Báo cáo: Quan điểm cách tiếp cận của trường phái sự phụ thuộc ppsx

LÝ THUYẾT PHÁT TRIỂN

Quan điểm cách tiếp cận cuả trường phái sự phụ thuộc.
Giảng viên hướng dẫn:NGHUYỄN MINH ĐỨC
Sinh viên thực hiện :Nhóm 4

Quan điểm cách tiếp cận của trừơng phái sự phụ
thuộc
I. Bối cảnh lịch sử
II. Thừa kế lý thuyết
III. Một số nghiên cứu điển hình
IV. Các giả định cơ bản của trường phái sự phụ
thuộc
V. Hàm ý chính sách của trường phái sự phụ thuộc
VI. So sánh trường phái sự phụ thuộc với trường
phái hiện đại hóa

Quan điểm,cách tiếp cận của trường phái sự
phụ thuộc
•
Blomstrom và Hette (1984) cho rằng trường phái sự phụ
thuộc phản ánh tiếng nói của các nước thế giới thứ 3 để
đối lại với quản điểm của trường phái hiện đại hóa

I. Bối cảnh lịch sử
•
Sự đổ vỡ của chương trình “phát triển kinh tế các nước
Châu Mỹ La Tinh-ECLA” của Liên hợp quốc kéo theo
những khủng hoảng về kinh tế chính trị ,xã hội ở các
nước này trong những năm đầu của những năm 1960 :

⇒
Sự mất niềm tin vào các lý thuyết của trường phái hiện
đại hóa
•
Chịu ảnh hưởng từ mô hình phát triển từ Trung Quốc và
Cu ba :Tiến lên xã hội chủ nghĩa bỏ qua giai đoạn tư bản
chủ nghĩa

II. Thừa kế lý thuyết
•
Phê phán chính sách chuyên môn hóa lệch lạc của
ECLA
•
Tư tưởng của chủ nghĩa Macxit mới :Dựa trên thắng lợi
của cách mạng Trung Quốc và Cuba

III. Một số nghiên cứu điển hình

Frank: Sự phát triển của sự kém phát triển
•
Phê phán lý thuyết của trường phái hiện đại hóa vì:
- Trường phái HĐH giả định rằng sự lạc hậu của các
nước thế giới thứ 3 là do các yếu tố nội tại của các nước
này
- Trường phái HĐH bỏ qua lịch sử của các nước này và
cho rằng các nước phát triển phương tây là hình mẫu để
các nước thế giới thứ 3 hướng tới
. Giải thích sự kém phát triển của các nước thế giới thứ 3
là hệ quả của một quá trình lịch sử lâu dài bị thực dân
xâm lược

. Sử dụng mô hình “quốcmẫu –chư hầu”đểgiải thích cơ chế
tạo nên sự kém phát triển:Sự bóc lột của các nước phát
triển chính là nguyên nhân dẫn đến sự kém phát triển ở
các nước thế giới thứ 3;càng có quan hệ chặt chẽ với
các nước phát triển thì các nước thế giới thứ 3 càng khó
thoát khỏi sự kém phát triển

Dos Santos:Cấu trúc của sự phụ thuộc
•
Định nghĩa về sự phụ thuộc :Khi nào thì mối quan hệ
giữa hai hay nhiều quốc gia được coi ở dạng phụ thuộc?
•
Có 3 dạng quan hệ phụ thuộc trong lịch sử :
- Đến cuối thế kỷ 19 :Sự phụ thuộc ở dạng thuộc địa
-Từ cuối thế kỷ 19 :Sự phụ thuộc tài chính –công nghiệp
-Tư sau CTTG II :Sự phụ thuộc công nghệ -công nghiệp

Sự phụ thuộc công nghê –công nghiệp
•
Từ sau CTTG II,các nước kém phát triển bắt đầu quá
trình công nghiệp hóa và gặp những khó khăn cơ bản và
các khó khăn này được tạo ra từ mối quan hệ với các
nước phát triển
•
Các khó khăn cơ bản này là :
-Phụ thuộc vào xuất khẩu
-Tình trạng thâm hụt cán cân thanh toán
-Sự độc quyền công nghệ của các nước đi trước

Sự phụ thuộc công nghệ -công nghiệp

•
Sự phụ thuộc công nghê-công nghiệp có ảnh hưởng gì
đến cấu trúc của nền kinh tế của các nước kém phát
triển ?
•
Các tác động đến cấu trúc sản xuất :
- Sự mất cân đối trong cấu trúc sản xuất (nhị nguyên):
Khu vực sản xuất lạc hậu >< khu vực tập trung công
nghệ,kinh tế -tài chính hiện đại
-Tạo ra sự phân hóa sâu sắc về tiền lương dẫn đến sự
phân hóa giàu nghèo sâu sắc
- Sự mất cân đối trong cấu trúc sản xuất dẫn đến sự
hạn chế phát triển thị trường trong nước

Amin: Tiến đến CNTB của các nước ngoại vi
•
(1) Tiến đến CNTB của các nước ngoại vi có sự khác biệt
cơ bản với việc tiến đến chủ nghĩa tư bản của các nước
trung tâm
•
(2) CNTB ở ngoại vi đặc trưng bởi sự méo mó của các
hoạt động xuất khẩu
•
(3) Sự bành trướng của các hoạt động không tạo ra của
cải:Thất nghiệp ,di cư từ nông thôn ra thành thị một cách
mù quáng…
•
(4) Nền kinh tế không có hệ số nhân do lợi nhuận bị chảy
vào các nước phát triển
•

(5) Sự khác biệt giữa các nước ngoại vi và các nước trung
tâm khi bắt đầu quá trình phát triển
•
(6) Chủ nghĩa tư bản ở các nước ngoại vi không thể đạt
được sự phát triển kinh tế nếu không thách thức sự chi
phối của các nước trung tâm

IV. Các giả định cơ bản của trường phái sự
phụ thuộc
•
Sự phụ thuộc là một quá trình phổ biến,đúng với tất cả
nước thế giới thứ 3
•
Sự phụ thuộc là do các điều kiện từ bên ngoài mang lại
•
Sự phụ thuộc được phân tích chủ yếu dựa trên các điều
kiện kinh tế
•
Sự phụ thuộc được xem như một bộ phận của quá trình
phân cực của nền kinh tế toàn cầu
•
Sự phụ thuộc được xem là đối lập với sự phát triển

So sánh giữa quan điểm hdh cổ điển và sự phụ
thuộc cổ điển
Quan điểm hiện
đại cổ điển
Quan điểm sự
phụ thuộc cổ
điển

Điểm tương
đồng
Tiêu điểm của
sự nghiên cứu
Phương pháp
Sự phát triển của các nước thư 3
trên thế giới
Mức độ trừu tượng cao, tập trung
vào tiến trình chung của sự phát
triển

So sánh giữa quan điểm HDH cổ điển và sự phụ
thuộc cổ điển
Quan điểm HĐH cổ
điển
Quan điểm sự phụ
thuộc cổ điển
Khác nhau
Lý thuyết di sản
Nguyên nhân các vấn
đề của các nước thế
giới thứ 3
Bản chất của mối liên
kết quốc gia
Giải pháp để phát
triển
Tiến hóa và lý thuyết
chức năng luận
Chủ yếu là nội bộ
Nói chung là có lợi

Các nước phương tây
liên kết lại
Chương trình ECLA
và lý thuyết mác tiên
tiến
Chủ yếu bên ngoài
Thông thường là có
hại
Ít hơn các mối liên kết
xã hội cách mạng