Tài liu ôn thi công chc v NNVN
1
Suătm bi phuong1290
CHUYểNă 1
B MÁYăNHĨăNC CNG HOÀ XÃ HI
CH NGHAăVIT NAM
I/ KHÁI NIM B MÁYăNHĨăNC,ăCăQUANăNHĨăNC:
1/ Khái nim b máyăNhƠănc:
*Bămáyănhàă nc:ă làăhă thngă cácăcăquanănhàă ncăđcătă chcă vàăhotă
đngătrênăcăsănhngănguyênătcăchung,ăthngănht,ănhmăthcăhinănhimăv,ăchcă
nngăchungăcaănhàănc.
*B máyănhàăncăCHXHCNVNăcóăđcătrng:
- Căcu t chc, hotăđng ca b máyănhàănc boăđm tính thng nht ca
quyn lcănhàănc. Tt c quyn lcănhàănc thuc v nhân dân, nhân dân thc hin
quyn lcănhàăncăthôngăquaăcácăcăquanăđi din do nhân dân lpăra.ăCácăcăquană
khác caănhàăncăđu bt ngun t căquanăđi din dân c, chu trách nhim và báo
cáoătrcăcăquanăđó.
- Tuy b máyănhàăncătaăđc t chc theo nguyên tc tp trung, quyn lc nhà
nc là thng nht,ănhngătrongăb máyănhàănc có s phân công, phi hp gia các
căquanăthc hin các quyn lpăpháp,ăhànhăpháp,ătăpháp nhm tránh s chng chéo,
mâu thun, ln ln chcănngăgia chúng.
- B máyănhàănc thng nht qunălỦăcácălnhăvc khác nhau caăđi sng xã
hi.
*Chcănngăca b máyănhàănc: th hinătrênăbaălnhăvc hotăđng: lp pháp,
hànhăpháp,ătăpháp.
+ăTrênălnhăvc lp pháp: B máyănhàănc th ch hoáăđng li,ăquanăđim
caăng Cng Sn thành pháp lut caănhàănc.
+ Trênălnhăvc hành pháp: B máyănhàănc bng hotăđng c th,ăđaăphápă
lutăvàoăđi sng xã hi, boăđmăđ pháp lutănhàănc tr thành khuôn mu hotăđng
caănhàănc, xã hi boăđm thc hin thng nht trong toàn quc.
+ Trênălnhăvcătăpháp:ăBng hotăđng c th ca tngăcăquan,ăboăđm cho
pháp lutăđc thc hin nghiêm nhm duy trì trt t, k cng,ănăđnh xã hi.
2/ăCăquanănhƠănc:
*ăCăquanănhàănc là b phn cu thành ca b máyănhàănc.
*ăcăđimăcăbn ca căquanănhàănc:
- Cácăcăquanănhàăncăđc thành lp theo trình t nhtăđnhăđcăquyăđnh
trong pháp lut.
- Căquanănhàănc có thm quyn do pháp lutăquyăđnh.
- Hotăđng caăcăquanănhàănc mang tính quyn lcăvàăđc boăđm bng
quyn lc nhà nc. Hotăđngăđóăđc tuân theo th tc do pháp lutăquyăđnh.
Tài liu ôn thi công chc v NNVN
2
Suătm bi phuong1290
Nhngăngiăđm nhim chcătráchătrongăcácăcăquanănhàănc phi là công
dân Vit Nam.
II/ H THNGăCÁCăCăQUANăTRONGăB MÁYăNHĨăNC
1/ Quc Hiănc CHXHCNVN:
- QHălàăcăquanăđi biu cao nht caănhânădân,ăcăquanăquyn lcănhàănc
cao nht caănc CHXHCNVN.
- QHălàăcăquanăduyănht có quyn lp hin và lp pháp.
- QH quytăđnh nhng vnăđ căbn nht v đi niăvàăđi ngoi caăđtănc,
các nhim v kinh t - xã hi, quc phòng, an ninh caăđtănc.
- QHăxácăđnh các nguyên tc ch yu v t chc và hotăđng ca b máy nhà
nc, trc tip bu, b nhim các chc v cao nhtătrongăcácăcăquanănhàănc Trung
ng.
- QHălàăcăquanăthc hin quyn giám sát ti cao toàn b hotăđng ca nhà
nc, giám sát vic tuân theo hin pháp và pháp lut.
*Căcu t chc ca QH gm:
+ U banăThng v QH
+ Hiăđng dân tc
+ Các u ban QH
+ăoànăđi biuăQHăvàăđi biu QH
a/ U ban thng v QH:
- UBTVQHălàăcăquanăthòngătrcăcaăQHăgmăcó:ăChătchăQH,ăcácăphóăchă
tchă QH,ă cácă uă viênă đcă lpă raă tiă kă hpă thă nhtă miă khoáă QH.ă Thànhă viênă
UBTVQHăkhôngăthăđngăthiălàăthànhăviênăchínhăph.
- Vi chcănngălàăcăquanăthng trc caăQH,ăUBTVQHăđc hin pháp trc
tip trao nhng nhim v, quyn hn c th,ăđng thiăđc thc hin mt s nhim v,
quyn hn ca QH gia hai k hp ca QH.
Nhng nhim v, quyn hn ca UBTVQH do hinăphápăquyăđnhăđc c th
hoá trong lut t chc QH th hin v tríăphápălỦăđc bit caăcăquanăthng trc ca
QH trongăcăcu t chc ca QH. Vic thc hin nhim v, quyn hnăđóăchínhălàăs
boăđm tính hotăđng liên tc ca QH bên cnhăcácăcăquanăkhácăcaănhàănc.
- UBTVQHălàăngi t chc hotăđng ca QH: công b, ch trì vic bu c đi
biu QH, t chc chun b vic triu tp, ch trì các k hp ca QH; ch đo,ăđiu hoà
phi hp hotăđng ca hiăđng dân tc, các u ban ca QH, gi mi liên h cht ch
viăđoànăđi biu QH.
- UBTVQH thc hin mt phn chcă nngă lp pháp, giám sát ti cao, quyn
đnh nhng vnăđ quan trng nht caăđtănc, t chc b máyănhàănc.
- Ban hành pháp lnh v nhng vnăđ đcăQHătraoătrongăchngătrìnhălàmă
lut ca QH, gii thích hin pháp, lut, pháp lnh.
- Thc hin quyn giám sát vic thi hành hin pháp, lut, ngh quyt ca QH,
pháp lnh, ngh quyt ca UBTVQH; giám sát hotăđng ca chính ph, toà án nhân
Tài liu ôn thi công chc v NNVN
3
Suătm bi phuong1290
dân ti cao, vin kim sát nhân dân tiă cao;ăđìnhăch vică thiă hànhăcácă vnă bn ca
Chính ph, Th tng chính ph, Toà án nhân dân ti cao và Vin kim sát nhân dân ti
cao trái vi hin pháp, lut, ngh quyt ca QH trình QH quytăđnh và hu b cácăvnă
bnădoăcácăcăquanătrênăbanăhànhănuăcácăvnăbnăđóătráiăvi pháp lnh, ngh quyt ca
UBTVQH.
- Giámă sát,ă hng dn hotă đng ca hiă đng nhân dân, bãi b nhng ngh
quyt sai trái caăHNDăcp tnh; thành ph trc thucăTrungăng;ăgiiătánăHNDă
cp tnh, thành ph trc thucăTrungăngătrongătrng hp Hiăđngănhânădânăđóălàmă
thit hi nghiêm trngăđn li ích ca nhân dân.
- Quytăđnh tngăđng viên hocăđng viên cc b, ban b tình trng khn cp
trong phm vi c nc hoc tngăđaăphng;ăthc hin quan h đi ngoi ca QH; t
chcătrngăcu ý kin nhân dân theo quytăđnh ca Quc hi.
-Trongătrng hp Quc hi không th hpăđc, quytăđnh vic tuyên b tình
trng chinătranhăkhiănc nhà b xâmălcăvàăbáoăcáoătrc Quc hi xem xét, quyt
đnh ti k hp gn nht ca Quc hi.
Nhng nhim v, quyn hn trên caăUBTVQHăđc tp th u ban bàn bc,
tho lun tp th, quytăđnhătheoăđaăs. Kt qu trênăđc th hin bng hai loiăvnă
bn là pháp lnh và ngh quyt. Pháp lnh và ngh quyt ca UBTVQH do ch tch QH
ký chng thc và phiăđc công b trong vòng 15 ngày sau khi thông qua, tr trng
hp Ch tchănc trình QH xem xét li.
- Ch tch QH có v tríăđc bit trong t chc caăQH.ăng thi là ch tch
UBTVQH; Ch tchăQHălưnhăđo công tác ca UBTVQH, ch ta các phiên hp ca
QH, ký chng thc lut, ngh quyt ca QH; ch đo thc hinăcôngătácăđi ngoi ca
QH, ch đo thc hin ngân sách ca QH, boăđm thi hành quy ch đi biu QH và gi
mi liên h viăđi biu QH.
b/ Hi đng dân tc:
Vnăđ dân tcăcóăỦănghaăchinălcăđi vi cách mng vitănam,ăđm bo s
phát trinăbìnhăđng,ăđngăđu ca các dân tc vit nam là mcăđíchăphnăđu caăng
và Nhàănc ta. Vì vy,ătrongăcăcu t chc caăcăquanăquyn lcănhàănc cao nht,
hiăđng dân tcăđc lp ra nhmăgiúpăchoănhàănc gii quyt có hiu qu các vnăđ
dân tc.
Hiăđng dân tc nghiên cu, kin ngh vi QH nhng vnăđ dân tc, thc hin
quyn giám sát vic thi hành chính sách dân tc,ăcácăchngătrình,ăk hoch phát trin
kinh t - xã hi minănúiăvàăvùngăcóăđng bào dân tc thiu s. Ngoài ra, hiăđng dân
tc còn thmăđnh các d án lut, pháp lnhăvàăcácăvnăbn khác caănhàănc có liên
quanăđn vnăđ dân tc, có quyn kin ngh v lut, pháp lnh, v chngătrìnhălàmă
lut ca QH.
Căcu ca hiăđng dân tc có: ch tch, các phó ch tch và các u viên do QH
bu,ătrongăđóăcóămt s thành viên làm vic theo ch đ chuyên trách.
c/ U ban ca QH:
Các u ban caăQHăđc thành lpătheoăcácălnhăvc hotăđng ca QH nhm
giúp QH thc hin nhim v, quyn hnătrênăcácălnhăvc caăđi sng xã hi. Các u
ban ca QH là hình thcăthuăhútăcácăđi biu vào vic thc hin công tác chung ca QH.
Nhim v ca các u ban QH là nghiên cu,thm tra d án lut, kin ngh v
lut, pháp lnh và các d án khác, nhngăbáoăcáoăđc QH hoc UBTVQH có ý kin v
Tài liu ôn thi công chc v NNVN
4
Suătm bi phuong1290
chngătrìnhăxâyădng lut, pháp lnh; thc hin quyn giám sát trong phm vi nhim
v, quyn hn do pháp lutăquyăđnh, kin ngh nhng vnăđ thuc phm vi hotăđng
ca u ban.
QH thành lp 7 u ban: u ban pháp lut; u ban kinh t - ngân sách; u ban
quc phòng, an ninh; u banăvnăhoáă- giáo dc thanh niên, thiuăniênăvàănhiăđng; u
ban v các vn đ xã hi, u ban khoa hc ậ công ngh - môiătrng; u banăđi ngoi.
Căcu ca u ban QH gm có: ch nhim, phó ch nhim và các u viên, trong
đóăcóămt s thành viên hotăđng theo ch đ chuyên trách.
d/ i biu QH:
i biuăQHălàăngiăđi din cho ý chí, nguyn vng caănhânădân,ăđng thi
làăđi biu cuăthànhăcăquanăquyn lcănhàănc cao nht.ăi biu QH va chu trách
nhimătrc c tri, va chu trách nhimătrcăcăquanăquyn lcănhàănc cao nht.
Chcănngăđi biu QH là thu thp và phn ánh ý kin ca c tri, bin ý chí ca
nhân dân thành ý chí caănhàănc;ăđaăcácăquyăđnh ca lut, các ngh quyt ca QH
vào cuc sng.
