Tài liệu nguyên lí kế toán phần 6 pptx

91
Âàûc trỉng cå bn ca säø Nháût k l:
- Âãư cao vãư thåìi gian ca thäng tin;
- Khäng phán loải theo âäúi tỉåüng phn nh trãn säø;
- Khäng phn nh säú dỉ âáưu k, säú dỉ cúi k ca ti khon;
- Chè phn nh säú biãún âäüng tàng, gim ca cạc âäúi tỉåüng ;
- Thäng tin tỉì chỉïng tỉì âỉåüc âỉa vo säø mäüt cạch ngun vẻn, cọ hãû thäúng.
Máùu Säø Nháût k thỉåìng âỉåüc thiãút kãú nhỉ sau:

Âån vë:
SÄØ NHÁÛT K

Âëa chè: Nàm:

Chỉïng tỉì Säú hiãûu ti
khon
Säú tiãưn
Ngy
ghi säø
Säú hiãûu N.thạng
Diãùn gii
Nåü Cọ Nåü Cọ

Ghi chụ





Cäüng

b. Säø Cại
Säø Cại l säø dng âãø ghi cạc nghiãûp vủ kinh tãú, ti chênh phạt sinh trong niãn âäü
kãú toạn theo cạc ti khon kãú toạn sỉí dủng åí âån vë.
Säú liãûu kãú toạn trãn Säø Cại phn nh täøng håüp tçnh hçnh ti sn, ngưn väún, tçnh
hçnh v kãút qu hoảt âäüng ca âån vë.
Âàûc trỉng ca säø cại:
- Säø Cại måí cho tỉìng ti khon trong ton bäü ti khon sỉí dủng åí âån vë.
- Säø Cại ghi chẹp c säú dỉ âáưu k, säú dỉ cúi k v säú biãún âäüng tàng gim ca
âäúi tỉåüng måí säø;
- Thäng tin âỉåüc âỉa vo Säø Cại l thäng tin â âỉåüc phán loải, hãû
thäúng hoạ
theo âäúi tỉåüng måí säø.
92
Máùu säø Cại thỉåìng âỉåüc thiãút kãú nhỉ sau:

Âån vë:
SÄØ CẠI

Âëa chè: Ti khon: Säú hiãûu:

Chỉïng tỉì Säú tiãưn
Ngy
thạng ghi
säø
Säú hiãûu Ngy
thạng

Diãùn gii
Ti khon
âäúi ỉïng

Nåü Cọ
Ghi
chụ
Säú dỉ âáưu k
Säú phạt sinh trong k



Cäüng säú phạt sinh
Säú dỉ cúi k

c. Säø liãn håüp:L säø kãút håüp giỉỵa Nháût k v säø Cại gi tàõt l Nháût k -säø Cại
Nháût k - säø Cại l säø kãú toạn täøng håüp dng âãø phn ạnh táút c cạc nghiãûp vủ
kinh tãú, ti chênh phạt sinh theo trçnh tỉû thåìi gian v hãû thäúng hoạ theo näüi dung kinh tãú
(theo âäúi tỉåüng kãú toạn). Âáy chênh l säø kãút håüp giỉỵa säø Nháût k v säø Cại trong cng
mäüt säø.

5.1.3.3 Theo kãút cáúu bãn trong ca säø
Theo tiãu thỉïc ny, säø kãú toạn âỉåüc chia lm ba loải:
- Säø kãút cáúu hai bãn kiãøu ti khon.
- Säø kãút cáúu nhiãưu cäüt chi tiãút cho mäüt bãn .
- Säø kãút cáúu kiãøu bn cåì.
a. Säø kãút cáúu hai bãn kiãøu ti khon
L loải säø cọ kãút cáúu hai cäüt Nåü, Cọ theo dảng kãút cáúu ti khon. Kiãøu säø ny
âỉåüc thiãút kãú theo hai cạch:
+ Cạch thỉï nháút:
L thiãút kãú âáưy â thäng tin cho säú tiãưn Nåü, säú tiãưn Cọ ca ti khon. Cạch thiãút
kãú ny thỉåìng âỉåüc dng cho viãûc theo di cäng nåü.

93
Máùu säø nhỉ sau:

Nåü Cọ
Chỉïng tỉì Chỉïng tỉì
Säú Ngy
Diãùn
gii
TK âäúi
ỉïng
Säú tiãưn
Säú Ngy
Diãùn
gii
TK âäúi
ỉïng
Säú tiãưn



Cäüng Cäüng

+ Cạch thỉï hai:
L thiãút kãú phäúi håüp hai cäüt Nåü - Cọ thnh mäüt, säø sỉí dủng chung cạc cäüt thäng
tin, cho c säú phạt sinh Nåü v säú phạt sinh Cọ.
Máùu säø nhỉ sau:

Chỉïng tỉì Säú tiãưn
Säú Ngy
Diãùn gii TK âäúi ỉïng

Nåü Cọ
Ghi chụ



Cäüng

b. Säø kãút cáúu nhiãưu cäüt chi tiãút cho mäüt bãn Nåü (hồûc Cọ)
L säø cọ kiãøu kãút cáúu nhiãưu cäüt, trong âọ säú tiãưn phạt sinh ca ti khon hồûc
bãn Nåü hồûc bãn Cọ s âỉåüc chi tiãút båíi nhiãưu cäüt nh. .
Máùu säø cọ dảng nhỉ sau:

Chỉïng tỉì Chi tiãút Nåü (Cọ) TK
Säú Ngy
Diãùn
gii
TK âäúi ỉïng våïi säú
tiãưn Nåü (Cọ)
Säú tiãưn
Nåü (Cọ)
Mủc Mủc Mủc Mủc







c. Säø kãút cáúu kiãøu bn cåì
L säø âỉåüc thiãút kãú theo ngun tàõc cạc ti khon âäúi ỉïng thỉåìng âỉåüc quy tủ åí

mäüt ä bn cåì ca pháưn ghi säú tiãưn. Våïi máùu säø ny, nãúu cạc ti khon ghi Nåü âỉåüc sàõp
xãúp theo dng thç cạc ti khon ghi Cọ âỉåüc sàõp xãúp theo cäüt v ngỉåüc lải.
94
Máùu säø kiãøu bn cåì cọ dảng nhỉ sau:

TK ghi Cọ
TK ghi Nåü
TK TK TK Cäüng cäüt
Ti khon.
Ti khon.


Cäüng dng

5.1.3.4 Theo mỉïc âäü phn ạnh säú liãûu trãn säø
Säø kãú toạn âỉåüc chia lm hai loải l Säø kãú toạn täøng håüp v säø kãú toạn chi tiãút.
a. Säø kãú toạn täøng håüp
L loải säø ghi chẹp cạc säú liãûu kãú toạn täøng quạt vãư mäüt âäúi tỉåüng ti sn,
ngưn väún hồûc mäüt hoảt âäüng no âọ, nhỉ hoảt âäüng thu chi, kãút qa Säø kãú toạn
täøng håüp âỉåüc sỉí dủng cho pháưn hnh kãú toạn täøng håüp, bao gäưm: Säø Nháût k, Säø cại
v cạc säø täøng håüp khạc.
b. Säø kãú toạn chi tiãút
L loải säø d
ng âãø ghi chẹp cạc âäúi tỉåüng kãú toạn cáưn phi theo di chi tiãút theo
u cáưu qun l. Säú liãûu trãn säø kãú toạn chi tiãút cung cáúp cạc thäng tin phủc vủ cho
viãûc qun l tỉìng loải ti sn, ngưn väún, cäng nåü chỉa âỉåüc thãø hiãûn trãn säø kãú toạn
täøng håüp.
5.1.4 Quy âënh vãư qun l v sỉí dủng säø kãú toạn
Âãø âm bo tênh thäúng nháút, sỉû chøn xạc vãư k thût ghi säø cáưn phi tn th
theo nhỉỵng quy âënh ca Lût Kãú toạn vãư viãûc måí säø, ghi säø, sỉía chỉỵa sai sọt, chuøn

säø v khoạ säø .
5.1.4.1 Måí säø kãú toạn
Säø kãú toạ
n âỉåüc måí vo âáưu niãn âäü kãú toạn hồûc ngay sau khi cọ quút âënh
thnh láûp âäúi våïi âån vë måïi thnh láûp.
Säø âỉåüc måí dng trong sút niãn âäü kãú toạn (bàõt âáưu tỉì ngy 01 thạng 01 v kãút
thục vo ngy 31 thạng 12 nàm dỉång lëch).
Âån vë phi måí â cạc loải v säú lỉåüng säø cáưn måí theo näüi dung, kãút cáúu ca
hçnh thỉïc säø âang ạp dủng tải âån vë v phi âàng k våïi cå quan thú, ti chênh.
Cạc säø quøn phi âọng dáúu giạp lai, âạnh säú thỉï tỉû, âàng k säú trang måí säø v
âọng thãm nãúu thiãúu khi sỉí dủng. Cạc säø tåì råìi trỉåïc khi dng phi âỉåüc giạ
m âäúc
doanh nghiãûp k xạc nháûn âọng dáúu v ghi vo säø âàng k sỉí dủng säø tåì råìi.
95
Cáưn kiãøm tra, xem xẹt tênh ph håüp ca cạc säú liãûu kãú toạn nàm trỉåïc khi
chuøn sang nàm nay khi måí säø.
Khi måí säø cáưn tn theo quy âënh chung vãư näüi dung säø kãú toạn ( â trçnh by åí
pháưn trỉåïc)
5.1.4.2 Ghi säø kãú toạn
Âån vë kãú toạn phi càn cỉï vo cạc chỉïng tỉì håüp phạp, håüp lãû âãø ghi säø kãú toạn.
Säø kãú toạn phi ghi këp thåìi, r rng, âáưy â theo cạc näüi dung ca säø. Thäng
tin, säú liãûu ghi vo säø kãú toạn phi chênh xạc, trung thỉûc, âụng våïi chỉïng tỉì kãú toạn.
Viãûc ghi säø kãú toạn phi theo trçnh tỉû thåìi gian phạt sinh ca nghiãûp vủ kinh tãú,
ti chênh. Thäng tin, säú liãûu ghi trãn säø
kãú toạn ca nàm sau phi kãú tiãúp thäng tin, säú
liãûu ghi trãn säø kãú toạn ca nàm trỉåïc liãưn kãư. Säø kãú toạn phi ghi liãn tủc tỉì khi måí säø
âãún khi khọa säø.
Thäng tin, säú liãûu kãú toạn phi âỉåüc ghi bàòng bụt mỉûc; khäng ghi xen thãm vo
phêa trãn hồûc phêa dỉåïi; khäng ghi chäưng lãn nhau; khäng ghi cạch dng; trỉåìng håüp
ghi khäng hãút trang säø phi gảch chẹo pháưn khäng ghi; khi ghi hãút trang phi cäüng säú

