Các bệnh tai mũi họng, răng hàm mặt, tim phổi và bệnh ở bụng Phần - 4 docx

Các bệnh tai mũi họng, răng hàm mặt,
tim phổi và bệnh ở bụng
Phần 4

342. Lời giải còn bỏ ngỏ
"Bệnh viêm gan virus B chỉ lây qua đường máu, vậy khi hai vợ chồng
cháu ngủ chung giường cùng bị một con muỗi đốt thì có lây cho nhau
không?".
Câu hỏi của cháu làm cho người giải đáp bật cười nhưng lại rất lúng
túng, vì chưa thấy có công trình nghiên cứu nào đề cập đến tình huống đặc
biệt đó! Đành bỏ ngỏ để nhờ các nhà bác học trên thế giới cũng như trong
nước có dịp giải đáp giúp.
Trong khi chờ đợi, nên chăng chúng mình cứ "khẳng định đại" đi, để
thúc đẩy mọi người chống muỗi đốt (giữ vệ sinh ngoại cảnh, tích cực diệt
muỗi, nằm màn ). Việc này cũng giúp tránh một số bệnh nguy hiểm khác
như sốt rét, viêm não Nhật Bản, sốt xuất huyết, bệnh giun chỉ
343. Cứ để hai cụ thoải mái
"Bác hàng xóm của bố cháu đi xét nghiệm máu thấy viêm gan B
dương tính, vậy mà hai cụ vẫn đi lại chơi bời với nhau như không có chuyện
gì xảy ra. Mẹ cháu thì sợ chết khiếp những lúc phải tiếp bác ấy trong nhà,
sau đó bà lau chùi suốt lượt các thứ".
Hiện giờ thì hai ông già chưa có ai sai cả; bởi vì bệnh viêm gan B
hoặc viêm gan C chỉ lây qua đường máu mà thôi (chồng viêm gan B nhưng
vợ không bị lây và vẫn sinh con khỏe mạnh bình thường).
Nhưng nếu hai người dùng chung dao cạo râu hoặc cái cắt móng tay
thì cực kỳ nguy hiểm vì virus viêm gan B sẽ dễ lây nhiễm sang bố cháu qua
vết rách ở da (một số phẫu thuật viên và bệnh nhân mổ có thể lây cho nhau
theo kiểu này).
Thế thôi. Ngoài ra, cứ để hai cụ thoải mái uống trà, tâm sự. Mẹ cháu
chẳng phải dọn dẹp, chùi rửa phí công, mệt người.
344. Khi nhiều người nhà mang kháng nguyên viêm gan B

"Cách đây khoảng 4 năm, chị của cháu đi xét nghiệm máu có kết quả
HBsAg dương tính; sau đó trong gia đình chỉ có cháu đi xét nghiệm (kết quả
âm tính và đã được tiêm phòng). Nay chị dâu của cháu, đang có thai khoảng
3 tháng, thấy mắt vàng, đi xét nghiệm viêm gan B thì âm tính, nhưng kết quả
xét nghiệm của chồng chị sau đó lại dương tính (anh chị mới xây dựng
khoảng 4-5 tháng nay). Rồi chồng cháu đi xét nghiệm cũng thấy nhiễm virus
B. Xin cho biết chị dâu cháu có cần xét nghiệm lại hay tiêm phòng không,
và phải dùng thuốc gì? Đứa con của chị ấy có bị nhiễm không? Anh cháu và
chồng cháu cần cùng những thuốc gì? Sau này, con của cháu sinh ra có bị
nhiễm không?".
Cháu đừng quá bi quan, bởi vì mang kháng nguyên virus viêm gan B
(VGB) trong máu không có nghĩa là đã mắc bệnh VGB ở mức nguy hiểm.
Vả chăng, ngay cả khi đã bộc phát, VGB cũng có thể nặng hay nhẹ tùy từng
tình huống (số tế bào gan bị tổn thương, sức đề kháng của cơ thể, việc giữ
gìn và bồi dưỡng sức khỏe ra sao ).