- Nhim v, quyn hn caăđi biu QH th hin tp trung ch yu ti k hp
QH,ăthamăgiaăđyăđ, có chtălng k hp, quytăđnhăchngătrìnhăk hp,ăđ ngh b
sungăchngătrìnhăk hp.ăi biu QH có quynăcăbn: Kin ngh v lut và trình d
án lutătrc QH; cht vn, tham gia tho lun và biu quyt các d án lut, các d án
và ngh quyt; có quyn bu c vàăđc bu vào các chc v lưnhăđo khác nhau ca
cácăcăquanăQH,ănhàănc.
- Gia hai k hpăQH,ăđi biu có nhng nhim v, quyn hn: tip xúc và báo
cáo c tri v hotăđng caămình,ăQHăxemăxétăvàăđônăđc, theo dõi vic gii quyt,
khiu ni, t cáo ca công dân; yêu cu chm dt vic làm trái pháp lut; yêu cuăcă
quanănhàănc, t chc xã hi cung cp tình hình, tài liuăliênăquanăđn hotăđng ca
cácăđi biu, các u ban và hiăđng ca QH; gi mi liên h thng xuyên vi ch tch
QH và u ban mt trn T quc đaă phng.ă i biu QH làm vic theo ch đ
chuyên trách hocăkhôngăchuyênătrách.ăi viăcácăđi biuăkhôngăchuyênătráchăđc
giành 1/3 thi gian cho hotăđng ca QH.
i biu QH có quyn bt kh xâm phm v thân th và mt s quynăuăđưiă
khác.
e/ Hình thc hot đng ca QH:
- Hotăđng ca QH th hin bng nhiu hình thc: hotăđng caăcácăcăquanăca
QH,ăđi biuăQH,ăcácăđoànăđi biuăQH.ăNhngăhotăđng ch yu ca QH là k hp
ca QH, kt qu hotăđng ca các hình thcăkhácăđc th hin tp trung ti các k
hp ca QH.
- K hp caăQHălàăniăbiu hin trc tip, c th, tp trung tính chtăđi biu cao
nht và tính quyn lcănhàănc cao nht caăcăquanăquyn lcănhàănc cao nht,ăniă
phn ánh tp trung trí tu, ý chí, quyn làm ch ca nhânădânăthôngăquaăcácăđi biu
QH.
Niăthc hin quyn giám sát ti cao caăQHăđi vi các hotăđng caăcăquană
nhàănc;ăniăraăđi ca các quyt sách caănhàănc liên quan trc tipăđn phát trin
đtănc, xã hi v miăphngădin.
Tài liu ôn thi công chc v NNVN
5
Suătm bi phuong1290
QH hp miănmăhaiăk.ăTrongătrng hp cn thit, theo yêu cu ca ch tch
nc, th tng chính ph hoc ít nht 1/3 s đi biu, QH có th tin hành k hp bt
thng. Vic triu tp và chun b, ch trì các cuc hp ca QH do UBTVQH thc
hin.
Ti k hp th nht ca mi khoá QH, vnăđ tăcáchăđi biuăđcăquyăđnh: bu
các chcădanhălưnhăđo cao nht trong b máyănhàănc. Ti các k hp khác, QH thc
hin chcănng,ănhim v thông qua vic bàn bc, tho lun, quytăđnh các d án k
hochănhàănc, tng d toán ngân sách, các báo cáo d án lut và các d án phát trin
kinh t - xã hi khác caănhàănc theo trình t:
+ăCácăcăquanăson tho, trình bày d ánătrc QH.
+ Thuyt trình vic thm tra d án.
+ Tho lun d án.
+ Biu quyt thông qua d án.
Mt phn thi gianăthíchăđángăca các k hp QH dành cho cht vn caăđi biu
QHăđi vi ch tchănc, ch tch QH, chính ph, các thành viên ca chính ph, chánh
án toà án nhân dân ti cao, vinătrng vin kim sát nhân dân tiăcao.ăâyălàăbin pháp
thc hin hu hiu quyn giám sát ca QH. Nhngăngi b cht vn có trách nhim
phi tr li cht vnătheoăquyăđnh ca pháp lut.
2/ Ch tchănc CHXHCNVN:
Ch tchălàăngiăđngăđuănhàănc, thay mtănhàănc trong các quan h đi
niăvàăđi ngoi
Ch tchănc có phm vi, quyn hn khá rng, bao quát nhiuălnhăvc caăđi
sng chính tr, xã hi.
Trong t chc nhân s ca b máyănhàănc, ch tch có quyn v t chc nhân
s ca b máyăhànhăphápăvàătăpháp:ăđ ngh QH bu, min nhim, bãi nhim phó ch
tchănc, th tng chính ph, chánh án toà án nhân dân ti cao, Vină trng vin
kim sát nhân dân ti cao; b nhim, min nhim, cách chc các phó chánh án toà án
nhân dân ti cao và thm phán toà án nhân dân ti cao; phó vinătrng và kim sát viên
vin kim sát nhân dân ti cao; b nhim, min nhim, cách chc các phó th tng và
các thành viên khác ca chính ph theo Ngh quyt ca QH, U banăthng v QH.
Trongălnhă vc an ninh quc gia, Ch tchă nc gi chc ch tch Hiă đng
quc phòng ậ an ninh, thngălnhăcácălcălngăvătrang,ăcóăquyn tuyên b các tình
trng khn cp, chin tranh theo quytăđnh ca QH, u banăthng v QH, phong hàm
cp s quan cao cp trong các lcălngăvătrangănhânădân,ăhàm,ăcpăđi s…
Quyn hn ca ch tchănc còn th hin trên các lnhăvc ngoi giao; vnăđ
thôi, nhp quc tch, vnăđ đc xá.
Ngoài ra ch tchănc còn ký lnh công b hin pháp, lut, pháp lnh. Và mt
quyn quan trng ca Ch tchăncălàăđ ngh U banăthng v QH xem xét li pháp
lnh, ngh quyt ca u ban thng v QH v các vnăđ thuc quyn gii quyt ca
QHănhngădoău banăthng v QH quytăđnh gia hai k hpăQH.ăTrongătrng hp
u banăthng v QH vn biu quyt tán thành, mà ch tchănc không nht trí thì có
quynăđ ngh QH xem xét li các quyt đnhăđó.ăKhiăthc hin quyn hn, ch tch
nc ban hành lnh, quytăđnh.
3/ Chính ph nc CHXHCNVN:
Tài liu ôn thi công chc v NNVN
6
Suătm bi phuong1290
a/ V trí ca chính ph trong b máy nhà nc:
H thngăcácăcăquanăthc hin quyn hành pháp có chính ph và UBND các
cp.ăTrongăđóăchínhăph đcăquyăđnhălàă“căquanăchp hành caăQH,ăcăquanăhànhă
chínhănhàănc cao nht caăncăCHXHCNVN”.
Làăcăquanăchp hành ca QH, chính ph chu s giám sát ca QH, chp hành
hin pháp, lut, ngh quyt ca QH, pháp lnh, ngh quyt ca u banăthng v QH;
lnh, quytăđnh ca ch tchănc. Trong hotăđng, chính ph phi chu trách nhim
vàăbáoăcáoăcôngătácătrc QH, u banăthng v QH và ch tchănc.
Viătăcáchălàăcăquanăhànhăchínhănhàănc cao nht ca c nc, chính ph có
chcănngăthng nht qun lý tt c cácălnhăvc caăđi sng xã hi,ălưnhăđo thng
nht b máyăhànhăchínhănhàănc t trungăngăđnăcăs v t chc cán b, boăđm
thi hành hin pháp và pháp lut, qun lý vic xây dng kinh t quc dân, thc hin
chính sách tài chính tin t quc gia, qun lý y t, giáo dc, qunălỦăngânăsáchănhàănc.
Thi hành các bin pháp cn thit bo v quyn, li ích hp pháp ca công dân, qun lý
côngătácăđi ngoi, thc hin chính sách xã hi caănhàănc.
Khi thc hin chcănngăqunălỦ,ăđiu hành các quy trình xã hi, hotăđng ca
chính ph ch tuân theo hin pháp, lut, pháp lnh, ngh quyt caăcácăcăquanăquyn
lcănhàănc.
Trong quá trình thc hin nhim v, quyn hn, chính ph có toàn quyn gii
quyt công vic vi tính sáng to, ch đng, linh hot tránhăđc s can thip t cácăcă
quan khác và s chng chéo v chcănng,ănhim v.
Chính ph có quyn tham gia vào hotăđng lp pháp bng quyn trình d án
lutătrc QH, d án pháp lnhă trc u banăthng v QH, trình QH các d án k
hoch, ngân sách nhàănc và các d án khác.
b/ C cu thành phn ca chính ph:
Theo hin pháp 1992, chính ph có th tng chính ph đcăquyăđnhălàăngi
đngăđu chính ph, do QH bu ra trong s đi biu QH. Các phó th tng, b trng,
th trng,ăcácăcăquanăngangăb là thành viên chính ph,ăđc th tng chính ph la
chn, không nht thit phiălàăđi biuăQHăvàăđ ngh sang QH phê chun. Trong chính
ph không t chcăraăcăquanăThng v mà mt trong các Phó th tngăđm nhim
chc v Phó th tngăthng trc.
Ch đ làm vic ca Chính ph là s kt hp ch đ lưnhăđo tp th vi ch đ
th trng. Nhng vnăđ quan trng có tính chinălc ca hotăđng hành pháp do tp
th bàn bc, tho lun, quytăđnhătheoăđaăs. Nhng vnăđ có tính tác nghip,ăđiu
hành hàng ngày, vnăđ xây dng b máyăhànhăphápăđcăquyăđnh do th tng gii
quyt viătăcáchăcáănhânănhm boăđm qun lý tp trung thng nht và nhanh chóng.
c/ C cu t chc ca chính ph: B và c quan ngang b
B,ăcăquanăngangăb (gi chung là B) là b phn cu thành ca chính ph.
B làăcă quană ca chính ph, thc hin chcănngă qunălỦă nhàăncăđi vi
ngành hocălnhăvc công tác trong phm vi c nc.
B và ngành là hai khái nimăkhôngăđng nht:
- B là khái nim v t chcăhànhăchínhănhàănc, làăcăquanătrungăngăthc
hin chcănngăqunălỦănhàănc theo nguyên tc t chcăhànhăchínhănhàăncăđi vi
mt ngành hoc nhóm nghành kinh t, k thut,ăvnăhoá,ăxưăhi…
Tài liu ôn thi công chc v NNVN
7
Suătm bi phuong1290
- Ngành là mt phmătrùădùngăđ ch mt nhóm quan h thuc mtălnhăvc ca
đi sng xã hi bao gm các t chc,ăcăquană các cpăkhácănhauănhngăging nhau v
căcu t chc,ăphngăthc hotăđng và sn phm làm ra. Vì vy trong t chc hành
chínhănhàănc, mt b có th qun lý mt ngành hoc mt nhóm ngành.
Khác vi chính ph (làăc quan qunălỦănhàănc thm quyn chung), B làăcă
quan qun lý theo ngành hocălnhăvc công tác (qunălỦănhàănc thm quyn riêng).
Vì vy có 2 loi b: B qun lý ngành và b qunălỦătheoălnhăvc (chcănng)
+ B qunălỦăngành:ălàăcăquanăca chính ph thc hin chcănngăqun lý nhà
nc nhng ngành kinh t, k thut hoc s nghipănh:ănôngănghip, công nghip, y
t, giáo dc, giao thông vn ti…ăB thc hin thng nht qun lý trong ngành, ch đo
toàn din nhngăcăquan,ăđnăv trc thuc t trung ngăđnăđaăphng.
+ B qunălỦătheoălnhăvc:ălàăcăquanăca chính ph, thc hin chcănngăqun
lỦănhàănc theo tngălnhăvc lnănh:ătàiăchính,ăk hochăđuăt,ălaoăđng xã hi,
khoa hc công ngh…ăhotăđng ca b này có liên quan ti hotăđng ca tt c các
b, các cp qun lý, t chc xã hiăvàăcôngădân,ănhngăkhôngăcanăthip vào hotăđng
qunălỦănhàănc ca các cp chính quyn và quyn t ch, sn xut kinh doanh ca các
đnăv kinh t. B qunălỦălnhăvc có trách nhim giúp chính ph nghiên cu chin
lc phát trin kinh t - xã hi chung, xây dng các d án k hoch tng hpăvàăcânăđi
liên ngành, xây dng ch đ chínhăsáchăchungă(thamămu)ăhoc t nó ra nhngăvnăbn
pháp quy thucă lnhă vc ph trách,ăhng dn toăđiu kină đ các b, các cp, các
ngành hoàn thin nhim v.
