Báo cáo khoa học: "ứng dụng công nghệ thông tin vào đổi mới ph-ơng pháp giảng dạy tiếng pháp chuyên ngành" pptx

ứng dụng công nghệ thông tin vo đổi mới
phơng pháp giảng dạy tiếng pháp chuyên ngnh

ThS. nguyễn thị cúc
Bộ môn Nga Pháp
Khoa Khoa học cơ bản
Trờng Đại học GTVT

Tóm tắt: Những năm gần đây, ở Việt Nam, tiếng Pháp chuyên ngnh nói riêng cũng nh
các ngoại ngữ chuyên ngnh khác nói chung đợc đa vo giảng dạy tại hầu hết các lớp ở bậc
đại học. Do ngoại ngữ chuyên ngnh còn l một khái niệm mới nên ngời ta hay đề cập nhiều
tới mục tiêu đo tạo, chơng trình đo tạo, nội dung ngôn ngữ, đối tợng đợc đo tạo hơn l
đến phơng pháp giảng dạy phù hợp, đặc biệt l đổi mới phơng pháp giảng dạy ngoại ngữ
chuyên ngnh.
Bên cạnh đó, cùng với sự phát triển của công nghệ thông tin, thiết nghĩ một bi giảng kỹ
thuật số sẽ hon ton phù hợp với xu thế phát triển của thời đại nói chung v sự phát triển tất
yếu của ngnh giáo dục nói riêng. Chính vì vậy, trong bi viết ny, tôi sẽ đề cập đến vấn đề
ứng dụng công nghệ thông tin, m cụ thể l phần mềm Powerpoint trong giảng dạy tiếng Pháp
chuyên ngnh.
Summary: In recent years, FSP has been taught in almost all universities and colleges
along with General French. Because FSP is still a new concept so it is preferable to mention
training goals, training courses, training programmes and the subjects of training rather than
appropriate training methods, especially for FSP. Besides, the fast development of information
technology (IT) gives us the idea of teaching based on IT which is in accordance with the time
in general and the development trend of education in Particular. Thus, in this report, I will
mention of training methods of FSP by applying IT and using MS Powerpoint software.

CB
A

i. tiếng pháp chuyên ngnh

Cụm từ Tiếng Pháp chuyên ngành đợc
dịch từ tiếng Pháp Franỗais sur Objectifs
Spộcifiques và tiếng Anh English for Special
Purpose. Còn theo Loudière, một nhà ngôn
ngữ ngời Pháp, tiếng Pháp chuyên ngành
đợc dùng để chỉ một tình huống giảng dạy
tiếng Pháp đặc biệt, có nghĩa là nó đợc dạy
trọng một khoảng thời gian nhất định, nhằm
đáp ứng một hay nhiều nhu cầu chuyên
ngành của một đối tợng chuyên ngành. Xuất
phát từ nhu cầu đặc biệt này, Cơ quan Đại
học Pháp ngữ (AUF) đã chính thức đa vào
chơng trình giảng dạy tại các trờng đại học
thành viên những học phần tiếng Pháp
chuyên ngành nhằm giúp sinh viên có thể bảo
vệ tốt đồ án tốt nghiệp bằng tiếng Pháp trớc

Hội đồng quốc tế vào năm cuối.
Về phía nhà trờng, cũng để giúp sinh viên
Lớp Đờng bộ có kỹ năng đọc hiểu và dịch
các tài liệu chuyên ngành bằng tiếng Pháp,
tham khảo các tài liệu kỹ thuật phục vụ cho
chuyên môn của mình, các em cũng đợc học
tiếng Pháp chuyên ngành ở học phần F3.
ii. tình hình dạy v học tiếng pháp
chuyên ngnh tại trờng đại học
giao thông vận tải
2.1. Lớp Cầu đờng Pháp
Nhằm đáp ứng nhu cầu về ngôn ngữ và
nghề nghiệp của sinh viên, từ năm

2002 - 2003, cuốn Tiếng Pháp chuyên ngành
- các lĩnh vực chung (Introduction au FOS -
tronc commun) bao gồm bẩy bài về các chủ
điểm chung nh môi trờng, kinh tế, chính trị,
pháp luật, tin học, hóa thực phẩm, xây dựng
đã đợc đa vào giảng dạy chính thức tại các
trờng đại học thuộc Cơ quan đại học Pháp
ngữ. Học phần gồm 30 giờ này giúp sinh viên
có một cái nhìn tổng quan về tất cả các lĩnh
vực chuyên ngành. Sau học phần này, sinh
viên sẽ đợc học vào chuyên ngành cụ thể
của mình, chẳng hạn nh Sinh viên Đại học
Giao thông vận tải, Đại học xây dựng, Đại học
bách khoa thành phố Hồ Chí Minh sẽ học
chuyên ngành xây dựng công trình. Một điều
đáng chú ý là cả 2 học phần này đều đợc
đảm nhận bởi các giáo viên tiếng Pháp.

Hiện nay các giáo viên tiếng Pháp trờng
Đại học Giao thông Vận tải đang dạy thử
nghiệm tiếng Pháp chuyên ngành xây dựng
cầu đờng cho sinh viên lớp Cầu đờng Pháp
năm thứ 3. Cuốn giáo trình tiếng Pháp chuyên
ngành gồm cả 4 kỹ năng nghe, nói, đọc, viết
này đợc biên soạn bởi các giáo viên tiếng
Pháp trờng Đại học Giao thông Vận tải. Đây
cũng là cuốn giáo trình đợc sử dụng làm tài
liệu chính thức cho các trờng đại học Giao
thông vận tải Hà Nội, đại học Xây dựng Hà
Nội, đại học Bách khoa thành phố Hồ Chí

Minh và một số trờng đại học khác tại 2 nớc
bạn Lào và Cam Pu Chia.
Nh vậy, ngoài các giờ chuyên ngành
đợc học bằng tiếng Pháp do các giáo viên
chuyên ngành dạy, sinh viên các lớp Cầu
đờng Pháp còn đợc học tiếng Pháp chuyên
ngành do giáo viên tiếng Pháp dạy. Đây là
hình thức đào tạo song song bổ trợ rất nhiều
cho nhau. Nhờ đó sinh viên không chỉ đợc
trang bị những kiến thức chuyên môn vững
vàng mà còn có khả năng nói, viết, đọc hiểu
thành thạo các tài liệu chuyên ngành bằng
tiếng Pháp.
2.2. Lớp Đờng bộ
Cũng nh các lớp Cầu đờng Pháp, tại
các lớp Đờng bộ, các giáo viên tiếng Pháp
cũng đảm nhiệm việc dạy tiếng Pháp chuyên
ngành ở Học phần 3. Giáo trình đang sử dụng
hiện nay là Tiếng Pháp dành cho ngành xây
dựng công trình với ph
ơng pháp giảng dạy
truyền thống là Ngữ pháp - Dịch.
CB
A

iii. Giáo án kỹ thuật số cho tiếng
Pháp chuyên ngnh (Ưu v nhợc
điểm)
3.1. Định nghĩa giáo án kỹ thuật số
Giáo án kỹ thuật số (giáo án điện tử) là

giáo án mà giáo viên biên soạn ra, đa vào
giảng dạy bằng cách sử dụng các ứng dụng
của công nghệ thông tin. Cụ thể là trong giáo
án kỹ thuật số dành cho tiếng Pháp chuyên
ngành, tôi đã sử dụng ứng dụng kỹ thuật
truyền thông đa phơng tiện (Multimedia) và
phần mềm MS Powerpoint.

3.2. Ưu điểm của giáo án kỹ thuật số
- Chuyển từ kiểu đào tạo lấy thầy và
kiến thức làm trung tâm sang kiểu đào tạo
lấy trò và năng lực làm trung tâm.
- Giáo án kỹ thuật số sử dụng phần mềm
MS Powerpoint tơng đối phổ biến, dễ sử
dụng, phù hợp với trình độ của giáo viên
không chuyên tin học.
- Tạo mối quan hệ tơng tác giữa thầy và
trò, đợc tình trạng học thụ động của sinh
viên, thầy đọc - sinh viên ghi chép.
- Tạo hứng thú trong học tập cho sinh
viên nhờ có âm thanh và hình ảnh sống động
minh họa.
- Truyền tải đầy đủ thông tin nhất tới sinh
viên trong thời gian ngắn nhất.
- Thờng xuyên cập nhật đợc thông tin
mới.
3.3. Nhợc điểm của giáo án kỹ thuật
số
CB
A

- Để có đợc một bài giảng kỹ thuật số
đòi hỏi chi phí đầu t cho máy chiếu và máy
tơng đối cao.
- Giáo viên tốn nhiều thời gian để chuẩn
bị giáo án điện tử hơn là cho một giáo án
thông thờng.
Tuy nhiên hai nhợc điểm trên không đặt
ra nhiều vấn đề khó giải quyết vì trong Báo cáo
tổng kết năm học 2004 - 2005 của Hiệu trởng
trờng đại học Giao thông vận tải có đề ra
phơng hớng và nhiệm vụ công tác trong năm
học mới trong đó đề cập tới vấn đề áp dụng
công nghệ thông tin để đổi mới phơng pháp
giảng dạy. Và trên thực tế nhà trờng hiện nay
đã trang bị khá đầy đủ máy chiếu phục vụ cho
công tác giảng dạy và học tập. Còn vấn đề thời
gian dành cho việc chuẩn bị giáo án, theo tôi
hoàn toàn có thể khắc phục đợc.
iv. Giáo án kỹ thuật số trong giờ
học tiếng Pháp chuyên ngnh
Làm thế nào để có đợc một giờ học
tiếng Pháp chuyên ngành hiệu quả?
Làm thế nào để có thể khai thác sâu nội
dung của giáo trình, tạo ra mối quan hệ tơng
tác giữa giáo viên và sinh viên trong giờ học?
Tóm lại là làm thế nào để sinh viên thực
sự hứng thú với giờ học tiếng Pháp chuyên
ngành?
Để làm đợc điều đó, trớc tiên cần có

một giáo trình ngoại ngữ chuyên ngành tốt, có
nghĩa là đáp ứng đợc yêu cầu dạy và học, phù
hợp với trình độ của sinh viên về mặt ngôn
ngữ và của giáo viên về mặt khoa học và kỹ
thuật bởi vì sinh viên không phải là những nhà
ngôn ngữ còn giáo viên ngoại ngữ không phải
là những chuyên gia trong lĩnh vực chuyên
ngành. Tuy nhiên một giáo trình tốt không
phải là tất cả mà chính phơng pháp giảng
dạy mới là điều quan trọng nhất. Chính vì vậy,
giáo viên tiếng Pháp chuyên ngành cần có
phơng pháp giảng dạy phù hợp.
Với t cách là giáo viên tiếng Pháp cơ
bản và giáo viên tiếng Pháp chuyên ngành, tôi
nghĩ rằng giáo án kỹ thuật số dờng nh là lý
tởng trong thời đại phát triển không ngừng
của công nghệ thông tin vì qua giáo án kỹ
thuật số sinh viên có thể tiếp thu những thông
tin cập nhật liên quan đến bài giảng, những
hình ảnh, sơ đồ, bảng biểu có thể minh họa
chính xác cái biểu đạt (có nghĩa là từ) với cái
đợc biểu đạt( có nghĩa là hình ảnh).
Trớc tiên, giáo viên có nhiệm vụ khai

thác những thông tin trong giáo trình và tìm
kiếm thêm các thông tin ngoài giáo trình
những vẫn nằm trong chủ đề của bài. Chẳng
hạn nh khi học về việc xây dựng các toà nhà
chọc trời, ngoài việc tìm các hình ảnh về các
toà nhà cao nhất thế giới (Taipei 101,

Petronas Tower) nhằm minh hoạ cho bài
học, giáo viên phải tìm thêm các tài liệu chứa
đựng nhiều thông tin, kiến thức bổ ích cho
sinh viên nh lịch sử về các tòa tháp đầu tiên
trên thế giới, tên các thành phố có nhiều nhà
chọc trời nhất, những kỉ lục về các tòa tháp,
u nhợc điểm của các tòa nhà này và cùng
sinh viên thảo luận.
Sau đó tạo các diễn hình (slideshow) dựa
trên các dữ liệu đã tìm đợc. Lu ý, các thông
tin khi chuyển sang slideshow phải đảm bào
tính ngắn gọn, đủ ý và chính xác. Ngoài việc
tìm các hình ảnh cho bài giảng thêm phong
phú sinh động, giáo viên cũng nên tìm các
hình vẽ, tranh ảnh trong các sách, từ điển, các
trang web chuyên ngành và đa lên diễn hình.
Để tận dụng tối đa những hình ảnh này, giáo
viên có thể soạn những bài tập về từ vựng
tơng ứng với hình ảnh và các bài đọc hiểu để
giúp sinh viên nhớ từ và để kiểm tra độ hiểu
bài của sinh viên.
CB
A

Nh vậy, bằng cách này mối liên hệ giữa
các biểu đạt (signifiant) và cái đợc biểu đạt
(signifiant) sẽ luôn gắn bó chặt chẽ. Chẳng
hạn nh khi dạy về phần xây dựng cầu,
đờng, đờng cao tốc, đờng sắt v.v, cần phải
tìm các hình ảnh minh hoạ cho từ vựng trong

bài. Các bài tập từ vựng có thể đợc soạn
dới hình thức sau:
- Giải thích từ mới bằng tiếng Pháp và tìm
hình ảnh tơng ứng với lời giải thích đó.
- Hoàn thành các định nghiã bởi các từ
cho sẵn.
- Loại bỏ những từ không cùng nhóm
nghiã.
- Sắp xếp các từ.
- Tìm từ loại.
- Tìm từ tơng ứng với định nghĩa
Chú ý, việc soạn và giải các bài tập này
đều phải dựa vào hình ảnh đã chọn.
Ngoài việc đảm bảo các kiến thức trong
giáo trình, có thể tìm các bảng biểu, các thông
số kỹ thuật liên quan đến chủ đề của bài học
và yêu cầu sinh viên thuyết trình trớc lớp.
Để phát huy tính tự chủ của sinh viên,
sau học phần học tiếng Pháp chuyên ngành,
có thể giao cho từng nhóm sinh viên từng chủ
đề đã học và yêu cầu mỗi nhóm tìm tối đa các
thông tin liên quan tới chủ đề đợc giao và
trình bầy trớc lớp. Để các thông tin này cũng
sống động nh giáo án, cũng có thể yêu cầu
sinh viên sử dụng phần mềm Powerpoint qua
các slide trình chiếu. Nh vậy khả năng tơng
tác giữa giáo viên với sinh viên, giữa sinh viên
với sinh viên đợc phát huy tối đa.
Trên đây là một vài suy nghĩ về việc ứng
dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy tiếng

Pháp chuyên ngành. Đây không phải là một
vấn đề mới đối với công tác giảng dạy nói
chung nhng dờng nh vẫn còn là vùng đất
mới đầy hứa hẹn cho việc giảng dạy ngoại
ngữ chuyên ngành nói riêng.
Tài liệu tham khảo
[1]. DE SALIN. GD, 1986. Les usuels de poche:
Grammaire du franỗais. Librairie Générale
Franỗais.
[2]. Franỗais sur objectifs specifiques. AUF