Thay đổi lối sống trong chiến lược phòng chống bệnh tật potx

Thay đổi lối sống trong chiến lược phòng
chống bệnh tật
Lương y VÕ H À
Một nghiên cứu khoa học vừa cho biết biện pháp tốt nhất trong
việc bảo vệ sức khoẻ vẫn là ý thức phòng bệnh. Những người tuân thủ lối
sống lành mạnh bao gồm không hút thuốc, tập thể dục đều đặn và ăn
uống hợp lý có thể làm giảm đến 80% nguy cơ xảy ra những căn bệnh
ung thư, tim mạch, tiểu đường.
Vấn đề phòng bệnh và các chương trình sức khoẻ quốc gia.
Được biết, những căn bệnh kinh niên có thể phòng ngừa được như tim
mạch, ung thư, tiểu đường, đột quỵ ở Mỹ đã tiêu tốn hàng tỉ đô la hàng năm,
đã tước đi sinh mạng hoặc hạnh phúc của hàng triệu người. Tuy nhiên, sự
thể không đáng phải như vậy. Một nghiên cứu năm 2009[i]
vừa được phổ
biến đã cho biết những người tuân thủ những lối sống lành mạnh có thể
giảm đến 80% những căn bệnh mãn tính hiện nay như ung thư, tiểu
đường, tim mạch. Nguy cơ bệnh tiểu đường loại 2 giảm đến 92%. Hạ thấp
được đến 81% những cơn đau tim. Kết quả dựa trên cuộc khảo sát 23.153
người trưởng thành ở Mỹ và Âu châu trong một cuộc điều tra nghiên cứu về
sự liên quan giữa lối sống và sức khoẻ dựa trên các tiêu chí không hút thuốc,
tập thể dục, dinh dưỡng tốt và kiểm soát thể trọng.
Tiến sĩ Wes Alles, Giám Đốc Chương Trình Phát Triển Sức Khoẻ ở
Trường Đại học Stanford phát biểu “ Một lần nữa, kết quả nầy đã cho thấy
công cụ mạnh nhất để phát triển sức khoẻ vẫn là biện pháp phòng ngừa.
Tuy nhiên, chúng ta còn gặp nhiều khó khăn trong việc thuyết phục mọi
người phải tuân theo những lối sống lành mạnh.” Những số liệu từ cuộc
nghiên cứu đã cho biết chỉ có 35% số người giữ được 2 tiêu chí không hút
thuốc và ăn uống hợp lý, chỉ có 9% ứng dụng đủ 4 tiêu chí không hút thuốc,
ăn uống hợp lý, tập thể dục trên 4giờ mỗi tuần và giữ chỉ số BMI dưới 30.
Hãy còn có khoảng 5% hoàn toàn không đạt được bất cứ tiêu chí nào!
Ông khuyên không đợi đến sự hổ trợ quốc gia, mọi người hãy hành

động và “tự thiết kế riêng chương trình cải thiện sức khoẻ cho chính
mình.”
Những tiêu chí trong chương trình tự cải thiện sức khoẻ.
Rèn luỵên thân thể. Tập thể dục, rèn luyện thân thể mang lại nhiều lợi
ích. Những hình thức vận động đơn giản như đi bộ nhanh khoảng 30 phút
hàng ngày cũng đủ giảm mạnh nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, tim mạch và
nhiều loại ung thư, bao gồm ung thư ruột cùn, loại ung thư gây tử vòng hàng
đầu hiện nay. Một khảo sát ở Bệnh viện Phụ Nữ ở Boston vào năm 2008 đã
cho biết vận động đều đặn và hợp lý làm giảm 30% nguy cơ tử vong sớm.
Giáo sư Steven Blair, chuyên ngành về khoa học vận động ở trường
Đại học South Carolina còn cho biết “Vận động đều đặn làm gia tăng chức
năng của bộ não, giữ được sự linh hoạt trẻ trung và cuộc sống độc lập vào
những năm cuối đời, kể cả khả năng kéo dài tuổi thọ.”
Duy trì cân nặng hợp lý. Điều nầy thực ra không đơn giản. Riêng ở
Mỹ, trong vòng 5 năm qua, tỷ lệ người béo phì đã gia tăng ở tất cả các tiểu
bang, không ngoại trừ tiểu bang nào! Các chuyên viên về sức khoẻ cho biết
nếu bạn béo phì, chỉ cần giảm bớt một vài ký cũng tạo được sự chuyển biến
rất tích cực đối với sức khoẻ. Nếu thể trọng bình thường, hãy tiếp tục ăn vừa
đủ calori và tập thể dục đều đặn. Chế độ ăn giảm cân chủ yếu bao gồm
nhiều rau quả, ngũ cốc thô, giảm bớt đồ ngọt, mỡ bão hoà. Nhiều khảo sát
cho biết việc kiểm soát thể trọng nên dựa vào lối sống điều độ và biết cách
cân bằng cảm xúc hơn là những đợt ăn kiêng. Nghiên cứu ở trường Đại học
Georgetown[ii]
cho thấy stress không chỉ ảnh hưởng đến hành vi khiến
người bệnh khó kiểm soát việc ăn uống mà còn có hệ quả phát triển lượng
mỡ nhiều hơn so với người bình thường dù với cùng một lượng calori ăn
vào. Do đó, thực hành những biện pháp kiểm soát cảm xúc, chống stress có
tác dụng tích cực trong việc chống béo phì.
Không hút thuốc. Ung thư phổi là loại ung thư dẫn đầu trong số ung
thư gây tử vong. Theo Viện Ung Thư Quốc Gia Mỹ, có từ 80% đến 90%