Hợp lý nhất là cho các thành viên còn lại trong gia đình đi xét nghiệm
máu, những ai (-) thì cho tiêm phòng, những ai (+) thì phải được theo dõi
cẩn thận hơn về sức khỏe. Chị dâu cháu phải đi xét nghiệm lại, để nếu vẫn (-
) thì sau khi sinh phải tiêm phòng. Trường hợp của cháu, vì cháu không nói
rõ quy trình tiêm trước đây nên không biết thế nào. Cháu nên đến một
chuyên gia về vấn đề này, nói rõ về việc tiêm phòng trước đây để được
hướng dẫn cụ thể.
Con của cháu và của chị dâu cháu không bị lây nhiễm VGB, với điều
kiện bảo đảm vô khuẩn các dụng cụ và thao tác hộ sinh, bởi vì bệnh này lây
lan qua đường máu.
Với các thành viên có kết quả xét nghiệm (+), cần lưu ý:
- Giữ vững tinh thần lạc quan để không rơi vào trạng thái stress, có thể
sẽ làm cho tình hình xấu đi. Khi bị VGB, không phải là toàn bộ các tổ chức
gan bị tổn thương hoặc tổn thương nặng. Phần gan lành mạnh vẫn đảm
nhiệm được chức năng (nhiều người bị thương phải cắt bỏ một phần quan

trọng của gan, sau đó vẫn khỏe mạnh bình thường).
- Tăng cường bồi dưỡng cơ thể bằng ăn uống, chủ yếu là chất protid
(đạm) và các vitamin (có nhiều trong hoa quả, rau xanh ). Có một nguồn
protid rất quý, dễ kiếm, rẻ tiền, dễ chế biến là nhau sản phụ.
- Tránh những thức ăn mà cơ thể "không thích". Tuyệt đối kiêng bia
rượu, thuốc lá. Thể dục nhẹ nhàng đều đặn.
- Về thuốc điều trị VGB, xin xem Mục 341.
- Có thể kết hợp dùng thêm các loại thuốc trong đó có mật gấu (gấu
rừng hay gấu nuôi đều được) nhằm giảm thiểu, thậm chí ngăn chặn các biến
chứng có thể xảy ra (xơ gan, ung thư gan).
345. Mang thai khi đang bị nhiễm virus viêm gan B
"Trước đây tôi bị nhiễm virus viêm gan B, xét nghiệm HBsAg(+),
uống thuốc theo đơn bác sĩ, một thời gian sau, xét nghiệm lại vẫn dương
tính. Nay tôi đã có thai 5 tháng. Tôi có thể dùng Alpha-interferon và
Lamivudine được không?".
Thư bạn không nói rõ là trước khi mang bầu, bạn có làm xét nghiệm
lại HBsAg không? Nếu vẫn dương tính thì rất nhiều khả năng cháu bé cũng
bị nhiễm, do đó, bạn cần chú ý mấy điểm sau đây:
- Dùng đều đặn cả hai loại thuốc ở Mục 341.
- Chú ý giữ gìn sức khỏe trong khi mang thai, ăn uống đủ chất, nhất là
chất đạm và vitamin.
- Bạn cần được một cơ sở sản phụ của ngành y tế theo dõi và xin được
sinh tại đây (nhớ rằng nếu HBsAg(+) thì máu bạn sẽ làm lây nhiễm bệnh cho
nữ hộ sinh nếu tay họ có vết rách da mà không mang găng phòng hộ).
- Cháu bé sơ sinh cần được săn sóc chu đáo, tốt nhất là được một
chuyên gia giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực này trông nom.
346. Đó là viêm gan virus A
"Xin cho biết tại sao bệnh viêm gan B lại lây lan tùm lum? Bên nhà
hàng xóm quanh năm suốt tháng chẳng đi đâu, vậy mà cả nhà thi nhau mắc
viêm gan B, dễ sợ! Gia đình chúng em ở kế bên, liệu có lây bệnh không?".