liãûu täøng cäüng ca trang v chuøn säú liãûu täøng cäüng sang trang kãú tiãúp.
Säú liãûu dỉång âỉåüc ghi bàòng mỉûc thỉåìng (xanh hồûc âen); säú liãûu ám (âiãưu
chènh gim) âỉåüc ghi bàòng mỉûc â hồûc ghi trong dáúu ngồûc âån ( )
5.1.4.3 Sỉỵa chỉỵa säø kãú toạn
Trong quạ trçnh ghi säø
kãú toạn, cọ thãø xy ra sai sọt, nháưm láùn råi vo nhỉỵng
trỉåìng håüp sau:
- Ghi sai cạc säú liãûu tỉì chỉïng tỉì vo cạc säø (säú liãûu trãn säø låïn hån hồûc nh
hån säú liãûu trãn chỉïng tỉì ).
- B sọt cạc nghiãûp vủ ngoi säø kãú toạn.
- Ghi làûp lải nghiãûp vủ â ghi trãn säø.
- Ghi sai quan hãû âäúi ỉïng ti khon.
Âãø khàõc phủc nhỉỵng sai sọt nãu trãn, kãú toạn sỉí dủng cạc phỉång phạp chỉỵa
säø kãú toạn theo lût Kãú toạn quy âënh.
a. Khi phạt hiãûn säø kãú toạn ghi bàòng tay cọ sai sọt thç khäng âỉåüc táøy xọa lm
máút dáúu vãút thäng tin, säú liãûu ghi sai m phi sỉỵa chỉỵ
a theo mäüt trong ba phỉång phạp
sau:
a1/ Phỉång phạp ci chênh cn gi l phỉång phạp xọa b
Phỉång phạp ny âỉåüc sỉí dủng khi sai sọt âỉåüc phạt hiãûn såïm, chỉa cäüng säø.
Cọ thãø sỉí dủng phỉång phạp ny cho táút c cạc trỉåìng håüp sai sọt.
Cạch tiãún hnh nhỉ sau: gảch mäüt âỉåìng thàóng vo chäù sai v ghi säú hồûc chỉỵ
âụng åí phêa trãn v phi cọ chỉỵ k ca kãú toạn trỉåíng åí bãn cảnh.
96
a2/ Ghi ám
Phỉång phạp ny âỉåüc sỉí dủng khi säú ghi trãn säø låïn hån säú thỉûc trãn chỉïng tỉì
hồûc säú thỉûc kiãøm kã; ghi trng hồûc ghi sai quan hãû âäúi ỉïng ti khon.
Cạch tiãún hnh sỉía chỉỵa nhỉ sau: Ghi ám bàòng mỉûc â hồûc ghi trong ngồûc
âån âäúi våïi säú ghi sai, sau âọ ghi lải säú âụng v phi cọ chỉỵ k ca kãú toạn trỉåíng bãn
cảnh.

a3/ Ghi bäø sung
Phỉång phạp ny âỉåüc sỉí dủng khi b sọt nghiãûp vủ, ghi thiãúu säú liãûu hồûc säú
ghi sai nh hån säú âụng trãn chỉïng tỉì hồûc säú thỉûc tãú kiãøm kã nhỉng khäng sai quan
hãû âäúi ỉïng ti khon. Phỉång phạp ny cọ thãø ạp dủng cho c sau khi cäüng säø hay
trỉå
ïc khi cäüng säø.
Cạch sỉỵa chỉỵa tiãún hnh nhỉ sau:
- Âäúi våïi trỉåìng håüp ghi thiãúu säú liãûu so våïi chỉïng tỉì hồûc säú thỉûc tãú kiãøm kã,
trỉåïc hãút phi láûp chỉïng tỉì bäø sung v ghi thãm säú chãnh lãûch thiãúu cho â bàòng mỉûc
thỉåìng (xanh hồûc âen).
- Âäúi våïi trỉåìng håüp âënh khon sọt, dng mỉûc thỉåìng ghi thãm âënh khon sọt.
* Lỉu :
-Trỉåìng håüp phạt hiãûn säø kãú toạn cọ sai sọt trỉåïc khi bạo cạo ti chênh nàm
âỉåüc näüp cho cå quan Nh nỉåïc cọ tháøm quưn thç phi sỉía chỉỵa trãn säø kãú toạn ca
nàm âọ.
- Trỉåìng håüp phạt hiãûn säø kãú toạn cọ sai sọt sau khi bạo cạ
o ti chênh nàm âỉåüc
näüp cho cå quan Nh nỉåïc cọ tháøm quưn thç phi sỉía chỉỵa trãn säø kãú toạn ca nàm â
phạt hiãûn sai sọt v ghi chụ vo dng cúi ca säø kãú toạn nàm cọ sai sọt.
b. Khi phạt hiãûn säø kãú toạn ghi bàòng mạy vi tênh cọ sai sọt viãûc sỉía chỉỵa tiãún
hnh nhỉ sau:
b1/ Nãúu sai sọt âỉåüc phạt hiãûn trỉåïc khi bạo cạo ti chênh nàm âỉåüc näüp cho cå
quan Nh nỉåïc cọ tháøm quưn thç phi sỉía chỉỵa trỉûc tiãúp vo säø kãú toạn ca nàm âọ
trãn mạy vi tênh;
b2/ Nãúu sai sọt âỉåüc phạt hiãûn sau khi bạo cạo ti chênh nàm âỉåüc näüp cho cå
quan Nh nỉåïc cọ tháøm quưn thç phi sỉía chỉỵa trỉû
c tiãúp vo säø kãú toạn ca nàm â
phạt hiãûn sai sọt trãn mạy tênh v cáưn ghi chụ vo dng cúi ca säø kãú toạn nàm cọ sai
sọt.
Lỉu : Trong trỉåìng håüp sỉỵa chỉïa säø kãú toạn ghi bàòng mạy vi tênh chè cọ thãø ạp

