RUỘT THỪA CÓ THẬT SỰ LÀ VÔ DỤNG HAY KHÔNG ? ppt

RUỘT THỪA CÓ THẬT SỰ LÀ VÔ
DỤNG HAY KHÔNG ?


Trong khi vài người coi thường “vết tích của tiến hóa” này, thì những
kẻ khác lại thấy ở đó một khúc cơ quan phòng vệ chống lại nhiễm trùng.
Ruột thừa mà chúng ta quan tâm là ruột thừa-manh tràng (appendice
iléo-coecal). Nếu chúng ta biết nó, chính trước hết là vì sự viêm nhiễm cấp
tính gây nên ruột thừa viêm (appendicite). Theo một công trình nghiên cứu
mới đây, 360.000 người chịu một phẫu thuật cắt bỏ ruột thừa mỗi năm ở
Pháp.
Ruột thừa là một ống hình trụ nhỏ với 5-12 cm chiều dài, có một
xoang ở trung tâm với đường kính 3-7 mm, nối với manh tràng (caecum),
đoạn đầu của đại tràng, gần lối vào của ruột non. Các thành của ruột thừa
được bọc bởi những tế bào lymphoide của hệ phòng vệ chống lại các nhiễm
trùng, cũng như các hạch bạch huyết phân tán trong toàn cơ thể.
Cơ quan nhỏ bé này nằm gần với các vi khuẩn sống trong ruột già,
nhất là các vi khuẩn không sinh bệnh cần thiết cho sự tiêu hóa. Ruột thừa có
thể bị nhiễm trùng khi các vi khuẩn sinh bệnh xuất hiện. Nếu ruột thừa viêm
không được nhanh chóng xử trí, các nguy cơ sẽ rất nhiều : áp xe, viêm phúc
mặc, thậm chí tử vong.
Sau nhiều thế kỷ bất lực đứng trước tai ương này, người ta đã tìm thấy
phương thuốc để điều trị các bệnh nhân. Các thầy thuốc ngoại khoa thực
hiện cắt bỏ ruột thừa, một động tác ngoại khoa thường quy nhằm lấy đi ruột
thừa bị tắc (appendice obstrué).
Khi một ruột thừa viêm được chẩn đoán, tỷ suất của lợi ích giữa việc
lấy ruột thừa đi trên các nguy cơ gặp phải khi phẫu thuật cắt bỏ ruột thừa,
cao đến độ vài thầy thuốc ngoại khoa có khuynh hướng đề nghị các phẫu
thuật cắt bỏ ruột thừa được gọi là phòng ngừa trên ruột thừa lành mạnh,
trong vài tình huống hiếm hoi. Đó là trường hợp đối với những người phải
sống rất cô lập trong một thời gian dài, xa mọi cấp cứu ngoại khoa, trong

trường hợp du hành bằng đường biển xa ngoài khơi dài ngày, trong những
cuộc thám hiểm nam cực hay bắc cực, trong những chuyến bay không gian,
Hành động ngoại khoa này gần giống với phẫu thuật cắt bỏ ruột thừa
được gọi là trắng (appendicectomie blanche), được thực hiện trên một ruột
thừa lành mạnh, khi can thiệp ngoại khoa bụng không có dính dáng gì đến
ruột thừa viêm. Thầy thuốc ngoại khoa lợi dụng cuộc mổ này để thực hiện
sự cắt bỏ ruột thừa lành mạnh.
Nhưng những sự cắt bỏ các ruột thừa lành mạnh để phòng ngừa phải
chăng luôn luôn được biện minh? Câu hỏi này đôi khi dấy lên những cuộc
tranh luận lớn trong cộng đồng y khoa, là nơi những ưu điểm và những nguy
cơ của những phẫu thuật như thế được tranh cãi.
Theo những người ủng hộ cắt bỏ ruột thừa với mục đích phòng ngừa,
việc loại bỏ một cơ quan có khả năng gây nên những hệ lụy lớn về sức khỏe
là điều được mong muốn. Ngoài ra, nhiều người trong số những người này
cho rằng ruột thừa chỉ là một vết tích của quá trình tiến hoá (un vestige
évolutif), đã từng đóng một vai trò nơi các tổ tiên xa xăm của chúng ta,
nhưng vai trò này bây giờ không còn nữa. Mặt khác, người ta không còn
thấy ruột thừa nữa nơi nhiều động vật có vú, ngoại trừ những động vật ăn cỏ.
Một lý lẽ khác được đưa ra để nghi ngờ về tình hữu ích của ruột thừa là các
tế bào lympho của nó không hiện diện suốt đời. Số lượng những tế bào
lympho này cực đại vào tuổi trưởng thành, rồi chúng teo đi và biến mất sau
70 tuổi. Đôi khi, người ta gợi ra khả năng cho rằng cục u nhỏ bé này có thể
đóng một vai trò thiết yếu trong sự cân bằng sinh học của chúng ta. Những
người chống lại việc cắt bỏ ruột thừa trắng (appendicectomie blanche) tố cáo
tính cách dễ dàng mà người ta đôi khi thực hiện việc cắt bỏ ruột thừa nơi
những người không cần phải làm như vậy. Dẫu sao, không có gì bảo chúng
ta rằng việc can thiệp ngoại khoa này biết đâu lấy đi nơi chúng ta một cơ
quan lành mạnh hữu ích !
Những công trình nghiên cứu mâu thuẫn nhau đều đặn trở lại ánh đèn
sân khấu. Vào năm 1964, đã xuất hiện một công trình nghiên cứu thống kê

trên một nhóm 914 người chết vì ung thư đại tràng, trong đó 18% chịu một
phẫu thuật cắt bỏ ruột thừa, tỷ lệ cao hơn tỷ lệ của dân chúng nói chung (chỉ
10%). Từ đó người ta đã kết luận rằng ruột thừa có thể đóng một vai trò bảo
vệ đối với ung thư này. Nhưng một công trình nghiên cứu về sau lại bác bỏ
kết quả này. Mới đây hơn, ở Hoa Kỳ, William Parkes, thuộc Đại học Duke,
đã cho thấy rằng, thật ra ruột thừa là một bể chứa quý báu của vi khuẩn chí
ruột (flore intestinale), có thể bảo vệ ruột trong trường hợp bị nhiễm trùng.
Kết cục : những giả thuyết, những kết quả sơ khởi và không một chắc chắn
nào về lợi ích buộc chúng ta phải bảo tồn càng lâu càng tốt cái khúc cơ quan
bé nhỏ này.