Viêm gan B (viêm gan virus B) chỉ lây qua đường máu, không lây qua
đường tiêu hóa hoặc qua quan hệ vợ chồng. Vì vậy, gia đình người hàng
xóm của em không bị viêm gan B mà bị viêm gan A (viêm gan virus A).
Bệnh này chỉ lây qua đường tiêu hóa, do giây phân của người đang mắc
bệnh hoặc khỏi bệnh chưa được 45 ngày (cho nên trong phân vẫn còn mầm
bệnh và lây cho người khác). Bệnh nhân tiếp xúc với phân của bản thân rồi
cầm vào nắm cửa, cán gáo, sách vở, chén bát Cho nên, nếu không cách ly
tốt thì thường trong nhà lây lẫn cho nhau; vô phúc cho những ai lai vãng gia
đình đó mà không chú ý giữ gìn.
Hai em nên mang giải đáp này sang đọc cho họ nghe, nhắc gia đình đó
quản lý phân cho tốt, cách ly triệt để, không để lây tiếp cho người nhà, và
không để lây lan bệnh sang bà con lối xóm. Hai em cũng nhớ nói rõ để họ
không quá sợ hãi, vì viêm gan A nhẹ hơn nhiều so với viêm gan B hay viêm
gan C. Nên nhắc họ dùng nhiều đường, nhất là đường từ trái cây, mật ong;
và tăng cường ăn nhiều thịt cá, tôm cua, đậu nành (ít nhất cũng trong thời
gian dưỡng bệnh) để giúp cho gan chóng hồi phục.
347. Thuốc chữa viêm gan virus C
"Tôi đi xét nghiệm máu, được bác sỹ kết luận và viêm gan virus C.
Trường hợp tôi nên chữa bằng loại thuốc Tây nào, và có nên uống cây chó
đẻ?".
Về thuốc tây, đối với viêm gan virus B (VGB), ở Việt Nam đang có 2
loại khá công hiệu (dùng kết hợp) là Lamivudine và Interferon. Còn đối với
viêm gan virus C (VGC) thì ở Pháp đã có thuốc Ribavirin (Rebetol) dùng kết
hợp với Interferon (Viraféron) rất công hiệu. Từ tháng 6/2000, thuốc này đã
được phép bán trên thị trường thế giới; ở nước ta chắc phải một thời gian
nữa mới nhập được. Vì vậy, trong khi chờ đợi, bạn có thể chữa trị như đối
với VGB, hoặc nhờ người nhà mua giúp Ribavirin từ nước ngoài (mỗi ngày
uống 2 viên, chia làm 2 lần, trong 6-12 tháng).
Từ cuối năm 2000, ở Pháp có thêm loại Interferon khuếch tán chậm
mang tên Pégylé, tiêm mỗi tuần 1 lần, liên tục trong một năm, kết hợp với

Ribavirin, mang lại kết quả cao hơn trong điều trị VGC, nhưng thuốc khá đắt
tiền, phải mất hàng chục ngàn frăng. Tuy nhiên, bệnh nhân vẫn phải "ráng
chịu tốn" vì tỷ lệ ung thư gan do VGC đã tăng gấp ba, trong khi tỷ lệ ung thư
do VGB và xơ gan vẫn giữ mức cũ.
Về thuốc nam, trong nhân dân hay dùng cây chó đẻ răng cưa để chữa
bệnh gan, bạn cũng có thể dùng thêm. Một số người gọi cây chó đẻ răng cưa
là "cây chó đẻ", phải cẩn thận kẻo nhầm vì cây hy thiêm, thuộc họ Cúc, cũng
có tên gọi "cây chó đẻ", nhưng không dùng để chữa bệnh gan)
Theo giáo sư Đỗ Tất Lợi, cây chó đẻ răng cưa (còn gọi là diệp hạ
châu, diệp hòe thái, lão nha châu, prak phle theo tiếng Khơme), tên khoa học
Phyllanthus urinaria L., thuộc họ Thầu dầu, hay được bà con dùng chữa
bệnh gan, sốt Mỗi ngày dùng 20-40 g cây tươi sắc uống.