B trng là thành viên chính ph,ăngiăđngăđuăcăquanăqun lý ngành hay
lnhă vc, mt mt tham gia cùng chính ph quytă đnh tp th nhng nhim v ca
chính ph ti các k hp chính ph; mt khác chu trách nhim qunălỦănhàănc v lnhă
vc ngành mình ph trách trong phm vi c nc.
4/ăHNDăvƠăUBND:
HNDă vàă UBNDă (chínhă quyn,ă đaă phng)ă đc thit lp các cp hành
chính, lãnh th: tnh, huyn và xã.
Cácăcăquanăchínhăquynăđaăphngăđc thit lpăđ qunălỦăđaăphngăbo
đm thc hin thng nht, có hiu qu hin pháp, lut,ăcácăvnăbnăcăquanănhàănc
cpătrênătrênăđa bàn lãnh th.
a/ V hi đng nhân dân:
HNDălàăcăquanăquyn lcănhàănc đaăphng,ăđi din cho ý chí, nguyn
vng và quyn làm ch ca nhânădân,ădoănhânădânăđaăphngăbu ra, chu trách nhim
trcănhânădânăđaăphngăvàăcăquanănhàănc cp trên.
Trong quá trình hotă đng,ă HNDăchu s giámă sát,ăhng dn caăcă quană
quyn lcănhàănc cao nht thông qua u banăthng v QH; s kim tra hng dn
ca chính ph, chu trách nhimătrcănhânădânăđaăphngăvàăcăquanănhàănc cp
trên.
i dinăchoănhânădânăđaăphng,ăHNDăcnăc vào quytăđnh caăcácăcă
quanănhàănc trungăng,ăquytăđnh nhng ch trngăbin pháp quan trngăđ phát
huy timănngăcaăđaăphng,ăxâyădng và phát trinăđaăphngăv kinh t - xã hi,
cng c quc phòng, an ninh, nâng cao mc sng caănhânădân,ălàmătrònănghaăv đi
viănhàănc; giám sát hotăđng caă thng trcă HND,ă toàăánănhână dân,ăvàăvin
kim sát nhân dân cùng cp; giám sát thc hin ngh quyt caăHND,ăvic tuân theo
Tài liu ôn thi công chc v NNVN
8
Suătm bi phuong1290
hin pháp, pháp lut caăcăquanănhàănc, t chc kinh t, t chc xã hi,ăđnăv vă
trang và công dân đaăphngă(đc c th hoá trong lut t chcăHNDăvàăUBNDă
2003)
thc hin nhng nhim v trên,ă HNDă bană hànhăngh quytă đ đnh ch
trng,ăbin pháp ln và giám sát thc hin ngh quyt.
Nhim v caăHNDăđc thc hin thông qua các hình thc hotăđng ca
thng trc caăHND,ăcácăbanăvàăđi biuăHNDăvàăhìnhăthc hotăđng ch yu là
các k hp caăHND.
V căcu t chc,ăHNDăcp tnh, cp huynăcóăthng trcăHNDăgm: ch
tch, phó ch tch và u viênăthng trc; cpăxưăthng trcăHNDăgm: ch tch, phó
ch tchăHND.
HNDăcp tnh thành lp ba ban: ban kinh t và ngânăsách,ăbanăvnăhoá-xã hi,
ban pháp ch,ăniăcóănhiu dân tc thì có th thành lp ban dân tc.
HNDăcp huyn thành lp hai ban: ban kinh t - xã hi, ban pháp ch.
b/ V UBND:
UBNDădoăHNDăbu,làăcăquanăchp hành caăHNDăvàăcăquanăhànhăchínhă
nhà nc đaăphng.
UBND chu trách nhim chp hành hin pháp, lut,ăcácăvnăbn caăcăquanănhàă
nc cp trên và ngh quyt caăHND.
UBNDăcóănhimăvăqunălỦănhàăncăđiăviăcácălnhăvcăkhácănhauăcaăđiă
sngăđaăphng;ăthcăhinăvicătuyênătruyn,ăgiáo dcăphápălut,ăkimătraăvicăchpă
hànhăhină pháp,ălut,ă cácăvnă bnă caăcă quană nhàăncă cpă trênăvàă nghă quytă caă
HNDăcùngăcpătiăcácăcăquanănhàănc,ătăchcăxưăhi,ătăchcăkinhăt,ăđnăvăvă
trang;ăboăđmăanăninhăchínhătr,ătrtăt,ăanătoànăxưăhi;ăthcăhinăxâyădngălcălngă
vătrangăvàăxâyădngăqucăphòngătoànădân;ăqunălỦăhăkhu,ăhătch,ăqunălỦăcôngătácătă
chc,ăbiênăchălaoăđng,ătinălng,ătăchcăthuăchiăngânăsáchăcaăđaăphngătheoăquyă
đnhăcaăphápălut.
Căcu ca UBND có ch tch, các phó ch tch và các u viên,ătrongăđóăch
tch nht thit phiălàăđi biuăHNDăcùngăcpădoăHNDăbu ra, các chc danh khác
trong UBND không nht thit phi bu t đi biuăHND.
Trong nhim k nu khuyt ch tch UBND thì ch tchăHNDăcùngăcp gii
thiuăngi ng c ch tchăUBNDăđ HNDăbu.ăNgiăđc gi chc v ch tch
UBND trong nhim k không nht thitălàăđi biuăHND.
UBNDăđc ban hành quytăđnh và ch th đ thc hin nhim v và quyn hn
caămình.ăUBNDăcóăcácăcăquanăchuyênămônăđ giúp thc hin các chcănngăqun lý
nhàănc đaăphngăvàăboăđm s thng nht qun lý ca ngành hocălnhăvc công
tác t trungăngăđnăcăs.
5/ Toà án nhân dân và vin kim sát nhân dân:
Toà án nhân dân và vin kimăsátănhânădânănc CHXHCNVN, trong phm vi
chcănngăca mình, có nhim v bo v pháp ch XHCN, bo v ch đ XHCN và
quyn làm ch ca nhân dân; bo v tài sn caă nhàă nc, ca tp th; bo v tính
mng, tài sn, t do, danh d và nhân phm ca công dân.
Tài liu ôn thi công chc v NNVN
9
Suătm bi phuong1290
Toà án nhân dân và vin kim sát nhân dân là nhng khâu trng yu,ăcăbn
thuc h thngăcácăcăquanătăpháp,ăthc hin quynătăpháp.
a/ Toà án nhân dân:
Toà án nhân dân thc hin nhim v bo v pháp lut thông qua hotăđng xét
x.ăâyălàăchcănngăriêgăcóăca các toà án.
Hin pháp 1992: "Toà án nhân dân tiăcao,ăcácătoàăánănhânădânăđaăphng,ăcácă
toà án quân s và các toà án khác do lută đnh là nhngă că quană xétă x caă nc
CHXHCNVN"ă(điu 127)
* Hotăđng xét x caăcácătoàăánăcóăđcăđimăđc thù:
- NhânădanhănhàăncăCHXHCNVN,ăcnăc vào pháp lut caănhàăncăđaăraă
phán xét quytăđnh cui cùng nhm kt thúc v án, là s th hin trc tipătháiăđ, quan
đim caănhàăncăđi vi mt v án c th.ăTháiăđ,ăquanăđimăđóăchínhălàăs th hin
trc tip bn cht caănhàănc.ăNhàănc chu trách nhim v ni dung và hu qu ca
các quytăđnh gii quyt các v vicădoătoàăánăđaăra.
- Xét x và kim tra hành vi pháp lý caăcácăcăquanănhàănc, các cán b công
chc trong b máyănhàănc, trong quá trình gii quyt các v vic có liên quanăđn
vic bo v các quyn t do, danh d, nhân phm, tài sn caăconăngi, bo v quyn
làm ch ca nhân dân.
- Xét x nhm năđnh trt t pháp lut, gi vng k cngăxưăhi, t do an toàn
caăconăngi, làm lành mnh hoá các quan hx ã hi.
- Xét x mang ni dung giáo dc pháp lut vi bnăthânăđngăs cngănhăvi
xã hi, to ý thc pháp lut cho mi cá nhân, t đóăcóăđc nhng hành vi phù hp vi
yêu cu ca pháp lut trong mi quan h xã hi, to tinh thn tích ccăđu tranh ca
công dân chng các hành vi vi phm pháp lut.
*ăCăcu t chc ca h thng toà án gm:
Toà án nhân dân ti cao, toà án nhân dân cp tnh, toàn án nhân dân cp huyn,
toà án quân s trungăng,ătoàăánăquânăs quân khu, toà án quân s khu vc và các toà
ánăkhácăđc thành lpătheoăquyăđnh ca pháp lut
* V nguyên tc t chc và hotăđng:
- Thm phán toà án nhân dân các cpăđc b nhim theo nhim k và có th b
min nhim, cách chc nu không hoàn thành chc trách.
- Vic xét x ca toà án nhân dân có hi thm nhân dân thamăgiaătheoăquyăđnh
ca pháp lut.ăi vi hi thm nhân dân ca toà án ti cao và toà án quân s đc thc
hin theo ch đ c,ăcònăđi viătoàăánănhânădânăđaăphngăthc hin theo ch đ bu.
- Toà án nhân dân xét x tp th và quytăđnhătheoăđaăs.
- Các chánh án toà án nhân dân phi chu trách nhimăvàăbáoăcáoăcôngătácăcácăcă
quan quyn lcănhàănc cùng cp.
- Nguyên tc qună lỦă cácă toàă ánă nhână dână đaă phngă v mt t chc do b
trng b tăphápăđm nhim có s phi hp cht ch vi chánh án toà án nhân dân ti
cao.
* Các nguyên tc xét x ca toà án nhân dân:
- Khi xét x, thm phán và hi thmănhânădânăđc lp ch tuân theo pháp lut.
Tài liu ôn thi công chc v NNVN
10
Suătm bi phuong1290
- Toà án nhân dân xét x công khai, tr trng hpăđc bit do lutăđnh.
- Toà án boăđm quyn bào cha ca b cáo và quyn bo v quyn và li ích
hp pháp caăđngăs.
- Công dân thuc các dân tcăítăngiăđc quyn dùng ting nói và ch vit dân
tcămìnhătrc phiên toà.
- Các bn án, quytăđnh caătoàăánănhânădânăđưăcóăhiu lc pháp lut phiăđc
tôn trng và chp hành nghiêm chnh.ăTrongătrng hp cn thităđ boăđm thi hành
các bn án, quytăđnh caătoàăán,ănhàănc thc hin s cng ch tngăng.
b/ Vin kim sát nhân dân:
Kim sát vic tuân theo pháp lut, thc hin quyn công t theoăquyăđnh ca
hin pháp và pháp lut là chcănngăriêngăcóăca vin kim sát nhân dân trong thc hin
quynătăpháp,ănhm boăđm cho pháp lutăđc thi hành nghiêm chnh, thng nht
trong phm vi c nc.
* Nhim v, quyn hn c th ca vin kim sát:
- Kim sát vic tuân theo pháp lută đi viă cácăvnăbn pháp quy caăcácăcă
quan t cpăđ tr xung.
- Kim sát vic tuân theo pháp lut trong vicăđiu tra caăcácăcăquanăđiu tra.
- Kim sát vic tuân theo pháp lut trong vic xét x ca toà án nhân dân và thc
hin quyn công t theo pháp lut.
- Kim sát vic tuân theo pháp lut caătoàăánănhânădân,ăcăquanăthiăhànhăán,ăchp hành
viênăcăquan,ăđnăv cá nhân có liên quan trong vic thi hành án.
- Kim sát vic tuân theo pháp lut caăcácăcăquan,ăđnăv vàăngi có trách nhim
trong vic giam gi, ci to.
