ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG ĐẦU TƯ SẢN XUẤT NGUYÊN LIỆU VÀ THU MUA NGUYÊN LIỆU CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN MÍA ĐƯỜNG LAM SƠN

trờng đạI học nông nghiệp hà nội
khoa kinh tế và phát triển nông thôn
------



------
Lấ KINH NAM
NH GI HIU QU HOT NG U T SN
XUT NGUYấN LIU V THU MUA NGUYấN LIU
CA CễNG TY C PHN MA NG LAM SN
luận văn tốt nghiệp đại học
Tờn sinh viờn : Lấ KINH NAM
Chuyờn ngnh o to : Kinh t nụng nghip
Lp : KT 50B
Niờn Khoỏ : 2005 2009
Ging viờn hng dn : NGUYN TH THU QUNH
Hµ Néi - 2009
ii
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng đây là công trình nghiên cứu của tôi. Số liệu và
kết quả nghiên cứu là trung thực và chưa từng được sử dụng trong bất cứ luận
văn, luận án nào.
Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn
đều đã được cám ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đều được chỉ
rõ nguồn gốc.
Hà Nội, ngày16 tháng 05 năm 2009
Sinh viên
Lê Kinh Nam
i
LỜI CẢM ƠN!

Trong thời gian 4 năm học tập và rèn luyện tại trường Đại học Nông Nghiệp
Hà Nội, tôi được sự dạy dỗ chỉ bảo nhiệt tình của các thầy cô giáo, đặc biệt là
các giảng viên trong Khoa Kinh tế & PTNT đã giúp đỡ tôi tích lũy kiến thức
cơ bản cũng như đạo đức tư cách con người. Đến nay tôi đã hoàn thành báo
cáo tốt nghiệp với đề tài: “Đánh giá hiệu quả hoạt động đầu tư sản xuất
nguyên liệu và thu mua nguyên liệu của Công ty cổ phần mía đường Lam
Sơn” dưới sự giúp đỡ, bảo ban cặn kẽ tận tình của các thầy cô giáo trong
khoa. Nhân dịp tổng kết thực tập, cũng là dịp tổng kết 4 năm học tôi xin được
bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến các tập thể và các cá nhân đã giúp đỡ tôi trong
suốt quá trình học tập và thực tập.
Trước tiên, tôi xin gửi lời cảm ơn tới cô giáo Nguyễn Thị Thu Quỳnh,
Giảng viên Khoa Kinh tế và Phát triển nông thôn đã trực tiếp hướng dẫn tôi
trong suốt quá trình thực tập tốt nghiệp.
Tôi xin chân thành cảm ơn toàn thể các cán bộ trong Công ty cổ phần mía
đường Lam Sơn đã giúp đỡ nhiệt tình trong thời gian tôi thực tập tại công ty.
Tôi xin trân trọng cảm ơn gia đình và toàn thể bạn bè đã là nguồn động
viên khích lệ và là động lực để tôi nỗ lực cố gắng trong suốt quá trình học tập.
Do thời gian thực tập ngắn cộng với trình độ năng lực bản thân hạn chế
nên bài luận văn tốt nghiệp của tôi không tránh khỏi những sai sót, kính mong sự
đóng góp ý kiến của thầy, cô, các anh chị và bạn bè để bài luận văn ngày một
hoàn thiện hơn.
Tôi xin trân trọng cảm ơn sự cộng tác của mọi người!
Hà Nội, ngày16 tháng 05 năm 2009
Sinh viên
Lê Kinh Nam
ii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN.............................................................................................i
LỜI CẢM ƠN!................................................................................................ii
MỤC LỤC.......................................................................................................iii

DANH MỤC BẢNG.......................................................................................vi
DANH MỤC BẢN ĐỒ..................................................................................vii
DANH MỤC SƠ ĐỒ.....................................................................................vii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT......................................................................viii
PHẦN 1
ĐẶT VẤN ĐỀ..................................................................................................1
1.1 Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu................................................................................1
1.2 Mục tiêu nghiên cứu.........................................................................................................3
1.2.1 Mục tiêu chung..........................................................................................................3
1.2.2 Mục tiêu cụ thể..........................................................................................................3
1.3 Đối tượng nghiên cứu và phạm vị nghiên cứu.................................................................3
1.3.1 Đối tượng nghiên cứu................................................................................................3
1.3.2 Phạm vi nghiên cứu...................................................................................................3
PHẦN 2
CỞ SỞ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ THỰC TIỄN................................................4
2.1 Cơ sở lý luận.....................................................................................................................4
2.1.1 Cơ sở lý luận về nguyên liệu và hoạt động thu mua nguyên liệu...........................4
2.1.1.1 Khái niệm về nguyên liệu và hoạt động thu mua nguyên liệu..........................4
2.1.1.2 Khái niệm, đặc điểm và vai trò của vùng nguyên liệu......................................6
2.1.2 Khái niệm, đặc điểm của mía nguyên liệu................................................................7
2.1.2.1 Khái niệm mía nguyên liệu................................................................................7
2.1.2.2 Khái niệm và ý nghĩa hình thành vùng nguyên liệu..........................................8
2.1.2.3 Hoạt động đầu tư sản xuất mía nguyên liệu......................................................9
2.1.2.4 Hoạt động thu mua mía nguyên liệu................................................................10
2.1.2.5 Hệ thống đánh giá chất lượng mía nguyên liệu..............................................11
2.1.3 Đánh giá hiệu quả đầu tư sản xuất và thu mua nguyên liệu...................................11
2.2 Cơ sở thực tiễn................................................................................................................12
2.2.1 Một số vấn đề về sản xuất và thu mua mía nguyên liệu trên thế giới....................12
2.2.2 Một số vấn đề về sản xuất và thu mua mía nguyên liệu tại Việt Nam hiện nay....12
PHẦN 3

ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU..................15
3.1 Đặc điểm địa bàn nghiên cứu........................................................................................15
3.1.1 Lịch sử phát triển của Công ty cổ phần Lam Sơn.................................................15
3.1.2 Đặc điểm của Công ty............................................................................................18
3.1.2.1 Tổ chức bộ máy quản lý Công ty mía đường Lam Sơn..................................18
3.1.2.2 Nguồn lực lao động của Công ty cổ phần mía đường Lam Sơn.....................21
iii
3.1.2.3 Tình hình nguồn vốn của Công ty....................................................................24
3.1.2.4 Vùng nguyên liệu mía của Công ty cổ phần mía đường Lam Sơn ................25
3.1.3 Tình hình sản xuất và kinh doanh của Công ty......................................................26
3.2 Phương pháp nghiên cứu................................................................................................29
3.2.1 Chọn điểm nghiên cứu............................................................................................29
3.2.2 Thu thập số liệu.......................................................................................................30
3.2.2.1 Số liệu thứ cấp..................................................................................................30
3.2.2.2 Số liệu sơ cấp...................................................................................................30
3.2.3 Xử lý, phân tích và tổng hợp số liệu.......................................................................32
3.2.3.1 Phương pháp xử lý số liệu...............................................................................32
3.2.3.2 Phương pháp phân tổ thống kê.......................................................................32
3.2.3.3 Phương pháp so sánh........................................................................................32
PHẦN 4
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN...........................................33
4.1 Thực trạng và kết quả đầu tư sản xuất mía nguyên liệu................................................33
4.1.1 Thực trạng đầu tư sản xuất mía nguyên liệu..........................................................33
4.1.1.1 Cơ cấu tổ chức chỉ đạo sản xuất mía...............................................................33
4.1.1.2 Kênh chuyển tải vốn đầu tư............................................................................34
4.1.1.3 Các phương thức đầu tư của Công ty .............................................................35
4.1.1.3.1 Đầu tư trực tiếp cho các hộ trồng mía..........................................................35
4.1.1.3.2 Phương thức đầu tư qua khối Nông trường quốc doanh..............................38
4.1.1.4 Tình hình đầu tư sản xuất mía trong giai đoạn 2005 - 2008...........................39
4.1.1.5 Tình hình đầu tư của các hộ điều tra................................................................40

4.1.2 Kết quả đầu tư sản xuất mía nguyên liệu................................................................42
4.1.2.1 Mức đáp ứng nhu cầu về vốn cho sản xuất mía..............................................42
4.1.2.2 Xây dựng vùng nguyên liệu bền vững.............................................................43
4.2 Thực trạng và kết quả thu mua mía nguyên liệu của Công ty ......................................44
4.2.1 Thực trạng thu mua mía nguyên liệu của Công ty..................................................44
4.2.1.1 Ký hợp đồng đầu tư sản xuất và mua bán mía................................................44
4.2.1.2 Quy trình thu mua mía.....................................................................................45
4.2.1.3 Hình thức thu mua mía.....................................................................................47
4.2.1.4 Giá và công tác thanh toán...............................................................................48
4.2.2 Kết quả thu mua mía nguyên liệu...........................................................................48
4.2.2.1 Sản lượng mía các vụ.......................................................................................49
4.2.2.2 Sản lượng mía bình quân.................................................................................52
4.2.2.3 Kết quả thực hiện kế hoạch sản lượng của công ty........................................53
4.2.2.4 Chất lượng mía qua 3 vụ .................................................................................56
4.3 Đánh giá hiệu quả đầu tư sản xuất mía nguyên liệu và thu mua mía nguyên liệu của
Công ty cổ phần mía đường Lam Sơn.................................................................................57
4.3.1 Hiệu quả kinh tế.......................................................................................................57
4.3.1.1 Mức đáp ứng công suất ép cho hai nhà máy ..................................................57
4.3.1.2 Hiệu quả đầu tư theo vốn trên đơn vị diện tích...............................................58
4.3.1.3 Lợi nhuận/ tấn mía nguyên liệu.......................................................................60
4.3.2 Hiệu quả xã hội........................................................................................................61
4.3.2.1 Tạo việc làm cho người dân.............................................................................61
4.3.2.2 Nâng cao thu nhập cho người trồng mía..........................................................62
4.3.2.3 Kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội vùng Lam Sơn phát triển................................63
4.4 Thuận lợi và khó khăn trong hoạt động đầu tư sản xuất mía và thu mua mía nguyên
liệu.........................................................................................................................................64
iv
4.4.1 Thuận lợi..................................................................................................................64
4.4.2 Khó khăn..................................................................................................................65
4.5 Đề xuất giải pháp khắc phục khó khăn nâng cao hiệu quả đầu tư sản xuất mía và thu

