Giáo trình tổng hợp những đường lối kinh tế mới tại Việt Nam phần 2 potx

10

Tuy nhiên kinh tế t nhân vẫn tồn tại dới hình thức kinh
tế cá thể. Tỷ trọng lao động trong khu vực kinh tế t nhân
tuy đã giảm nhiều nhng vẫn còn chiếm giữ một tỷ lệ đáng
kể. Năm 1960: 28,7%; năm 1970: 16,4%; năm 1975: 14,8%.
Thờng xuyên có khoảng 50 -80 nghìn ngời lao động trong
khu vực này. Năm 1971: 71,5 nghìn ngời; năm 1974: 66,4
nghìn ngời; năm 1975: 64,3 nghìn ngời. Cũng trong thời
gian này số ngời buôn bán nhỏ và kinh doanh dịch vụ cũng
thờng xuyên ở mức trên dới 20 vạn ngời. Năm 1960 : 20
vạn ngời; năm 1965: 16,2 vạn ngời; năm 1973: 19,4 vạn
ngời; năm 1974: 20 vạn ngời; năm 1975: 19 vạn ngời.
ở miền Nam, năm 1976 riêng ngành công nghiệp có tới
94.857 hộ t nhân, cá thể. Trong đó ngành chế biến lơng
thực và thực phẩm 29.530 hộ; dệt 17.035 hộ; vật liệu xây
dựng 5.964 hộ; hoá chất 2.413 hộ; cơ khí 23.312 hộ Một
số địa phơng có số hộ t nh cá thể sản xuất công nghiệp
lớn nh thành phố Hồ Chí Minh 31.922 hộ; Quảng Nam -
Đà Nẵng 10.466 hộ; Phú yên và Khánh Hoà 7.147 hộ; Ninh
Thuận và Bình Thuận 7.904 hộ; Đồng Nai 6.142 hộ; Quảng
Ngãi và Bình Định 5.925 hộ.
3. Kinh tế t nhân thời kỳ 1976 - 1985

11

Đất nớc thống nhất, công cuộc phát triển kinh tế và cải
tạo quan hệ sản xuất đợc thực hiện trên phạm vi cả nớc.
Kế hoạch 5 năm 1976 - 1980 ngoài nhiệm vụ khắc phục hậu
quả chiến tranh, tiến hành cải tạo kinh tế miền Nam theo mô

hình kinh tế miền Bắc. Tiếp tục cải tạo xã hội chủ nghĩa đối
với những ngời sản xuất nỏ ở miềm Bắc, đồng thời triển
khai mạnh mẽ ở miền Nam.
Nhng kinh tế t nhân vẫn tồn tại, trong công nhgiệp vẫn
có trên dới 60 vạn ngời sản xuất cá thể năm 1980: 50,3
vạn; năm 1981: 55,1 vạn; năm 1982: 60,8 vạn; năm 1983:
66,6 vạn; năm 1984: 64 vạn; năm 1985: 59,3 vạn.
Số lao động hoạt động tỏng kinh tế t nhân hàng năm
vẫn chiếm trên 20% tổng số lao động ngành công nghiệp;
năm 1980: 22,3%; năm 1984: 26%; năm 1985: 23%; năm
1986: 23,2%.
Giá trị sản lợng công nghiệp do khu vực kinh tế t nhân
tạo ra hàng năm chiếm trên dới 15% giá trị sản lợng toàn
ngành công nghiệp.

12

Số lợng kinh doanh thơng nghiệp những năm 1980
cũng ở mức 60 vạn. Năm 1980: 63,7 vạn; năm 1985: 63,7
vạn; năm 1986: 56,8 vạn.
Số ngời kinh doanh thơng nghiệp những năm 1980
cũng ở mức 60 vạn. Năm 1980: 63,7 vạn; năm 1985: 63,7
vạn; năm 1986: 56,8 vạn.
Những số liệu trên cho thấy sức sống của kinh tế cá thể
rất bền bỉ, sự hiện diện của thành phần kinh tế này trong suốt
thời gian dài nh một tất yếu khách quan, cần phải biết sử
dụng mặt tích cực của nó làm cho dana giàu, nớc mạnh.
II. Bớc khởi động phát triển kinh tế t
nhân.
1. Bớc chuyển biến về nhận thức thực tiễn.

Công cuộc cải tạo quan hệ sản xuất về xây dựng cơ sở
vật chất kỹ thuật đạt kết quả không cao. Thêm vào đó những
nam 1977 - 1978 nông nghiệp bị thiên tai nặng, năm 1979
xảy ra chiến tranh biên giới Tây Nam và phía Bắc, làm cho
bức tranh kinh tế đất nớc ngày càng xấu đi.

13

Trớc tình hình trên, Hội nghị Ban Chấp hành Trung
ơng lần thứ 6 khoá IV họp tháng 9 - 1979 đa ra Nghị
quyết về tình hình và nhiệm vụ cấp bách.
Nghị quyết là bớc chuyển biến đầu tiên có ý nghĩa lớn
đối với việc đa nền kinh tế từng bớc thoát ra khỏi cơ chế
quản lý kế hoạch hoá tập trung cao độ, mở đờng cho những
cải cách kinh tế trong những năm sau này.
2. Kết quả phát triển của khu vực kinh tế t nhân những
năm đầu thời kỳ đổi mới.
Nhờ có chính sách đổi mới kinh tế t nhân đợc thừa
nhận và tạo điều kiện phát triển, đóng góp tích cực vào phát
triển kinh tế của đất nớc.
Trong công nghiệp, t nhân đã đầu t thêm tiền vốn để
mở rộng các cơ sở hiện có, hoặc xây dựng thêm cơ sở mới.
Năm 1988 khu vực này đầu t thêm 80 tỷ đồng, thành lập
thêm 17.000 cơ sở, trong đó có 46 xí nghiệp t nhân; 1.100
cơ sở tiểu thủ công nghiệp và hơn 15.000 hộ cá thể. Năm
1989 số vốn đầu t tăng thêm 102 tỷ đồng, số xí nghiệp t
nhân tăng gấp 4 lần so với năm 1988 (từ 318 xí nghiệp tăng