* V phngădin t chc:
Vin kim sát nhân dân là h thngăcăquanăbaoăgm: vin kim sát nhân dân ti cao,
các vin kim sát nhân dân cp tnh, các vin kim sát nhân dân cp huyn và các vin kim
sát quân s.ăCăcu t chc ca mi vin kimăsátăđcăquyăđnh trong lut t chc vin kim
sát nhân dân.
* Nguyên tc t chc và hotăđng:
- Vin kim sát nhân dân do vinătrngălưnhăđo. Vinătrng vin kim sát nhân dân
cpădi chu s lưnhăđo ca vinătrng vin kim sát nhân dân cp trên. Vinătrng vin
kimăsátănhânădânăđaăphng,ăvinătrng vin kim sát quân s các cp chu s lưnhăđo
thng nht ca vinătrng vin kim sát nhân dân ti cao.
- Ti vin kim sát nhân dân ti cao, vin kim sát nhân dân cp tnh, vin kim sát
quân s quânăkhuăvàătngăđngăthànhălp u ban kimăsátăđ tho lun và quytăđnh theo
đaăs nhng vnăđ quan trngătheoăquyăđnh ca lut t chc kim sát nhân dân.
- Vinătrng vin kim sát nhân dân ti cao do QH bu, min nhim, chu trách nhim
vàăbáoăcáoăcôngătácătrc QH hocătrc u banăthng v QH gia hai k hpăQH,ătrc
ch tchănc, phi tr li cht vn caăđi biu QH.
Tài liu ôn thi công chc v NNVN
11
Suătm bi phuong1290
- Ch tchă nc thc hin vic b nhim, min nhim, cách chcă đi vi phó vin
trng và kim sát viên vin kim sát nhân dân tiăcaoătheoăđ ngh ca vinătrng vin
kim sát nhân dân ti cao.
- Vinătrng, phó vinătrng, kim sát viên vin kimăsátănhânădânăcácăđaăphngăvàă
các vin kim sát quân s do vinătrng vin kim sát nhân dân ti cao b nhim, min
nhim hoc cách chc.
- Vinătrng các vin kimăsátănhânădânăđaăphngăchu trách nhimăbáoăcáoătrc
HNDăcùngăcp v tình hình pháp lut đaăphngăvàătr li cht vn caăđi biuăHND.
6/ Quan h công tác trong h thng b máyăcácăcăquanăNhƠănc:
Quan h công tác trong b máyănhàănc là quan h ni b nhàăncăđcăquyăđnh
trong pháp lut v v trí, chcănng,ănhim v, quyn hnăvàăcăcu t chc b máy caăcă
quanăvàăđc c th hoá trong quy ch làm vic caăcăquan.
Quan h công tác trong b máyănhàănc gm:
- Quan h công tác giaăcácăcăquanănhàănc.
- Quan h ni b trong mtăcăquan.
a/ Quan h công tác gia các c quan nhà nc đc th hin tính cht ca các quan
h:
+ Th nht: Quan h theo cp. Trong quan h nàyăcăquanăcp trên quytăđnh và cp
di phi chp hành. Tính k cngăca quan h này trong qunălỦăhànhăchínhă nhàă nc
đc th hin ch quytăđnh phiăđc chp hành ngay, nu có vnăđ vng mc phiăđ
ngh và gii quyt sau, tr ni dung quytăđnh vi phm pháp lut rõ ràng.
+ Th hai: Quan h song trùng trc thuc trong quan h nàyăcăquan,ăt chc, cá nhân
chu s tácăđng qun lý ca hai ch th:
- Mt ch th thc hin quan h trc thuc v t chc.
- Ch th khác thc hin quan h trc thuc v chuyên môn.
Trongătrng hp này có quan h "ngang" và quan h "dc".
+ Th ba: Quan h ch t, phi hp.ăTrongătrng hp này mtăcăquan,ăt chc khi
thc hin nhim v, quyn hn phi phi hp, hp tác viăcăquan,ăt chc, cá nhân khác
theo quyăđnh ca pháp lut. Quá trình thc hin quan h đ thng nht ý kinăthamămu,ă
giúp vic hocăđ ban hành nhngăvnăbn liên tch.
b/ Quan h công tác trong mt c quan nhà nc: gm
+ Th nht: Quan h gia t chc, chc v có thm quyn và t chc, cá nhân tham
muăgiúpăvic.
+ Th hai: Quan h giaăngiăđngăđuăcăquanăvàăcp phó caăngiăđngăđuăcă
quan viătăcáchălàăngiăgiúpăngiăđngăđuăcăquanăthc hin nhim v vàăđcăngi
đngăđuăcăquanăphânăcôngăph trách mt s lnhăvc công tác hoc u quyn thc hin
nhim v c th.
+ Th ba: Quan h ch t phi hp giaăcácăcăcu t chc caăcăquanătrongăthc hin
nhim v thamămu,ăhng dn, giúp vic.
c/ Mc đích ca vic quan h trong b máy nhà nc:
Tài liu ôn thi công chc v NNVN
12
Suătm bi phuong1290
+ Nhm thc hin thm quyn caăcăquan, t chcăđu phi tuân theo quy trình, th
tc do pháp lut và quy ch hotăđng caăcăquan,ăt chcăđóăquyăđnh
+ Trong qunălỦăhànhăchínhănhàănc phi thc hin quan h công tác theo th tc hành
chính, vicăbanăhànhăvnăbn quy phm pháp lutăđc thc hin theo th tc pháp lut, pháp
quy.
+ Giaăcácăcăquan,ăt chc, cá nhân khi gii quyt công vic ca dân phi thc hin
quan h ni b nhm boăđm, bo v cácăđ ngh, yêu cu v t do quyn, li ích hp pháp
ca công dân, t chc.
Tóm li: Toàn b quan h công tác trong b máyănhàăncăđuăhngăđn thc hin
chcănng,ănhim v, quyn hn caăcăquan,ăt chc.
CHUYểNăă2
CHCăNNG,ăNHIMăVăCAăCHệNHăPH,
CAăB,ăNGĨNH,ăCAăUBNDăTNH,ăHUYN
I. Chính ph
1. V trí ca chính ph trong b máy hành chính nhà nc.
Chính ph làăcăquanăchp hành ca Quc hi,ăcăquanăhànhăchínhăNhàănc
cao nht caănc CHXHCN VităNamă(điu 1 Lut t chc Chính ph nmă2002ăvàă
điu 109 HP 1992 saăđi).
- Làăcăquanăchp hành ca Quc hi, Chính ph có chc nngăthng nht vic
qun lý các nhim v chính tr, kinh t, xã hi,ăvnăhoá,ăqucăphòng,ăanăninhăvàăđi
ngoi.
- LàăcăquanăhànhăchínhăNhàănc cao nht, Chính ph lưnhăđo trc tip các
b và chính quynăđaăphng.
Chínhăphălưnhăđoăhotăđngăcaăcác băvàăchínhăquynăđaăphngătrênăhaiă
phngădin:
Th nht: Chính ph viătăcáchălàăcăquanăchp hành cao nht caăcăquană
quyn lcăNhàănc cao nht thc hin quyn lp quy bng vicăbanăhànhăcácăvnăbn
phápăquyădi lutăđ thc hinăcácăđo lut ca quc hi có tính cht bt buc trên
phm vi c nc mà các b vàăcácăđaăphngăcóănghaăv phi thc hin.
Th hai: Chính ph viătăcáchălàăcăquanăhànhăchínhăNhàănc cao nht ca
nc CHXHCN Vit nam, là cp cao nht ca toàn b h thng hành chính Nhàănc
2.Nhim v và quyn hn ca Chính ph đcăquyăđnhătiăđiuă112ăHPă1992ă
SaăđiăvàăchngăIIătăđiuă18ăđnăđiuă19ăcaălutătăchcăChínhăphănmă2002ătrênă
ttăcăcácălnhăvcăchínhătr,ăkinhăt,ăvnăhoá,ăxưăhi,ăqucăphòng,ăanăninhăđiăngoi.
Nhng quyn rtăcăbn ca Chính ph là:
Tài liu ôn thi công chc v NNVN
13
Suătm bi phuong1290
- Quyn kin ngh lp pháp: Thc hin d thoăcácăvnăbn lut trình Quc hi,
các pháp lnh trình UBTV Quc hi, các d án khoa hcăNhàănc, ngân sánh Nhà
nc, các chính sách ln v đi ni,ăđi ngoi trình Quc hi.
- Quyn lp quy tcălàăbanăhànhăcácăvnăbn có tính cht quy phm nhm thc
hin các ch trng,ăchínhăsáchăphápălut caăNhàănc thng nht.
- Quyn qun lý và điu hành toàn b công cuc xây dng kinh t,ăvnăhoá,ăxưă
hi …ătheoăđúngăđng li ca ng, pháp lut caăNhàănc và h thng quy phm
ca Chính ph.
- Quyn xây dng và lụnh đo toàn b h thng các t chcăcácăcăquanăqun
lỦăNhàănc, thành lpăcácăcăquanătrc thucăvàăcácăcăquanăgiúpăvic cho th tng
Chính ph.
- Quyn t chc các đnă v, sn xută kinhădoanhăvàălưnhăđo theo k hoch,
đúngăphápălut.
- Quyn hng dn kimătraăHNDăcácăcp.
3. Hot đng ca chính ph
*Hotăđng ca Chính ph đc tin hành theo 3 hình thc:
+ Các phiên hp ca Chính ph(hotăđng tp th ca chính ph).
+ S ch đoăđiu hành ca th tng và các phó th tng theo s phân công
ca th tng.
+ăSăhotăđngăcaăcácăbătrngăviătăcáchălàăthànhăviênăthamăgiaăvàoăcôngă
vicăchungăcaăChínhăph vàăviătăcáchălàăngiăđngăđuăbăhayăcăquanăngangăb.
4. Nhim v và quyn hn ca th tng chính ph
căquyăđnh tiă điu 114 HP 1992 Saă điă vàăChngăIIIăiu 20 lut t
chc chính ph nmă2002ăgm nhng nhim v và quyn hnăsauăđây:
4.1.LưnhăđoăcôngătácăcaăChínhăph,ăcácăthànhăviênăChínhăph,ăthătrngăcă
quanăthucăChínhăph,ăchătchăyăbanănhânădânăcácăcp:
-Quytăđnh các ch trng,ăbin pháp cn thităđ lưnhăđoăvàăđiu hành hot
đng ca Chính ph và h thngăhànhăchínhăNhàănc t trungăngăđnăcăs.
-ChăđoăvicăxâyădngăcácădăánălutătrìnhăQucăhi,ăcácădăánăphápălnhătrìnhă
yăbanăthngăvăQucăhi;ăcácăvnăbnăquyăphmăphápălutăthucăthmăquynăcaă
ChínhăphăvàăthătngăChínhăph.
-Quyăđnh ch đ làm vic ca th tng vi thành viên Chính ph, Ch tch
UBND tnh, thành ph trc thucătrungăng.
-Ch đo, phi hp hotăđng ca các thành viên Chính ph, quytăđnh nhng
vnăđ có ý kin khác nhau gia các B trng, Th trngăcăquanăngangăb, Th
trngă că quană thuc Chính ph, Ch tch UBND tnh, thành ph trc thuc trung
ng.
-ônă đc,ă kimă traă vică thcă hină nhngă quytă đnhă caă Qucă hi,ă yă bană
thngăvăQucăhi,ăChătchănc,ăChínhăphăvàăThătngăăcácăngành,ăcácăcp.
Tài liu ôn thi công chc v NNVN
14
Suătm bi phuong1290
4.2.TriuătpăvàăchătoăcácăphiênăhpăcaăChínhăph:
4.3.ănghăQucă hiă thànhălpă hocă bưiăbăcácăb,ă căquanăngangăb,ă trìnhă
Qucăhiăphêăchunăđănghăvàăvicăbănhim,ăminănhim,ăcáchăchc,ăchoătăchcăvìălỦă
doăscăkheăhocălỦădoă khácăđiăviăphóăthătng,ăBătrng,ăThătrngăcăquană
ngangăb,ătrongăthiăgianăQucăhiăkhôngăhpătrìnhăChătchăncăquytăđnhătmăđìnhă
chăcôngătácăcaăPhóăthătng,ăBătrng,ăThătrngăcăquanăngangăb.