348. Bị xơ gan có ghép gan được không?
"Bị bệnh tim thì ghép tim, bị bệnh thận thì ghép thận để thay thế. Còn
nếu bị bệnh gan, có thể ghép gan được không? Em có người thân nghiện
rượu nặng, đi khám bác sỹ nói bị xơ gan, có thay gan khác được không?".
Không phải cứ bị bệnh tim gì cũng ghép tim. Chẳng hạn, nếu bị hẹp
van tim, chỉ cần mổ nong cho van rộng trở lại; bị hở van tim thực thể thì mổ
thay van; bị thông liên nhĩ, thông liên thất thì mổ vá kín; xơ vữa mạch vành
thì mổ đặt cầu nối cho các động mạch này; nhiều bệnh khác về tim được
điều trị bằng thuốc Chỉ cần ghép tim khi tim đã suy đến mức không còn
đảm nhiệm được việc co bóp bình thường cho máu lưu thông.
Trường hợp bệnh thận hay bệnh gan cũng theo logic nói trên. Việc
ghép thận được con người thực hiện sớm hơn ghép gan, vì chức năng gan rất
đa dạng và khối lượng lớn của gan dễ gây thải loại mảnh ghép.
Việc ghép gan trên thế giới đã được tiến hành khá rộng rãi. Ở châu
Âu, cho đến nay đã có hơn 2 vạn trường hợp; riêng năm 1995 là 2.940
trường hợp, trong đó có 60% là bệnh nhân xơ gan (trong đó, 35% do nghiện
rượu, 50% do viêm gan virus B, C). Kết qủa khả quan: 70% bệnh nhân mổ
sống thêm được 5 năm trong trạng thái tương đối khỏe mạnh.

Tuy nhiên, trên bình diện toàn cầu, việc ghép gan còn gặp khó khăn vì
không đủ mảnh ghép để cung cấp cho bệnh nhân (năm 1995 ở Pháp có 100
bệnh nhân chờ mổ ghép gan đã phải chết vì thiếu gan để ghép). Giá thành
cuộc mổ ghép gan còn cao, khá xa vời đối với những người có thu nhập thấp
và nhân dân các nước nghèo. Người ta đang nghĩ cách cải tiến phương pháp
này bằng cách lấy mảnh ghép hàng loạt từ lợn.
Không hiểu người nhà của em có cầm cự được đến ngày thành công
trong lĩnh vực này không. Trong khi chờ đợi, em nên khuyên anh ta bỏ rượu,
hy vọng xơ gan đỡ tiến triển nhanh chóng.
349. Nuốt phải đinh
"Cháu là con trai, 15 tuổi. Cách đây khoảng 4-5 năm, cháu nuốt phải
một cái đinh dài 3 cm, nhưng không dám thổ lộ với ai. Hiện nay thỉnh
thoảng thấy đau bụng nên cháu rất lo. Xin giúp đỡ cháu".
Rất nhiều khả năng cái đinh 3 cm đó đã bị tống ra ngoài theo phân vào
ngày hôm sau của sự cố; tiếc rằng dạo đó cháu không cho bố mẹ biết để các
cụ theo dõi phân (cho cháu đại tiện vào một cái bô rồi tìm cái đinh). Nếu nó
vẫn nằm lại có nghĩa là nó bị nằm ngang, chọc thủng ruột, gây viêm màng
bụng; và bác sĩ đã phải mổ cấp cứu cho cháu để lấy đinh, khâu ruột và dẫn
lưu ổ bụng từ lâu rồi!
