày 6 tháng
- Thịt tươi 3 ngày 9 tháng
- Thịt đã được nấu chín 3 ngày 12 tháng
NHỮNG ĐIỀU CẦN NÊN ĐỂ Ý
1*- Đi chợ, chúng ta nên lựa thịt nào còn thật lạnh, bao bì còn nguyên

vẹn không bị rách và nhớ xem kỹ ngày vô bao (date d’emballage, packaged
on); ngày giới hạn sử dụng (date meilleure avant, best before). Phẩm chất
sản phẩm có thể bị giảm đi sau ngày giới hạn.
2*- Mua thịt, cá, sữa, crème, fromage chót nhất trước khi ra quầy trả
tiền.
3*- Nếu trên gói thịt bằm có ghi câu: “produit déjà congelé, made
from frozen meat” (làm từ thịt đông lạnh) hoặc “peut contenir des produits
déjà congelés” (có thể chứa những thành phần đã được làm đông lạnh), thì
chúng ta không nên làm đông lạnh lại ở nhà nữa mà phải sử dụng liền, ngoại
trừ sau khi ta đã nấu chín rồi.
Luật Canada và Hoa Kỳ bắt buộc các siêu thị phải ghi thêm trên gói
thịt xay (ground meat, viande hachée) hai câu trên nếu nó được làm từ thịt
đã được đông lạnh sẵn từ trước đó.
Xin nói rõ thêm là thịt đã tan đá thường có nhiều nguy cơ nhiễm trùng
và cũng thường bị mất đi ít nhiều dưỡng chất vì đã bị chảy đi theo nước thịt.
4*- Chỉ hâm nóng một phần thức ăn vừa đủ dùng ngay mà thôi. Tránh
hâm nóng đi hâm nóng lại và để nguội lại nhiều lần. Sự kiện nầy sẽ tạo điều
kiện thích hợp cho vi khuẩn dễ phát triển và sản xuất ra độc tố. Nên nhớ là
độc tố của vi khuẩn Staphilococcus aureus có thể tồn tại ở nhiệt độ rất cao.
5*- Thịt bằm, thịt xay, nem nướng, hamburger phải ăn thật chín (cắt ra
chính giữa không có màu hồng hồng!). Thịt hamburger dễ bị nhiễm trùng
nhất vì lúc xay thịt vi khuẩn từ bên ngoài đã bị đem trộn lẫn vào bên trong.
6*- Thịt bít tết (steak) có thể ăn hơi sống bên trong (saignant, rare,
medium). Vi khuẩn nếu có cũng chỉ nhiễm ở ngoài mặt của miếng thịt và
chúng đã bị diệt lúc chiên rồi.
7*- Khi ướp thịt xong, chớ để ở bên ngoài bếp, nên đem cất trong tủ
lạnh chờ cho nó thấm.
8*- Không dùng lại mâm dĩa trước đó đã được sử dụng để chứa thịt
tươi sống để đựng thịt vừa được nướng chín.
9*- Không bao giờ làm tan đông (defrost, décongeler) thịt trên kệ bếp.

Nên để thịt trong tủ lạnh chờ cho đá từ từ tan đi. Cũng có thể làm tan đá
trong lò vi ba (microwave oven), hoặc dưới robinet, trường hợp nầy thịt cần
phải được nấu ngay liền sau đó.
Thịt đông lạnh để trên kệ bếp qua đêm cho tan đá sẽ tạo điều kiện
thích hợp cho vi khuẩn phát triển và sản xuất ra độc tố lúc thịt trở nên ấm
dần từ bên ngoài vào bên trong.
10*- Trường hợp bị cúp điện, hay tủ lạnh bị hỏng: Nếu thịt còn lạnh,
còn dính đá thì có thể làm đông lạnh lại được. Nếu đá đã tan hết, nhưng thịt
vẫn còn lạnh, thì nên nấu chín thịt, sau đó có thể làm đông lạnh trở lại nếu
muốn. Nếu thịt hết còn lạnh, thì nên bỏ đi.
11*- Trên nguyên tắc vùng nhiệt độ nguy hiểm, tức là vùng nhiệt độ
thích hợp cho vi khuẩn sinh sôi nẩy nở và phát triển là khoảng từ +4oC
(39.2oF) đến +60oC (140oF). Vậy, muốn giữ lạnh một thức ăn thì phải giữ ở
nhiệt độ từ +4oC trở xuống, còn muốn giữ nóng thì phải giữ từ +60oC trở
lên. Đây là nhiệt độ chính thức đã được các giới y tế Canada và Hoa Kỳ
cũng như Cơ Quan Kiểm Tra Thực Phẩm Canada (CFIA) chính thức quy
định trong vấn đề vệ sinh và bảo quản thức ăn.
Vậy chúng ta cần nên lưu ý các điểm sau đây:
*- Giữ gìn thức ăn thức uống ở nhiệt độ thích hợp:
Thức ăn nóng thì phải giữ nóng từ 60 độ C trở lên.
Thức ăn lạnh thì phải giữ ở nhiệt độ 4 độ C trở xuống.
Nên nhớ là vùng nhiệt độ nguy hiểm để cho vi khuẩn dễ phát triển là
từ 4 độ C đến 60 độ C.
*- Chuẩn bị - Sửa soạn thức ăn - Buffet:
Nguyên tắc hai giờ:
+ Nên chuẩn bị nhanh chóng và dùng càng sớm càng tốt sau khi làm
xong
+ Không nên để thức ăn nguội lạnh trên bàn, hoặc trên bàn thờ quá lâu
trên hai giờ đồng hồ rồi mới ăn.
+ Trong lúc chờ đợi nhập tiệc, tốt hơn hết là nên giữ thức ăn nóng trên

bếp, vặn lửa nhỏ… còn thức ăn lạnh như mấy món gỏi, thịt nguội và
fromage thì nên giữ trong tủ lạnh.
+ Trong trường hợp phải mang đi xa, thì đối với rau cải trái cây, thịt
nguội, bơ, sữa, fromage phải ướm nước đá để trong thùng.
+ Chúng ta không nên đem thức ăn mới nấu từ bếp châm thêm vào dĩa
thức ăn nguội lạnh đã để quá lâu hơn hai giờ trên bàn tiệc!
*- Chuyên chở thức ăn đi xa
+ Thức ăn nóng: nên gói trong giấy nhôm, quấn vải dầy để giữ cho
nóng và cất giữ trong thùng cách nhiệt 60 độ C (140oF).
+ Thức ăn lạnh: để trong thùng nước đá (có thêm nước đá!) để giữ
lạnh ở 4 độ C (40oF). Khỏi phải nói, chắc chắn các bạn cũng nhớ để mấy lon
beer và coke trong thùng nầy rồi.
*- Nhớ rửa tay kỹ lưỡng
Trước khi sờ mó vào thức ăn và trước khi ăn, phải rửa tay kỹ lưỡng
bằng savon.

Xin mời quý bạn cùng nâng ly mừng năm mới!
Bác sĩ Thú y Nguyễn thượng Chánh