4.4.ăThànhălpăhiăđng,ăyăbanăthngăxuyênăhocălâmăthiăkhiăcnăthităđă
giúpăthătngănghiênăcu,ăchăđo,ăphiăhpăgiiăquytănhngăvnăđăquanătrngăliênă
ngành.
4.5.Bănhim,ăminănhim,ăcáchăchcăThătrngăvàăchcăvătngăđng;ăphêă
chunăvicăbuăcăcácăthànhăviênăyăbanănhânădânătnh,ăThànhăphătrcăthucătrungă
ng,ă phêă chună vică mină nhim,ă bưiă nhimă cácă thànhă viênă khácă caă UBNDă tnh,ă
thành phătrcăthucătrungăng
4.6.ăQuytăđnhăcácăbinăphápăciătinălăliălàmăvic,ăhoànăthinăbămáyăqunălỦă
nhàănc,ăđăcaoăkălut,ăngnăngaăvàăkiênăquytăđuătranhăchngăthamănhng,ălưngă
phíăquanăliêu,ăháchădch,ăcaăquynătrongăbămáyăvàătrongăcánăb,ăcôngăchcăviênăchcă
nhàănc.
4.7.ăìnhăchăvicăthiăhànhăhocăbưiăbănhngăquytăđnh,ăchăth,ăthôngătăcaă
Bătrng,ăthătrngăcăquanăngangăb,ăquytăđnh,ăchăthăcaăUBNDătnh,ăthànhăphă
trcăthucă trungăngă tráiă viă Hinăpháp,ă lută vàă cácă vnăbn caă cácă că quanăNhàă
ncăcpătrên.
4.8.ăìnhăchăvicăthiăhànhănhngănghăquytăcaăHiăđngănhânădânătnh,ăthànhă
phătrcăthucătrungăngătráiăviăHinăpháp,ălutăvàăcácăvnăbn caăcácăcăquanăNhàă
ncăcpătrên,ăđngăthiăđănghăyăbanăthngăvăQucăhiăbưiăb.
4.9.ă Thcă hină chă đă báoă cáoă trcă nhână dână vă nhngă vnă đă quană trngă
thôngăquaănhngăbáoăcáoăcaăChínhăphătrcăQucăhi,ătrăliăcaăChínhăph điăviă
chtăvnăcaăđiăbiuăQucăhiăvàăỦăkinăphátăbiuăviăcăquanăthôngătinăđiăchúng.
II-B,ăcăquanăngangăb.
1. B, c quan ngang b là c cu t chc ca Chính ph
- iu 22 Lut t chc Chính ph nmă2002ăquyăđnh: B,ăcăquanăngangăb là
căquanăca Chính ph, thc hin chcănngăqunălỦănhàăncăđi vi ngành hocălnhă
vc công tác trong phm vi c nc, qunălỦănhàănc các dch v công thuc ngành,
lnhăvc, thc hinăđi din ch s hu phn vn caănhàănc ti Doanh nghip có vn
nhàăncătheoăquyăđnh ca pháp lut.
- B là mt phm trù t chcăNhàănc,ălàăcăquanătrungăng qun lý Nhà
nc theo nguyên tc t chc hành chính Nhàănc.
2. Phân loi b:ăCóăthăchiaăthànhă2ănhómăb.ăBăqunălỦ điăviălnhăvcăvàă
BăqunălỦăNhàăncăđiăviăngành.
- B qunălỦălnhăvc (B chcănngăcăbn): Là nhng loi b mà bt c quc
giaănàoăcngăphi có và tn ti.ăóălàăcăquanăNhàăncăTrungăngăca Chính ph
thc hin s qunălỦănhàănc theo tngălnhăvc lnănh:ăK hoch, tài chính, khoa
Tài liu ôn thi công chc v NNVN
15
Suătm bi phuong1290
hc, công ngh,ălaoăđng, giá, ni v, ngoi giao, t chc và công v.ăcácălnhăvc này
liên quanăđn hotăđng ca tt c các b, các cp qunălỦăNhàănc, các t chc trong
xã hi và công dân. B qunălỦălnhăvc có trách nhim giúp Chính ph nghiên cu và
xây dng chinălc kinh t - xã hi chung; xây dng các d án k hoch tng hp và
cânăđi liên ngành; xây dngăcácăquyăđnh chính sách, ch đ chung hoc t mình ra
nhng pháp quy v lnhăvc mình ph tráchăvàăhng dnăcácăcăquanănhàănc và các
t chc kinh t,ăvnăhoá,ăxưăhi, thi hành kim tra và boăđm s chp hành thng nht
pháp lutăNhàănc trong hotăđng ca các b cho qun lý ngành hoàn thành nhim
v.
- B qun lý ngành (B chuyên ngành kinh t - kăthut, s nghip):ălàăcăquană
qunălỦăNhàăncăTrungăngăca Chính ph có trách nhim qun lý nhng ngành kinh
t k thută vnă hoá, xã hiă cngă cóă th các ngành tp hp li thành mt nhóm liên
ngành.ăóălàănhnng b có trách nhim ch đo toàn dinăcácăcă quan,ă đnăv hành
chínhăNhàănc s nghip; thc hin chcănngăqunălỦăhànhăchínhăNhàănc trên các
lnhăvc c th do b ph trách. S lng, quy mô ca các b này có th tùy thuc vào
s phát trin kinh t - xã hi, tình hình chính tr sc tc.
3.Vai trò, thm quyn, nhim v ca b trng:
3.1.Trình Chính ph k hoch dài hn,ă5ănmăvàăhàngănmăcaăngành,ălnhăvc,
t chc và ch đo thc hin k hoch nghiên cu khoa hc trong phm vi c nc.
3.2.Chun b các d án Lut, Pháp lnh và các d án khác theo s phân công
ca Chính ph.
3.3. T chc và ch đo thc hin k hoch nghiên cu khoa hc, ng dng tin
b khoa hc công ngh.
Quytăđnh các tiêu chun, quy trình, quy phmăvàăcácăđnh mc kinh t - k
thut ca ngành thuc thm quyn.
3.4. Trình Chính ph vic ký kt, tham gia, phê duytă cácă điuă c quc t
thucăngành,ălnhăvc, t chc và ch đo thc hin k hoch hp tác quc t theo quy
đnh ca Chính ph.
3.5. T chc b máy qunălỦăngành,ălnhăvcătheoăquyăđnh ca Chính ph, trình
Chính ph quytăđnh phân cp nhim v qunălỦăNhàăncăchoăUBNDăđaăphngăv
ni dung qunălỦăngành,ălnhăvc công tác.
ănghăthătng bănhim,ăminănhim,ăcáchăchcăThătrngăvàăchcăvă
tngăđng,ăcnăcăvàoăchínhăsáchăchungăcaăNhàăncătăchcăthcăhinăcôngătácă
đàoătoătuynădng,ăsădngătinălng,ăkhenăthng,ăkălut,ănghăhuăvàăcácăchăđă
khácăđiăviăviênăchcăthucăphmăviăqunălỦăcaămình.
3.6. QunălỦăNhàănc các t chc s nghip, doanh nghipăNhàănc thuc
ngành,ălnhăvc boăđm quyn t ch trong hotăđng sn xut, kinh doanh caăcácăcă
s theoăquyăđnh ca pháp lut, boăđm s dng có hiu qu tài sn thuc s hu toàn
dânădoăngành,ălnhăvc mình ph trách.
3.7. QunălỦăNhàănc các t chc kinh t, s nghip ngoài quc doanh thuc
ngànhălnhăvc.
3.8. Qun lý và t chc thc hinăngânăsáchăđc phân b.
Tài liu ôn thi công chc v NNVN
16
Suătm bi phuong1290
3.9.ăTrìnhăbàyătrc Quc hi, yăbanăthng v Quc hi báo cáo ca B theo
yêu cu ca Quc hi, yăbanăthng v Quc hi; tr li cht vn caăđi biu Quc
hi.
3.10. T chc và ch đo vic chngăthamă nhng,ălưngă phíăvàă mi biu hin
quan liêu, hách dch, ca quynătrongăngành,ălnhăvc mình ph trách.
3.11. Thc hin các nhim v khác do th tng u nhim
Nhim v và quyn hn ca B trng ph trách mt s công tác do Chính ph
quyăđnh.
III.NHIMăV,ăQUYNăHNăCAăUBNDăTNH,ăHUYN:
1.UBND ậ CăquanăhƠnhăchínhăăđaăphng.
1.1.Vai trò ca UBND.
iu 123, 124 HP 1992 saăđiăvàăđiu 2 Lut T chcăHNDăvàăUBNDănmă
2003ăxácăđnh vai trò ca UBND các cpănhăsau:
- UBNDădoăHNDăbuăraălàăcăquanăchp hành caăHND,ăchu trách nhim
trcăHNDăcùngăcpăvàăcăquanăNhàănc cp trên.
- UBNDălàăcăquan hành chínhăNhàănc đaăphngăchu trách nhim chp
hành hin pháp, lutăvàăcácăquyăđnh caăcăquanăNhàănc cp trên thi hành thng nht
trên c nc và chu s lưnhăđo thng nht ca Chính ph làăcăquanăhànhăchínhăNhàă
nc cao nht.
- UBNDăqunălỦătoànădinăcôngătácăhànhăchínhăNhàăncăăđaăphngăgiaăhaiă
kăhpăcaăHNDăvàăbáoăcáoăcôngăvicătrcăHNDăcùngăcpăvàăUBNDăcpătrên.
1.2.Hotăđng ca UBND
-UBND làm vic theo ch đ tp th,ă trongă đóă mi thành viên UBND -chu
trách nhim cá nhân v phn công vicătrcăHNDăvàăUBNDăvàăcùngăvi các thành
viên khác chu trách nhim tp th v hotăđng caăUBNDătrc HDND cùng cp và
trcăcăquanăNhàănc cp trên.
-Ch tchăUBNDălàăngiăđngăđu,ălưnhăđo công vic ca UBND ch đo các
thành viên khác thc hin công vicăđc phân công và có mt s nhim v quyn hn
riêngăđc lut t chcăHNDăvàăUBNDănmă2003ăquyăđnh c th tng cp, tnh,
huyn, xã.
2.Nhim v và quyn hn ca UBND tnh:
2.1.Trong lnh vc kinh t:
-Xâyădngăquyăhochătngăthăphátătrinăkinhătăxưăhi,ăphátătrinăngành,ăphátă
trinăđôăthăvàănôngăthônătrongăphmăviăqunălỦ;ăxâyădngăkăhochădàiăhnăvàăhàngă
nmăvăphátătrinăkinhătă- xưăhiăcaătnhătrìnhăHNDăthôngăquaăđătrìnhăChínhăphă
phêăduyt;
-Thamăgiaăviăcácăb,ăngànhătrungăngătrongăvicăphânăvùngăkinhăt,ăxâyădngă
cácăchngătrình,ădăánăcaăb,ăngànhătrungăngătrênăđaăbànătnh;ătăchcăvàăkimătraă
vicăthcăhinăcácănhimăvăthucăchngătrình,ădăánăđcăgiao;
-LpădătoánăthuăngânăsáchăNhàăncătrênăđaăbàn;ălpăphngăánăphânăbădă
toánăngânăsáchăcaăcpămìnhătrìnhăHNDăcùngăcpăquytăđnh;ălpădătoánăđiuăchnhă
Tài liu ôn thi công chc v NNVN
17
Suătm bi phuong1290
ngânăsáchă đaă phng trongă trngă hpă cnă thit;ă quytă toánă ngână sáchă đaă phngă
trìnhăHNDăcùngăcpăxemăxétătheoăquyăđnhăcaăphápălut;
-Chăđo,ăkimătraăcăquanăthuăvàăcăquanăđcăNhàăncăgiaoănhimăvăthuă
ngânăsáchătiăđaăphngătheoăquyăđnhăcaăphápălut
-Xâyădngăđăánăthuăphí,ălăphíăcácăkhonăđóngăgópăcaănhânădânăvàămcăhuyă
đngăvnătrìnhăHNDăquytăđnh.
-Xâyădngăđăánăphânăcpăchiăđuătăxâyădngăcácăcôngătrìnhăktăcuăhătngă
kinhătă- xưăhiăcaăđaăphngătheoăquyăđnhăcaăphápălutăđătrìnhăHNDăquytăđnh;ă
tăchc,ăchăđoăthcăhinăđăánăsauăkhiăđcăHNDăthôngăqua.
