Sử dụng corticoid liều cao, thời gian ngắn docx

Sử dụng corticoid liều cao, thời
gian ngắn

Corticoid là một trong những thuốc được sử dụng rộng rãi trong
điều trị. Đây là thuốc có nhiều tác dụng và hay được các bác sĩ kê đơn.
Có rất nhiều cách thức sử dụng thuốc này như đường uống, đường
tiêm, đường khí dung, tại chỗ và bôi ngoài da.
Corticoid là một trong những thuốc được sử dụng rộng rãi trong điều
trị. Đây là thuốc có nhiều tác dụng và hay được các bác sĩ kê đơn. Có rất
nhiều cách thức sử dụng thuốc này như đường uống, đường tiêm, đường khí
dung, tại chỗ và bôi ngoài da. Thuốc cũng được trình bày dưới nhiều hình
thức như viên, lọ thuốc mỡ bôi, ống thuốc nước. Quá trình sử dụng thuốc
kéo dài có thể xuất hiện những tác dụng không mong muốn. Vì vậy các nhà
khoa học luôn nghiên cứu tìm ra những chế phẩm có ít tác dụng phụ cũng
như cách thức dùng thuận lợi cho điều trị. Dùng bolus là cách dùng đường
tĩnh mạch liều cao trong một thời gian rất ngắn. Tiện ích của cách dùng này
là tác dụng mạnh và kéo dài trong khi tránh được biến chứng nhất định.
Ngày nay tại các trung tâm y tế lớn của các nước phát triển, việc sử dụng
thuốc theo cách này được áp dụng rộng rãi. Tại các bệnh viện ở Việt Nam
cũng đã có trường hợp bệnh nhân được điều trị bolus và cho những kết quả
nhất định.
Tác dụng của dùng bolus
Cơ chế của phương pháp này còn chưa được làm rõ. Dùng bolus có
tác dụng chống viêm và miễn dịch hơn nhiều so với phương pháp dùng
corticoid cổ điển, biểu hiện qua hai cách: giảm tập trung bạch cầu đa nhân
tại chỗ viêm, thứ hai là thay đổi phân bố lympho, làm giảm lympho T. Một
tác dụng đặc hiệu của bolus là làm suy giảm hoạt lực của tế bào T hỗ trợ và
các chất độc tế bào. Sự thay đổi của hoạt động miễn dịch tế bào thông qua
phản ứng lympho hỗn hợp và phụ thuộc vào nồng độ corticoid trong máu.
Trong các sản phẩm thì methlprednisolon có tác dụng ức chế tế bào T mạnh
nhất.

Bolus corticoid tác dụng trực tiếp vào thận làm thay đổi lưu lượng
huyết tương qua thận và thay đổi tính thấm của protein qua màng đáy cầu
thận.
Cách dùng bolus
Thuốc hay dùng là solumedrol, truyền tĩnh mạch trong 90 phút.
Không được truyền nhanh quá, dưới 30 phút.
Mỗi đợt điều trị 1-3 ngày. Có thể dùng một đợt hay nhiều đợt tùy theo
bệnh và tiến triển của bệnh.
Khi truyền cần theo dõi sát huyết áp, nhịp tim, tốt nhất là bằng
monitoring trong 24 giờ. Xét nghiệm điện giải đồ, sinh hóa máu trước và sau
truyền.
Các chỉ định chính
Các bệnh nội khoa:
- Bệnh Lupus: Thể tiến triển nặng, không đáp ứng bằng phương pháp
thông thường, tổn thương thận nặng.
- Viêm đa khớp dạng thấp không đáp ứng với điều trị thông thường.
- Bệnh sarcoidose nặng.
- Một số bệnh khác: viêm da đa cơ, viêm nút quanh động mạch, hội
chứng cogan.
Các bệnh thận:
- Ghép thận.
- Viêm cầu thận tiến triển nhanh.
- Hội chứng thận hư tổn thương tối thiểu.
- Hội chứng Goodpasture.
Các bệnh hô hấp:
- Xơ phổi vô căn.
- Hen ác tính.
- Hội chứng suy hô hấp người lớn.
Các bệnh khác:
- Nhồi máu cơ tim.

- Shock nhiễm trùng huyết.
- Xơ hóa dạng ổ.
- Hóa trị liệu không hấp thu qua đường tiêu hóa.
Tác dụng không mong muốn
Có thể do rối loạn nhịp tim do thay đổi nồng độ kali trong máu. Các
yếu tố làm tăng nguy cơ này bao gồm việc dùng lợi tiểu, truyền thuốc quá
nhanh. Vì vậy khi dùng bolus phải theo dõi điện tim trong 24 giờ.
Các tác dụng ngoại ý khác: Mọi tác dụng phụ đều có thể gặp. Hay
thấy là đau đầu, đau khớp, viêm khớp. Tuy nhiên các biến chứng ít hơn so
với cách dùng thông thường.