Ứng dụng công nghệ nuôi cấy tế bào thực vật trong phục tráng giống ppsx

TIỂU LUẬN NHẬP MÔN
TIỂU LUẬN NHẬP MÔN
CÔNG NGHỆ SINH HỌC
CÔNG NGHỆ SINH HỌC
Chuyên đề: Ứng dụng công nghệ nuôi cấy tế bào
Chuyên đề: Ứng dụng công nghệ nuôi cấy tế bào
thực vật trong phục tráng giống
thực vật trong phục tráng giống


* Giảng viên hướng dẫn: Trần Thị Hiền
* Nhóm thực hiện: Nhóm 6
* Lớp: 10K_Khoa công nghệ sinh học


Nội dung trình bày:
Nội dung trình bày:

1. MỞ ĐẦU

2. NỘI DUNG
–
2.1. Giới thiệu chung về công nghệ nuôi cấy mô
tế bào thực vật
–
2.2. Khái niệm phục tráng giống
–

2.3. Ứng dụng công nghệ nuôi cấy mô tế bào
thực vật trong phục tráng giống

Phương pháp nhân giống invitro

3. KẾT LUẬN

1. MỞ ĐẦU
1. MỞ ĐẦU

Hiện nay, cây trồng bị lẫn tạp, thoái hóa diễn ra rất
phổ biến trên quy mô lớn gây hậu quả nghiêm trọng
cho ngành nông nghiệp: dẫn đến năng suất thấp, giảm
dần, không ổn định, không chỉ xảy ra đối với các
giống mới mà còn cả với những giống ở địa phương
lâu đời, làm thiệt hại về năng suất, sản lượng, lãng phí
công sức, tiền vốn đầu tư của người lao động. Vì thế,
công tác phục tráng giống đang là một trong những
hướng đi chính giúp giải quyết vấn đề này.

2. NỘI DUNG
2. NỘI DUNG

2.1. Giới thiệu chung về công nghệ nuôi cấy mô tế
bào thực vật.
•
2.1.1. Khái niệm.
– Công nghệ nuôi cấy mô tế bào thực vật là kĩ thuật
cho phép nuôi cấy dễ dàng những tế bào thực vật hay
mô phân sinh sạch bệnh trong môi trường nhân tạo

thích hợp để tạo ra những khối tế bào hay những cây
hoàn chỉnh trong ống nghiệm.

– Công nghệ nuôi cấy mô tế
bào thực vật bao gồm:
• Nuôi cấy cây non và cây
trưởng thành.
• Nuôi cây cơ quan.
• Nuôi cây phôi.
• Nuôi cây mô sẹo (callus).
• Nuôi cây tê bào (huyền phù
tế bào).
• Nuôi cây protoplast.

Hình 2.1: Sơ đồ công
nghệ nuôi cấy mô tế
bào thực vật.

•
2.1.2. CÁC NHÂN TỐ ĐẢM BẢO THÀNH CÔNG
TRONG CÔNG NGHỆ NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO
THỰC VẬT:
– Đảm bảo điều kiện vô
trùng, phòng thí nghiệm
phải chuyên hóa cao.
– Chọn đúng môi trường
và chuẩn bị môi trường
đúng cách.
– Chọn mô cấy, xử lí mô
cấy thích hợp trước và

sau khi cấy

•
2.1.3. CÁC BƯỚC TRONG KỸ THUẬT NUÔI
CẤY MÔ TẾ BÀO THỰC VẬT:
– Tạo vật liệu khởi đầu.
– Giai đoạn nhân nhanh.
– Giai đoạn tạo cây hoàn chỉnh.
– Giai đoạn ra cây.


2.2. Khái niệm phục tráng giống.
2.2. Khái niệm phục tráng giống.
•
Phục tráng giống tức là dùng các biện pháp nâng
cao sức sống của hạt giống, cây trồng, khác phục hiện
tượng giống thoái hóa, năng suất và phẩm chất giảm
sút dần.
•
Các biện pháp phục tráng giống:
– Thay đổi cách gây giống.
– Thay đổi điều kiện sống.
– Chọn lọc và thay đổi liên tục.
– Lai để nâng cao sức sống của giống.


2.3. Ứng dụng công nghệ nuôi cấy mô tế bào thực
2.3. Ứng dụng công nghệ nuôi cấy mô tế bào thực
vật trong phục tráng giống.
vật trong phục tráng giống.

- Tạo giống chống chịu các bệnh virus là một hướng
nghiên cứu khả quan. Nhưng trong thực tế, chọn tạo
giống gặp nhiều khó khăn do thiếu nguồn gen có khả
năng chống chịu với các loại bệnh virus khác nhau.
- Do vậy, phương pháp có hiệu quả nhất hiện nay vẫn
là tạo ra các vật liệu nhân giống sạch bệnh virus qua
nuôi cấy đỉnh chồi, đỉnh sinh trưởng hoặc kết hợp với
xử lý hoá chất, nhiệt độ. Trong phục tráng giống,
phương pháp chủ yếu được sử dụng là phương pháp
nhân giống invitro.


Phương pháp nhân giống
Phương pháp nhân giống
invitro
invitro
•
2.3.1. Ưu điểm của vi nhân giống:
– Đưa ra sản phẩm nhanh hơn.
– Nhân nhanh với hệ số nhân giống cao.
– Sản phẩm cây giống đồng nhất.
– Tiết kiệm không gian.
– Nâng cao chất lượng cây giống.
– Khả năng tiếp thị sản phẩm tốt hơn và nhanh hơn.
– Lợi thế về vận chuyển.
– Sản xuất quanh năm.

