So sánh quan điểm vật chất của Lênin với những quan điểm vật chất của các nhà triết học khác.DOC

Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Lời nói đầu
Kể từ khi con ngời có nhận thức thì đã xu hớng tìm hiểu về chính mình và thế
giới xung quanh. Nhng vấn đề đặt ra ở đây là quan điển vật chất. Trong quan
điểm của chủ nghĩa duy vật thi thực thể của thế giới vật chất cái tồn tại vĩnh cửu
tạo nên mọi sự vật và hiện tợng cùng với những thuộc tính của chúng. Để từ đó ta
có thể thấy đợc triết học đã nghiên cứu hàng loạt những vấn đề chung nhng vấn đề
trọng tâm là những mối quan hệ giữa vật chất và ý thức, giữa tồn tại và t duy hay
giữa tự nhiên và tinh thần. Đồng thời nó còn là một hình thái ý thức xã hội, một
lĩnh vực trí tuệ và đặc thù của con ngời: đó chính là hệ thống những quan điểm
trung nhất về thế giới. Theo các nhà triết học HyLạp cổ đại thì vật chất mang tính
khái quát nhng chỉ là khái quát bề ngoài của vật chất. Nhng một số nhà triết học
duy vật thời cận đại lại cho rằng nguyên tử là những phần tử vật chất nhỏ bé nhất
không thể phân chia đợc nhng vẫn tách rời một cách siêu hình. Cho tới cuối thế kỷ
XIX đầu thế kỷ XX nhờ những phát minh khoa học mới con ngời mới đợc hiểu
biết căn bản và sâu sắc hơn về nguyên tử Để từ đó Đảng ta đã vận dụng những
sáng tạo trong triết học Mác-Lênin vào thực tiễn sinh động ở Việt Nam, đã tạo ra
vũ khí sắc bén cho cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc thống nhất đất nớc, xây dựng
đất nớc tiến lên chủ nghĩa xã hội.
Với bản thân là một sinh viên-là một công dân Việt Nam, đợc sống trong
điều kiện thanh bình. ý thức đợc vật chất là chủ đề bao quát toàn bộ những vấn
triết học. Để hiểu biết thêm về những vấn đề triết học, đó chính là lý do để em
chọn đề tài: "So sánh quan điểm vật chất của Lênin với những quan điểm vật
chất của các nhà triết học khác". Với trình độ có hạn của mình em rất mong thầy
cô, bạn bè thông cảm và góp ý kiến để hoàn thành bài tiểu luận. Em xin chân
thành cảm ơn.
1
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Nội dung
I. Vật chất và các hình thức tồn tại của nó.
Phạm trù về vật chất đợc hiểu rất khác nhau phụ thuộc vào sự phát triển của

hoạt động thực tiễn và nhận thức trong từng thời kỳ của lịch sử nhân loại.
Phạm trù về vật chất là một trong những phạm trù cơ bản. Để hiểu rõ về
phạm trù vật chất chúng ta cần phải tìm hiều quan điểm vật chất của Lê Nin với
những quan điểm vật chất của những nhà triết học khác.
Theo quan điểm của Chủ nghĩa duy tâm thì thực thể của thế giới cơ sở của
mọi cái tồn tại là bản nguyện tinh thần nào đó. Đó có thể là ý chí của thợng đế
là ý niệm tuyệt đối hoặc là những quan hệ có tích chất siêu nhân. Chủ nghĩa duy
tâm cho rằng tồn tại về thực chất là tồn tại tinh thần còn chủ nghĩa duy tâm tôn
giáo cho rằng sự tồn tại thực chất là sự tồn tại của đấng siêu nhân, đấng tối cao nh
chúa trời, thợng đế.
Còn trong quan niệm của chủ nghĩa duy vật thì thực thể của thế giới là vật
chất cái tồn tại vĩnh cửu tạo nên mọi sự vật và hiện tợng cùng với những thuộc tính
của chúng.
Thời cổ đại các nhà triết học Phơng Đông cho rằng vật chất gồm năm yếu tố:
Kim - Thuỷ - Mộc - Hoả - Thổ và trong Kinh dịch thì cho rằng thế giới đợc tạo
nên bởi hai loại âm - dơng. Các nhà triết học HyLạp cổ đại đã đồng nhất vật chất
nói chung với những dạng cụ thể của nó tức là những vật thể hình hữu cảm tính
đang tồn tại ở thế giới bên ngoài. Talet cho rằng vật chất là nớc, Anaximen cho
rằng vật chất là không khí. He ra clít cho rằng vật chất là Hoả còn ămpêđoclo thì
cho rằng vật chất bao gồm bốn yếu tố đất, nớc, lửa và không khí một cách khái
quát hơn Anaximen thì cho rằng vật chất không thể nhận biết đợc bằng cảm giác
với tên là Apây rôn cao hơn trong số các nhà triết học HyLạp Đêmôclit cho rằng
vật chất là nguyên tử nhỏ nhất không thể chia đợc, không thể nhận thức đợc bằng
2
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
cảm tính. Nói chung theo các nhà triết học HyLạp cổ đại vật chất mang tính khái
quát nhng là khái quát bề ngoài của vật chất.
Từ cuối thế kỷ thứ XVI và đặc biệt trọng hai thế kỷ XVII - XVIII nền khoa
học tự nhiên - thực nghiệm Châu Âu nhờ ứng dụng đợc những thành tựu về cơ học
- toán học đã phát triển một cách mạnh mẽ. Lúc này khoa học đã có những phát