dủng phỉång phạp ghi ám v phỉång phạp ghi bäø sung.
97
c. Mäüt säú vê dủ minh ha
Vê dủ 1: Mua mäüt lä hng hoạ nháûp kho chỉa thanh toạn tiãưn cho cäng ty A.
Chỉïng tỉì nháûp kho â ghi giạ thỉûc tãú hng hoạ: 243.000 âäưng. Kãú toạn â ghi säø:
234.000 âäưng.
Säú ghi thiãúu l: 243.000 - 234.000 = 9.000 (âäưng)
Phỉång phạp chỉỵa säø nhỉ sau:






Vê dủ 2: Mua ngun váût liãûu nháûp kho chỉa tr tiãưn cho cäng ty B. Chỉïng tỉì
ghi giạ thỉûc tãú ngun váût liãûu: 1.250.000 âäưng. Kãú toạn â ghi säø: 1.520.000 âäưng.
Säú tiãưn ghi thỉìa l: 1.520.000 - 1.250.000 = 270.000 (âäưng)
Phỉång phạp chỉỵa säø nhỉ sau:







Vê dủ 3: Mua ti sn cäú âënh trë giạ 200.000.000 âäưng, thanh toạn bàòng väún vay di
hả
n. Kãú toạn cäng ty ghi trãn säø kãú toạn:
Nåü TK Ti sn cäú âënh hỉỵu hçnh (211) : 200.000.000
Cọ TK Vay ngàõn hản (311) : 200.000.000

Trỉåìng håüp ny âënh khon sai thay vç ghi vo Cọ ti khon 341, kãú toạn lải
ghi vo Cọ ti khon 311

Lỉu ràòng: Våïi trỉåìng håüp ghi sai quan hãû âäúi ỉïng ti khon, viãûc sỉía chỉỵa
âỉåüc thỉûc hiãûn bàòng cạch ghi säú ám (ghi bàòng mỉûc â hay ghi trong ngồûc âån) âãø xoạ
âënh khon sai. Sau âọ ghi lải âënh khon âụng bàòng mỉûc thỉåìng.
Váûy khi phạt hiãûn sai, kãú toạn phi chỉỵa lải nhỉ sau:
(2) Ghi bäø sung
(1) Ghi sai
Hng hoạ Phi tr ngỉåìi bạn (cäng ty A)
234.000 234.000
9.0009.000

( 2) Ghi säú ám
(1) Ghi sai
N
gun liãûu, váût liãûu Phi tr ngỉåìi bạn (cäng ty B)
1.520.000 1.520.000
(270.000)
(270.000)
98
- Ghi ám (bàòng mỉûc â hồûc ghi trong ngồûc)
Nåü TK Ti sn cäú âënh hỉỵu hçnh (211) : (200.000.000)
Cọ TK Vay ngàõn hản (311) : (200.000.000)
- Ghi lải âënh khon âụng:
Nåü TK Ti sn cäú âënh hỉỵu hçnh (211) : 200.000.000
Cọ TK Vay di hản (341) : 200.000.000
5.1.4.4 K thût khoạ säø
Âån vë kãú toạn phi khọa säø kãú toạn vo cúi k kãú toạn trỉåïc khi láûp bạo cạo
ti chênh v cạc trỉåìng håüp khọa säø khạc theo quy âënh ca phạp lût nhỉ: kiãøm kã ti

sn âënh k, âäüt xút theo u cáưu thanh tra, kiãøm tra; âạnh giạ ti sn trỉåïc khi tham
gia liãn doanh - liãn kãút hồûc trỉåïc khi gii thãø, phạ sn
Âäúi våïi säø kãú toạn ghi bàòng mạy vi tênh, sau khi khọa säø phi in ra giáúy v
âọng
thnh quøn riãng cho tỉìng k kãú toạn nàm.
Vê dủ: Vo ngy 31/12/NN, trãn Säø Cại ti khon hng hoạ ca âån vë cọ cạc säú
liãûu nhỉ sau:
- Säú dỉ âáưu k: 9.000.000 â.
- Cäüng säú phạt sinh tỉì âáưu k âãún 31/12/NN
Bãn Nåü : 36.000.000â
Bãn Cọ: 37.500.000â

