Tài liệu nguyên lí kế toán phần 3 pot

46
+ Nhoùm taỡi khoaớn phaớn aùnh chi phờ: taỡi khoaớn Chi phờ nguyón vỏỷt lióỷu trổỷc tióỳp
(621), taỡi khoaớn Chi phờ nhỏn cọng trổỷc tióỳp (622), taỡi khoaớn Chi phờ saớn xuỏỳt chung
(627), taỡi khoaớn Chi phờ taỡi chờnh (635)
+ Nhoùm taỡi khoaớn phaớn aùnh doanh thu, thu nhỏỷp: taỡi khoaớn Doanh thu baùn haỡng
vaỡ cung cỏỳp dởch vuỷ (511), taỡi khoaớn Thu nhỏỷp khaùc (711), taỡi khoaớn Doanh thu hoaỷt
õọỹng taỡi chờnh (515)
+ Nhoùm taỡi khoaớn xaùc õởnh kóỳt quaớ kinh doanh coù taỡi khoaớn Xaùc õởnh kóỳt quaớ
kinh doanh (911)

Vióỷc phỏn loaỷi taỡi khoaớn theo nọỹi dung kinh tóỳ phaớn aùnh trón taỡi khoaớn giuùp
cho kóỳ toaùn choỹn lổỷa taỡi khoaớn kóỳ toaùn theo nọỹi dung vaỡ vỏỷn duỷng vaỡo cọng taùc kóỳ toaùn
õổồỹc chờnh xaùc, phuỡ hồỹp vồùi õỷ
c õióứm hoaỷt õọỹng kinh doanh cuớa õồn vở.
3.3.2.2 Phỏn loaỷi taỡi khoaớn theo cọng duỷng vaỡ kóỳt cỏỳu
óứ phỏn loaỷi, trổồùc hóỳt cn cổù vaỡo cọng duỷng õóứ chia taỡi khoaớn thaỡnh nhổợng
loaỷi coù cọng duỷng giọỳng nhau, sau õoù trong tổỡng loaỷi cn cổù vaỡo kóỳt cỏỳu cuớa taỡi khoaớn
õóứ chia chuùng thaỡnh nhổợng nhoùm taỡi khoaớn coù kóỳt cỏỳu giọỳng nhau.
Theo caùch phỏn loaỷi naỡy, taỡi khoaớn kóỳ toaùn õổồỹc chia thaỡnh ba loaỷi:
a. Loaỷi taỡi khoaớn cồ baớn
Loaỷi taỡi khoaớn naỡy coù cọng duỷng trổỷc tióỳp phaớn aùnh tỗnh hỗnh bióỳn õọỹng cuớa taỡi
saớn vaỡ nguọửn vọỳn. Cn cổù vaỡo kóỳt cỏỳu, loaỷi taỡi khoaớn cồ baớn naỡy laỷi õổồỹc chia thaỡ
nh ba
nhoùm:
a.1/ Nhoùm taỡi khoaớn coù sọỳ dổ Nồỹ
Nhoùm taỡi khoaớn coù sọỳ dổ Nồỹ bao gọửm nhổợng taỡi khoaớn phaớn aùnh taỡi saớn coù kóỳt
cỏỳu nhổ sau:

S
ọỳ dổ õỏửu k
y
ỡ : Giaù trở taỡi saớn õỏửu kyỡ

S
ọỳ phaùt sinh tng: Giaù trở taỡi saớn tng
trong kyỡ

S
ọỳ dổ cuọỳi kyỡ : Giaù trở taỡi saớn cuọỳi kyỡ


S
ọỳ phaùt sinh giaớm
: Giaù trở taỡi saớn giaớm
trong kyỡ
Caùc taỡi khoaớn coù sọỳ dổ Nồỹ
Nồỹ

Coù
47
a.2/ Nhoùm taỡi khoaớn coù sọỳ dổ Coù

Nhoùm taỡi khoaớn coù sọỳ dổ Coù bao gọửm nhổợng taỡi khoaớn phaớn aùnh nguọửn vọỳn coù
kóỳt cỏỳu nhổ sau:









a.3/ Nhoùm taỡi khoaớn coù sọỳ dổ Nồỹ - Coù
Thuọỹc nhoùm naỡy gọửm coù caùc taỡi khoaớn phaới thu vaỡ caùc taỡi khoaớn phaới traớ, goỹi
chung laỡ taỡi khoaớn cọng nồỹ.
Sau õỏy laỡ kóỳt cỏỳu cuớa hai taỡi khoaớn õỷc trổng nhỏỳt trong nhoùm caùc taỡi khoaớn coù
sọỳ dổ Nồỹ - Coù, õoù laỡ:
- Taỡi khoaớn Phaới thu khaùch haỡng (131)
- Taỡi khoaớn Phaới traớ ngổồỡi baùn (331)
* Kóỳt cỏỳu taỡi khoaớn Phaới thu khaùch haỡng

TK Phaới thu khaùch haỡng (131)

N
ồỹ Coù
SDDK: Sọỳ coỡn phaới thu cuớa khaùch haỡng vaỡo
õỏửu kyỡ.

SPS: - Sọỳ phaới thu khaùch haỡng tng trong
kyỡ.
- Trở giaù saớn phỏứm haỡng hoùagiao cho
khaùch haỡng õaợ õỷt trổồùc tióửn haỡng.

SDCK: Sọỳ coỡn phaới thu khaùch haỡng cuọỳi kyỡ.
SDDK: Sọỳ tióửn khaùch haỡng õỷt trổồùc coỡ
n
õỏửu kyỡ.

SPS: - Sọỳ phaới thu khaùch haỡng giaớm trong
kyỡ.
- Sọỳ tióửn õỷt trổồùc cuớa khaùch haỡng
tng lón trong kyỡ.

SDCK: Sọỳ tióửn khaùch haỡng õỷt trổồùc coỡ
n
cuọỳi kyỡ.
S
ọỳ dổ õỏửu k
y

ỡ : Nguọửn vọỳn hióỷn coù õỏửu kyỡ

S
ọỳ phaùt sinh tng: Nguọửn vọỳn tng
trong kyỡ

S
ọỳ dổ cuọỳi kyỡ : Nguọửn vọỳn hióỷn coù cuọỳi kyỡ


S
ọỳ phaùt sinh giaớm: Giaù trở taỡi saớn giaớm
trong kyỡ
Caùc taỡi khoaớn coù sọỳ dổ Coù
Nồỹ
Coù
48
* Kãút cáúu ti khon Phi tr ngỉåìi bạn

b. Loải ti khon âiãưu chènh
Cäng dủng ca loải ti khon âiãưu chènh l giụp cho viãûc tênh lải säú liãûu ghi
chẹp trãn ti khon m nọ âiãưu chènh, xạc âënh chênh xạc cạc chè tiãu thỉûc tãú vãư âäúi
tỉåüng hảch toạn kãú toạn tải thåìi âiãøm tênh toạn theo u cáưu qun l.
Ti khon âiãưu chènh âỉåüc chia thnh ti khon âiãưu chènh tàng, ti khon âiãưu
chènh gim.