hiện mới về quang, về điện, về điện từ. Thiên văn học đã giải thích đợc cấu tạo của
hệ mặt trời. Động vật học và thực vật học đã nghiên cứu đợc đặc điểm của hàng
trục nghìn dạng cơ thể sống, tuy vậy quan điểm siêu hình máy móc vẫn chi phối
những hiểu biết của triết học về vật chất. Ngời ta giải thích mọi hiện tợng của tự
nhiên bằng sự tác động qua lại của lực hấp dẫn và lực đẩy giữa các phần tử của vật
thể theo đó thì các phần tử của vật thể trong quá trình vận động là bất biến cái thay
đổi chỉ là trạng thái không gian và tập hợp của chúng. Mọi phân biệt về chất giữa
các vật thể đều bị quy giảm về sự phân biệt về lợng. Niềm tin vào chân lý cơ học,
trong cơ học Niutơn đã khiến cho các nhà khoa học lúc đó đồng nhất vật chất với
khối lợng, coi vận động của vật chất chỉ là biểu hiện của vận động cơ học, nguồn
gốc của vận động đợc coi là nằm ở bên ngoài của vật chất.
Kế thừa quan điểm nguyên từ luận cổ đại, các nhà triết học duy vật cổ đại
vẫn tiếp tục coi nguyên tử là những phần tử vật chất nhỏ nhất không thể phân chia
đợc, vẫn tách rời chúng một cách siêu hình với vận động, không gian và thời gian.
Các nhà t tởng thời cận đại vẫn cha thấy đợc vận động là thuộc tính cố hữu của
nguyên tử.
Phải đến cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX khi xuất hiện những phát minh mới
trong khoa học tự nhiên con ngời mới có đợc những hiểu biết căn bản hơn càng
sâu sắc hơn về nguyên tử. Năm 1895 Rơnghen phát hiện ra tia Rơnghen (còn gọi
là tia X) đợc ứng dụng rộng rãi trong thực tế, một trong những ứng dụng quan
trọng là dùng để chữa bệnh ung th nông (gần ngoài da) diệt vi khuẩn. Năm 1896
Béccơren phát hiện ra hiện tuợng phóng xạ. Năm1902 hai vợ chồng nhà bác học
Maricuiri ngời Ba Lan đã phát hiện ra chất phóng xạ cực mạnh. Vào năm 1905
thuyết tơng đối của Anhxtanh ra đời. . . Những phát hiện này đã chứng minh rằng
3
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
nguyên tử không phải là phần vật chất bất biến không thể phân chia đợc mà trái lại
nó luôn chuyển động biến đổi. Quan niệm này đã làm đảo lộn quan điểm về vật
chất trớc kia, đã đẩy chủ nghĩa duy vật cũ vào cuộc khủng hoảng. Chủ nghĩa duy
tâm học đã lợi dụng tình hình đó và tuyên bố vật chất đã biến mất đã tiêu tan nên