Säú liãûu trãn âỉåüc thãø hiãûn trãn Säø Cại ti khon Hng hoạ khi khoạ säø vo ngy
31/12/NN nhỉ sau:
+ Tênh säú dỉ cúi k ca ti khon











Cäüng SPS 37.500.000
SDCK 7.500.000
SDÂK: 9.000.000
SPS: -

-
N
åü TK Hng hoạ Cọ
Cäüng SPS 36.000.000
99
+ Thỉûc hiãûn bụt toạn khoạ säø, tỉïc l chuøn cäüt ca säú dỉ ti khon âãø cho hai
bãn Nåü, Cọ ca ti khon cán âäúi.










+ Sang niãn âäü kãú toạn sau, ta chuøn ghi säú dỉ cúi k nàm NN thnh säú dỉ
âáưu k nàm NN +1 theo âụng cäüt c ca nọ.






5.2 CẠC HÇNH THỈÏC SÄØ KÃÚ TOẠN
5.2.1 Khại niãûm vãư hçnh thỉïc säø kãú toạn
Cäng tạc kãú toạn ca cạc âån vë cáưn thiãút phi sỉí dủng nhiãưu loải säø kãú toạn
khạc nhau âãø hảch toạn. Cạc loải säø âỉåüc liãn hãû våïi nhau mäüt cạch chàût ch vãư trçnh
tỉû hảch toạn, phỉång phạp ghi chẹp v quy trçnh ln chuøn thäng tin, tảo thnh mäüt

hãû thäúng säø kãú toạn. Mäùi âån vë cọ thãø täø chỉïc mäüt hãû thäúng säø ph håüp våïi nhỉỵng âàûc
âiãøm, âiãưu kiãûn riãng ca mçnh v gi l hçnh thỉïc säø kãú toạn ca âån vë.
Nhỉ váûy, hçnh thỉïc säø kãú toạn l cạch thỉïc täø chỉï
c hãû thäúng säø kãú toạn, bao
gäưm cạc loải säø khạc nhau vãư näüi dung, vãư kãút cáúu, vãư phỉång phạp ghi chẹp v âỉåüc
liãn kãút våïi nhau trong mäüt trçnh tỉû hảch toạn nháút âënh.
Theo hỉåïng dáùn ca Bäü ti chênh thç cạc âån vë cọ thãø lỉûa chn v ạp dủng mäüt
trong cạc hçnh thỉïc säø kãú toạn:
- Hçnh thỉïc säø kãú toạn Nháût k chung
- Hçnh thỉïc säø kãú toạn Nháût k - Säø cại
- Hçnh thỉïc säø kãú toạn Chỉïng tỉì ghi säø
- Hçnh thỉïc säø kãú toạn Nháût k - Chỉïng tỉì.
Cäüng SPS 37.500.000
SD Nå 7.500.000
Täøng cäüng Cọ: 45.000.000
Täøng cäüng Nåü: 45.000.000
SDÂK: 9.000.000
SPS: -
-
N
åü TK Hng hoạ Cọ
Cäüng SPS 36.000.000
SDÂK 7.500.000
Nåü TK Hng hoạ Cọ
Nàm : NN + 1
100
Trong mọựi hỗnh thổùc sọứ kóỳ toaùn coù nhổợng qui õởnh cuỷ thóứ vóử sọỳ lổồỹng, kóỳt cỏỳu,
trỗnh tổỷ, phổồng phaùp ghi cheùp vaỡ mọỳi quan hóỷ giổợa caùc sọứ vồùi nhau.
Caùc õồn vở cn cổù vaỡo quy mọ, õỷc õióứm hoaỷt õọỹng saớn xuỏỳt, kinh doanh, yóu
cỏửu quaớn lyù, trỗnh õọỹ nghióỷp vuỷ cuớa caùn bọỹ kóỳ toaùn, õióửu kióỷn trang bở kyợ thuỏỷt cuớa

mỗnh õóứ lổỷa choỹn mọỹt hỗnh thổùc sọứ kóỳ toaùn phuỡ hồỹp.
5.2.2 Caùc hỗnh thổùc sọứ kóỳ toaùn

