Giáo trình hướng dẫn những điều cơ bản về xuất khẩu và nhập khẩu trong nền kinh tế xã hội hiện nay phần 9 ppsx

73

có tính chất quyết định khả năng thu hút các Công ty xuyên
quốc gia lớn đến đầu t là phải có các doanh nghiệp đối tác
trong nớc đủ mạnh về nhiều mặt. Và để có đợc các doanh
nghiệp loại này, Nhà nớc ta cần có sự lựa chọn, hỗ trợ, đầu t
xây dựng tạo cho những điều kiện, cơ hội thử thách và phát
triển. Chúng ta còn có sự đầu t thích đáng để sớm hình thành
đợc các tập đoàn kinh tế hùng mạnh làm trụ cột cho sự phát
triển kinh tế nớc nhà, vừa đủ sức vơn ra hoạt động có hiệu
quả trên thị trờng quốc tế.
4. Đẩy mạnh xúc tiến đầu t.
Đối với thị trờng đầu t, cần có sự nghiên cứu phân tích
một cách nghiêm túc các đối tác đầu t lớn nhất thế giới nh
Mỹ, Nhật Bản, EU. tuy nhiên các nớc này đầu t vào
ASEAN và Việt Nam rất dè dặt. Hiệp định thơng mại có hiệu
lực nếu công tác xúc tiến đầu t đợc đẩy mạnh ở Mỹ, Nhật,
Châu âu, Việt Nam sẽ thu hút sức mạnh của các Công ty
xuyên quốc gia của các trung tâm kinh tế lớn này. Do để làm
đợc điều này cần phải có sự quan tâm phối hợp của tất cả các
cơ quan nhà nớc, đồng thời phải đợc triển khai đồng bộ với
sự phối hợp chặt chẽ của các bộ, ngành, địa phơng.

74

Thành lập bộ phận xúc tiến đầu t tại các bộ, ngành, tổng
Công ty lớn, tại một số cơ quan đại diện ở một số địa bàn trọng
điểm nớc ngoài để chủ động vận động đối với từng dự án,
đầu t có tiềm năng. ở Việt Nam để tăng cờng thu hút và
nâng cao hiệu quả hoạt động FDI cần có sự phối hợp chặt chẽ

và thống nhất giữa các bộ ngành: Bộ ngoại giao, bộ kế hoạch
và đầu t, các bộ ngành kinh tế và các bộ khác, đặc biệt là bộ
kế hoạch và đầu t, bộ thơng mại.
II. Biện pháp nâng cao hiệu lực hiệu quả sử
dụng FDI
1. Tạo điều kiện để thực hiện các dự án.
Tốc độ thực hiện dự án đầu t là một yếu tố quan trọng
quyết định đến hiệu quả đầu t, quá trình thực hiện càng nhanh
thì dự án càng đi vào sản xuất đem lại hiệu quả. Trên thực tế
trong những năm vừa qua, tiến độ thực hiện các dự án đầu t
trực tiếp nớc ngoài cha đợc nhanh chóng. Trong quá trình
triển khai thực hiện dự án, các nhà đầu t còn gặp một số trở
ngại nh: thủ tục hành chính rờm rà để cho các dự án đầu
t trực tiếp nớc ngoài triển khai thực hiện nhanh chóng, sớm
phát huy hiệu quả, chúng ta cần thiết phải tháo gỡ những trở
ngại trên đây, chấm rứt tình trạng dây da kéo dài trong việc

75

giải quyết các vấn đề có liên quan đến đầu t trực tiếp nớc
ngoài.
Cùng với việc cải tiến các thủ tục hành chính, hoàn thiện
các văn bản pháp quy và hớng dẫn thi hành đối với hoạt động
đầu t trực tiếp nớc ngoài. Chúng ta cần thiết phải cải tạo và
xây dựng mới cơ sở hạ tầng, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế
nói chung và đầu t trực tiếp nớc ngoài nói riêng. Cả hai yếu
tố của môi trờng đầu t nói trên có ảnh hởng quyết định đến
hiệu quả đầu t trực tiéep nớc ngoài, đối với các nhà đầu t
nớc ngoài cũng nh đối với cả chúng ta.
Cần tháo gỡ những trở ngại, chấm dứt những tình trạng

dây da kéo dài trong việc giải quyết vấn đề FDI.
2. Quản lý Nhà nớc.
Một công cụ quan trọng nhất để nhà nớc thực hiện vai
trò kinh tế là việc xây dựng chiến lợc phát triển kinh tế, ban
hành chính sách và luật pháp. Để quản lý tốt hoạt động đầu t
trực tiếp nớc ngoài, từng bớc đa vào quy hoạch thống nhất,
thời gian qua cơ quan quản lý nhà nớc về hợp tác đầu t đã
phác thảo chiến lợc hợp tác đầu t nớc ngoài là hết sức quan
trọng, đã vạch ra phơng hớng, mục tiêu và các biện pháp

76

chủ yếu cho hoạt động đầu t trực tiếp nớc ngoài vào Việt
Nam.
Thẩm định dự án đầu t là khâu đầu tiên xác định hiệu
quả của một dự án đầu t trực tiếp nớc ngoài. Công việc này
đòi hỏi phải đợc tiến hành nhanh chóng và chuẩn xác, muốn
có kết quả tốt yêu cầu phải có đầy đủ thông tin cần thiếtd,
những kiến thức khoa học về kinh tế kỹ thuật.
Quản lý dự án giấy phép đầu t là công đoạn khó khăn
nhất, chiếm thời gian và công suất nhất trong toàn bộ quy trình
quản lý nhà nớc, nó quyết định thành công và hiệu quả của
hoạt động dự án đầu t. Việc buông lỏng quản lý dự án sau
giấy phép đầu t đã gây ra nhiều khó khăn trở ngại cho việc
triển khai thực hiện dự án một cách có hiệu quả, đây cũng là
nguyên nhân đổ bể của một số dự án đầu t và một số các vi
phạm đáng tiếc của nhiều xí nghiệp có vốn đầu t nớc ngoài,
nh vi phạm chế độ tuyển dụng lao động, tiền lơng cho cán
bộ và công nhân
Công tác tổ chức cán bộ là một yếu tố quyết định nhất

trong công tác quản lý nhà nớc. Hiện nay đã có khoảng 5000
cán bộ hoạt động trực tiếp trong lĩnh vực hợp tác đầu t. Hầu
hết số cán bộ nàycha có kiến thức và kinh nghiệm đầu t
nớc ngoài, ít hiểu biết kỹ thuật ngoại ngữ kém. Nhng họ lại

77

đợc nhận một công việc khó khăn, mới mẻ vợt quá sức của
họ nh đợc cử vào hội đồng quản trị, làm giám đốc hoặc phó
giám đốc xí nghiệp liên doanh. Họ không hiểu rõ chức trách,
nhiệm vụ, quyền hạn và nghiệp vụ chuyên môn lại phải đối
mặt với các nhà kinh doanh sừng sọ lõi đời nên không trách
khỏi bị thua thiệt. Hơn nữa, nhiều cán bộ của ta trong liên
doanh chỉ lo toan cho đồng lơng và lợi ích của riêng mình,
thiếu quan tâm đến lợi ích của nhà nớc, của ngời lao động
và không ít các bộ của ta bị mua chuộc, mắc bệnh tham nhũng.
Tình trạng trên đây là nguyên nhân chính gây thiệt thòi lớn
cho chúng ta trong quá trình hợp tác đầu t với nớc ngoài. Để
đáp ứng yêu cầu trớc mắt cũng nh lâu dài, chúng ta cần đặc
biệt chú trọng đến công tác bồi dỡng và đào tạo cán bộ.
3. Tăng khả năng tiếp nhận đầu t.
Khả năng tiếp nhận nớc ngoài của nền kinh tế nói chung
và của từng doanh nghiệp là một nhân tố quyết định hiệu quả
đầu t FDI sẽ chỉ phát huy hiệu quả khi chúng ta có khả năng
tiếp nhận tốt và ngợc lại, chúng ta có thể bị "bội thực" hoặc
phụ thuộc vào bên ngoài nếu nh chúng ta có ít khả năng tiếp
nhận FDI. Để tiếp nhận một cách có hiệu quả FDI, đòi hỏi
phải có một tỷ lệ kỹ thuật mà vốn nớc ngoài rót vào và trong
từng giai đoạn cụ thể nhng vấn đề là làm thế nào để huy động

78

vốn trong nớc đủ đáp ứng nhu cầu đầu t một cách chủ động.
Điều đó phụ thuộc trớc hết vào tốc độ tăng trởng kinh tế sau
đó là các biện pháp chính huy động vốn tích luỹ trong nội bộ
nền kinh tế. Theo ý kiến của nhiều chuyên gia kinh tế thì mối
tơng quan giữa vốn đầu t trong nớc và vốn đầu t nớc
ngoài không chỉ ảnh hởng đến hiệu quả sử dụng vốn đầu t
nớc ngoài mà nó còn ảnh hởng đến sự phát triển lâu dài của
nền kinh tế. Theo chúng tôi thì nhân tố quyết định đến sự phát
triển lâu dài và ổn định nền kinh tế phải là đầu t trong nớc,
còn đầu t nớc ngoài cũng luôn là nhân tố quan trọng.
Về năng lực tiếp nhận đầu t nớc ngoài của các doanh
nghiệp Việt Nam trong thời gian qua còn nhiều hạn chế, sự
yếu kém về mọi mặt của bên đối tác Việt Nam trớc các đối
tác đầu t nớc ngoài hùng mạnh là một bâts lợi lớn của chúng
ta. Những khoản mất mát, thua thiệt không thể coi là học phí
đợc nữa mà nso là những cái giá phải trả cho sự non yếu của
chúng ta. Trong các doanh nghiệp liên doanh, phần góp của
bên Việt Nam còn thấp, trung bình chỉ khoảng 25%. Phần góp
vốn ít không chỉ có nghĩa là phần lợi nhuận đợc chia thấp, mà
quan trọng hơn về lâu dài là quyền chi phối hoạt động kinh tế
của cơ sở kinh doanh thuộc về các chủ đầu t trực tiếp nớc
ngoài. Để hạn chế sự chi phối của các bên đối tác Việt Nam

79

cần tăng tỷ lệ góp vốn trong các liene doanh với nớc ngoài, về
lâu dài có thể mau lại cổ phần của bên nớc ngoài.
Để tăng cờng tiềm lực kinh tế của các doanh nghiệp Việt

Nam hiện tại cũng nh trong tơng lai, ngoài sự lỗ lực của bản
thân các doanh nghiệp, nó cần thiết phải giúp đỡ của nhà nớc.
Bằng các chính sách kinh tế vĩ mô, nhà nớc cần toạ điều kiện
và khuyến khích các doanh nghiệp mở rộng sản xuất kinh
doanh, tăng sức mạnh kinh tế. Đây là công việc mang tính
chiến lợc, nó phục vụ cho lợi ích lâu dài của chúng ta trong
hợp tác đầu t với nớc ngoài, cũng nh trong quá trình phát
triển kinh tế. Mỗi doanh nghiệp là một tế bào kinh tế, tế bào ấy
có khoẻ thì cơ t hể kinh tế mới khỏe mạnh đợc.

80



kết luận

Trên cơ sở sự phát triển mạnh mẽ của lực lợng sản xuất
sự thay thế nhau của các phơng thức sản xuất xã hội, quốc tế
hoá đời sống kinh tế là một xu hớng khách quan là sự phát
triển tất yếu của nền sản xuất xã hội. Trong quá trình quốc tế
hoá đời sống kinh tế, hoạt động đầu t nớc ngoài có vị trí và
vai trò ngày càng quan trọng, đã và đang là nhân tố cơ bản cấu
thành và quy định xu hớng phát triển các quan hệ kinh tế
quốc tế, mặt khác nó là nhân tố thúc đẩy nhanh quá trình hội
nhập vào nền kinh tế thế giới của các nớc đang phát triển. Và
trên cơ sở đó, đầu t nớc ngoài cũng ở sj chuyển biến thay
đổi về phơng thức quy mô, cũng nh xu hớng vận động. Xu
hớng này là khách quan tuy nhiên những diễn biến cụ thể lại
chịu sự chi phối trực tiếp của rất nhiều nhân tố chính trị - xã
hội khác nữa.

Hoạt động đầu t trực tiếp nớc ngoài đã góp phần quan
trọng vào sự tăng trởng của Việt Nam, vào quá trình CNH -
HĐH đất nớc, ĐTNN đã thúc đẩy tốc độ tăng trởng kinh tế

81

của nớc ta tránh tình trạng tụt hậu so với các nớc khác. Và
thực sự đa lại những điều kiện cơ bản nh nguồn vốn, kỹ
thuật, quản lý để đẩy nhanh sự nghiệp CNH - HĐH, đa ra
thành một nớc công nghiệp.
Cơ hội thu hú đầu t trực tiếp nớc ngoài của Việt Nam
trong những năm tới và rất thuận lợi. Chúng ta cần phải biết
phát huy những lợi thế của mình ba nỗ lực, khai thác và sử
dụng hiệu quả nguồn lực bên ngoài, trong đó có ĐTNN. Bên
cạnh đó cần phải khắc phục những tiêu cực của ĐTNN và
ĐTNN phải thực sự có tác dụng góp phần vào quá trình CNH -
HĐH theo hớng tiến bộ, theo định hớng xã hội chủ nghĩa.