14

lên 1.284 xí nghiệp); hộ tiểu thủ công nghiệp và cá thể từ
31,85 vạn lên 33,33 vạn, tăng 4,6%. Trong hai năm 1990 -
1991 số vốn tăng thêm mỗi năm khoảng 100 tỷ đồng.
Năm 1989 thành phần kinh tế t nhân thu hút thêm 39,5
nghìn lao động. Năm 1991 so với năm 1990 tăng thêm 4.000
cơ sở và lao động tăng thêm 10 nghìn ngời.
Giá trị tổng sản lợng thành phần kinh tế này năm 1989
tăng thêm 34,5% so với năm 1998, trong đó xí nghiệp t
doanh tăng 51,9%; hộ tiểu thủ công nghiệp và các thể tăng
34, 0%.
Tỷ trọng giá trị sản lợng công nghiệp khu vực t nhân,
cá thể chiếm trong giá trị tổng sản lợng toàn ngành công
nghiệp tăng khá đều đặn: năm 1986: 15,6%; năm 1987:
25,69%; năm 1998: 19,6%; năm 1989: 27,2%; năm 1990:
26,5%.
Trong thơng nghiệp, lao động của thành phần kinh tế t
nhân phát triển nhanh chóng: Năm 1968: 56,79 vạn ngời;
năm 1987: 64 vạn ngời; năm 1988: 71,89 vạn ngời; năm
1989: 79,3 vạn ngời; năm 1990: 81,1 vạn ngời. Ngoài ra

15

còn có lực lợng thơng nghiệp không chuyên tham gia hoạt
động, năm 1990 có khoảng 16 vạn ngời.
III. Phạm vi kinh tế t nhân
1. Các lĩnh vực kinh tế t nhân
Việt Nam hiện có các thành phần kinh tế:
- Kinh tế nhà nớc
- Kinh tế tập thể
- Kinh tế cá thể, tiểu chủ

- Kinh tế t bản t nhân
- Kinh tế t bản nhà nớc
- Kinh tế có vốn đầu t nớc ngoài
- Nghị quyết Hội nghị lần thứ nam Ban chấp hành Trung
ơng (khoá IX) về phát triển kinh tế t nhân, đề cập đến kinh

16

tế t nhân bao gồm hai thành phần kinh tế là kinh tế cá thể,
tiểu chủ và kinh tế t bản t nhân.
Kinh tế t nhân hoạt động dới hình thức hộ kinh doanh
cá thể và các loại hình doanh nghiệp t nhân. Kinh tế t
nhân tham gia vào tất cả các lĩnh vực nông nghiệp, công
nghiệp, giao thông vận tải, thơng nghiệp và các loại hình
dịch vụ khác.
2. Các loại hình tổ chức kinh doanh của kinh tế t nhân
Loại hình tổ chức kinh doanh của kinh tế t nhân rất đa
dạng, phổ biến nhất là hộ cá thể, tiểu chủ; loại hình công ty
hiện nay chủ yếu là doanh nghiệp nhỏ và và dới hình thức:
công ty t nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ
phần, công ty hợp danh.
Trong khu vực kinh tế t nhân, hộ kinh doanh cá thể có
số lợng đông đảo, sử dụng nhiều lao động xã hội, huy động
nhiều vốn đầu t, đóng góp tỷ trọng lớn vào GDP. Hộ kinh
doanh cá thể có tiền đề, là bớc tập dợt và tích luỹ cho bớc
phát triển cao hơn về hoạt động sản xuất kinh doanh là hình
thức doanh nghiệp t nhân.

17

Các doanh nghiệp t nhân đã góp phần sản xuất hàng
hoá có chất lợng cao, tham gia tích cực vào xuất khẩu hàng
hoá, nhất là nông sản hàng hoá, giúp nông dân tiêu thụ một
khối lợng hàng hoá nông sản. Sự hoạt động sôi động của
doanh nghiệp t nhân đã thúc đẩy nâng cao năng lực cạnh
tranh của nền kinh tế.
Các chủ t nhân hầu hết là các doanh nghiệp trởng
thành trong chế độ mới, nhiều ngời trong số họ là cán bộ
đảng viên, đã từng tham gia trong các cơ quan, doanh nghiệp
nhà nớc và có một số đã trải qua thời kỳ tham gia lực lợng
vũ trang, có nguyện vọng muốn đem tài năng, trí tuệ của
mình vào phát triển kinh tế đất nớc, làm giàu cho tổ quốc.

18

Phần II
Những vấn đề của khu vực kinh tế t
nhân hiện nay
I. Thực trạng kinh tế t nhân
Trong những năm qua kinh tế t nhân tăng nhanh về số
lợng, vốn kinh doanh, thu hút lao động, nhất là loại hình
doanh nghiệp, công ty.
Kinh tế t nhân phát triển rộng khắp trong các ngành
nghề mà pháp luật không cấm. Số cơ sở nhiều nhất mà pháp
luật không cấm. Số cơ sở nhiều nhất là trong lĩnh vực thơng
mại, dịch vụ, xâ dựng, tiếp đến là công nghiêp, tiểu thủ công
nghiệp.
Kinh tế t nhân phát triển rộng rãi trong cả nớc, nhng
tập trung cao ở các đô thị, những địa phơng có nhiều điều
kiện thuận lợi, đợc chính quyền quan tâm khuyến khích, hỗ

trợ.