5.2.2.1 Hỗnh thổùc sọứ kóỳ toaùn Nhỏỷt kyù chung
a. ỷc trổng cồ baớn cuớa hỗnh thổùc
* ỷc trổng cồ baớn cuớa hỗnh thổùc sọứ kóỳ toaùn Nhỏỷt kyù chung laỡ: tỏỳt caớ caùc nghióỷp
vuỷ kinh tóỳ, taỡi chờnh phaùt sinh õóửu phaới õổồỹc ghi vaỡo sọứ Nhỏỷt kyù chung vaỡ caùc loaỷi sọứ
Nhỏỷt kyù õỷc bióỷt theo trỗnh tổỷ thồỡi gian phaùt sinh vaỡ õởnh khoaớn kóỳ toaùn cuớa nghióỷp vuỷ
õoù, sau õoù sọỳ lióỷu trón sọứ Nhỏỷt kyù chung õổồỹc sổớ duỷng õóứ ghi vaỡo sọứ Caùi theo tổỡng
nghióỷp vuỷ phaùt sinh. ọỳi vồùi caùc õọỳi tổồỹng kóỳ toaùn õổồỹc theo doợi trón sọứ Nhỏỷt kyù õỷc
bióỷt, cuọỳi kyỡ ta lỏỳy sọỳ lióỷu ồớ doỡng tọứ
ng cọỹng õóứ ghi vaỡo sọứ Caùi.
* Sọỳ lổồỹng vaỡ loaỷi sọứ gọửm: sọứ Nhỏỷt kyù ; sọứ Caùi; caùc sọứ, theớ kóỳ toaùn chi tióỳt.
+ Sọứ Nhỏỷt kyù chung laỡ sọứ kóỳ toaùn tọứng hồỹp duỡng õóứ ghi cheùp, phaớn aùnh caùc
nghióỷp vuỷ kinh tóỳ, taỡi chờnh phaùt sinh theo trỗnh tổỷ thồỡi gian chung cho moỹi õọỳi tổồỹng.
Nhỏỷt kyù chung coù õỷc õióứm:
- Laỡ sọứ quyóứn, khọng sổớ duỷng sọứ tồỡ rồỡi;
- Mồớ chung cho caùc õọỳi tổồỹng;
- Chổùc nng laỡ hóỷ thọỳng hoùa sọỳ lióỷu kóỳ toaùn theo thổù tổỷ thồỡi gian nghióỷp vuỷ kinh
tóỳ, taỡi chờnh phaùt sinh;
- Cồ sồớ õóứ ghi Nhỏỷt kyù chung laỡ chổùng tổỡ
gọỳc hồỹp lóỷ, hồỹp phaùp.
- Nhỏỷt kyù chung ghi cheùp theo nguyón từc ghi sọứ keùp.
Mỏựu sọứ Nhỏỷt kyù chung nhổ sau:
Sỉ NHT KYẽ CHUNG
Nm:

Chổùng tổỡ Sọỳ phaùt sinh
Ngaỡy
thaùng

ghi sọứ
Sọỳ
Ngaỡy
thaùng
Dióựn giaới
aợ ghi Sọứ
Caùi
Sọỳ hióỷu taỡi
khoaớn
Nồỹ Coù
1 2 3 4 5 6 7 8
Cọỹng trang trổồùc chuyóứn sang.



Cọỹng chuyóứn sang trang sau.


Ngaỡy thaùng nm 20
Ngổồỡi ghi sọứ
(kyù, hoỹ tón)

Kóỳ toaùn trổồớng
(kyù, hoỹ tón)
Thuớ trổồớng õồn vở
(Kyù tón, õoùng dỏỳu)
101

Thọng thổồỡng, nóỳu õồn vở kóỳ toaùn chố sổớ duỷng mọỹt sọứ Nhỏỷt kyù chung thỗ nhỏỷt kyù
chung laỡ sọứ quaớn lyù toaỡn bọỹ sọỳ lióỷu kóỳ toaùn cuớa õồn vở trong mọỹt nión õọỹ kóỳ toaùn õổồỹc

sổớ duỷng õóứ phaớn aùnh caùc nghióỷp vuỷ kinh tóỳ, taỡi chờnh phaùt sinh theo thổù tổỷ thồỡi gian
khọng phỏn bióỷt õọỳi tổồỹng naỡo. Nóỳu õồn vở kóỳ toaùn sổớ duỷng kóỳt hồỹp caùc sọứ nhỏỷt kyù bao
gọửm: sọứ nhỏỷt kyù chung vaỡ mọỹt sọỳ sọứ nhỏỷt kyù õỷc bióỷt, thỗ sọứ nhỏỷt kyù õỷc bióỷt duỡng õóứ
phaớn aùnh rióng cho mọỹt sọỳ õọỳi tổồỹng chuớ yóỳu, phaùt sinh nhióửu, coù tỏửm quan troỹng õoỡi
hoới phaới theo doợi rióng õóứ
cung cỏỳp thọng tin kởp thồỡi cho quaớn lyù; coỡn sọứ nhỏỷt kyù
chung phaớn aùnh chung caùc õọỳi tổồỹng coỡn laỷi.
Tuỡy thuọỹc vaỡo õỷc õióứm õọỳi tổồỹng kóỳ toaùn vaỡ yóu cỏửu thọng tin maỡ õồn vở coù
thóứ mồớ caùc Nhỏỷt kyù õỷc bióỷt khaùc nhau. Caùc Nhỏỷt kyù õỷc bióỷt thổồỡng õổồỹc mồớ nhổ:
Nhỏỷt kyù thu tióửn, Nhỏỷt kyù chi tióửn, Nhỏỷt kyù mua haỡng, Nhỏỷt kyù baùn haỡng.
Sau õỏy laỡ mọỹt sọỳ mỏựu sọứ Nhỏỷt kyù õỷc bióỷt.