Cạc ti khon âiãưu chènh tàng cọ kãút cáúu cng chiãưu våïi ti khon âỉåüc âiãưu
chènh, trại lải cạc ti khon âiãưu chènh gim cọ kãút cáúu ngỉåüc chiãưu våïi ti khon âỉåüc
âiãưu chènh.
Hiãûn nay trong hãû thäúng ti khon kãú toạn doanh nghiãûp khäng cọ ti khon
âiãưu chènh tàng, chè cọ ti khon âiãưu chènh gim v mäüt säú ti khon âiãưu chènh vỉìa
tàng vỉìa gim.
+ Cạc ti khon âiãưu chènh gim gäưm: ti khon Hao mn ti sn cäú âënh (214),
ti khon Dỉû phng gim giạ âáưu tỉ ngàõn hản (129), ti khon Dỉû phng gim giạ
hng täưn kho (159), ti khon Dỉû phng gim giạ
âáưu tỉ di hản (229)
+ Cạc ti khon âiãưu chènh vỉìa tàng vỉìa gim gäưm cọ: ti khon Chãnh lãûch
âạnh giạ lải ti sn (412), ti khon Chãnh lãûch t giạ ngoải tãû (413)
* Mäüt säú ti khon âiãưu chènh gim âàûc trỉng
1/ Ti khon 214” Hao mn ti sn cäú âënh”
Cäng dủng ca ti khon “ Hao mn ti sn cäú âënh” l âãø âiãưu chènh, tênh giạ
trë cn lải ca cạc ti sn cäú âënh ca doanh nghiãûp.
Ta cọ kãút cáúu ca ti khon ny nhỉ sau:
TK Phi tr ngỉåìi bạn (331)
N
åü Cọ

SDDK: Säú tiãưn doanh nghiãûp â ỉïng trỉåïc
cho ngỉåìi bạn tải thåìi âiãøm âáưu k.

SPS: - Säú P.tr ngỉåìi bạn gim trong k
(â tr).
- ỈÏng trỉåïc tiãưn mua hng cho ngỉåìi
bạn.
SDCK: Säú tiãưn doanh nghiãûp â ỉïng trỉåïc
cho ngỉåìi bạn tải thåìi âiãøm cúi k.

SDDK: Säú tiãưn doanh nghiãûp cn phi tr
a
í
ngỉåìi bạn tải thåìi âiãøm âáưu k.
SPS: - Säú phi tr ngỉåìi bạn tàng lãn trong
k.
- Giạ trë hng họa, váût tỉ doanh nghiãûp
nháûn âỉåüc tỉång ỉïng våïi säú tiãưn â ỉïng
trỉåïc.
SDCK: Säú tiãưn doanh nghiãûp phi tr ngỉåìi
bạn tải thåìi âiãøm cúi k.

49







Ta coù cọng thổùc xaùc õởnh giaù trở coỡn laỷi cuớa taỡi saớn cọỳ õởnh nhổ sau:

2/ Taỡi khoaớn 159 Dổỷ phoỡng giaớm giaù haỡng tọửn kho
Taỡi khoaớn naỡy õổồỹc sổớ duỷng õóứ õióửu chốnh giaù trở thổỷc tóỳ cuớa caùc loaỷi haỡng tọửn
kho so vồùi sọứ saùch kóỳ toaùn do sổỷ bióỳn õọỹng giaớm giaù trón thở trổồỡng.
Kóỳt cỏỳu nhổ sau:










Ta coù cọng thổùc xaùc õởnh giaù trở thổỷc tóỳ cuớa haỡng tọửn kho coù xu hổồùng giaớm giaù nhổ
sau:



* Taỡi khoaớn õióửu chốnh vổỡa tng vổỡa giaớm
Thuọỹc vóử nhoùm taỡi khoaớn naỡy gọửm coù caùc taỡi khoaớn Chónh lóỷch õaùnh giaù laỷi
taỡi saớn (412) vaỡ taỡi khoaớn Chónh lóỷch tyớ giaù ngoaỷi tóỷ
(413).
Giaù trở coỡn laỷi
cuớa TSC

-

Nguyón giaù cuớa
TSC

Giaù trở hao moỡn
cuớa TSC

=

-
Giaù trở thổỷc tóỳ
cuớa haỡng tọửn kho
Giaù trở trón sọứ saùch
haỡng tọửn kho

Giaù trở dổỷ phoỡng giaớm
giaù haỡng tọửn kho
=

TK Hao moỡn taỡi saớn cọỳ õởnh (214)
Nồỹ Coù
SDDK: Giaù trở hao moỡn TSC vaỡo õỏửu kyỡ.
SPS : Giaù trở hao moỡn TSC tng lón
trong kyỡ.
SDCK: Giaù trở hao moỡn TSC vaỡo cuọỳi kyỡ.


SPS: Giaù trở hao moỡn TSC giaớm xuọỳng
trong kyỡ

SPS: Giaù trở dổỷ phoỡng giaớm giaù haỡng tọử
n
kho hoaỡn nhỏỷp ghi giaớm giaù vọỳn haỡng baùn


TK Dổỷ phoỡng giaớm giaù haỡng tọửn kho (159)
N
ồỹ Coù
SPS: Giaù trở dổỷ phoỡng giaớm giaù haỡng tọử
n
kho õaợ lỏỷp tờnh vaỡo giaù vọỳn

SDCK: Giaù trở dổỷ phoỡng giaớm giaù haỡng
tọửn kho cuọỳi kyỡ.
50
Caùc taỡi khoaớn naỡy, seợ coù hai khaớ nng õióửu chốnh: Nóỳu giaù trở õọỳi tổồỹng õổồỹc
õaùnh giaù laỡ tng lón, thỗ trón taỡi khoaớn 412 hoỷc taỡi khoaớn 413 phaớn aùnh õióửu chốnh
tng vaỡ ngổồỹc laỷi nóỳu giaù trở õọỳi tổồỹng õổồỹc õaùnh giaù coù giaớm xuọỳng thỗ caùc taỡi khoaớn
naỡy phaớn aùnh õióửu chốnh giaớm.
c. Loaỷi taỡi khoaớn nghióỷp vuỷ
Loaỷi taỡi khoaớn naỡy õổồỹc sổớ duỷng õóứ tỏỷp hồỹp sọỳ lióỷu cỏửn thióỳt vóử quaù trỗnh hoaỷt
õọỹng kinh doanh cuớa doanh nghióỷp, sau õoù duỡng nhổợng phổồng phaùp thờch hồỹp coù tờnh
nghióỷp vuỷ õóứ xổớ lyù sọỳ lióỷu theo yóu cỏửu cuớa cọng taùc quaớn lyù.
Caùc taỡi khoaớn nghióỷ
p vuỷ õổồỹc chia thaỡnh bọỳn nhoùm: nhoùm taỡi khoaớn phỏn phọỳi,
nhoùm taỡi khoaớn tờnh giaù thaỡnh, nhoùm taỡi khoaớn theo doợi - kóỳt chuyóứn doanh thu vaỡ
nhoùm taỡi khoaớn so saùnh.
c.1/ Nhoùm taỡi khoaớn phỏn phọỳi
ổồỹc sổớ duỷng õóứ tỏỷp hồỹp vaỡ phỏn phọỳi chi phờ phaùt sinh rọửi kóỳt chuyóứn hoỷc
phỏn bọứ cho caùc õọỳi tổồỹng lión quan. Trong nhoùm naỡy laỷi chia thaỡnh hai nhoùm chi tióỳt