-Lp qu d tr tàiăchínhătheoăquyăđnh ca pháp lutătrìnhăHNDăcùngăcp và
báoăcáoăcăquanătàiăchínhăcp trên;
-ThcăhinăquynăđiădinăchăsăhuăphnăvnăgópăcaăNhàănc tiădoanhă
nghipăvàăquynăđiădinăchăsăhuăvăđtăđaiătiăđaăphngătheoăquyăđnhăcaăphápă
lut
2.2.Trongălnhăvc nông nghip, lâm nghip,ăngănghip, thu liăvƠăđt
đai:
-Chăđoăvàăkimătraăvicăthcăhinăquyăhoch,ăkăhochăphátătrinănôngănghip,ă
lâmănghip,ăngănghip,ăthuăli,ăcácăchngătrìnhăkhuynănông,ăkhuynălâm,ăkhuynă
ng,ăphátătrinăsnăxutăvàăboăvăcâyătrng,ăvtănuôiătrênăđaăbànătnh.
-Chăđoăthcăhinăvàăkimătraăvicăsnăxut,ăsădngăgingăcâyătrng,ăvtănuôi,ă
thcănăgiaăsúc,ăthucăboăvăthcăvt,ăphânăbón,ăthucăthúăyăvàăcácăchăphmăsinhăhcă
phcăvănôngănghip.
-Lpăquyăhoch,ăkăhochăsădngăđtăđătrìnhăHNDăcùngăcp thôngăquaătrcă
khiă trìnhă Chínhă phă xétă duyt,ă xétă duytă quyă hoch,ă kă hochă să dngă đtă đaiă caă
UBNDăcpădiătrcătip,ăquytăđnhăvicăgiaoăđt,ăthuăhiăđt,ăchoăthuêăđt,ăgiiăquytă
cácătranhăchpăđtăđai,ăthanhătraăvicăqunălỦ,ăsădngăđtăvàăcácănhimăvăkhácătheoă
quyăđnhăcaăphápălut.
-Chăđoăthcăhinăvàăkimătraăvicătrngărng,ăboăvărngăđuăngun,ărngă
đcădng,ărngăphòngă hătheoăquyăhoch;ă tă chcă khaiă thácărngă theoăquyăđnhă caă
Chínhăph;ăchăđoăthcăhinăvàăkimătraăvicănuôiătrng,ăđánhăbt,ăchăbinăvàăboăvă
ngunăliăthuăsn.
-Chăđoăvàăkimătraăvicăkhaiăthác,ăboăvăngunătàiănguyênănc,ăxâyădngă
khaiăthácăboăvăcácăcôngătrìnhăthyăliăvaăvàănh;ăqunălỦ,ăboăvăhăthngăđêăđiu,ă
cácăcôngătrìnhăphòngăchngălălt,ăchăđoăvàăhuyăđngălcălngăchngăvàăkhcăphcă
huăquăthiênătai;ăbưoăltătrênăđaăbànătnh.
2.3.ăTrongălnhăvcăcôngănghip,ătiuăthăcôngănghip:
-Xây dng quy hoch, k hoch phát trin công nghip, tiu th công nghip
ca tnh; t chc qunălỦănhàăncăđi vi các doanh nghip công nghip, tiu th công
nghipătrênăđa bàn tnh theo thm quyn.
-Tăchcăthcăhinăcácăchngătrình,ădăánăphátătrinăcôngănghip,ăxâyădngăvàă
phátătrinăcácăkhuăcôngănghip;ăkhuăchăxut,ăkhuăkinhătătheoăquyăhochăđưăđcăphêă
duytăchăđo,ăkimătraăvicăxâyădngăvàăphátătrinăcácăcmăcôngănghip,ăthngămiă
dchăv,ăduălchăvàăcácăngànhănghăkhác,ălàngănghătruynăthngătrênăđaăbànătnh.ăPhátă
trinăcăsăchăbinănôngălâmăthyăsnăvàăcácăcăsăcôngănghipăkhác.
Tài liu ôn thi công chc v NNVN
18
Suătm bi phuong1290
-Tă chcă vică thcă hină boă vă tàiă nguyênă khoángă snă chaă khaiă thácă ă đaă
phng,ătăchcăvàăkimătraăvicăkhaiăthácătnăthuăăđaăphng.
2.4.Trong lnh vc giao thông vn ti:
-Chăđo,ăkimătraăvicăxâyădngăvàăthcăhinăquyăhoch,ăkăhochăphátătrină
mngăliăgiaoăthôngăcaătnhăphùăhpăviătngăsăđăphátătrinăvàăquyăhochăchngă
trìnhăgiaoăthôngăvnătiăcaătrungăng.
-T chc qunălỦăcôngătrìnhăgiaoăthôngăđôăth,ăđng b vàăđng thu niăđa
đaăphngătheoăquyăhoch ca pháp lut.
-Tăchcăthcăhinăvicăkimătra,ăgiámăđnhăkăthutăanătoànăcácăloiăphngă
tiênă că giiăđngă b,ă đngăthuă niă đa,ă kimătraă cpăgiyăphépă luă hànhăxe,ă cácă
phngătinăgiaoăthôngăđngăthuăniăđaăvàăgiyăphépăláiăxeătheoăquyăđnhăcaăphápă
lut
-Tăchc,ăchăđoăcôngătácăthanhătra,ăboăvăcôngătrìnhăgiaoăthôngăvàăboăđmă
anătoànăgiaoăthôngătrênăđaăbànătnh.
2.5.Trong lnh vc xây dng qun lý và phát trin đô th:
-Tăchcăvică lpă trìnhă duyt,ăxétăduytătheoă thmăquynă cácăquyăhochă xâyă
dngăvùng,ăxâyădngăđôăthătrênăđaăbànătnh,ăqunălỦăkinătrúc,ăxâyădng,ăđtăxâyădngă
theoăquyăhochăđưăđcăduyt,ăphêăduytăkăhoch,ădăánăđuătăcácăcôngătrìnhăxâyă
dngăthucăthmăquyn,ăqunălỦăcôngătácăxâyădngăvàăcpăphépăxâyădngătrênăđaăbànă
tnh.
-QunălỦăđuăt,ăkhaiăthác,ăs dng các công trình k thut h tngăđôăth, khu
đôăth,ăđimădânăcănôngăthôn;ăqun lý vic thc hin các chính sách v nhà ,ăđt ;
qun lý qu nhà thuc s huăNhàănc do Chính ph giao.
-Xâyădngăquyăhoch,ăkăhochăphátătrinăvtăliuăxâyădng;ăqunălỦ vicăkhaiă
thácăvàăsnăxut,ăkinhădoanhăvtăliuăxâyădngătrênăđaăbànătnhătheoăthmăquyn.
2.6.Trong lnh vc thng mi, dch v và du lch:
-Lpăquyăhoch,ă kăhochă phátă trină mngăliăthngă mi,ădchă văduă lch,ă
hngădnăspăxpămngăliăthngămi,ădchăvăduălchătrênăđaăbàn;ăthamăgiaăhpătácă
qucătăvăthngămi,ădchăvătheoăquyăđnhăcaăphápălut.
-Cp, thu hi giy phép kinh doanh du lch, khu du lch,ăđim du lch, khách
sn, l hành niăđa ca tnhătheoăquyăđnh ca pháp lut.
-T chc qun lý xut khu, nhp khuătheoăquyăđnh ca pháp lut; ch đo
công tác qun lý th trng.
-Quyăđnhăcácănguyênătcăvăanătoànăvàăvăsinhătrongăhotăđng thngămiă
dchăvăduălch.
-T chc thanh tra, kim tra vic chpăhànhăquyăđnh ca pháp lut v hotăđng
thngămi, dch v và du lch.
2.7. Trong lnh vc giáo dc và đào to:
-QunălỦăNhàăncăđiăviăcácăloiăhìnhătrng,ălpăđcăgiaoătrênăđaăbànătnh,ă
trcătipăqunălỦăcácătrngăcaoăđngăsăphm,ătrngătrungăhcăchuyênănghip,ătrngă
Tài liu ôn thi công chc v NNVN
19
Suătm bi phuong1290
trungăhcăphăthông,ătrngăbătúcăvnăhoá,ăđàoătoăbiădngăđiăngăgiáoăviên trong
tnhătătrìnhăđăcaoăđngăsăphmătrăxung,ăchoăphépăthànhălpăcácătrngăngoàiăcôngă
lpătheoăquyăđnhăcaăphápălut.
-QunălỦăvàăkimătraăvicăthcăhinăvătiêuăchunăgiáoăviên,ăquyăchăthiăcăvàă
vicăcpăvnăbngătheoăquyăđnhăcaăphápălut.
-Thcăhinăthanhătra,ăkimătraăcôngătácăgiáoădc,ăđàoătoătrênăđaăbànătnhătheoă
quyăđnhăcaăphápălut.
2.8.Trong lnh vc vn hoá, thông tin, th dc th thao:
-QunălỦăNhàăncăđi vi các hotăđng vnăhoáăthôngătinăqung cáo, báo chí,
xut bn, th dc th thaoătheoăquyăđnh ca pháp lut, t chc và qunălỦăcácăđnăv s
nghip v vnăhoá,ăthôngătin,ăth dc th thao, phát thanh truyn hình ca tnh.
-Tăchcăhocăđcăyăquynătăchcăcácăcucătrinălưm,ăhiăch,ăsinhăhotăvnă
hoá,ăthădcăthăthaoăqucăgia,ăqucătătrênăđaăbànătnh.
-Chăđoăvàătăchcăthcăhinăcôngătácăboăvătrùngătu,ăboătnăcácădiătíchălchă
să- vnăhóa,ănghăthutătheoăthmăquyn;ăhngădnăxâyădngănpăsngăvnăminh,ăgiaă
đìnhăvnăhoá.
-Kimătra,ăngnăchnăvică kinhădoanh,ăluăhànhă sáchăbáo,ăvnăhoáăphmă đôiă
try,ăphnăđng.
2.9.Trong lnh vc y t và xã hi:
-Qun lý hotăđng caăcácăđnăv y t thuc tnh và cp giy phép hành ngh y,
dc.
-Ch đo và kim tra vic t chc thc hin bin pháp bo v sc kho nhân
dân, bo v ,ăchmăsócăngi già tàn tt, tr m côiăkhôngăniănngăta, bo v,ăchmă
sóc bà m tr em thc hin chính sách dân s và k hochăhóaăgiaăđình.
-Ch đo và kim tra vic thc hină chínhă sáchăuăđưi,ă chmăsócăvàă giúpăđ
thngăbinh,ăbnhăbinh,ăgiaăđìnhălităs,ănhngăngiăvàăgiaăđìnhăcóăcôngăviănc.
-Thcăhinăkăhoch,ăbinăphápăvăsădngălaoăđngăvàăgiiăquytăcácăquanăhă
laoăđng;ăgiiăquytăvicălàm,ăđiuăđngădânăcătrongăphmăviătnh.
-Thcăhinăchínhăsáchăboăhălaoăđngăboăhimăxưăhi,ăcuătrăxưăhi,ăxoáăđói,ă
gimănghèo,ăciăthinăđiăsngănhânădân;ăhngădnăthcăhinăcông tácătăthin,ănhână
đo,ăphòngăchngăcácătănnăxưăhiăvàădchăbnhăăđaăphng.
2.10.Trong lnh vc khoa hc,công ngh tài nguyên môi trng:
-Chăđoăvàăkimătraăvicăthcăhinăcácănhimăv,ăkăhochăcăthăphátătrină
khoaăhcăcôngănghăvàăboăvămôtătrng;ăthcăhinăcácăbinăphápăkhuynăkhíchăvică
nghiênăcu,ăphátăhuyăsángăkin,ăciătinăkăthut,ăngădngăcácătinăbăkhoaăhcăvàă
côngănghăphcăvăsnăxutăvàăđiăsng;
-Ch đo và kim tra vic thc hin các bin pháp qun lý và s dngăđtăđai,ă
rng núi, sông h, ngunănc,ătàiănguyênătrongălòngăđt, ngun li vùng bin tiăđa
phngătheoăquyăđnh ca pháp lut.