Sỉ NHT KYẽ THU TIệN
Nm:

Chổùng tổỡ Ghi Coù caùc taỡi khoaớn
Taỡi khoaớn khaùc
Ngaỡy
thaùng
ghi sọứ
Sọỳ Ngaỡy
thaùng
Dióựn giaới Ghi Nồỹ
TK 111
TK

TK

TK

Sọỳ tióửn S.H
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Cọỹng trang trổồùc
chuyóứn sang.






Cọỹng chuyóứn sang
trang sau.

Ngaỡy thaùng nm 20
Ngổồỡi ghi sọứ
(kyù, hoỹ tón)
Kóỳ toaùn trổồớng
(kyù, hoỹ tón)

Thuớ trổồớng õồn vở

(Kyù tón, õoùng dỏỳu)
102

Sỉ NHT KYẽ CHI TIệN
Nm:

Chổùng tổỡ Ghi Nồỹ caùc taỡi khoaớn
Taỡi khoaớn khaùc
Ngaỡy

thaùng
ghi sọứ
Sọỳ Ngaỡy
thaùng
Dióựn giaới Ghi Coù
TK 111


Sọỳ tióửn Sọỳ hióỷu
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Cọỹng trang trổồùc
chuyóứn sang.



Cọỹng chuyóứn sang
trang sau.

Ngaỡy thaùng nm 20
Ngổồỡi ghi sọứ
(kyù, hoỹ tón)
Kóỳ toaùn trổồớng
(kyù, hoỹ tón)

Thuớ trổồớng õồn vở

(Kyù tón, õoùng dỏỳu)

Sỉ NHT KYẽ MUA HAèNG
Nm:

Chổùng tổỡ Taỡi khoaớn ghi Nồỹ
TK. khaùc
Ngaỡy
thaùng
ghi sọứ
Sọỳ
Ngaỡy
thaùng
Dióựn giaới
Thuóỳ
GTGT
õổồỹc khỏỳu
trổỡ
Haỡng
hoaù
N.vỏỷt
lióỷu
Sọỳ
tióửn
Sọỳ
hióỷu
Phaới traớ
ngổồỡi baùn
(ghi Coù
TK 331)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Cọỹng trang trổồùc chuyóứn
sang.

Cọỹng chuyóứn sang trang
sau.


Ngaỡy thaùng nm 200
Ngổồỡi ghi sọứ
(kyù, hoỹ tón)
Kóỳ toaùn trổồớng
(kyù, hoỹ tón)

Thuớ trổồớng õồn vở

(Kyù tón, õoùng dỏỳu)
103
SÄØ NHÁÛT K BẠN HNG
Nàm:
Chỉïng tỉì Ghi Cọ TK doanh thu
Ngy
thạng
ghi säø
Säú
Ngy
thạng
Diãùn gii
Phi thu
Khng (ghi
Nåü TK 131)
Hng
hoạ

Thnh
pháøm
Dëch
vủ
Ghi Cọ TK
Thú GTGT
phi näüp
1 2 3 4 5 6 7 8 9

Cäüng trang trỉåïc
chuøn sang.

Cäüng chuøn sang
trang sau.


Ngy thạng nàm 20
Ngỉåìi ghi säø
(k, h tãn)
Kãú toạn trỉåíng
(k, h tãn)

Th trỉåíng âån vë

(K tãn, âọng dáúu)

+ Säø Cại trong hçnh thỉïc Nháût k chung âỉåüc måí mäùi trang cho mäüt ti khon
mäüt hay mäüt säú trang liãn tiãúp cho mäüt ti khon â âãø ghi chẹp trong mäüt niãn âäü kãú
toạn.
Säø Cại ghi theo tỉìng âäúi tỉåüng ỉïng våïi mäùi ti khon cáưn måí. Cå såí ghi säø Cại

l tỉì säø Nháût k chung v Nháût k âàûc biãût.
Máùu säø Cại theo hçnh thỉïc ny thỉåìng cọ dảng nhỉ sau:

SÄØ CẠI
Nàm:
Tãn ti khon: Säú hiãûu:

Chỉïng tỉì Säú tiãưn Ngy
thạng
ghi säø
Säú Ngy
thạng
Diãùn gii Trang säø
Nháût k
chung
Ti khon
âäúi ỉïng
Nåü Cọ
1 2 3 4 5 6 7 8
Säú trang trỉåïc chuøn
sang.


Cäüng chuøn sang trang
sau.