Vì vậy, hiện tượng đau bụng gần đây của cháu là do nguyên nhân
khác, thường gặp nhất là giun đũa và rối loạn tiêu hóa do thiếu vệ sinh ăn
uống. Cháu nên xin gia đình đi thử phân, nếu có trứng giun thì uống thuốc
tẩy.
Nếu cháu vẫn chưa tin hoàn toàn vào giải đáp này và vẫn lo lắng thì
nên xin chụp X-quang ổ bụng.
350. Thoát vị bẹn cả hai bên
"Cháu học lớp 11. Từ 3-4 năm nay, cháu thấy bên trái bìu dái có một
bọc mà khi lấy tay bóp vào thì thấy xẹp đi, khi buông tay ra hay rặn mạnh thì
nó lại phồng lên như cũ. Từ năm ngoái, cháu lại thấy bên phải bìu dái cũng
có hiện tượng tương tự, chỉ hơi khác là khi lấy tay bóp, nó không bé lại như

bên kia. Xin cho cháu một lời khuyên".
Nhiều khả năng cháu bị thoát vị bẹn bẩm sinh cả hai bên. Qua lỗ thoát
vị bên trái, ruột non tụt xuống bìu, còn bên phải có thể là một đoạn mạc nối
lớn (mỡ chài) tụt xuống. Sở dĩ ở bên trái, ruột không lần nào bị nghẹt là do
lỗ thoát vị khá rộng, cho phép ruột quay trở lên dễ dàng, thêm vào đó là nhờ
"ông chủ" hay tẩn mẩn nắn bóp đẩy ruột lên giúp.
Tuy nhiên, không nên chơi với lửa, và chơi lâu đến vậy! Vụ nghỉ hè
này, cháu nên xin bố mẹ đưa đi khám tại một khoa ngoại tổng quát hoạt
động tốt. Nếu không có điều kiện mổ một lúc cả hai bên, các bác sĩ sẽ mổ
bên trái cho cháu trước, vì bên đó có ruột non, dễ xảy ra nguy cơ bị nghẹt
ruột, một biến chứng rất nguy hiểm.
351. "Túi dịch" sau khi mổ thoát vị bẹn
"Cháu mổ thoát vị bẹn mới được hai ngày thì phát hiện ra một túi dịch
căng tròn trên tinh hoàn trái (trước đó không có). Cháu xuất viện vào ngày
thứ 9 sau mổ, vẫn nguyên túi dịch đó. Về nhà 1 tuần, thấy túi dịch không tự
mất đi như vị bác sĩ mổ đã bảo, cháu đi siêu âm thấy nó có kích thước 4,9 x
3,9 cm. Trở lại bệnh viện, cháu được chính ông bác sĩ mổ chọc hút dịch,
nhưng sau đó nó vẫn còn và gây đau. Cháu hoang mang và chán đời quá".
Tình hình của cháu vẫn sáng sủa. Cái "túi dịch" mà cháu nói, ban đầu
không phải chứa chất dịch. Đó là máu đã rỉ ra trong quá trình mổ (và cả sau
mổ) từ những vết rạch không được cầm máu kỹ. Nếu được băng ép tốt,
những chỗ rỉ nay sẽ tự cầm. Nhưng ở cháu, có một điều mà không biết vị
bác sĩ mổ có nhận ra không: Túi thoát vị của cháu không nằm nửa chừng
(như một ngón găng tay), mà nó xuống gần tinh hoàn, như cái ống. Do đặc
điểm này mà máu rỉ tích tụ dần thành một túi máu; nếu được chọc hút triệt
để ngay lúc phát hiện, sẽ không để lại di chứng.
Thời gian trôi đi, máu trong túi kia biến chất để thành chất dịch. Lúc
này, cái được chọc hút không còn là máu, và nó đã để lại di chứng là các mô
xơ sinh ra trong quá trình hấp thu chất dịch.