hồn : nhoùm tỏỷp hồỹp - phỏn phọỳi vaỡ nhoùm phỏn phọỳi theo dổỷ toaùn
+ Nhoùm taỡi khoaớn tỏỷp hồỹp - phỏn phọỳi bao gọửm caùc taỡi khoaớn loaỷi chi phờ nhổ
taỡi khoaớn Chi phờ nguyón vỏỷt lióỷu trổỷc tióỳp (621), taỡi khoaớn Chi phờ nhỏn cọng trổỷc tióỳp
(622), taỡi khoaớn Chi phờ saớn xuỏỳt chung (627), taỡi khoaớn Chi phờ taỡ
i chờnh (635) Caùc
taỡi khoaớn naỡy õóửu coù chung kóỳt cỏỳu nhổ sau:









+ Nhoùm taỡi khoaớn phỏn phọỳi theo dổỷ toaùn
Laỡ nhổợng taỡi khoaớn õổồỹc sổớ duỷng õóứ phaớn aùnh caùc chi phờ seợ vaỡ õaợ phaùt sinh
theo dổỷ toaùn tờnh trổồùc hoỷc caùc khoaớn chi phờ õaợ phaùt sinh mọỹt lỏửn nhổng cỏửn phỏn bọứ
dỏửn cho caùc õọỳi tổồỹng sổớ duỷng.
Chúng haỷn nhổ taỡi khoaớn Chi phờ traớ trổồùc (142), taỡi khoaớn Chi phờ traớ trổồùc daỡi
haỷn (242), taỡi khoaớn Chi phờ phaới traớ (335). Trong õoù:
- Caùc taỡi khoaớn Chi phờ traớ trổồùc (142) , Chi phờ traớ trổồùc daỡi haỷn (242) õổồỹc sổớ
duỷng õóứ phaớn aùnh nhổợng chi phờ thổỷc tóỳ õaợ phaùt sinh nhổng khọng thóứ tờnh hóỳt vaỡo mọỹt
chu kyỡ saớn xuỏỳt kinh doanh do quy mọ chi phờ quaù lồùn vaỡ lión quan õóỳn nhióửu chu kyỡ
saớ
n xuỏỳt kinh doanh.
Taỡi khoaớn naỡy cuọỳi kyỡ khọng coù sọỳ d
ổ

SPS: Tỏỷp hồỹp caùc chi phờ phaùt sinh

trong kyỡ


Caùc taỡi khoaớn tỏỷp hồỹp - phỏn phọỳi
N
ồỹ Coù

SPS: Kóỳt chuyóứn chi phờ cho
caùc õọỳi tổồỹng.

51
Caùc taỡi khoaớn naỡy coù kóỳt cỏỳu nhổ sau:










- Taỡi khoaớn Chi phờ phaới traớ (335) õổồỹc sổớ duỷng õóứ phaớn aùnh nhổợng chi phờ seợ
phaùt sinh vồùi quy mọ lồùn, lión quan õóỳn nhióửu chu kyỡ saớn xuỏỳt kinh doanh cỏửn phaới
trờch trổồùc theo kóỳ hoaỷch.
Taỡi khoaớn naỡy coù kóỳt cỏỳu nhổ sau:

c.2/ Nhoùm taỡi khoaớn tờnh giaù thaỡnh
Cọng duỷng cuớa nhoùm taỡi khoaớn naỡy laỡ tỏỷp hồỹp chi phờ saớn xuỏỳt õóứ tờnh giaù thaỡnh
saớn phỏứm, dởch vuỷ hoaỡn thaỡnh hoỷc chi phờ cuớa caùc hoaỷt õọỹng khaùc trong doanh
nghióỷp. Thuọỹc nhoùm naỡy gọửm coù: taỡ
i khoaớn Chi phờ saớn xuỏỳt kinh doanh dồớ dang
(154), taỡi khoaớn Giaù thaỡnh saớn xuỏỳt (631), taỡi khoaớn Xỏy dổỷng cồ baớn dồớ dang ( 241)
Kóỳt cỏỳu taỡi khoaớn tióu bióứu cuớa nhoùm taỡi khoaớn naỡy õổồỹc bióứu hióỷn qua taỡi
khoaớn Chi phờ saớn xuỏỳt kinh doanh dồớ dang (154)


SDK: Chi phờ traớ trổồùc hióỷn coỡn õỏửu kyỡ

SPS: Caùc chi phờ traớ trổồùc phaùt sinh
trong kyỡ

SDCK: Chi phờ traớ trổồùc hióỷn coỡn cuọỳi kyỡ

Caùc taỡi khoaớn Chi phờ traớ trổồùc (142 vaỡ 242)
N
ồỹ Coù
SPS: Phỏn bọứ chi phờ traớ trổồùc tờnh
vaỡo chi phờ trong kyỡ


SPS: Caùc chi phờ phaới traớ thổỷc tóỳ phaù

t
sinh trong kyỡ
Taỡi khoaớn Chi phờ phaới traớ (335)
N
ồỹ Coù

SDK: Chi phờ phaới traớ hióỷn coỡn õỏửu kyỡ

SPS : Caùc chi phờ phaới traớ trờch trổồùc
theo kóỳ hoaỷch trong kyỡ

SDCK: Chi phờ phaới traớ hióỷn coỡn cuọỳi kyỡ
52
Taỡi khoaớn naỡy coù kóỳt cỏỳu nhổ sau:









c.3 Nhoùm taỡi khoaớn theo doợi vaỡ kóỳt chuyóứn doanh thu, thu nhỏỷp
Nhoùm taỡi khoaớn naỡy theo doợi doanh thu, thu nhỏỷp õọửng thồỡi kóỳt chuyóứn doanh
thu, thu nhỏỷp thuỏửn vaỡo taỡi khoaớn xaùc õởnh kóỳt quaớ kinh doanh . Thuọỹc nhoùm naỡy gọửm
coù caùc taỡi khoaớn : Taỡi khoaớn doanh thu baùn haỡng vaỡ cung cỏỳp dởch vuỷ ( 511), Taỡi khoaớn
doanh thu hoaỷt õọỹng taỡi chờnh (515), Taỡi khoaớn thu nhỏỷp khaùc (711)
Kóỳt cỏỳu chung cuớa nhoùm naỡy õổồỹc thóứ hióỷn nhổ sau:

Cuọỳi kyỡ caùc taỡi khoaớn naỡy khọng coù sọỳ dổ

c.4 Nhoùm taỡi khoaớn so saùnh
Nhoùm taỡi khoaớn naỡy õổồỹc sổớ duỷng õóứ xaùc õởnh kóỳt quaớ hoaỷt õọỹng saớn xuỏỳt kinh
doanh cuớa doanh nghióỷp vaỡo cuọỳi kyỡ, bũng caùch so saùnh giổợa bón Nồỹ vồùi bón Coù cuớa
taỡi khoaớn. Thuọỹc nhoùm taỡi khoaớn naỡy chố coù mọỹt taỡi khoaớn õoù laỡ taỡi khoaớn Xaùc õởnh kóỳt
quaớ kinh doanh (911).
Taỡi khoaớn naỡy coù kóỳt cỏỳu nhổ sau:


SDK: Chi phờ saớn xuỏỳt dồớ dang õỏửu kyỡ

SPS : Tỏỷp hồỹp chi phờ saớn xuỏỳt
phaùt sinh trong kyỡ

SDCK: Chi
p
hờ saớn xuỏỳt dồớ dan
g
cuọỳi k
y

ỡ


SPS : Giaù thaỡnh cuớa saớn phỏứm,
dởch vuỷ hoaỡn thaỡnh trong kyỡ.
TK Chi phờ saớn xuỏỳt kinh doanh dồớ dang (154)
N
ồỹ Coù
- Caùc khoaớn giaớm trổỡ doanh thu, thu nhỏỷp taỡi
chờnh , thu nhỏỷp khaùc phaùt sinh trong kyỡ.

- Cuọỳi kyỡ kóỳt chuyóứn doanh thu thuỏửn, caùc
khoaớn thu nhỏỷp thuỏửn vaỡo taỡi khoaớn xaùc õởn
h
kóỳt quaớ .
- Doanh thu baùn haỡng, thu nhỏỷp taỡi
chờnh, thu nhỏỷp khaùc phaùt sinh trong
kyỡ


Caùc taỡi khoaớn Doanh thu , thu nhỏỷp
N
ồỹ Coù
53

Lỉu :
(1) : Cäng dủng ca ti khon ny cho phẹp doanh nghiãûp cọ thãø xạc âënh kãút qu
chung cho cạc hoảt âäüng hồûc xạc âënh riãng kãút qu ca tỉìng hoảt âäüng bao
gäưm: hoảt âäüng chênh ca doanh nghiãûp( hoảt âäüng sn xút kinh doanh +
hoảt âäüng ti chênh) v cạc hoảt âäüng khạc.
(2) : Doanh nghiãûp âảt kãút qu li khi
Täøng thu nháûp hồûc doanh thu ( thưn) > Täøng chi phê,
tỉïc l Cäüng phạt sinh Nåü < Cäüng phạt sinh Cọ.
(3) : Doanh nghiãûp âảt kãút qu läù khi
Täøng thu nháûp hồûc doanh thu ( thưn) < Täøng chi phê,
tỉïc l Cäüng phạt sinh Nåü > Cäüng phạt sinh Cọ.
(4) : Doanh thu thưn bạn hng
&cung cáúp d.vủ s âỉåüc trçnh by åí chỉång 6
3.4 PHỈÅNG PHẠP GHI KẸP VO TI KHON KÃÚ TOẠN
3.4.1 Cạc quan hãû âäúi ỉïng kãú toạn
3.4.1.1 Khại niãûm quan hãû âäúi ỉïng
Quan hãû âäúi ỉïng kãú toạn l khại niãûm dng âãø biãøu thë mäúi quan hãû hai màût giỉỵa
ti sn v ngưn väún hồûc giỉỵa tçnh hçnh tàng v tçnh hçnh gim ca cạc âäúi tỉåüng kãú
toạn củ thãø trong mäùi nghiãûp vủ kinh tãú phạt sinh.

- Chi phê ti chênh
TK Xạc âënh kãút qu kinh doanh (911)
N
åü Cọ
- Giạ väún hng bạn trong k - Doanh thu thưn bạn hng &cung cáúp d.vủ
- Doanh thu hoảt âäüng ti chênh

-
Chi phê khạc

-Thu nháûp khạc
- Cäüng phạt sinh Nåü
-Kãút chuøn läù (3) - Kãút chuøn li (2)
-Cäüng phạt sinh Cọ
- Chi phê bạn hng
- Chi phê qun l doanh nghiãûp

54
Vờ duỷ: Coù caùc nghióỷp vuỷ kinh tóỳ, taỡi chờnh sau:
1/ Chuyóứn tióửn gổới ngỏn haỡng thanh toaùn tióửn mua xe taới : 20.000.000 õọửng (1)
2/ Mua xi mng thanh toaùn bũng khoaớn vay ngừn haỷn : 30.000.000 õọửng (2)
Phỏn tờch caùc nghióỷp vuỷ kinh tóỳ, taỡi chờnh trón:
Nghióỷp vuỷ sọỳ (1) bióứu thở mọỳi quan hóỷ giổợa hai mỷt tng - giaớm cuớa hai õọỳi tổồỹng õóửu
laỡ taỡi saớn:
TS " Tióửn gổới ngỏn haỡng" giaớm xuọỳng TS Giaù trở taỡi saớn cọỳ õởnh" tng lón
Nghióỷp vuỷ sọỳ (2) bióứu thở mọỳi quan hóỷ cuỡng tng lón cuớa hai õọỳi tổồỹng taỡi saớn - nguọửn
vọỳn :
TS " Nguyón vỏỷt lióỷu - xi mng" tng lón NV " vay ngừn haỷn" cuợng tng lón.
Trong quùa trỗnh hoaỷt õọỹng cuớa caùc õồn vở coù rỏỳt nhióửu quan hóỷ õọỳ
i ổùng kóỳ toaùn