khoa học tự nhiên cũng rơi vào khủng hoảng. Đúng lúc đó xuất phát từ yêu cầu
phát triển khoa học của nhận thức nói chung Lênin đã chứng minh rằng: không
phải vật chất tiêu tan biến mất mà thực ra là những giới hạn nhận thức của con ng-
ời về thế giới vật chất đã bị phá vỡ. Do đó phải thay thế quan niệm cũ về vật chất
bằng quan niệm mới đáp ứng nhu cầu về sự phát triển khoa học. Vì vậy định nghĩa
về vật chất của Lê nin ra đời. Theo Lê nin:
Vật chất là một phạm trù triết học dùng để chỉ thực tại khách quan đợc đem
lại cho con ngời trong cảm giác, đợc cảm giác của chúng ta chép lại, chụp lại,
phản ánh và tồn tại không lệ thuộc vào cảm giác
Phạm trù vật chất ở đay đợc hiểu là quan niệm triết học về vật chất, hơn nữa
nó là một quan niệm triết học khoa học về vật chất dới hình thức phạm trù phản
ánh những thuộc tính căn bản phổ biến của vật chất. Đồng thời nó khác với quan
niệm của các khoa học cụ thể. Vật chất ở đây đợc hiểu là thực tại khách quan tức
là tất cả những gì tồn tại độc lập bên ngoài ý thức của chúng ta, độ lập không phụ
thuộc với ý thức của chúng ta gọi là vật chất. Nhng nh thế cha đủ vật chất là cái
tuy tác động lên giác quan của chúng ta có thế gây cho chúng ta cảm giác.
Định nghĩa về vật chất của Lê nin đã khắc phục đựoc những hạn chế và sai
lầm của tất cả các quan điểm về vật chất trớc kia, nó khắc phục đợc khủng hoảng
cuả chủ nghĩa duy vật, nâng chủ nghĩa duy vật lên một bớc phát triển mới là sự ra
đời của chủ nghĩa suy vật biện chứng. Mặt khác nó khắc phục đợc cuộc khủng
hoảng trong khoa học tự nhiên nhất là trong vật lý học. Nó mở đờng cho khoa học
tự nhiên phát triển đi lên. Hơn na định nghĩa về vật chất của Lê nin làm cơ sở cho
việc xác định quan điểm đúng đắn, khoa học về lịch sử, xã hội loài ngòi.
4
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
II. Để làm rõ hơn quan điểm vật chất của Lê-nin chúng ta
phải so sánh quan điểm về vật chất của Lê nin với các
nhà triết học khác nh: Đêmôcrit, Hêraclit. . .
Đêmôcrit là đại biểu xuất sắc nhất của chủ nghĩa duy vật Hylạp cổ đại. Từ
quan niệm nguyên tử của Lơxip ông xây dựng thành học thuyết nguyên tử cổ điển

hoặc thuyết nguyên tử về cấu tạo vật chất. Khi xây dựng thuyết nguyên tử ông lấy
nguyên lý về vật chất và vận động của vật chất làm nguyên lý cơ sở. ông bắt đầu
giải thích bức tranh thế giới, xác định khởi nguyên thế giới và theo ông nó bao
gồm hai yếu tố: là cái tồn tại (các nguyên tử) và cái không tồn tại (khoảng không).
Quan điểm của ông bắt đầu xuất hiện khái niệm tồn tại và không tồn tại, tồn tại
các nguyên tử chính là những hạt vật chất cực nhỏ không thể phân chia đợc.
Những hạt vật chất này khác nhau về hình dáng kích thớc để chỉ ra sự khác nhau
ấy ông cho rằng có bao nhiêu nguyên tử sẽ có bấy nhiêu hình dáng kích thớc.
Trong quan niệm của ông số lợng nguyên tử vô hạn và hình dáng kích thớc cũng
vô hạn. Các nguyên tử không có đặc tính về chất lợng không có màu sắc, cảm
giác. Các nguyên tử với t cách là cái tồn tại - cái khởi nguyên nên nó không bao
giờ biến mất mà tồn tại vĩnh viễn. Còn cái không tồn tại (chân không) là cái bất
động vô hạn là điều kiện cho sự vận động của các nguyển tử. Do đó khởi nguyên
của thế giới là sự thống nhất của hai mặt tồn tại và khôn giao không tồn tại. Tồn
tại không còn là cái tồn tại thuần tuý mà qua các hạt vật chất cực nhỏ sự vật tồn tại
trong cái không tồn tại không ảnh hởng gì và vì vậy không tồn tại cũng đợc hiểu
nh cái tồn tại. Sự xuất hiện của sự vật và sự mất đi của chúng chính là sự kết hợp
và phân huỷ của các nguyên tử trong chân không. Sự biến đổi sự vật từ sự vật này
sang sự vật khác thực chất là sự biến đổi trật tự vị trí của các nguyên tử trong chân
không. Vật trong quan niệm của Đêmôcrit có sự kế thừa của các nhà triết học trớc
đó.
Trong khi đó quan niệm về vật chất của Lênin cho rằng: thuộc tính cơ bản
của vật chất là thực tại khách quan, tồn tại không lệ thuộc vào cảm giác vật
chất là vô cùng vô tận, nó có vo vàn các thuộc tính khác nhau rất đa dạng và
phong phú mà khoa học ngày càng tìm ra và phát hiện thêm những thuộc tính của
5