Túi máu này có thể tránh được, nếu phẫu thuật viên sau khi tái tạo

thành bụng để chữa thoát vị bẹn đã thanh toán giúp "cái ống" nói trên bằng
cách khâu lộn nó ra (như kiểu ta lộn ngược cái vỏ chanh đã vắt), một động
tác đơn giản chỉ mất 1 phút.
Vấn đề quan trọng nhất bây giờ là xem cháu đã hết thoát vị chưa. Nếu
đã hết, thì coi như phẫu thuật tái tạo thành bụng đã thành công. Còn di
chứng nói trên tuy làm cháu phải bận tâm nhưng chắc chắn không ảnh
hưởng gì đến sức khỏe nói chung và hoạt động giới tính nói riêng, dần dà sẽ
hết.
352. Nứt hậu môn
"Mỗi lần đi ngoài, cháu rất khổ vì đau rát ở hậu môn và khi lau thấy
có rớm máu. Xin cho biết cách chữa".
Hiện chưa có thuốc đặc trị chứng nứt hậu môn như trường hợp của
cháu.
Nên thường xuyên giữ ẩm cho vùng hậu môn bằng cách bôi Glycérine
hoặc Vaseline pure, kem chống nẻ , nhất là khi trời hanh khô. Vào thời gian
vết nẻ lành và chưa tái lại, khi tắm, cháu có thể dùng khăn mềm thấm nước
ấm cọ nhẹ lên vùng quanh hậu môn, nhằm làm mỏng bớt lớp sừng xung
quanh để hạn chế độ sâu của các vết nứt.
Giữ cho phân luôn mềm bằng cách ăn nhiều rau xanh, uống nhiều
nước, nhất là mùa nực, khi trời hanh khô.
353. U đại tràng
"Bà cháu năm nay gần 70 tuổi, sức khỏe bình thường, nhưng gần đây
bà hay bị cuộn bụng từ dưới lên rồi nôn ra, bất cứ lúc no hay lúc đói. Xin
cho gia đình cháu một lời khuyên".
Nhiều khả năng bà cháu bị u đại tràng, thỉnh thoảng gây bán tắc ruột
(đau quặn bụng từng cơn, không trung tiện được, nôn khan hoặc nôn ra thức
ăn, một lúc sau thì mọi chuyện trở lại bình thường).
Gia đình nên sớm cho bà đi khám tại một bệnh viện có trang bị và kỹ
thuật tốt, để nếu đúng như vậy thì có thể xét phẫu thuật cho bà. Bởi vì trong
điều kiện hiện nay, việc mổ người cao tuổi bảo đảm an toàn hơn trước kia.

Trong khi chờ đợi, hoặc nếu không có chỉ định phẫu thuật, cần chú ý
cho bà uống nhiều nước để giúp cho phân mềm; tránh các thức ăn khó tiêu;
dùng các thức ăn nhuận tràng (khoai lang, đu đủ, rau xanh nấu nhừ ).
Nếu đúng là u đại tràng thì ở bà là u ác tính; nếu cứ để vậy, u sẽ phát
triển nặng dần. Nếu còn mổ được, chắc chắn bà sẽ sống thêm, được bao lâu
là tùy thuộc vào tình hình cụ thể; và nhất là những ngày cuối đời của bà sẽ
nhẹ nhàng hơn nhiều.
354. Khi bị loét bờ cong nhỏ dạ dày
"Mẹ em đau bụng vùng dưới xương mỏ ác đã lâu, năm kia đã được
bác sĩ cho chụp X-quang dạ dày, chẩn đoán là loét bờ cong nhỏ và khuyên
vào nằm viện để mổ luôn, nhưng mẹ em ngần ngại. Gần đây đau tăng, không
ăn uống gì được nên mẹ em muốn mổ, thì gia đình chúng em lại lo lắng vì
sức khỏe sút kém nhanh của mẹ".
Tình hình không còn đơn giản như hai năm trước đây, cho nên khi em
nhận được thư riêng của tòa soạn hay đọc giải đáp này trên báo, em nhớ giữ
kín đừng cho mẹ biết nhé!