trường hợp ung thư nầy là do hút thuốc lá. Đối với hoạt động tim mạch, hút
thuốc làm giảm lượng cholesterol tốt, gia tăng nguy cơ máu đông và có thể
làm lu mờ một số triệu chứng đau thắt ngực khiến người bệnh không có
được sự cảnh báo kịp thời. Nhịp tim của người hút thuốc thường cao hơn từ
15 đến 25 nhịp so với người không hút thuốc. Các nhà khoa học cho biết ở
những người hút thuốc lá, cứ mỗi 8 người thì có đến 6 người có biểu hiện
dòng máu đến tim bị thiếu hụt. Người hút thuốc từ 1 đến 1 gói rưởi mỗi
ngày có nguy cơ tử vong về bệnh tim mạch cao gấp 2 lần so với người
không hút thuốc. Điều may mắn là lợi ích của việc ngưng hút thuốc sễ đến
rất nhanh mà không tuỳ thuộc vào bao nhiêu năm đã hút thuốc trước đó. Chỉ
30 ngày sau khi bỏ thuốc, lượng cholesterol xấu sẽ giảm và lượng
cholesterol tốt sẽ tăng lên.
Duy trì những sinh hoạt giao tiếp lành mạnh. Trong việc đảm bảo
một nếp sống hữu ích cho sức khoẻ và hạnh phúc, nhiều chuyên viên sức
khoẻ cho rằng sinh hoạt giao tiếp đứng hàng thứ nhì sau việc không hút
thuốc. Tình bạn và sự quan tâm chia sẻ lẫn nhau thực sự làm gia tăng những
nội tiết tố tích cực, tăng sức miễn dịch, giảm nguy cơ cứng động mạch và
những cơn đau tim. Có nhiều người bạn có tính tình cởi mở, lạc quan là một
cách để có được cuộc sống hạnh phúc.
Một nghiên cứu phối hợp của các nhà khoa học Trường Đại học
Harvard và trường Đại học California, Mỹ được phổ biến vào tháng 12 năm
2010 cho biết hạnh phúc, hút thuốc và béo phì có tính cách lây lan trong
cộng đồng[iii]
. Sống gần một người bạn, người thân hoặc láng giềng sống
cô độc sẽ làm tăng nguy cơ cô đơn, buồn chán của bạn lên 52%! Trước đó,
nghiên cứu[iv]
của Tiến sĩ James D. Fowler, Giáo sư khoa Chính trị trường
Đại học California cũng cho thấy một người sẽ có cơ may hạnh phúc hơn
15% nếu có một người bạn thân hạnh phúc. Do đó, duy trì và phát triển
những mối giao tiếp lành mạnh với người thân và bạn bè là yếu tố quan

trọng tạo nên sức khoẻ và tuổi thọ.
Nói chung, những chỉ tiêu nhằm cải thiện sức khoẻ có thể khác nhau
ở mỗi người. Tuy nhiên vẫn không ngoài các yếu tố không hút thuốc, ít
uống rượu, ngủ đủ, tập thể dục, dinh dưỡng tốt và kiểm soát thể trọng. Với
quy luật “Chỉ cần một cải thiện nhỏ trong lối sống cũng có thể tạo nên sự
thay dổi đáng kể cho sức khoẻ qua thời gian”, mỗi người không nhất thiết
phải bắt đầu bằng những kế hoạch lớn lao, khó thực hiện. Có thể chỉ là ăn
thêm 1 trái bắp hoặc 2 trái chuối mỗi ngày; tăng cường rau đậu và cá; chỉ
nên uống 1 ly nhỏ rượu nho mỗi bửa ăn; thư giãn hoặc ngủ ngắn khoảng 10
phút mỗi trưa, chạy tại chỗ 5 hoặc 10 phút mỗi ngày hay tận dụng thời gian
đi bộ từ dưới lầu lên tầng làm việc thay vì đi thang máy …Vấn đề quan
trọng là hãy suy nghĩ và hãy hành động.


[i] 5 Natural Ways to Help Your Health. www.webmd.com
[ii]
Harrison Wein, Ph.D. Stress, Obesity link found.
www.nih.gov/news
[iii]
Never mind the flu - Loneliless is going around.

[iv]
Elizabeth Landau, Happiness is contagious in social network.
www.cnn.com