•

2.3.2. Hạn chế của vi nhân giống:
– Hạn chế về chủng loại sản phẩm.
– Chi phí sản xuất cao.
– Hiện tượng sản phẩm bị biến đổi kiểu hình.

•


2.3.3.
2.3.3.
Các phương pháp nhân giống
Các phương pháp nhân giống
invitro:
invitro:
– Nuôi cấy mô phân sinh
đỉnh hay đỉnh phân sinh.
– Tái sinh cây hoàn chỉnh
từ các bộ phận khác của
cây:
+ Nuôi cấy chồi bất
định.
+ Nhân giống thông qua
giai đoạn callus.




- Nhân giống thông qua phát sinh phôi vô tính:
- Nhân giống thông qua phát sinh phôi vô tính:

+ Mẫu mô trực tiếp tạo chồi
và cây hoàn chỉnh .
+ Mẫu mô phát sinh callus và
callus tạo chồi.
+ Mẫu mô phát sinh callus,
callus phát triển phôi (hoặc
nuôi cấy dịch huyền phù tế
bào phát sinh phôi) và từ
phôi thu được cây hoàn
chỉnh


Các bước trong quy trình nhân giống vô tính
Các bước trong quy trình nhân giống vô tính
in vitro
in vitro
:
:
•
Nuôi cấy đỉnh sinh trưởng.
• Tạo thể nhân giống invitro.
• Nhân giống invitro.
•
Tái sinh thành cây hoàn chỉnh invitro.
•
Chuyển cây ra vườn ươm để thuần hóa.
•
Nhân giống invitro.
•

Tạo cây con bầu đất.
•
Đưa các cây ra đồng ruộng.
•
Chọn lọc cây đầu dòng.

•


2.3.4. Kết quả trong thực tiễn sản xuất
2.3.4. Kết quả trong thực tiễn sản xuất
.
.

Cây rau.
– Hầu hết các loài rau trừ một vài trường hợp ngoại lệ đều
được nhân giống bằng hạt. Truyền bệnh virus qua hạt vừa
mới được chứng minh ở loài virus gây bệnh khảm ở xà
lách và đậu, vì vậy ở những cây trồng này cần phải chọn
lọc những cây làm giống và thông qua biện pháp trồng trọt
cách ly để tạo ra hạt giống sạch virus. Phương pháp sử
dụng có hiệu quả nhất hiện nay là phương pháp nuôi cấy
đỉnh phân sinh hoặc xử lý nhiệt.
– Ví dụ: Nhân giống thành công trên nấm, xúp lơ, xà lách…


Cây hoa.
– Bước đầu người ta chỉ tập trung làm sạch bệnh ở
những cây hoa có ý nghĩa kinh tế quan trọng (ví dụ:
hoa cúc, hoa anh túc, hoa thủy tiên ). Hiện nay,

người ta bắt đầu nuôi cấy các loài hoa khác như hoa
đồng tiền, hoa ly, hoa lan…


Cây ăn quả
– Vì việc xử lý nhiệt đối với các cây thân gỗ và việc nuôi
cấy đỉnh phân sinh của chúng khó khăn hơn nhiều so
với các loài cây thân thảo cho nên từ lâu người ta đã sử
dụng phương pháp thử để tìm ra các vật liệu sạch bệnh
ban đầu.
– Quá trình xử lý nhiệt đối với cây ăn quả đến nay
thường được tiến hành chủ yếu ở những đoạn cành mà
các mắt của chúng sẽ được sử dụng để ghép sau này.
Thành công trong xử lý nhiệt ở cây ăn quả không bao
giờ đạt được 100%. Ở mỗi đối tượng ít nhất còn lại
một thậm chí một số loài còn tới bốn virus không bị
mất hoạt tính khi xử lý nhiệt.



Nuôi cấy thành công tế bào sâm Ngọc Linh
– Chỉ với một vài tế bào tách chiết từ rễ của sâm Ngọc
Linh, bằng kỹ thuật sinh khối tế bào, các nhà khoa
học của Học viện Quân y có thể sản xuất sâm Ngọc
Linh với số lượng lớn trong vòng 15 ngày.
– Ban đầu các tế bào sâm Ngọc Linh được tạo ra và duy
trì trong môi trường thạch, sau đó nuôi cấy trong môi
trường lỏng.

•

2.3.5.
2.3.5.
Quy trình phục tráng giống một số cây trồng
Quy trình phục tráng giống một số cây trồng



Quy trình cơ bản phục tráng giống Lan bằng phương
pháp nuôi cấy mô in-vitro:



Quy trình phục tráng giống chuối tiêu hồng.
Nuôi cấy đỉnh sinh trưởng Tạo cụm chồi
Cây bầu đất Nhân cụm chồi


Chăm sóc trên vườn ươm Tái sinh cây in vitro
Thuần hóa



Quy trình nhân nhanh, tạo và bảo quản củ khoai tây in vitro.
Đưa mẫu sạch vào nuôi cấy Bảo quản củ in vitro
Nhân nhanh Thu hoạch củ in vitro

Tạo củ

3. KẾT LUẬN
3. KẾT LUẬN


Qua việc nghiên cứu về ứng dụng công nghệ nuôi
cấy tế bào thực vật trong phục tráng giống có thể thấy
rằng nó rất có hiệu quả đối với cây lương thực và cây
thực phẩm

. Việc ứng dụng công nghệ nuôi cấy mô tế bào thực
vật trong lĩnh vực phục tráng giống sẽ ngày một đạt
nhiều kết quả cao hơn trong thời gian tới, một triển
vọng mới trong công tác giống đã và đang được mở
ra nhờ vào ngành công nghệ sinh học.