Về thuật ngữ y học, khi nói đến bệnh dạ dày (bao tử), một số thầy
thuốc và kỹ thuật viên thường nói gộp "dạ dày - tá tràng" (do chỗ phần cuối
dạ dày nối vào hành tá tràng, trông giống tựa như củ hành). Vì nói gộp "hội
chứng dạ dày tà tràng", "viêm loét dạ dày tá tràng" nên nội dung khá mơ hồ
và nhất là dễ gây ngộ nhận cho bệnh nhân cũng như gia đình họ.
Thực tế thì tuy cùng là loét, cùng gây đau ở vùng thượng vị, nhưng
loét dạ dày khác loét hành tá tràng về triệu chứng lâm sàng, diễn biến và tiên
lượng bệnh.
Nói chung, loét hành tá tràng gây đau bụng lúc đói, ăn vào thì đỡ,
không bị ung thư hóa; còn loét dạ dày gây đau khi no, nôn hết ra hoặc tiêu
hóa xong thì đỡ, thường có nguy cơ bị ung thư hóa, nhất là khi loét ở phần
đứng của bờ cong nhỏ dạ dày.
Vị bác sĩ khuyên mẹ em "vào nằm viện để mổ luôn" rất có lý, tiếc
rằng chúng ta đã bỏ lỡ mất cơ hội. Rất nhiều khả năng ổ loét dạ dày của mẹ

đã bị ung thư hóa theo quy luật diễn tiến của nó.
Trước tiên, phải cho mẹ em vào vào điều trị nội trú tại một bệnh viện
có các phẫu thuật viên vững tay nghề và giàu kinh nghiệm. Còn triển vọng
có mổ được nữa hay không sẽ do bệnh viện quyết định sau khi có đầy đủ cứ
liệu.
Tuy nhiên, có hai điểm mà gia đình em cần nắm rõ để có thể chủ động
trong từng tình huống:
- Nếu loét ung thư hóa ở phần ngang của bờ cong nhỏ (điều rất may
mắn), các bác sĩ phải cắt tới 3/4, thậm chí 4/5 dạ dày (trường hợp loét đơn
thuần chì chỉ cắt 2/3).
- Nếu loét ung thư hóa ở phần đứng của bờ cong nhỏ, phải cắt rộng
hơn, thậm chí phải cắt toàn bộ dạ dày rồi đem một đoạn ruột non lên nối với
phần cuối của thực quản; đây là một phẫu thuật nặng nề và có thể bị bục
miệng nối, gây tử vong sau mổ.
- Nếu bệnh viện từ chối mổ, hoặc là các bác sĩ, sau khi trực tiếp sờ
nắn tổn thương, thấy không còn khả năng phẫu thuật, thì điều đó chứng tỏ
ung thư đã lan rộng.
355. Diệt thủ phạm gây loét dạ dày - tá tràng
"Tôi có người em 27 tuổi bị loét hành tá tràng, có người mách nên
uống Helikit. Xin cho biết chi tiết về tác dụng của thuốc và cách sử dụng".
Người ta đã xác định 80-100% trường hợp loét dạ dày - tá tràng là do
vi khuẩn Helicobacter pylori gây ra, và đã tìm ra được thuốc điều trị có hiệu
quả, trong đó có Helikit.
Helikit được đóng thành vỉ, mỗi vỉ có 3 viên (1 viên nang Omeprazole
20 mg, 1 viên nén Tinidazole 500 mg và 1 viên nén Amoxycillin 750 mg);
mỗi hộp có 14 vỉ dùng trong 7 ngày liền, mỗi ngày uống 2 lần vào sáng và
tối, mỗi lần 1 vỉ (tức cả 3 viên một lúc). Sau đó, uống thêm Omeprazole 20
mg mỗi ngày 2 viên (chia làm 2 lần) trong 3 tuần liền. Như vậy, liệu trình
hoàn chỉnh là 4 tuần, hết một hộp 14 vỉ (khoảng 180 ngàn đồng) và 42 viên
Omeprazole.