Ngy thạng nàm 20
Ngỉåìi ghi säø

(k, h tãn)
Kãú toạn trỉåíng
(k, h tãn)

Th trỉåíng âån vë

(K tãn, âọng dáúu)
104
b. Trçnh tỉû ghi chẹp v xỉí l thäng tin
+ Hng ngy, càn cỉï vo cạc chỉïng tỉì gäúc, ghi cạc nghiãûp vủ kinh tãú phạt sinh
vo säø nháût k chung hay säø nháût k âàûc biãût theo trçnh tỉû thåìi gian v theo quan hãû
âäúi ỉïng ti khon. Âäưng thåìi nhỉỵng nghiãûp vủ liãn quan âãún âäúi tỉåüng cáưn chi tiãút cn
âỉåüc ghi vo cạc säø kãú toạn chi tiãút cọ liãn quan.
+ Âënh k, láúy säú liãûu trãn säø nháût k chung v láúy säú liãûu täøng håüp tỉì säø nháût
k âàûc biãût, âãø ghi vo säø cại theo cạc ti khon liãn quan.
+ Cúi thạng, q, nàm, cäüng säú liãûu trãn säø cại v càn cỉï vo cạc säø chi tiãú
t âãø
lãn bng täøng håüp chi tiãút , räưi âäúi chiãúu säú liãûu giỉỵa säø cại våïi bng täøng håüp chi tiãút.
Nãúu tháúy khåïp âụng thç tỉì säø cại ta tiãún hnh láûp bng cán âäúi ti khon , dng säú liãûu
trãn bng cán âäúi ti khon kãút håüp våïi säú liãûu ca bng täøng håüp chi tiãút âãø láûp cạc
bạo cạo ti chênh.
c. Så âäư trçnh tỉû ghi chẹp v xỉí l thäng tin

Ghi chụ: Ghi hng ngy hồûc âënh k.
Ghi cúi thạng hồûc cúi k.
Quan hãû âäúi chiãúu


Chỉïng tỉì
gäúc
Säø Nháût k
chung
Säø Cại

Bng cán âäúi
Ti khon

Bạo cạo Kãú toạn
Säø, th kãú toạn
chi tiãút
Bng täøng håüp
chi tiãút
Säø Nháût k

âàûc biãût
105
d. Ỉu âiãøm v màût hản chãú:
+ Hçnh thỉïc Nháût k chung cọ ỉu âiãøm l máùu säø âån gin, dãù ghi chẹp, thêch
håüp cho viãûc ỉïng dủng vi tênh vo cäng tạc kãú toạn tải âån vë.
+ Nhỉåüc âiãøm ca hçnh thỉïc ny l viãûc ghi chẹp cn trng làõp, thãø hiãûn l mäüt
nghiãûp vủ kinh tãú phạt sinh phi ghi âäưng thåìi vo nhiãưu säøï. Chàóng hản: khi “ Rụt tiãưn
gỉíi ngán hng vãư nháûp qu tiãưn màût ”, kãú toạn âån vë vỉìa ghi vo säø nháût k thu tiãưn
màût lải vỉìa ghi vo säø cại tiãưn màût v säø cại tiãưn gỉíi ngán hng.
Våïi nhỉỵng ỉu âiãøm v hản chãú trãn hçnh thỉïc ny ráút thêch håü
p våïi mi âån vë
thỉûc hiãûn kãú toạn trãn mạy vi tênh. Cn trong trỉåìng håüp cäng tạc kãú toạn chỉa âỉåüc
thỉûc hiãûn trãn mạy vi tênh thç hçnh thỉïc ny chè ph håüp våïi nhỉỵng âån vë cọ quy mä
vỉìa v nh.
5.2.2.2 Hçnh thỉïc Säø kãú toạn Nháût k - Säø Cại
a. Âàûc trỉng cå bn ca hçnh thỉïc
* Hçnh thỉïc säø Nháût k - säø cại l hçnh thỉïc säø kãú toạn trỉûc tiãúp, âån gin.
Theo hçnh thỉïc ny, cạc nghiãûp vủ kinh tãú, ti chênh phạt sinh âỉåüc phn ạnh
trỉûc tiãúp vo mäüt quøn säø gi l Nháût k - säø cại.
* Säú lỉåüng v loải säø gäưm:
- Nháût k - säø cại.
- Cạc säø v
th kãú toạn chi tiãút.
Säø nháût k - säø cại l mäüt quøn säø täøng håüp duy nháút, vỉìa lm säø Nháût k ghi
chẹp cạc nghiãûp vủ kinh tãú ti chênh phạt sinh theo trçnh tỉû thåìi gian, vỉìa dng lm säø
cại âãø táûp håüp v hãû thäúng hoạ cạc nghiãûp vủ âọ theo cạc ti khon kãú toạn. Táút c cạc
ti khon m doanh nghiãûp sỉí dủng âỉåüc phn ạnh trãn cng mäüt trang säø. Cå såí ghi
vo säø l chỉïng tỉì gäúc hồûc bng kã chỉïng tỉì gäúc. Mäùi chỉïng tỉì ghi mäüt dng vo
nháût k - säø cại.
+ Mäùi trang Nháût k - säø cạ

i gäưm cọ hai pháưn, âọ l pháưn nháût k v pháưn säø
cại:
- Pháưn nháût k dng âãø phn ạnh cạc nghiãûp vủ kinh tãú phạt sinh theo trçnh tỉû
thåìi gian.
- Pháưn säø cại dng âãø phn ạnh cạc nghiãûp vủ kinh tãú phạt sinh theo näüi dung
kinh tãú.
+ Cạc säø chi tiãút måí cho mäüt säú âäúi tỉåüng cáưn thiãút, phủc vủ cho u cáưu qun
l chi tiãút ca âån vë.