Quá trình rối loạn vận động của thực quản part1 pps

Bai 6
CC RI LON VN NG CA THC QUN
MC TIấU
1. Phân loại đợc các nhóm rối loạn vận động thực quản.
2. Giải thích đợc cơ chế bệnh sinh của các rối loạn vận động thực
quản
trên cơ sở sinh lý của nhóm cơ vòng thực quản va vi sinh thực
quản.
3. Phân biệt đợc các nhóm triệu chứng chức năng đặc thù của
các
nhóm rối loạn vận động thực quản.
4. Giải thích đợc cơ chế bệnh sinh của các chứng khó nuốt, co
thắt thực
quản va Globus pharyngeal cùng pháp trị tơng ứng theo y học cổ
truyền.
5. Nhận thức đợc các nhóm rối loạn vận động cơ học của thực
quản
luôn ẩn giữa một bệnh lý ác tính.
1. ĐịNH NGHĩA
Các rối loạn vận động của thực quản la nhóm bệnh chứng liên quan
đến
chức năng vận động của thực quản, bao gồm các nhóm bệnh lý của
cơ vòng
thực quản va cơ trơn vách thực quản ma triệu chứng chủ yếu
thờng la khó
nuốt (dysphagia) đau ngực va nôn mửa (regurgitation).
2. NHC LI SINH Lí V GII PHU CA THC QUN
Thực quản có 2 chức năng chính:
Chuyển thức ăn từ miệng đến dạ day.
Ngăn chặn sự trao ngợc thức ăn từ dạ day lên thực quản trong đó
chức

năng thứ hai sẽ đợc đảm trách bởi 2 cơ vòng vốn luôn đóng lại
trong khi
nuốt.
Hệ thống cơ vòng của thực quản gồm cơ vòng trên va cơ vòng
dới.
Cơ vòng trên gồm cơ co thắt Crico pharyngeus va Inferior
pharyngeal,
vốn la những cơ vân đợc điều khiển bởi các neuron vận động
dới, những cơ
vân nay không có trơng lực cũng nh không bị chi phối bởi các
dây thần kinh
ức chế. Do đó sự đóng lại của cơ vòng trên la do tính đan hồi của
chính nó va
110
Copyright@Ministry Of Health
Hình 6.1. Cơ vòng
dới thực quản
tính trơng lực của dây thần kinh điều khiển nó (neuron kích thích)
trong khi
sự mở ra của nó lại do sự thay đổi vị trí của Larynxsuprahyoid
Vai trò chủ yếu của cơ vòng dới la ngăn chặn
sự trao ngợc thức ăn từ dạ day lên thực quản. Do
đó ta cũng cần biết những yếu tố sau đây có ảnh
hởng tới nó:
Cơ vòng dới la cơ trơn đợc điều khiển bởi hệ thống thần kinh
phó
giao cảm, bao gồm các sợi kích thích va sợi ức chế. Sự đóng lại của
cơ
vòng dới la do bởi trơng lực của nó va đợc điều hoa bởi hệ
thống

phó giao cảm kích thích trong khi sự mở ra chỉ đáp ứng với hệ phó
giao cảm ức chế.
Các chất dẫn truyền thần kinh của sợi kích thích la acetylcholin,
trong
khi của các sợi ức chế la VIP va nitric oxyd. Ngoai ra chức năng
của cơ
vòng dới còn đợc bổ sung bởi nhóm cơ vân của hoanh cách mô.
+ Những yếu tố gây th giãn: dạ day trớng
hơi, chất béo, thuốc lá, tra, ca phê, cô-ca,
beta adrenergic agonist, dopamin,
cholecystokinin, secretin, VIP, calcitonin
gene related peptid, adenosin, nitrat.
+ Những yếu tố gây co thắt: M2 muscarinic
receptor angonist, alpha adrenergic agonist,
gastrin, subtance P, prostaglandin F2 .
3. PHâN LOạI
3.1. Nhóm rối loạn vận động cơ vân thực quản
3.1.1. Liệt hầu họng (oropharyngeal paralysis)
Nếu chỉ liệt nhóm cơ họng thì bệnh nhân sẽ có triệu chứng khó
nuốt va
trao ngợc thức ăn, nớc bọt ra khỏi miệng. Trong khi liệt hầu
(pharyngeal
paralysis) thì khó nuốt, trao thức ăn uống ra mũi va ho sặc (do thức
ăn chảy
vao khí phế quản).