Omeprazole ức chế mạnh sự tiết axit của dạ dày, tạo thuận lợi cho tác
dụng chống Helicobacter pylori của Tinidazole (can thiệp vào việc tổng hợp
ADN của vi khuẩn) và của Amoxycillin (kháng sinh phổ rộng, diệt được cả
vi khuẩn Gram - và Gram+).
Do đó, phải uống 3 thứ một lúc (cả vỉ), trong 7 ngày liền, thì mới có
tác dụng, và sau đó dùng thêm Omeprazole trong 21 ngày liền để tiếp tục ức
chế tiết axit.
356. Phát hiện ung thư dạ dày
"Tôi bị đau dạ dày đã lâu, được nội soi và kết luận là viêm dạ dày,
dùng thuốc theo đơn nhưng không khỏi. Nếu muốn phát hiện ung thư dạ dày
thì có phương pháp khám xét gì chắc chắn?".
Tùy từng tình huống mà có phương pháp thích hợp.
1. Nếu mới bị ung thư dạ dày hoặc ổ loét cũ vừa mới ung thư hóa thì:
- Khi chụp X-quang dạ dày, trên một loạt phim chụp trong cùng một
tư thế (để so sánh) sẽ thấy bờ cong bé co bóp thiếu mềm mại, tại chỗ thấy có
hiện tượng "cứng đơ" (như một tấm ván nằm trên mặt nước gợn sóng).
- Soi dạ dày để kiểm tra trực tiếp tình hình tại khu vực nghi vấn, nhất
là để làm sinh thiết tại đó (lấy một mẫu mô để làm xét nghiệm giải phẫu
bệnh). Nếu thấy hiện diện những tế bào bất thường, phải mổ sớm cắt đoạn
dạ dày; sau đó tiếp tục làm xét nghiệm trên mảnh cắt nhằm xác định thêm và
phân loại để có hướng theo dõi và chữa tiếp sau phẫu thuật (hóa trị liệu nếu
cần).
2. Nếu ung thư đã để hơi muộn, chụp X-quang dạ dày sẽ thấy có hình
khuyết nơi bờ cong bé; hình khuyết này tồn tại trên một loạt phim chụp
trong cùng một tư thế. Lúc này, thủ thuật soi dạ dày không cần thiết nữa; tốt
nhất là bệnh nhân vào viện sớm để xét mổ, sau đó cho xét nghiệm mảnh cắt.
Có thể phải cắt tới 3/4, thậm chí 4/5 dạ dày (ung thư càng ở cao càng phải
cắt rộng); sau mổ phải kết hợp thêm hóa trị liệu.
Trong trường hợp ung thư để hơi muộn, nhiều khi bệnh nhân tự phát
hiện các hạch nằm trên xương đòn trái.

3. Nếu ung thư đã để khá muộn, có thể sờ thấy một đám rắn chắc
vùng thượng vị (dưới mỏ ác), thường có hạch rõ trên xương đòn trái. Lúc
này, triệu chứng đã quá rõ, việc chụp X-quang chỉ nhằm khẳng định thêm
mà thôi (sẽ thấy vùng hang vị bị thu hẹp lại do ung thư ôm lấy nó). Trường
hợp này, nếu còn mổ được thì phải cắt toàn bộ dạ dày (đưa một phần ruột
non lên khâu với thực quản). Đây là một phẫu thuật nặng nề và nhiều nguy
cơ biến chứng.
Do vậy, nếu bị loét dạ dày, bệnh nhân phải hết sức cảnh giác phòng
nguy cơ bị ung thư hóa, nhất là khi loét ở phần đứng của bờ cong bé. Điều
trị nội khoa thật tích cực một thời gian, nếu không thuyên giảm, nên phẫu
thuật sớm để tránh hậu họa (trái lại, loét tá tràng không dẫn đến nguy cơ
trên).