khaùc nhau, bióứu hióỷn dổồùi nhióửu hỗnh thaùi khaùc nhau, tuy nhión sau khi phỏn tờch kyợ thỗ
thổỷc chỏỳt chuùng õóửu thuọỹc mọỹt trong bọỳn loaỷi cồ baớn, seợ õóử cỏỷp ồớ phỏửn dổồùi õỏy.
3.4.1.2 Caùc loaỷi quan hóỷ õọỳi ổùng kóỳ toaùn
a. Loaỷi 1: Giaù trở taỡi saớn naỡy tng lón õọửng thồỡi giaù trở taỡi saớn khaùc giaớm xuọỳng vồùi
cuỡng mọỹt lổồỹng giaù trở
Loaỷi quan hóỷ õọỳi ổùng naỡy thóứ hióỷn xu hổồùng chuyóứn hoaù taỡi saớn cuớa õồn vở tổỡ
daỷng naỡy sang daỷng khaùc, song õióửu õoù chố laỡm cho taỡi saớn cuớa õồn vở thay õọứi kóỳt cỏỳu,
coỡn tọứng giaù trở taỡi saớn vaỡ nguọửn vọỳn thỗ vỏựn khọng thay õọứi.
Vờ duỷ minh hoỹ
a
Taỷi Xờ nghióỷp xỏy lừp coù caùc nghióỷp vuỷ kinh tóỳ, taỡi chờnh phaùt sinh nhổ sau:
Mua maùy trọỹn bó tọng thuớ cọng, thanh toaùn bũng tióửn mỷt: 3.000.000 VND
( cọng cuỷ lao õọỹng)
Trong nghióỷp vuỷ kinh tóỳ naỡy, cọng cuỷ lao õọỹng cuớa doanh nghióỷp tng lón
3.000.000 VND

tióửn mỷt giaớm 3.000.000 VND, => laỡm cho kóỳt cỏỳu taỡi saớn cuớa õồn
vở thay õọứi nhổng tọứng giaù trở taỡi saớn vỏựn khọng õọứi bồới vỗ tióửn mỷt õaợ chuyóứn hoaù
thaỡnh cọng cuỷ lao õọỹng.
b. Loaỷi 2: Nguọửn vọỳn naỡy tng lón õọửng thồỡi nguọửn vọỳn khaùc giaớm xuọỳng cuỡng mọỹt
lổồỹng giaù trở.
Loaỷi quan hóỷ õọỳi ổùng naỡy thóứ hióỷn xu hổồùng chuyóứn hoaùù nguọửn vọỳn cuớa õồn vở
tổỡ loaỷi naỡy sang loaỷi khaùc, nhổng õióửu õoù
chố laỡm cho nguọửn vọỳn cuớa õồn vở thay õọứi
kóỳt cỏỳu chổù khọng laỡm thay õọứi tọứng nguọửn vọỳn vaỡ giaù trở taỡi saớn .
Vờ du minh hoỹa ỷ: Vay ngừn haỷn traớ nồỹ cho ngổồỡi baùn vỏỷt lióỷu xỏy dổỷng :
15.000.000 VND
nghióỷp vuỷ kinh tóỳ naỡy, nguọửn vọỳn " Vay ngừn haỷn" tng lón 15.000.000VND,
nguọửn vọỳn " Phaới traớ cho ngổồỡi baùn" giaớm xuọỳng 15.000.000 VND, => kóỳt cỏỳu
nguọửn vọỳn cuớa õồn vở thay õọứi nhổng tọứng nguọửn vọỳn vaỡ giaù trở taỡi saớn vỏựn khọng õọứi

55
bồới vỗ sau khi kóỳt thuùc, nghióỷp vuỷ chố laỡm chuyóứn hoaù nguọửn vọỳn phaới traớ cho ngổồỡi
baùn thaỡnh nguọửn vọỳn vay ngừn haỷn.
c. Loaỷi 3: Taỡi saớn tng vaỡ nguọửn vọỳn cuỡng tng lón vồùi cuỡng mọỹt lổồỹng giaù trở
Loaỷi quan hóỷ õọỳi ổùng naỡy vổỡa laỡm thay õọứi cồ cỏỳu vổỡa laỡm tng giaù trở cuớa taỡi
saớn vaỡ nguọửn vọỳn, do vỏỷy seợ laỡm cho tọứng giaù trở cuớa taỡi saớn vaỡ tọứng nguọửn vọỳn tng
lón cuỡng mọỹt lổồỹng giaù trở.
Vờ duỷ : Mua mọỹt maùy õỏửm õỏỳt trở giaù 100.000.000VND, chổa traớ tióửn cho ngổồỡi
baùn.
Khi nghióỷp vuỷ kinh tóỳ naỡy phaùt sinh, taỡi saớn cọỳ õởnh tng lón 100.000.000VND,
nguọửn vọỳn " Phaới traớ cho ngổồỡi baùn" cuợ
ng tng lón 100.000.000 VND, dỏựn õóỳn giaù
trở vaỡ kóỳt cỏỳu taỡi saớn cuợng nhổ nguọửn vọỳn cuớa õồn vở thay õọứi theo chióửu hổồùng tng
lón do vỏỷy tọứng taỡi saớn vaỡ nguọửn vọỳn cuớa õồn vở seợ tng lón vồùi cuỡng mọỹt lổồỹng giaù trở
laỡ 100.000.000 VND
d. Loaỷi 4: Taỡi saớn giaớm vaỡ nguọửn vọỳn cuợng giaớm vồùi cuỡng mọỹt lổồỹng giaù trở
Loaỷi quan hóỷ õọỳi ổùng naỡy vổỡa laỡm thay õọứi cồ cỏỳu vổỡa laỡm giaớm giaù trở cuớa taỡi
saớn vaỡ nguọửn vọỳn, do vỏỷy seợ laỡm cho tọứng giaù trở cuớa taỡi saớn vaỡ nguọửn vọỳn giaớm xuọỳng
cuỡng mọỹt lổồỹng giaù trở.
Vờ duỷ : Chi tióửn mỷt thanh toaùn lổồng cho cọng nhỏn vión 55.000.000VND
Trong nghióỷp vuỷ kinh tóỳ naỡy, tióửn mỷ
t cuớa õồn vở giaớm xuọỳng 55.000.000VND,
nguọửn vọỳn " Phaới traớ cho cọng nhỏn vión " cuợng giaớm xuọỳng 55.000.000 VND, laỡm
cho giaù trở vaỡ kóỳt cỏỳu cuớa taỡi saớn cuợng nhổ nguọửn vọỳn trong õồn vở thay õọứi theo chióửu
hổồùng giaớm xuọỳng, do vỏỷy tọứng taỡi saớn vaỡ nguọửn vọỳn cuớa õồn vở seợ giaớm xuọỳng
55.000.000VND.
Caùc quan hóỷ õọỳi ổùng trón coù thóứ õổồỹc bióứu dióựn dổồùi daỷng sồ õọử nhổ sau:

TAèI SAN
tng
TAèI SAN
giaớm
NGUệN VN
giaớm
NGUệN VN
tng
Loa
ỷ
i 1
Loa
ỷ
i 2
Loa
ỷ
i 3 Loa
ỷ
i 4
56
3.4.2 Ghi kẹp vo ti khon
Ghi kẹp vo ti khon l viãûc phn ạnh nghiãûp vủ kinh tãú, ti chênh phạt sinh
vo cạc ti khon liãn quan ( êt nháút phi cọ hai ti khon) theo âụng quan hãû âäúi ỉïng

kãú toạn.Thỉûc cháút ghi kẹp l ghi vo bãn NåÜ ca ti khon ny âäưng thåìi ghi vo bãn
Cọ ca ti khon khạc våïi cng mäüt säú tiãưn tỉång ỉïng.
Âãø thỉûc hiãûn viãûc ghi kẹp vo ti khon kãú toạn, kãú toạn viãn phi tiãún hnh xạc
âënh ghi Nåü vo ti khon no v ghi Cọ vo ti khon no, våïi säú tiãưn bao nhiãu (?).
Thỉûc hiãûn cäng viãûc ny gi l "Âënh khoa
ín”.
Trong thỉûc tãú khi mäüt nghiãûp vủ kinh tãú phạt sinh cọ thãø liãn quan tỉì hai âãún ba
âäúi tỉåüng tråí lãn. Nãúu mäüt âënh khon liãn quan âãún hai âäúi tỉåüng thç gi l âënh
khon âån, nãúu mäüt âënh khon liãn quan tỉì ba âäúi tỉåüng tråí lãn gi l âënh khon
phỉïc.
Nhỉng cho d l âënh khon âån hay âënh khon phỉïc thç âäúi våïi mäùi âënh
khon kãú toạn váùn phi thỉûc hiãûn mäüt láưn ghi chẹp vo säø kãú toạn (ti khon), viãûc ghi
chẹp mäüt âënh khon vo ti khon kãú toạn hay säø sạch kãú toạn âỉåüc gi l thỉûc hiãûn
mäüt " Bụt toạn".
Qua viãûc phán têch cạc loải âënh khon, v cạc khại niãûm vãư bụt toạ
n hay ghi
kẹp ta cọ thãø rụt ra mäüt vi âiãøm cáưn lỉu nhỉ sau:
- Trong cng mäüt âënh khon kãú toạn thç täøng säú tiãưn ghi vo bãn Nåü ca cạc ti
khon ln ln bàòng våïi säú tiãưn ghi vo bãn Cọ ca cạc ti khon âäúi ỉïng.
- Viãûc ghi kẹp vo ti khon kãú toạn dáùn âãún trong mäüt k kãú toạn: täøng säú phạt
sinh bãn Nåü ca táút c cạc ti khon bàòng täøng phạt sinh bãn Cọ ca táút c cạc ti
khon kãú toạn måí ra trong âån vë kãú toạn.
3.4.3 Kãú toạn täøng håüp v kãú toạn chi tiãút
3.4.3.1 Ti khon täøng håüp v ti khon phán têch
Ti khon täø
ng håüp l ti khon âỉåüc sỉí dủng âãø phn ạnh cạc âäúi tỉåüng kãú
toạn theo tỉìng loải nháút âënh nhàòm cung cáúp nhỉỵng thäng tin cọ tênh cháút täøng håüp vãư
âäúi tỉåüng âọ, chàóng hản: ti khon Tiãưn gỉíi ngán hng (112) l mäüt ti khon täøng håüp
båíi vç nọ cung cáúp cho nh qun l cạc thäng tin täøng håüp vãư tçnh hçnh säú dỉ v säú
phạt sinh ca tiãưn gỉíi ngán hng nọi chung chỉï chỉa cung cáúp âỉåüc thäng tin vãư tỉìng

loải tiãưn gỉíi ngán hng củ thãø.
Ti khon phán têch l ti khon cáúp 2 tråí âi, âỉåüc sỉí dủng âãø phn ạnh mäüt
cạch chi tiãút vãư cạc âäúi tỉåüng kãú
toạn â phn ạnh trong cạc ti khon täøng håüp.
Vê dủ: Ti khon täøng håüp " Tiãưn màût" cọ cạc ti khon phán têch l ti khon
" Tiãưn màût bàòng VND", " Tiãưn màût bàòng ngoải tãû", " Tiãưn màût bàòng vng, bảc âạ qu".

Nhỉ â phán tiïch åí pháưn âáưu ca chỉång ny, ti khon täøng håüp v cạc ti
khon phán têch ca nọ cọ mäúi quan hãû hãút sỉïc chàût ch våïi nhau, sau âáy xin âỉåüc
nháún mảnh lải cạc âiãøm näøi báût trong mäúi quan hãû âọ:
57
* Mäùi ti khon täøng håüp v cạc ti khon phán têch ca nọ âãưu cng phn ạnh
mäüt âäúi tỉåüng hảch toạn kãú toạn nhỉng åí mỉïc âäü khạc nhau.
* Cạc ti khon phán têch phn ạnh cng näüi dung våïi ti khon täøng håüp vãư
cng mäüt âäúi tỉåüng kãú toạn nãn chụng cọ cng kãút cáúu våïi nhau.
* Trong cng mäüt âäúi tỉåüng hảch toạn kãú toạn thç ti khon täøng håüp cọ chỉïc
nàng cung cáúp thäng tin täøng håüp vãư âäúi tỉåüng, cn cạc ti khon phán têch thç cọ chỉïc
nàng cung cáúp thäng tin cọ tênh gii thêch, phán têch chi tiãút hån vãư âäúi tỉåüng. Do váûy
säú dỉ ca ti khon täøng håüp s bàò
ng täøng säú dỉ ca cạc ti khon phán têch tỉång ỉïng.
* Giỉỵa ti khon täøng håüp v cạc ti khon phán têch ca nọ s khäng cọ quan
hãû âäúi ỉïng kãú toạn kãú toạn. Nhỉng giỉỵa cạc ti khon phán têch ca mäüt ti khon täøng
håüp váùn cọ quan hãû âäúi ỉïng kãú toạn.
3.4.3.2 Kãú toạn täøng håüp v kãú toạn chi tiãút
Theo quy âënh ca Lût Kãú toạn, näüi dung kãú toạn täøng håüp v kãú toạn chi tiãút
âỉåüc hiãøu nhỉ sau:
+ Kãú toạn täøng håüp phi thu tháûp, xỉí l, ghi chẹp v cung cáúp thäng tin täøng
quạt vãư hoảt âäüng kinh tãú, ti chênh ca âån vë.
Kãú toạn täøng håüp sỉí
dủng âån vë tiãưn tãû âãø phn ạnh tçnh hçnh ti sn, ngưn