-QunălỦăcácăchngătrình,ăđ tài nghiên cu khoa hc cp tnh hocăđc cp
trên giao, qun lý hotăđng chuyn giao công ngh,ăthamăgiaăgiámăđnhăNhàănc v
công ngh đi vi các d ánăđuătăquanătrng đaăphng.
Tài liu ôn thi công chc v NNVN
20
Suătm bi phuong1290
-Chăđo,ătăchcăthcăhinăvàăkimătraăvicăboăv,ăciăthinămôiătrng;ăphòngă
chngăkhcăphcăhuăquăthiênătai,ăbưoălt,ăsuyăthoáiămôiătrng,ăôănhimămôiătrngă
vàăxácăđnhătráchănhimăphiăxălỦăvămôiătrngăđiăviătăchc,ăcáănhânătheoăquyă
đnhăcaăphápălut.
-Ch đo, thanh tra, kim tra vic thc hinăcácăquyăđnh ca pháp lut v tiêu
chunăđoă lng và chtă lng sn phm; an toàn và kim soát bc x, s hu công
nghip, vic chp hành chính sách, pháp lut v khoa hc, công ngh và bo v môi
trng đaăphng;ăngnăchn vic sn xut,ăluăhànhăhàngăgi và bo v li ích ca
ngi tiêu dùng.
2.11.Trong lnh vc quc phòng an ninh và trt t an toàn vn hoá:
-Boăđm an ninh chính tr, trt t an toàn xã hi, xây dng lcălng công an
nhân dân, ch đo côngă tácă đu tranh phòng nga và chng ti phm, chng tham
nhng,ă chng bun lu và gian lnă thngă mi, bo v bí mtă nhàă nc, xây dng
phong trào qun chúng bo v an ninh, trt t an toàn xã hi; qun lý và kim tra vic
vn chuyn, s dngăvăkhí,ăcht n, cht d cháy, chtăđc, cht phóng x, qun lý các
ngh kinhădoanhăđc bitătheoăquyăđnh ca pháp lut.
-Ch đo, kim tra vic thc hinăcácăquyăđnh ca pháp lut v qun lý h
khu; qun lý vicăcătrú,ăđiăli caăngiănc ngoài đaăphng.
-Thc hin các bin pháp xây dng lcălngăvătrangăvàăquc phòng toàn dân;
ch đo công tác giáo dc qucă phòngătoànă dânătrongă nhână dână vàă trng hc đa
phng;ăt chc ch đo thc hin k hoch xây dng tnh thành khu vc phòng th
vng chc; ch đo vic xây dng và hotăđng tác chin ca b điăđaăphng,ădână
quân t v, ch đo và kim tra t chc thc hin Lutănghaăv quân s; xây dng lc
lngădăb đngăviênăvàăhuyăđng lcălng khi cn thit,ăđápăng yêu cu caăđa
phngăvàăc nc trong mi tính hung.
-Ch đo, t chc thc hin nhim v hu cn ti ch, chính sách huăphngă
quânăđiăvàăchínhăsáchăđi vi lcălngăvătrangănhânădână đaăphng,ăthc hin
vic kt hp quc phòng, an ninh vi kinh t, kinh t vi quc phòng, an ninh, t chc
qun lý, bo v công trình quc phòng và khu quân s trênăđa bàn tnh.
2.12.Trong lnh vc chính sách dân tc và chính sách tôn giáo:
-Tăchcăchăđoăkimătraăvicăthcăhinăphápălutăvàăchínhăsáchădânătcătăchcă
chăđoăthcăhinăbinăphápăboăđmăcácăđiuăkinăciăthinăđiăsngăvtăchtăvàătinhă
thn,ănângăcaoădânătríăcaăđngăbàoăcácădânătcăthiuăs,ăvùngăsâu,ăvùngăxaăvàăcóăkhóă
khnăđcăbit.
-Boăđm thc hin quynăbìnhăđng gia các dân tc, gi gìnătngăcngăđoànă
ktăvàătngătr giúpăđ ln nhau gia các dân tc đaăphng.
-Xây dng và t chc thc hinăcácăchngătrình,ăd án ca tnhăđi vi các
vùngăđng bào dân tc thiu s,ăvùngăsâu,ăvùngăxaăvàăvùngăkhóăkhnăđc bit.
-Xemăxétăvàăgiiăquytăvicăđănghăsaăchaăcácăcôngătrìnhăthăt,ătínăngngă
tônăgiáoăcaănhânădânăăđaăphngătheoăquyăđnhăcaăphápălut;ăxălỦăhànhăviăviăphmă
tădoătínhăngng,ătônăgiáoăhocăliădngătínăngng,ătônăgiáoăđălàmătráiăphápălutăvàă
chínhăsáchăcaăNhàăncătheoăquyăđnhăcaăphápălut.
2.13.Trong lnh vc thi hành pháp lut:
Tài liu ôn thi công chc v NNVN
21
Suătm bi phuong1290
-Tăchcă chă đoă vàă kimă traăvică thiăhànhă hinăpháp,ălut,ă cácăvnă bnăquyă
phmăphápălutăcaăcăquanăNhàăncăcpătrênăvàănghăquytăcaăHNDăcùngăcp;ătă
chcăthcăhinăcôngătácătuyênătruyn,ăgiáoădcăăđaăphng.
-Chăđoăthcăhinăcácăbinăphápăboăvătàiăsnăcaăcăquan,ătăchcăboăvătínhă
mng,ătădo,ădanhădănhânăphm,ătàiăsn,ăcácăquynăvàăliăíchăhpăphápăkhácăca công
dân.
-TăchcăchăđoăcôngătácăthanhătraăNhàănc,ătăchcătipădân,ăgiiăquytăkhiuă
ni,ătăcáoăvàăkinănghăcaăcôngădânătheoăquyăđnhăcaăphápălut.
-Tăchc,ăchăđoăcôngătácăthiăhànhăánăăđaăphngătheoăquyăđnhăcaăphápă
lut.
-Tăchc,ăchăđoăvicăqunălỦăhătch;ăthcăhinăcôngătácăcôngăchng,ăgiámă
đnhătăpháp,ăqunălỦătăchcălutăsăvàătăvnăphápălutătheoăquyăđnhăcaăphápălut.
-T chcăđngăkỦ,ăqun lý h tch có yu t nc ngoài.
2.14.Trong vic xây dng chính quyn và qun lý đa gii hành chính:
-Tăchc,ăchăđoăthcăhinăcôngătácăbuăcăđiăbiuăqucăhi,ăđiăbiuăHNDă
theoăquyăđnhăcaăphápălut.
-Xâyădngăđăánă thànhă lpăcácăcă quană chuyênămônă thucă Uăbanănhânădână
theoăh'ngădnăcaăChínhăphătrìnhăhiăđngănhânădânăquytăđnh.
-Quyăđnhătăchcăbămáyăvàănhiuăv,ăquynăhnăcăthăcaăcăquanăchuyênă
mônăthucăyăbanănhânădânăcpămình.
-Quytăđnhăthànhălpăcác đnăvăsănghip,ădchăvăcôngătrênăcăsăquyăhochă
vàăhngădnăcaăcăquanănhàăncăcóăthmăquyn;ăthcăhinăqunălỦănhàăncăđiăviă
căquan,ătăchc,ăđnăvăcaătrungăngăđóngătrênăđaăbànătnh.
-Choăphépăthànhălp,ăgiiăthăcăphnăhóaăcácădoanhănghipănhàănc,ăcpăthuă
hiăgipăphépăthànhălpădoanhănghip,ăcôngătyăchoăphépăcácătăchcăkinhătătrongăncă
đtăvnăphòngăđiădin,ăchiănhánhăhotăđngătrênăđiăbànătnhătheoăquyăđnhăcaăphápă
lut.
-Choăphépălpăhi;ăqunălỦ,ăhngădnăvàăkimătraăvicăthànhălpăvàăhotăđngă
caăhiătheoăquyăđnhăcaăphápălut.
-Quytăđnhăphânăbăchiătiêuăbiênăchăhànhăchính,ăsănghipăđiăviù cácăđnăvă
trcăthucăvàăyăbanănhânădânăcpăhuyn;ăchăđo,ăkimătraăvicăthcăhinăcăchătă
ch,ătăchuătráchănhimăvănhimăv,ătàiăchínhăvàătăchcăđiăviăcácăđnăvăsănghipă
theoăphânăcpăcaăchínhăph.
-Tăchcăđàoătoăvàăđàoătoăliăđi ngăcánăb.ăCôngăchcăNhàăncăvàăcánăb,ă
côngăchcăcpăxư,ăbiădngăkinăthcăqunălỦăNhàăncăchoăđiăbiuăhiăđngănhână
dânăcpăhuynăvàăcpăxưătheoăhngădnăcaăchínhăph.
-Xâyădngăđăánăthànhălpămi,ănhpăchia,ăđiuăchnhăđaăgiiăhànhăchínhătrìnhă
hiăđngănhânădânăcùngăcpăthôngăquaăđătrìnhăcpăcóăthmăquynăxemăxét,ăquytăđnh.
-ChăđoăvàăkimătraăvicăqunălỦăhăs,ămc,ăchăgiiăvàăbnăđăđaăgităhànhă
chínhăcaătnhăvàăcácăđnăvăhànhăchínhătrongătnh.
-Xây dngă phngă ánăđtă tên,ă điă tênăđng, ph, qungă trng, công trình
công cng trong tnh trình hiăđng nhân dân xem xét, quytăđnh.
Tài liu ôn thi công chc v NNVN
22
Suătm bi phuong1290
3. Nhim v, quyn hn ca UBND huyn:
3.1.Trong lnh vc kinh t:
-Xây dng k hoch phát trin kinh t- xã hiăhàngănmătrìnhăHND cùng cp
thôngăquaăđ trình y ban nhân dân cp tnh phê duyt; t chc và kim tra vic thc
hin k hochăđó.
-Lpăd toánăthuăngânăsáchănhàăncătrênăđaăbàn;ădătoánăthu,ăchiăngânăsáchă
đaăphng,ăphngăánăphânăbăd toánăngânăsáchăcpămình;ăquytătoánăngânăsáchăđaă
phng;ălpăđiuăchnhăngânăsáchăđaăphngătrongătrngăhpăcnăthitătrìnhăhiăđngă
nhânădânăcùngăquytăđnhăvàăbáoăcáoăyăbanănhânădân,ăcăquanătàiăchínhăcpătrênătrcă
tip.
-T chc thc hinăngânăsáchăđaăphng;ăhng dn, kim tra y ban nhân dân
xã, th trn xây dng và thc hin ngân sách và kim tra ngh quyt caăHNDătheoă
quyăđnh ca pháp lut.
3.2.Trong lnh vc nông nghip, lâm nghip, ng nghip, thu li và đt đai:
-Xây dng, trình hiă đng nhân dân cùng cpă thôngă quaă cácă chngă trìnhă
khuyn khích phát trin nông nghip, lâm nghip,ăngănghip đaăphngăvàăt chc
thc hinăcácăchngătrìnhăđó.
-Ch đo y ban nhân dân xã thc hin các bin pháp chuyn dchăcăcu kinh
tâ phát trin nông nghip, bo v rng, trng rng và khai thác lâm sn, phát trin
ngành, ngh đánhăbt, nuôi trng và ch bin thy sn.
-Thc hinăgiaoăđt,ăchoăthuêăđt, thu hiăđtăđi vi cá nhân và h giaăđình,ă
gii quyt các tranh chpăđtăđaiăca y ban nhân dân xã, th trn.
-Xây dng quy hoch thy li; t chc bo v đêăđiu, các công trình thy nông
trênăđa bàn theoăquyăđnh ca pháp lut.
3.3.Trong lnh vc công nghip, tiu th công nghip, y ban nhân dân
huyn thc hin nhng nhim v quyn hn sau đây:
-Tham gia vi U ban nhân dân tnh trong vic xây dng quy hoch, k hoch
phát trin công nghip, tiu th công nghipătrênăđa bàn huyn.
-Xâyădngăvàăphátătrinăcácăcăsăcôngăngh,ătiuăthăcôngănghip,ădchăvăă
cácăxư,ăthătrn.