mua mía nguyên liệu.............................................................................................................66
4.5.1 Kiện toàn và tăng cường tổ chức bộ máy của Xí nghiệp nguyên liệu ..................66
4.5.2 Giải pháp về chính sách đầu tư cho người trồng mía.............................................67
4.5.3 Giải pháp về các hình thức tổ chức sản xuất..........................................................68
4.5.4 Giải pháp về phương thức tiêu thụ..........................................................................68
4.5.5 Xây dựng và củng cố mối quan hệ giữa công ty và người trồng mía. ..................69
4.5.5.1 Hỗ trợ cho các hộ trồng mía.............................................................................70
4.5.5.2 Biện pháp tạo mối quan hệ mật thiết của công ty với người trồng mía..........71
4.5.6 Các giải pháp khác...................................................................................................72
PHẦN 5
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ......................................................................74
5.1 Kết luận...........................................................................................................................74
5.2 Kiến nghị ........................................................................................................................76
v
DANH MỤC BẢNG
Bảng 3.1: Thu nhập bình quân người lao động qua các năm.................................22
Bảng 3.2: Đặc điểm cơ cấu nguồn vốn....................................................................25
Bảng 3.3: Sản lượng sản xuất và tiêu thụ sản phẩm qua các năm..........................27
Bảng 3.4: tổng hợp doanh thu, lợi nhuận và nộp ngân sách nhà nước...................29
Bảng 3.5: Tỷ lệ hộ điều tra theo thu nhập ..............................................................31
Bảng 4.1: Tình hình đầu tư qua khối các trạm giai đoạn 2005 - 2008....................36
Bảng 4.2: Đầu tư ứng trước cho khối Nông trường quốc doanh
giai đoạn 2005 – 2008..............................................................................................39
Bảng 4.3: Tình hình đầu tư sản xuất mía trong giai đoạn 2005 – 2008..................40
Bảng 4.4: Chi phí đầu tư cho 1 ha mía các loại của 3 nhóm hộ điều tra................41
Bảng 4.5: Mức đáp ứng nhu cầu về vốn cho sản xuất mía của Công ty ..............42
Bảng 4.6: Công tác thanh toán mía của Công ty cổ phần mía đường Lam
Sơn giai đoạn 2005 - 2008.......................................................................................48
Bảng 4.7: Sản lượng mía 3 vụ 2005 – 2006; 2006 – 2007; 2007 - 2008................50
Bảng 4.8: Sản lượng mía bình quân........................................................................52

Bảng 4.9: Tỷ lệ thực hiện kế hoạch sản lượng mía thu mua của 3 vụ....................54
Bảng 4.10: Tỷ lệ mía đen, mía đầu đỏ và CCS bình quân cả 3 vụ ........................56
Bảng 4.11: Mức đáp ứng công suất chê biến cho hai nhà máy trong giai đoạn 2005
– 2008.......................................................................................................................58
Bảng 4.12: Sản lượng, vốn đầu tư ứng trước và diện tích trồng mía......................59
Bảng 4.13: Đánh giá lợi nhuận qua 3 vụ.................................................................60
Bảng 4.14: Hiệu quả sản xuất mía bình quân/ 1 ha
của các nhóm hộ vụ 2007 – 2008.............................................................................63
vi
DANH MỤC BẢN ĐỒ
Biểu đồ 3.1. Doanh thu, lợi nhuận và lộp ngân sách Nhà nước qua 3 năm
2006-2008........................................................................................................29
Biểu đồ 4.1. Sản lượng mía bình quân............................................................53
Biểu đồ 4.2. Mức đáp ứng công suất ép mía...................................................58
Biểu đồ 4.3. Lợi nhuận / tấn mía.....................................................................61
DANH MỤC SƠ ĐỒ
Sơ đồ 3.1: Cơ cấu tổ chức của công ty cổ phần mía đường Lam Sơn............20
Sơ đồ 3.2: Cơ cấu tổ chức xí nghiệp nguyên liệu...........................................21
Sơ đồ 4.1: Bộ máy chỉ đạo sản xuất mía nguyên liệu.....................................34
Sơ đồ 4.2: Phương thức đầu tư thông qua Nông trường quốc doanh.............38
Sơ đồ 4.3: Quy trình thu mua mía...................................................................46
vii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
CCS: Commercial Cane Sugar
LASUCO: Lam Son Sugar Joint Stock Coporation
TNHH: Trách nhiệm hữu hạn
PTNT: Phát triển nông thôn
NT: Nông trường nguyên liệu
Tr: Trạm nguyên liệu
HTX: Hợp tác xã

viii