hçnh thnh ti sn, tçnh hçnh v kãút qu hoảt âäüng kinh tãú, ti chênh ca âån vë kãú toạn.
Váûy kãú toạn täøng håüp l viãûc thỉûc hiãûn ghi kẹp vo ti khon kãú toạn täøng håüp
hồûc phán têch trong âọ ch úu l ti khon täøng håüp.
Nọi theo cạch khạc, kãú toạn täøng håüp chênh l thỉûc hiãûn cạc bụt toạn trãn cå såí
cạc âënh khon â xạc âënh ca cạc nghiãûp vủ kinh tãú.
Mäùi láưn thỉûc hiãûn mäüt bụt toạn kãú toạn täøng håüp, kãú toạn phi thỉûc hiãûn mäüt láưn
ghi kẹp tỉïc l ghi Nåü
vo ti khon ny âäưng thåìi ghi Cọ vo ti khon khạc.
Trong khi thỉûc hiãûn kãú toạn täøng håüp kãú toạn háưu nhỉ chè quan tám âãún thỉåïc
âo giạ trë hay cn gi l thỉåïc âo tiãưn tãû.
+ Kãú toạn chi tiãút phi thu tháûp, xỉí l, ghi chẹp v cung cáúp thäng tin chi tiãút
bàòng âån vë tiãưn tãû, âån vë hiãûn váût v âån vë thåìi gian lao âäüng theo tỉìng âäúi tỉåüng kãú
toạn củ thãø trong âån vë kãú toạn.
Kãú toạn chi tiãút minh ha cho kãú toạn täøng håüp. Säú liãûu kãú toạn chi tiãút phi
khåïp âụng våïi säú liãûu kãú toạn täøng håüp trong mäüt k kãú toạn.
Váûy kãú toạn chi tiãút l viãûc kãú toạ
n cọ tênh cháút âån l trãn tỉìng âäúi tỉåüng hảch
toạn kãú toạn.
Thỉåìng kãú toạn chi tiãút âỉåüc thỉûc hiãûn trãn cạc ti khon phán têch tỉïc l ghi
chẹp v theo di trãn cạc loải säø chi tiãút.
Trong khi thỉûc hiãûn kãú toạn chi tiãút, kãú toạn háưu nhỉ khäng quan tám âãún quan
hãû âäúi ỉïng kãú toạn m ch úu l quan tám âãún sỉû biãún âäüng tàng gim ca âäúi tỉåüng
âang âỉåüc ghi chẹp theo di c vãư màût hiãûn váût láùn giạ trë.
58
Do váûy kãú toạn chi tiãút khäng nhỉỵng chè sỉí dủng thỉåïc âo giạ trë m cn sỉí
dủng c cạc thỉåïc âo hiãûn váût v thỉåïc âo lao âäüng ty theo tỉìng loải âäúi tỉåüng hảch
toạn kãú toạn.
3.5 KIÃØM TRA VIÃÛC GHI CHẸP TRÃN CẠC TI KHON KÃÚ TOẠN
Qụa trçnh ghi chẹp trãn ti khon kãú toạn cọ thãø bë sai sọt, nháưm láùn do nhiãưu
ngun nhán ch quan, khạch quan khạc nhau. Nãúu l sai sọt do ch quan táút nhiãn

chụng ta s khäng tỉû kiãøm tra m cáưn phi cọ âäúi tạc bãn ngoi tham gia vo viãûc kiãøm
tra.
Váûy trong phảm vi chỉång ny chè âãư cáûp âãún cäng tạc tỉû kiãøm tra ca nhán
viãn kãú toạn nhàòm tàng âäü chênh xạc ca thäng tin kãú toạn cung cáú
p cho nh qun l
v cạc âäúi tỉåüng cọ nhu cáưu âỉåüc cung cáúp thäng tin.
Viãûc kiãøm tra ghi chẹp trãn ti khon âỉåüc tiãún hnh thỉåìng xun bàòng nhiãưu
cạch qua tỉìng cäng âoản ca cäng tạc kãú toạn:
- Âäúi chiãúu säú liãûu giỉỵa chỉïng tỉì gäúc v säú liãûu â ghi chẹp trãn ti khon.
- Âäúi chiãúu säú liãu trãn ti khon våïi cạc säø sạch chỉïng tỉì trung gian trỉåïc khi
láûp bạo cạo kãú toạn, dỉûa trãn tênh cháút cán âäúi väún cọ ca âäúi tỉåüng hảch toạn kãú toạn.
- Âäúi chiãúu säú liãûu ghi chẹp trãn cạc ti khon täøng håüp våïi nhau v âäúi chiãúu
säú liãûu ghi chẹp trãn ti kho
n täøng håüp våïi säú liãûu täøng håüp âỉåüc tỉì cạc ti khon
phán têch.
Thäng thỉåìng kãú toạn cọ thãø sỉí dủng mäüt trong ba phỉång phạp âäúi chiãúu sau
âãø tàng cỉåìng cäng tạc kiãøm tra ghi chẹp trãn ti khon kãú toạn.
3.5.1 Sỉí dủng bng cán âäúi ti khon
Máùu: BNG CÁN ÂÄÚI TI KHON

Säú dỉ âáưu k
( SDÂK)
Säú phạt sinh
trong k
Säú dỉ cúi k
( SDCK)
Tãn ti khon kãú toạn
(Hồûc k hiãûu TK)
Nåü Cọ Nåü Cọ Nåü Cọ
1. Tiãưn màût

2. TGNH
3. Tiãưn âang chuøn
4.
5.







Täøng cäüng (1) (2) (3) (4) (5) (6)

59
* Caùch lỏỷp baớng
Cn cổù vaỡo sọỳ lióỷu cuớa caùc taỡi khoaớn tọứng hồỹp, ta lióỷt kó lón baớng cỏn õọỳi taỡi
khoaớn, mọựi taỡi khoaớn õổồỹc phaớn aùnh trón mọỹt doỡng:
- ọỳi vồùi sọỳ dổ õỏửu kyỡ: Nóỳu taỡi khoaớn coù sọỳ dổ õỏửu kyỡ ồớ bón Nồỹ thỗ ghi vaỡo cọỹt
sọỳ dổ õỏửu kyỡ bón Nồỹ, nóỳu taỡi khoaớn coù sọỳ dổ õỏửu kyỡ ồớ bón Coù thỗ ghi vaỡo cọỹt sọỳ dổ õỏửu
kyỡ bón Coù cuớa baớng cỏn õọỳi taỡi khoaớn theo tổỡng haỡng (doỡng).
- ọỳi vồùi sọỳ phaùt sinh trong kyỡ: Cn cổù vaỡo tọứng sọỳ phaùt sinh bón Nồỹ cuớa tổỡng
taỡi khoaớn õóứ ghi vaỡo bón Nồỹ cuớa cọỹt Sọỳ phaùt sinh trong kyỡ , õọử
ng thồỡi tọứng sọỳ phaùt
sinh bón Coù cuớa tổỡng taỡi khoaớn õóứ ghi vaỡo bón Coù cuớa cọỹt Sọỳ phaùt sinh trong kyỡ .
- Tổồng tổỷ ta cuợng ghi cheùp vaỡo cọỹt sọỳ dổ cuọỳi kyỡ nhổ õọỳi vồùi cọỹt sọỳ dổ õỏửu kyỡ.
.* Caùch kióứm tra
ọỳi chióỳu giổợa tọứng bón Nồỹ vaỡ tọứng bón Coù theo tổỡng cọỹt:
- ọỳi chióỳu sọỳ dổ õỏửu kyỡ bón Nồỹ vồùi sọỳ dổ õỏửu kyỡ bón Coù
- ọỳi chióỳu giổợa tọứng sọỳ phaùt sinh trong kyỡ bón Nồỹ vồùi tọứng sọỳ phaùt sinh trong
kyỡ bón Coù.

- ọỳi chióỳu sọỳ dổ cuọỳi kyỡ bón Nồỹ vồùi sọỳ dổ cuọỳi kyỡ bón Coù.
Yóu cỏửu õỷt ra laỡ sọỳ lióỷu cuớa tổỡng cỷp õọỳi chióỳu phaớ
i cỏn bũng vồùi nhau. Nóỳu
õọỳi chióỳu giổợa tổỡng cỷp sọỳ lióỷu xuỏỳt hióỷn trổồỡng hồỹp caùc cỷp sọỳ lióỷu õọỳi chióỳu khọng
cỏn bũng nhau, õióửu õoù chổùng toớ vióỷc ghi cheùp kóỳ toaùn õaợ coù sổỷ nhỏửm lỏựn, sai soùt cỏửn
tỗm vaỡ sổớa chổợa.
* Cồ sồớ õọỳi chióỳu cuớa baớng baớng cỏn õọỳi taỡi khoaớn
Baớng cỏn õọỳi taỡi khoaớn dổỷa trón cồ sồớ cỏn õọỳi vọỳn coù cuớa caùc õọỳi tổồỹng haỷch
toaùn kóỳ toaùn vaỡ kyợ thuỏỷt ghi keùp kóỳ toaùn.
+ ọỳi vồùi sọỳ dổ õỏửu kyỡ, do tờnh cỏn õọỳi giổợa hai mỷt cuớa õọỳi tổồỹng haỷch toaùn kóỳ
toaùn, ta coù tọứng giaù trở taỡi saớn luọn cỏn õọỳ
i vồùi tọứng nguọửn vọỳn trong õồn vở cho nón
tọứng sọỳ dổ õỏửu kyỡ bón Nồỹ cuớa caùc taỡi khoaớn bũng tọứng sọỳ dổ õỏửu kyỡ bón Coù cuớa caùc taỡi
khoaớn. Do vỏỷy
Sọỳ lióỷu ồớ cọỹt sọỳ (1) = Sọỳ lióỷu ồớ cọỹt (2)
+ ọỳi vồùi sọỳ phaùt sinh trong kyỡ, nhổ ta õaợ bióỳt theo nguyón từc ghi keùp vaỡo taỡi
khoaớn thỗ khi mọỹt nghióỷp vuỷ kinh tóỳ, taỡi chờnh phaùt sinh seợ coù sọỳ tióửn ghi vaỡo bón Nồỹ
cuớa caùc taỡi khoaớn bũng sọỳ tióửn ghi vaỡo bón Coù cuớa caùc taỡi khoaớn õọỳi ổùng, cho nón nóỳu
tọứng hồỹp tỏỳt caớ caùc nghióỷp vuỷ kinh tóỳ, taỡi chờnh phaùt sinh trong kyỡ thỗ ta luọn coù:
Tọứng sọỳ phaùt sinh bón Nồỹ cuớa caù
c taỡi khoaớn bũng tọứng sọỳ phaùt sinh bón Coù cuớa
caùc taỡi khoaớn. Do vỏỷy Sọỳ lióỷu ồớ cọỹt sọỳ (3) = Sọỳ lióỷu ồớ cọỹt (4)
+ ọỳi vồùi sọỳ dổ cuọỳi kyỡ cuợng lyù luỏỷn tổồng tổỷ nhổ õọỳi vồùi sọỳ dổ õỏửu kyỡ kóỳt hồỹp
vồùi cọng thổùc xaùc õởnh sọỳ dổ cuọỳi kyỡ õọỳi vồùi mọựi taỡi khoaớn nhổ sau:
Sọỳ dổ cuọỳi kyỡ = Sọỳ dổ õỏửu kyỡ + Sọỳ phaùt sinh tng - Sọỳ phaùt sinh giaớm
60
Trong âọ säú phạt sinh tàng v säú phạt sinh gim cọ thãø thüc vãư bãn Nåü hồûc
bãn Cọ. Do váûy Säú liãûu åí cäüt säú (5) = Säú liãûu åí cäüt (6)
Cạch âäúi chiãúu ny khạ âån gin, dãù thỉûc hiãûn, dãù âäúi chiãúu kiãøm tra nhỉng cọ
hản chãú l phi kiãøm tra âäúi våïi táút c cạc ti khon, khäng giåïi hản âỉåüc phảm vi

kiãøm tra.
Màût khạc, phỉång phạp ny cn cọ hản chãú l kh nàng phạt hiãûn sai sọt khäng
âỉåüc triãût âãø.
Chàóng hản nhỉ: mäüt säú trỉåìng håüp sai sọt do ghi nháưm âënh khon, ghi trng
âënh khon hồûc âënh khon chỉa chênh xạc ti khon âäúi ỉïng nhỉng nhỉỵng sai sọ
t ny
khäng lm phạ våỵ tênh cán âäúi ca bng cán âäúi ti khon.
Cho nãn qua cạch âäúi chiãúu kiãøm tra bàòng bng cán âäúi ti khon váùn khäng
phạt hiãûn âỉåüc cạc trỉåìng håüp sai sọt nháưm láùn kãø trãn.
Âàûc biãût l âäúi våïi cạc trỉåìng håüp ghi nháưm âënh khon, ghi trng âënh khon
l biãøu hiãûn hản chãú r nẹt nháút ca phỉång phạp kiãøm tra ghi chẹp kãú toạn bàòng cạch
sỉí dủng bng cán âäúi ti khon.
Sau âáy, l mäüt phỉång phạp tiãúp theo cng phủc vủ cho cäng tạc kiãøm tra
v
iãûc
ghi chẹp kãú toạn - phỉång phạp sỉí dủng bng âäúi chiãúu kiãøu bn cåì.
3.5.2 Bng âäúi chiãúu kiãøu bn cåì

Máùu: BNG ÂÄÚI CHIÃÚU KIÃØU BN CÅÌ

TK ghi Cọ

TK ghi Nåü
SDÂK
bãn nåü
Tiãưn
màût
TGNH NVKD Cäüng
SPS Nåü
SDCK

bãn Nåü
SDÂK bãn cọ
X
2,2


Tiãưn màût
TGNH

NVKD
Cäüng SPS Cọ Xn
-1
,n
-1


SDCK bãn Cọ Xn,n