-Tăchcăthcăhinăxâyădngăvàăphátătrinăcácălàngănghătruynăthng,ăsnăxută
snăphmăcóăgiáătrătiêuădùngăvàăxutăkhu;ăphátătrinăcăsăchăbinănông,ălâm,ăthyăsnă
vàăcácăcăsăcôngănghipăkhácătheoăsăchăđoăcaăyăbanănhânădânătnh.
3.4.Trong lnh vc xây dng, giao thông vn ti, y ban nhân dân huyn
thc hin nhng nhim v, quyn hn sau đây:
-T chc lp, trình duyt hoc xét duyt theo thm quyn quy hoch xây dng
th trn,ăđimădânăcănôngăthônătrênăđa bàn huyn; qun lý vic thc hin quy hoch
xây dngăđưăđc duyt.
-QunălỦ,ăkhaiăthác,ăsădngăcácăcôngătrìnhăgiaoăthôngăvàăktăcuăhătngăcăsă
theoăsăphânăcp.
-Qun lý vic xây dng, cp giy phép xây dng và kim tra vic thc hin
pháp lut v xây dng; t chc thc hin các chính sách v nhà ; qunălỦăđt và qu
nhà s huănhàăncătrênăđa bàn.
Tài liu ôn thi công chc v NNVN
23
Suătm bi phuong1290
-QunălỦăvicăkhaiăthác,ăsnăxut,ăkinhădoanhăvtăliuăxâyădngătheoăphânăcpă
yăbanănhânădânătnh.
3.5.Trong lnh vc thng mi, dch v và du lch, y ban nhân dân huyn
thc hin nhng nhim v, quyn hn sau đây :
-Xây dng, phát trin mngăliăthngămi, dch v, du lch và kim tra vic
chpăhànhăquyăđnh ca Nhàănc v hotăđngăthngămi, dch v và du lchătrênăđa
bàn huyn.
-Kim tra vic thc hin các quy tc v an toàn và v sinh trong hotă đng
thngămi, dch v, du lchătrênăđa bàn.
-Kim tra vic chpăhànhăquyăđnh caăNhàănc v hotăđngăthngămi, dch
v, du lchătrênăđa bàn.
3.6.Trong lnh vc giáo dc, y t, xã hi, vn hoá, thông tin và th dc th
thao y ban nhân dân huyn thc hin nhng nhim v, quyn hn sau đây:
-Xây dng các chngătrình,ăđ án phát trinăvnăhóa,ăgiáoădc, thông tin, th
dc, th thao, y t,ăphátăthanhătrênăđa bàn huyn và t chc thc hinăsauăkhiăđc cp
có thm quyn phê duyt.
-T chc và kim tra vic thc hinăcácăquyăđnh ca pháp lut v ph cp giáo
dc, qunălỦăcácătrng tiu hc, trung hcăcăs,ătrng dy ngh; t chcăcácătrng
mm non; thc hin ch trngăxưăhi hóa giáo dcătrênăđa bàn; ch đo vic xóa mù
ch và thc hinăcácăquyăđnh v tiêu chun giáo viên, quy ch thi c.
-Qun lý các công trình công cngăđc phân cp;ăhng dn các phong trào v
vnăhóa,ăhotăđng caăcácătrungătâmăvnăhóaăậ thông tin, th dc th thao; bo v và
phát huy giá tr các di tích lch s ậ vnăhoáăvàădanhălamăthng cnhădoăđaăphngă
qun lý.
-Thcăhinăkăhochăphátătrinăsănghipăyăt; qunălỦăcácătrungătâmăyăt;ătrmă
yăt;ăchăđoăvàăkimătraăvicăboăvăscăkheănhnădân;ăphòngăchngădchăbnh;ăboăvă
vàăchmăsócăngiăgià,ăngiătànătt,ătrămăcôiăkhôngăniănngăta;ăboăv,ăchmăsócă
bàăm,ătrăem;ăthcăhinăchínhăsáchădânăsăvàăkăhochăhóaăgiaăđình.
-Kimătraăvicăchpăhànhăphápălutătrongăhotăđngăcaăcácăcăsăhànhănghăy,ă
dcătănhân,ăcăsăin, phátăhànhăxutăbnăphm.
-T chc, ch đo vic dy ngh, gii quyt vică làmăchoăngiă laoă đng; t
chc thc hinăphongătràoăxóaăđói,ăgimănghèo,ăhng dn hotăđng t thin, nhân
đo.
3.7.Trong lnh vc khoa hc, công ngh, tài nguyên và môi trng, Uûy ban
nhân dân huyn thc hin nhng nhim v, quyn hn sau đây:
-Thc hin các bin pháp ng dng tin b khoa hc, công ngh phc v sn
xutăvàăđi sng nhân dân đaăphng.
-Tăchcăthcăhinăboăvămôiătrng;ăphòng,ăchng,ăkhcăphcăhuăquăthiênă
tai,ăbưoălt.
-Tăchcăthcăhinăcácăquyăđnhăcaălutăvătiêuăchunăđoălngăvàăchtălngă
snăphm;ăkimătraăchtălngăsnăphmăvàăhàngăhóaătrênăđaăbànăhuyn;ăngnăchnă
vicăsnăxutăvàăluăhànhăhàngăgi,ăhàngăkémăchtălngătiăđaăphng.
Tài liu ôn thi công chc v NNVN
24
Suătm bi phuong1290
3.8. Trong lnh vc quc phòng, an ninh và trt t ,an toàn xã hi, y ban
nhân dân thc hin nhng nhim v, quyn hn sau đây:
-Tăchcăphongătràoăqunăchúngăthamăgiaăxâyădngălcălngăvătrangăvàăqucă
phòngătoànădân;ăthcăhinăkăhochăxâyădngăkhuăvcăphòngăthăhuyn;ăqunălỦălcă
lngădăbăđngăviên;ăchăđoăvicăxâyădngălcălngădânăquânătăv,ăcôngătácăhună
luynădânăquânătăv.
-TăchcăđngăkỦ,ăkhámătuynănghaăvăquânăs;ăquytăđnhăvicănhpăng,ăgiaoă
quân,ăvicăhoưn,ăminăthiăhànhănghaăvăquânăsăvàăxălỦăcácătrngăhpăviăphmătheoă
quyăđnhăcaăphápălut.
-T chc thc hin nhim v gi gìn an ninh, trt t, an toàn xã hi, xây dng
lcălng công an nhân dân huyn vng mnh, bo v bí mtănhàănc; thc hin các
bin pháp phòng nga, chng ti phm, các t nn xã hi và các hành vi vi phm pháp
lut khác đaăphng.
-Ch đo và kim tra vic thc hinăcácăquyăđnh ca pháp lut v qun lý h
khu, qun lý vicăcătrú,ăđiăli caăngiănc ngoài đaăphng.
-Tuyên truyn giáo dc vnăđng nhân dân tham gia phong trào bo v an ninh,
trt t, an toàn xã hi.
3.9.Trong vic thc hin chính sách dân tc và chính sách tôn giáo, y ban
nhân dân huyn có nhng nhim vu, quyn hn sau đây :
-Tuyên truyn, giáo dc, ph bin chính sách, pháp lut v dân tc và tôn giáo.
-T chc thc hin các nhim v đc giao v cácăchngătrình,ăk hoch, d án
phát trin kinh t ậ xã hi ca tnhăđi viăvùngăđng bào dân tc thiu s, vùng sâu,
vùngăxa,ăvùngăcóăkhóăkhnăđt bit.
-Ch đo và kim tra vic thc hin chính sách dân tc, chính sách tôn giáo;
quyn t doătínăngng, tôn giáo, theo hoc không theo mt tôn giáo nào ca công dân
đaăphng.
-Quytăđnh binăphápăngnăchn hành vi xâm phm t doătínăngng, tôn giáo
hoc li dngătínăngng,ătônăgiáoăđ làm trái nhngăquyăđnh ca pháp lut và chính
sách caănhàăncătheoăquyăđnh ca pháp lut.
3.10.Trong vic thi hành pháp lut, y ban nhân dân huyn thc hin nhng
nhim vu, quyn hn sau đây :
-Ch đo, t chc công tác tuyên truyn, giáo dc pháp lut, kim tra vic chp
hành hin pháp, lut,ăcácăvnăbn quy phm pháp lut caăcăquanănhàănc cp trên và
ngh quyt ca hiăđng nhân dân cùng cp;
-T chc thc hin và ch đo y ban nhân dân xã, th trn thc hin các bin
pháp bo v tài sn caănhàănc, t chc chính tr ậ xã hi, t chc kinh t bo v tính
mng, t do, danh d, nhân phm, tài sn, các quyn và li ích hp pháp khác nhau ca
công dân.
-Ch đo vic thc hin công tác h tchătrênăđa bàn.
-T chc, ch đo thc hinăcôngătácăthiăhànhăánătheoăquyăđnh ca pháp lut.
-Tăchc,ăchăđoăvicăthcăhinăcôngătácăkimătra,ăthanhătraănhàănc,ătăchcă
tipădân,ăgiiăquytăkpăthiăkhiuăni,ătăcáoăvàăkinănghăcaăcôngădânăhngădn,ăchă
đoăcôngătácăhòaăgiiăăxư,ăthătrn.
Tài liu ôn thi công chc v NNVN
25
Suătm bi phuong1290
3.11.Trong vic xây dng chính quyn và qun lý đa gii hành chính Uûy
ban nhân dân huyn thc hin nhng nhim v, quyn hn sau đây:
-T chc thc hin vic bu c đi biu quc hi,ăđi biu hiăđng nhân dân
theoăquyăđnh ca pháp lut.
-Quyăđnh t chc b máy và nhim v, quyn hn c th caăcăquanăchuyênă
môn thuc y ban nhân dân cpămìnhătheoăhng ca ûy ban nhân dân cp trên.
-Qun lý công tác t chcù,ăbiênăch,ălaoăđng, tinălngătheoăphânăcp ca y
ban nhân dân cp trên.
-Qun lý h s,ămc, ch gii, bnăđ đa gii hành chính ca huyn.
-Xây dngăđ án thành lp mi, nhp,ăchia,ăđiu chnhăđa gii hành chính đi
phngătrìnhăhiăđng nhân dân cùng cpăthôngăquaăđ trình cp trên xem xét, quyt
đnh.
3.12.UBND th xụ, thành ph thuc tnh thc hin nhng nhim v, quyn
hn quy đnh ti các điu 97, 98, 99, 100, 101, 102, 103, 104, 105, 106, 107 ca Lut
này và thc hin các nhim v, quyn hn sau đây :
-Xây dng quy hoch phát trină đôă th ca th xã, thành ph thuc tnh trình
HNDăcùngăcpăthôngăquaăđ trình cp trên phê duyt.
-Thc hin các ngh quyt caăHNDăv quy hoch tng th xây dng và phát
trinăđôăth ca th xã, thành ph thuc tnhătrênăcăs quy hoch chung, k hoch xây
dng kt cu h tng k thutăđôăth, bin pháp boăđm trt t công công, giao thông,
phòng chng cháy, n bo v miătrng và cnhăquanăđôăth; bin pháp qunălỦădânăcă
đôăth.
-Thc hin qun lý và kim tra vic s dng qu nhà thuc s huăNhàănc
trênăđa bàn theo s phân cp ca Chính ph; t chc thc hin các quytăđnh x lý vi
phm trong xây dng, ln chimăđtăđaiătheoăquyăđnh ca pháp lut.
-Qun lý, kimătraăđi vi vic s dng các công trìng công cngăđc giao trên
đa bàn; vic xây dngătrng ph thông quc lp các cp; vic xây dng và s dng
các công trình công cng,ăđin chiu sáng, cpăthoátănc, giao thông ni th, ni thành,
an toàn giao thông, v sinhăđôăth đaăphng.
-QunălỦăcácăcăs vnăhoáăậ thông tin, th dc th thao ca th xã, thành ph
thuc tnh; bo v và phát huy giá tr ca các di tích lch s ậ vnăhoáăvàădanhălamăthng
cnh do th xã, thành ph thuc tnh qun lý.
CHUYểNăă3
VNăBN QUNăLụăNHĨăNC
VÀ K THUT SON THOăVNăBN
A-VNăBN QUNăLụăNHÀăNC:
I-Nhng vnăđ chung:
1.Khái nim: