Sự thật về trẻ em và HIV

B GIO DC V O TO
Sửù thaọt
ve treỷ em
vaứ HIV/AIDS
Tr em b nh hng bi HIV/AIDS
cng nh nhng tr em khỏc u cú
cỏc quyn c bn c quy nh trong
Cụng c v quyn tr em ca Liờn
hp quc v Lut phũng chng HIV/
AIDS ca Vit Nam.
NH XUT BN THễNG TN
Sửù thaọt ve treỷ em
vaứ HIV/AIDS
Tr em b nh hng bi HIV/AIDS cng nh nhng
tr em khỏc u cú cỏc quyn c bn c quy nh
trong Cụng c v quyn tr em ca Liờn hp quc
v Lut phũng chng HIV/AIDS ca Vit Nam.
In 500.000 cun theo ng ký k hoch xut bn s 109-2010/CXB/33/01-01/TT, giy phộp
xut bn s 121/Q-NXB do Nh xut bn Thụng Tn cp ngy 30 thỏng 6 nm 2010.
3
Sự thật về trẻ em và hIv/AIDS
Lôøi noùi ñaàu
Kỳ thị và phân biệt đối xử với trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS là do thiếu hiểu
biết về HIV, do các quan niệm sai lầm về sự lây truyền HIV và do coi HIV là tệ nạn xã
hội.
Cuốn tài liệu “Sự thật về trẻ em và HIV” là tài liệu truyền thông dành cho cán bộ
quản lý giáo dục, giáo viên, cha mẹ học sinh và cộng đồng. Tài liệu nhằm cung cấp
một số thông tin liên quan đến trẻ em và HIV/AIDS, góp phần xoá bỏ các quan
niệm sai lầm, qua đó giảm kỳ thị và phân biệt đối xử với trẻ em bị ảnh hưởng bởi
HIV/AIDS.
Cuốn tài liệu này được biên soạn dựa trên nội dung cuốn tài liệu “10 sự thật về

trẻ em và HIV/AIDS” của Thái Lan, được điều chỉnh và bổ sung để phù hợp với bối
cảnh của Việt Nam. Trong tài liệu có sử dụng một số tranh vẽ của trẻ em Hà Nội và
trẻ em nhiễm HIV tại Trung tâm Giáo dục Lao động số 2.
4
Sự thật về trẻ em và hIv/AIDS
Xin trân trọng cảm ơn những đóng góp quý báu của các chuyên gia của Bộ Giáo
dục và Đào tạo, Bộ Y tế, Bộ Lao động Thương binh và Xã Hội, Hội Liên hiệp Phụ
nữ Việt Nam, và các tổ chc phi chính phủ, cảm ơn sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính
của UNICEF và các tổ chc Liên hợp quốc khác tại Việt Nam, cảm ơn những đóng
góp của các giáo viên, học sinh và cha mẹ học sinh, đại diện người có HIV và tập
thể cán bộ, giáo viên và trẻ em tại Trung tâm Giáo dục Lao động số 2.
Bộ Giáo dục và Đào tạo mong nhận được những ý kiến đóng góp để tiếp tục
chỉnh sửa và hoàn thiện cho những lần xuất bản tiếp theo.
5
Sự thật về trẻ em và hIv/AIDS
Cùng múa hát
Tranh v ca tr em nhiễm HIV
6
Sự thật về trẻ em và hIv/AIDS
Không kỳ thị với trẻ em nhiễm HIV
Tranh v ca tr em Hà Ni
7
Sự thật về trẻ em và hIv/AIDS
Muïc luïc
Lời nói đầu 3
Một số khái niệm sử dụng trong tài liệu 9
1. Không phải tất cả các bà mẹ nhiễm HIV đều sinh con nhiễm HIV 12
2. Được chăm sóc và điều trị thích hợp, trẻ em nhiễm HIV có khả năng
học tập, phát triển và sống cuộc sống bình thường như mọi trẻ em
khác 15

3. Tiếp xúc thông thường với trẻ nhiễm HIV không bị lây nhiễm HIV 17
4. Phòng lây nhiễm HIV không phải là lý do để tách biệt trẻ em nhiễm
HIV với những trẻ em khác tại trường học, nơi vui chơi và nơi ở... 19
5. Yêu cầu xét nghiệm HIV hoặc yêu cầu xuất trình kết quả xét nghiệm
HIV là vi phạm quyền của trẻ 21
6. Trẻ em cần được giáo dục giới tính, sc khoẻ sinh sản, HIV và kỹ
năng sống 22
8
Sự thật về trẻ em và hIv/AIDS
7. Trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS cần được chăm sóc như những
trẻ em khác 23
8. Trẻ em có khả năng nhận thc và hiểu về HIV/AIDS và những vấn
đề có liên quan 25
9. Cộng đồng đóng vai trò quan trọng giúp giảm kỳ thị và phân biệt
đối xử với trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS 27
9
Sự thật về trẻ em và hIv/AIDS
Một số khái niệm sử dụng trong tài liệu
HIV là chữ viết tắt của cụm từ tiếng Anh “Human Immunodeciency Virus” là vi rút
gây suy giảm miễn dịch ở người, làm cho cơ thể suy giảm khả năng chống lại các
tác nhân gây bệnh.
AIDS là chữ viết tắt của cụm từ tiếng Anh “Acquired Immune Deciency Syndrome”
là hội chng suy giảm miễn dịch mắc phải do HIV gây ra, thường được biểu hiện
thơng qua các nhiễm trùng cơ hội, các ung thư và có thể dẫn đến tử vong.
Kỳ thị người nhiễm HIV là thái độ khinh thường hay thiếu tơn trọng người khác vì
biết hoặc nghi ngờ người đó nhiễm HIV hoặc vì người đó có quan hệ gần gũi với
người nhiễm HIV hoặc bị nghi ngờ nhiễm HIV.
Phân biệt đối xử với người nhiễm HIV là hành vi xa lánh, từ chối, tách biệt, ngược
đãi, phỉ báng, có thành kiến hoặc hạn chế quyền của người khác vì biết hoặc nghi
ngờ người đó nhiễm HIV hoặc vì người đó có quan hệ gần gũi với người nhiễm HIV

hoặc bị nghi ngờ nhiễm HIV.
(Theo Điều 2, Luật Phòng, chống HIV/AIDS)
10
Sự thật về trẻ em và hIv/AIDS
Trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS
bao gồm:

a. Trẻ em nhiễm HIV.
b. Trẻ em có nguy cơ cao nhiễm HIV:
• Trẻ em mồ côi do bố và mẹ hoặc bố hoặc mẹ chết vì lý do liên quan đến HIV/AIDS;
• Trẻ em sống với bố, mẹ hoặc người nuôi dưỡng bị nhiễm HIV;
• Trẻ em sử dụng ma túy;
• Trẻ em bị xâm hại tình dục;
• Trẻ em là con của người mua dâm, bán dâm, sử dụng ma túy;
• Trẻ em là nạn nhân của tội mua bán người;
• Trẻ em lang thang;
• Trẻ em mồ côi do các nguyên nhân khác;
• Trẻ em sống trong các cơ sở bảo trợ xã hội; cơ sở giáo dục, trường giáo dưỡng.
(Theo Kế hoạch hành động quốc gia vì trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV và AIDS đến năm 2010 và
tầm nhìn 2020)
11
Sự thật về trẻ em và hIv/AIDS
Đi chơi
Tranh v ca tr em Hà Ni
12
Sự thật về trẻ em và hIv/AIDS
1. Không phải tất cả các bà mẹ nhiễm HIV đều sinh
con nhiễm HIV
Mẹ nhiễm HIV có khả năng truyền HIV cho con nhưng khơng phải tất cả các bà mẹ
nhiễm HIV đều sinh con nhiễm HIV. Tỉ lệ lây nhiễm HIV từ mẹ sang con khoảng 25-

30% nếu khơng được sử dụng thuốc kháng HIV (ARV) và ni dưỡng bằng phương
pháp thích hợp. Tỉ lệ lây nhiễm này giảm còn 2-8% nếu người mẹ nhiễm HIV được
sử dụng thuốc kháng HIV trước và trong khi sinh, trẻ sơ sinh cũng được điều trị
bằng thuốc kháng HIV (ARV) trong thời gian 1-6 tuần sau khi sinh ra và trẻ được
ni bằng phương pháp thích hợp theo hướng dẫn của ngành y tế. Lây truyền HIV
từ mẹ sang con cũng có thể giảm nếu sử dụng biện pháp mổ lấy thai khi có dấu
hiệu chuyển dạ và trước khi vỡ ối.
Lây truyền HIV từ mẹ sang con có thể xẩy ra trong thời kỳ mang thai, trong khi sinh
và khi cho con bú.
• Trong thời kỳ mang thai: HIV có khả năng di chuyển từ máu của người mẹ
nhiễm HIV qua rau (nhau) thai rồi vào cơ thể thai nhi.