Kinh doanh vận tải thủy nội địa

Đặc điểm và các phương thức kinh doanh
vận tải thủy nội địa.
Đặc điểm, vai trò vận tải thủy nội địa.
Thông th ng trong buôn bán, ng i bán, ng òi mua có hàng nh ng không có tàu, thuy n chuyênườ ườ ư ư ề để
ch . Vì v y h p ng mua bán hàng hóa th c hi n c, thì ng i bán ho c ng òi mua ph i iở ậ để ợ đồ ự ệ đượ ườ ặ ư ả đ
thuê tàu, thuy n… ch hàng. Vi c thuê tàu, thuy n … ch hàng hóa ó chính là vi c kí k t h pề để ở ệ ề để ở đ ệ ế ợ
ng chuyên ch hàng hóa b ng ng th y.đồ ở ằ đườ ủ
H p ng chuyên ch hàng hóa b ng ng th y chính là s th a thu n và k t c gi a hai bên: bênợ đồ ở ằ đườ ủ ự ỏ ậ ế ướ ữ
chuyên ch và bên thuê ch , theo ó ng i chuyên ch có ngh a v dùng tàu, thuy n… ch hàngở ở đ ườ ở ĩ ụ ề để ở
t m t c ng này n m t c ng khác nh m thu ti n c c do ng i thuê ch có ngh a v tr .ừ ộ ả đế ộ ả ằ ề ướ ườ ở ĩ ụ ả
Ngày nay khi xu th h i nh p hóa, toàn c u hóa ang xu h ng m nh m , các n c trên th gi iế ộ ậ ầ đ ở ướ ạ ẽ ướ ế ớ
ngày càng gia t ng buôn bán v i bên ngoài, vì v y v n t i bi n chi m v trí l n trong ho t ng v nă ớ ậ ậ ả ể ế ị ớ ạ độ ậ
chuy n hàng hóa. Vi t Nam v i v trí a lý thu n l i, v i b bi n dài kho ng 3200 km l i có nhi u v ng,ể ệ ớ ị đị ậ ợ ớ ờ ể ả ạ ề ũ
v nh, ch n gió t t, n c sâu r t có thích h p cho các tàu neo u xây d ng thành các h i c ng l n,ị ắ ố ướ ấ ợ đậ để ự ả ả ớ
bi n n c ta n m d c ng hàng h i qu c t t n d ng sang Thái Bình D ng, là n i giao l uể ướ ằ ọ đườ ả ố ế ừ ấ độ ươ ươ ơ ư
buôn bán qu c t c a nhi u n c, có nhi u c ng bi n cho vi c phát tri n v v n t i bi n. Vì v y vi cố ế ủ ề ướ ề ả ể ệ ể ề ậ ả ể ậ ệ
nâng cao kh n ng khai thác v n t i bi n s óng góp quan tr ng trong n n kinh t qu c dân nói chungả ă ậ ả ể ẽ đ ọ ề ế ố
và n n ngo i th ng n c ta nói riêng.ề ạ ươ ướ
Bên c nh v n t i b ng ng bi n, v n t i b ng ng sông c a n c ta c ng phát tri n khôngạ ậ ả ằ đườ ể ậ ả ằ đườ ủ ướ ũ ể
ng ng. V i h th ng sông ngòi d y d c và có nh ng con sông l n n i li n v i các qu c gia lân c n,ừ ớ ệ ố ầ ặ ữ ớ ố ề ớ ố ậ
th cho nên v n t i ng sông c ng óng góp m t ph n r t quan tr ng trong vi c v n chuy n hàngế ậ ả đườ ũ đ ộ ầ ấ ọ ệ ậ ể
hóa n i a và qu c t .ộ đị ố ế
Ưu nhược điểm của vận tải thủy
So v i m t s ph ng th c v n chuy n khác thì v n chuy n b ng ng th y có m t s u i m sau:ớ ộ ố ươ ứ ậ ể ậ ể ằ đườ ủ ộ ố ư đ ể
t ng i thu n ti n vì ng i thuê ch có th thuê b t c m t chi c tàu nào v i kích c và tr ng t i tươ đố ậ ệ ườ ở ể ấ ứ ộ ế ớ ỡ ọ ả ừ
vài ch c t n n hàng v n t n thuê ch hàng hóa cho mình và n b t c c ng nào mình mu n,ụ ấ đế ạ ấ để ở đế ấ ứ ả ố
v n chuy n c hàng hóa có kh i l ng l n, c ng k nh, giá c c t ng i r vì ngày nay ng i taậ ể đượ ố ượ ớ ồ ề ướ ươ đố ẻ ườ
có th óng nh ng con tàu r t l n t 200 n 400 nghìn t n cho nên giá c c tính trên n v hàngể đ ữ ấ ớ ừ đế ấ ướ đơ ị
hóa mà nó v n chuy n xu ng r t th p.ậ ể ố ấ ấ
C n c pháp lý c a nghi p v thuê tàu r t rõ ràng, v c b n tuân th các t p quán th ng m i vàă ứ ủ ệ ụ ấ ề ơ ả ủ ậ ươ ạ
hàng h i th hi n trong các i u ki n c s .ả ể ệ đ ề ệ ơ ở

Giao hàng làm cho các t p quán các l i ích khi giao k t h p ng kinh doanh th ng m i qu c t c aậ ợ ế ợ đồ ươ ạ ố ế ủ
các ng s c c th h n và xác th c h n.đươ ự đượ ụ ể ơ ự ơ
V n t i b ng ng th y có th ch c h u h t các lo i hàng: t hàng t p hóa, t p ph m, n hàngậ ả ằ đườ ủ ể ở đượ ầ ế ạ ừ ạ ạ ẩ đế
l ng, khí, hành khách cho n hàng ông l nh, hàng t i s ng.ỏ đế đ ạ ươ ố
Tuy nhiên, khi chuyên ch ng dài thì v n t i th y l i không thích h p v i chuyên ch nh ng hàngở đườ ậ ả ủ ạ ợ ớ ở ữ
hóa òi h i th i gian giao hàng nhanh. H n n a, chuyên ch hàng hóa xu t nh p kh u b ng ngđ ỏ ờ ơ ữ ở ấ ậ ẩ ằ đườ
bi n th ng g p nhi u r i ro nguy hi m, vì v n t i ng bi n ph thu c r t nhi u vào i u ki n tể ườ ặ ề ủ ể ậ ả đườ ể ụ ộ ấ ề đ ề ệ ự
nhiên . Môi tr ng ho t ng, th i ti t, i u ki n, th y v n trên m t bi n luôn luôn nh h ng n quáườ ạ độ ờ ế đ ề ệ ủ ă ặ ể ả ưở đế
trình chuyên ch . Nh ng r i ro, thiên tai, tai n n b t ng trên bi n th ng gây ra nh ng t n th t l nở ữ ủ ạ ấ ờ ể ườ ữ ổ ấ ớ
cho tàu hàng hóa , cho ng i. Tuy nhiên nh ng r i ro, t n th t trong hàng h i ang c kh c ph cườ ữ ủ ổ ấ ả đ đượ ắ ụ
d n b ng nh ng ph ng ti n k thu t hi n i.ầ ằ ữ ươ ệ ĩ ậ ệ đạ
Các phương thức kinh doanh vận tải thủy nội địa.
Các phương thức kinh doanh vận tải thủy nội
địa:
Hi n nay, có m t s hình th c phân lo i i tàu v n t i bi n nh sau:ệ ộ ố ứ ạ độ ậ ả ể ư
N u phân chia theo i t ng v n chuy n thì các tàu v n t i bi n chia thành ba lo i: Tàu hàng, tàuế đố ượ ậ ể ậ ả ể ạ
khách, tàu v a ch hàng v a ch khách.ừ ở ừ ở
Cách th c t ch c khai thác các lo i tàu m c dù có nh ng i m chung nh ng v n có nh ng i m khácứ ổ ứ ạ ặ ữ đ ể ư ẫ ữ đ ể
nhau.
Trong n i dung bài vi t này, em ch c p n tàu hàng.ộ ế ỉ đề ậ đế
C n c vào cách th c t ch c chuy n i (hình th c t ch c ch y tàu) c a các tàu v n t i bi n màă ứ ứ ổ ứ ế đ ứ ổ ứ ạ ủ ậ ả ể
ng i ta chia ho t ng c a i tàu v n t i bi n thành hai lo i: V n chuy n theo hình th c tàu chuy nườ ạ độ ủ độ ậ ả ể ạ ậ ể ứ ế
(tramp) và v n chuy n theo hình th c tàu ch (liner).ậ ể ứ ợ
c tr ng c b n trong ngành v n t i bi n hi n nay là ngoài nh ng tuy n v n t i th ng xuyên cĐặ ư ơ ả ậ ả ể ệ ữ ế ậ ả ườ đượ
t ch c theo hình th c khai thác tàu ch , do có nh ng l ng hàng hoá không l n v n xu t hi n trongổ ứ ứ ợ ữ ượ ớ ẫ ấ ệ
th tr ng v n t i, nên hình th c v n t i tàu chuy n v n r t phù h p v i nh ng n c ang phát tri n,ị ườ ậ ả ứ ậ ả ế ẫ ấ ợ ớ ữ ướ đ ể
kém phát tri n, i tàu v n t i bi n nh bé, h th ng c ng ch a phát tri n.ể độ ậ ả ể ỏ ệ ố ả ư ể
C n c theo d ng v n chuy n, ho t ng c a i tàu v n t i bi n c chia thành:ă ứ ạ ậ ể ạ độ ủ độ ậ ả ể đượ
V n chuy n ng bi n riêng r ; v n chuy n a ph ng th c (v n t i bi n ch là m t b ph n trongậ ể đườ ể ẽ ậ ể đ ươ ứ ậ ả ể ỉ ộ ộ ậ
dây chuy n v n chuy n t kho t i kho trên c s m t h p ng v n t i n nh t gi a ng i kinhề ậ ể ừ ớ ơ ở ộ ợ đồ ậ ả đơ ấ ữ ườ

doanh v n chuy n và ng i thuê v n chuy n); v n chuy n bi n pha sông; v n chuy n sà lan trên cácậ ể ườ ậ ể ậ ể ể ậ ể
tàu m trên bi n.ẹ ể
Các lo i tàu tham gia v n chuy n bao g m: tàu ch container; tàu d u; tàu ch hàng r i, ng; tàuạ ậ ể ồ ở ầ ở ờ đổ đố
m ch sà lan; tàu hàng khô, t ng h p.ẹ ở ổ ợ
V i các hình th c phân lo i i tàu nh trên, trong hàng h i có hai hình th c kinh doanh tàu: kinhớ ứ ạ độ ư ả ứ
doanh tàu ch y r ng (tramp) và kinh doanh tàu ch (liner).ạ ỗ ợ
Tàu ch y r ng hay còn g i là tàu ch y không nh k (Irregular) là tàu kinh doanh chuyên ch hàng hoáạ ỗ ọ ạ đị ỳ ở
(ch y u là hàng khô có kh i l ng l n và hàng l ng) trên c s h p ng thuê tàu. Nó ph c v theoủ ế ố ượ ớ ỏ ơ ở ợ đồ ụ ụ
yêu c u c a ng i thuê tàu.ầ ủ ườ
Tàu ch còn g i là tàu ch y nh k (Regular) là tàu kinh doanh th ng xuyên trên m t lu ng nh tợ ọ ạ đị ỳ ườ ộ ồ ấ
nh, ghé vào các c ng nh t nh và theo l ch trình ã s p x p t tr c. Hình th c này xu t hi n cu iđị ả ấ đị ị đ ắ ế ừ ướ ứ ấ ệ ố
th k XIX và c phát tri n nhanh chóng.ế ỷ đượ ể
Qua hai ph ng th c kinh doanh tàu ch y u trên, có các ph ng th c thuê tàu ch y u:ươ ứ ủ ế ở ươ ứ ủ ế
- Ph ng th c thuê tàu ch .ươ ứ ợ
- Ph ng th c thuê tàu chuy n.ươ ứ ế
- Ph ng th c thuê tàu nh h n.ươ ứ đị ạ
Phương thức thuê tàu chợ.
Thuê tàu chợ còn g i là l u c c tàu ch (Booking shipping space) là ng i ch thông qua ng i môiọ ư ướ ợ ườ ủ ườ
gi i thuê tàu yêu c u ch tàu ho c ng i chuyên ch giành cho thuê m t ph n chi c tàu ch ớ ầ ủ ặ ườ ở ộ ầ ế ợ để
chuyên ch hàng hoá t c ng này n c ng khác. M i quan h gi a ng i ch hàng và ng i chuyênở ừ ả đế ả ố ệ ữ ườ ủ ườ
ch c i u ch nh b ng v n n ng bi n.ở đượ đ ề ỉ ằ ậ đơ đườ ể
V n n ng bi n là b ng ch ng duy nh t xác nh n h p ng chuyên ch ng bi n ã c kýậ đơ đườ ể ằ ứ ấ ậ ợ đồ ở đườ ể đ đượ
k t, có ch c n ng:ế ứ ă
- Là biên lai nh n hàng c a ng i chuyên ch .ậ ủ ườ ở
- Là ch ng t xác nh n quy n s h u hàng hoá ghi trong v n n.ứ ừ ậ ề ở ữ ậ đơ
Ng i c m v n n h p pháp có quy n s h u hàng hoá và òi ng i chuyên ch giao hàng choườ ầ ậ đơ ợ ề ở ữ đ ườ ở
mình. Do ó nó là: ch ng t có giá tr mua bán, chuy n nh ng, c m c …. .đ ứ ừ ị để ể ượ ầ ố
- V n n là b ng ch ng xác nh n h p ng chuyên ch ã ký k t.ậ đơ ằ ứ ậ ợ đồ ở đ ế
* i t ng chuyên chĐố ượ ở tàu ch y th ng xuyên bao g m t t c các lo i hàng: hàng l ng, hàng khô có baoạ ườ ồ ấ ả ạ ỏ
bì hay tr n, thành ph m ho c bán thành ph m và các m t hàng nguyên li u … Các lo i hàng trongđể ầ ẩ ặ ẩ ặ ệ ạ

tàu ch y th ng xuyên bao g m các lo i hàng l , hàng c bi t òi h i x p d b ng ph ng phápạ ườ ồ ạ ẻ đặ ệ đ ỏ ế ỡ ằ ươ
chuyên môn.
Tàu ch là lo i tàu th ng c u trúc nhi u t ng boong, nhi u h m tr ng t i v a ph i, t c t i thi u làợ ạ ườ ấ ề ầ ề ầ ọ ả ừ ả ố độ ố ể
14 h i lý/gi . i v i tuy n bi n xa t c t i thi u là 16 h i lý/gi . Ngày nay th ng t t i 20 h iả ờ Đố ớ ế ể ố độ ố ể ả ờ ườ đạ ớ ả
lý/gi . Tàu th ng có thi t b x p d riêng trên tàu.ờ ườ ế ị ế ỡ
Ph ng th c thuê tàu chuy n.ươ ứ ế
Thuê tàu chuy nế (voyage charter) là ch tàu (ship's owner) cho ng i thuê tàu (charterer) thuê toà b hayủ ườ ộ
m t ph n chi c tàu ch y r ng (tramp) chuyên ch hàng hoá t m t hay vài c ng n m t hay vàiộ ầ ế ạ ỗ để ở ừ ộ ả đế ộ
c ng khác.ả
M i quan h gi a ch tàu và ng i thuê tàu c i u ch nh b ng m t v n b n g i là h p ng thuêố ệ ữ ủ ườ đượ đ ề ỉ ằ ộ ă ả ọ ợ đồ
tàu (Voyage charter party) vi t t t là C/P.ế ắ
* i t ng v n chuy nĐố ượ ậ ể c a tàu chuy n th ng là các lo i hàng có kh i l ng l n (hàng l ng, hàng khô)ủ ế ườ ạ ố ượ ớ ỏ
th ng ch y tàu bao g m các lo i hàng nh than, hàng ng c c, qu ng, s t thép, phân bón, ….ườ ở đầ ồ ạ ư ũ ố ặ ắ
Trên 80% hàng hoá c v n chuy n b ng tàu chuy n, t p trung các m t hàng sau: Các lo i qu ng,đượ ậ ể ằ ế ậ ở ặ ạ ặ
hàng h t, phân bón r i ho c óng bao, than và c c, g các lo i, ng r i hay óng bao.ạ ờ ặ đ ố ỗ ạ đườ ờ đ
- c i m c a h p ng tàu chuy n là ch hàng th ng thuê c chuy n, giá c th ng l ng thôngĐặ đ ể ủ ợ đồ ế ủ ườ ả ế ả ươ ượ
qua i lý.đạ
- Ph ng ti n v n chuy n bao g m các lo i tàu m t boong, mi ng h m l n, tàu chuyên dùng v nươ ệ ậ ể ồ ạ ộ ệ ầ ớ để ậ
chuy n các lo i hàng thích h p và các lo i tàu v n chuy n t ng h p.ể ạ ợ ạ ậ ể ổ ợ
C tàu v n chuy n chi m t l nhi u nh t là c tàu 1 v n t n n 2 v n t n. T c trung bình t 14 -ỡ ậ ể ế ỷ ệ ề ấ ỡ ạ ấ đế ạ ấ ố độ ừ
16 h i lý/gi . Th tr ng tàu chuy n th ng chia thành khu v c, c n c theo ph m vi ho t ng c aả ờ ị ườ ế ườ ự ă ứ ạ ạ độ ủ
tàu.
* Cách thuê tàu chuy n:ế Vi c giao d ch thuê tàu chuy n, hai bên t do th ng l ng v c giá c c vàệ ị ế ự ươ ượ ề ả ướ
i u ki n chuyên ch . Ch tàu gi quy n i u ng qu n lý con tàu, thu th và tr m i chi phí kinhđ ề ệ ở ủ ữ ề đ ề độ ả ỷ ủ ả ọ
doanh, m i r i ro v kinh doanh khai thác tàu. Ng i thuê tàu ph i tr c c theo kh i l ng hàngọ ủ ề ườ ả ả ướ ố ượ
chuyên ch ho c theo c c thuê bao c tàu. Ngoài ra có ch u chi phí b c x p hay không là do h pở ặ ướ ả ị ố ế ợ
ng quy nh.đồ đị
- Thuê tàu chuy n có các d ng sau:ế ạ
+ Thuê tàu chuy n n (Single voyage)ế đơ
+ Thuê tàu chuy n kh h i (Round voyage)ế ứ ồ

+ Thuê nhi u chuy n liên t c (Consecutive voyages). Ph ng th c này òi h i hai bên ph i quy nhề ế ụ ươ ứ đ ỏ ả đị
ch t ch trong h p ng.ặ ẽ ợ đồ
+ Thuê bao trong m t th i gian nh t nh (general contract of afreighetment) theo giá c c hai bênộ ờ ấ đị ướ
tho thu n. Th i gian th ng là thuê theo quý hay n m.ả ậ ờ ườ ă
+ Thuê theo h p ng nh h n (Time charter).ợ đồ đị ạ
Phương thức thuê tàu định hạn.
Thuê tàu nh h nđị ạ là ch tàu cho ng i thuê tàu thuê chi c tàu s d ng vào m c ích chuyên chủ ườ ế để ử ụ ụ đ ở
hàng hoá trong m t th i gian nh t nh. Hai bên cùng nhau ký k t m t v n b n g i là h p ng thuêộ ờ ấ đị ế ộ ă ả ọ ợ đồ
tàu nh h n (Time charter party). Theo h p ng này ch tàu có trách nhi m chuy n giao quy n sđị ạ ợ đồ ủ ệ ể ề ử
d ng chi c tàu thuê cho ng i thuê tàu và b o m "kh n ng i bi n" c a chi c tàu ó trong su t th iụ ế ườ ả đả ả ă đ ể ủ ế đ ố ờ
gian thuê tàu. Còn ng i thuê tàu có trách nhi m tr ti n thuê và ch u trách nhi m v vi c kinh doanhườ ệ ả ề ị ệ ề ệ
khai thác chi c tàu thuê, sau khi h t th i h n thuê ph i hoàn tr cho ch tàu trong tình tr ng k thu t t tế ế ờ ạ ả ả ủ ạ ỹ ậ ố
t i c ng và trong th i h n ã quy nh.ạ ả ờ ạ đ đị
Theo khái ni m trên ta th y trong th i gian thuê, quy n s h u chi c tàu v n thu c v ch tàu, nh ngệ ấ ờ ề ở ữ ế ẫ ộ ề ủ ư
quy n s d ng l i c chuy n sang ng i thuê tàu. Chính vì v y, quy n l i và ngh a v c a ch tàuề ử ụ ạ đượ ể ườ ậ ề ợ ĩ ụ ủ ủ
và ng i thuê tàu trong h p ng thuê tàu nh h n có nhi u c i m khác so v i h p ng thuê tàuườ ợ đồ đị ạ ề đặ đ ể ớ ợ đồ
chuy n.ế
* Trong th c t áp d ng hai hình th c thuê tàu nh h n:ự ế ụ ứ đị ạ
- Thuê tàu nh h n ph thông, t c là cho thuê tàu bao g m c s quan thu th c a tàu trong m t th iđị ạ ổ ứ ồ ả ỹ ỷ ủ ủ ộ ờ
gian nh t nh.ấ đị
Theo hình th c này l i chia ra:ứ ạ
+ Thuê th i h n dài (Period time charter)ờ ạ
+ Thuê nh h n chuy n (Trip time charter)đị ạ ế
+ Thuê nh h n chuy n kh h i (Round voyage time charter)đị ạ ế ứ ồ
+ Thuê nh h n chuy n liên t c (Consecutive - voyage time charter).đị ạ ế ụ
- Thuê tàu nh h n tr n: là hình th c thuê tàu không có s quan thu th (th m chí không có trangđị ạ ơ ứ ỹ ỷ ủ ậ
thi t b trên tàu). Hình th c này có tên là "Bare-boat charter".ế ị ứ
So sánh ưu nhược điểm của các phương thức
thuê tàu.
- V th t c cho thuê tàu:ề ủ ụ

+ Ph ng th c thuê tàu ch : th t c n gi n, nhanh chóng vì ng i thuê tàu không c t do thoươ ứ ợ ủ ụ đơ ả ườ đượ ự ả
thu n các i u ki n chuyên ch mà ph i ch p nh n các i u ki n có s n trong v n n và bi u c cậ đ ề ệ ở ả ấ ậ đ ề ệ ẵ ậ đơ ể ướ
c a ch tàu.ủ ủ
+Ph ng th c thuê tàu chuy n: Nghi p v cho thuê tàu không nhanh chóng, n gi n nh tàu ch .ươ ứ ế ệ ụ đơ ả ư ợ
Vi c ký k t h p ng khá ph c t p, ch tàu và ch hàng trong quá trình àm phán u có nh ng yêuệ ế ợ đồ ứ ạ ủ ủ đ đề ữ
c u òi h i khác nhau.ầ đ ỏ
+ Ph ng th c thuê tàu nh h n: Vi c ký k t h p ng c ng ph c t p, òi h i ph i có nh ng ràngươ ứ đị ạ ệ ế ợ đồ ũ ứ ạ đ ỏ ả ữ
bu c ch t ch trong quá trình cho thuê tàu. Thông th ng, k t c u c a h p ng cho thuê tàu nh h nộ ặ ẽ ườ ế ấ ủ ợ đồ đị ạ
là dài nh t và chi ti t nh t.ấ ế ấ
- V giá c cho thuê:ề ả
+ Ph ng th c thuê tàu ch : Giá c c tính cho m t n v hàng hoá v n chuy n th ng c r t caoươ ứ ợ ướ ộ đơ ị ậ ể ườ đượ ấ
và t ng i n nh trên th tr ng so v i các hình th c cho thuê khác.ươ đố ổ đị ị ườ ớ ứ
+ Ph ng th c thuê tàu chuy n: Giá cho thuê bi n ng th ng xuyên và r t m nh do hình th c thuêươ ứ ế ế độ ườ ấ ạ ứ
tàu này th ng ph i thông qua các i lý, ch u phí d ch v môi gi i. Ch tàu và ng i thuê tàu c tườ ả đạ ị ị ụ ớ ủ ườ đượ ự
do th ng l ng tho thu n v c c và các các i u ki n i kèm nh m b o v quy n l i c hai bênươ ượ ả ậ ề ướ đ ề ệ đ ằ ả ệ ề ợ ả
m t cách tho áng.ộ ả đ
+ Ph ng th c thuê tàu nh h n: Tu thu c và m i quan h , uy tín và kh n ng àm phán c a ch tàuươ ứ đị ạ ỳ ộ ố ệ ả ă đ ủ ủ
v i ng i thuê. Ng i thuê tàu th ng s d ng ph ng th c thuê tàu nh h n khi cho r ng giá thuêớ ườ ườ ườ ử ụ ươ ứ đị ạ ằ
tàu ch th i i m hi n t i ho c trong t ng lai là s lên cao trong khi h có ngu n hàng v n chuy nợ ở ờ đ ể ệ ạ ặ ươ ẽ ọ ồ ậ ể
t ng i n nh.ươ đố ổ đị
- V th i gian v n chuy n:ề ờ ậ ể
+ Ph ng th c thuê tàu ch : c tr ng quan tr ng c a hình th c tàu ch là tàu ho t ng c nh,ươ ứ ợ Đặ ư ọ ủ ứ ợ ạ độ ố đị
chuyên tuy n gi a các c ng xác nh; theo l ch v n hành c công b t tr cế ữ ả đị ị ậ đượ ố ừ ướ
+ Ph ng th c thuê tàu chuy n: Hàng hoá c chuyên ch nhanh chóng vì tàu ch y chuyên tuy nươ ứ ế đượ ở ạ ế
không ph i các c ng l l y hàng.ả đỗ ả ẻ để ấ
+ Ph ng th c thuê tàu nh h n: Th i gian v n chuy n ph thu c nhi u vào c ch tàu và ng i thuêươ ứ đị ạ ờ ậ ể ụ ộ ề ả ủ ườ
tàu.
- V trình t ch c qu n lý và khai thác tàu:ề độ ổ ứ ả
+ Ph ng th c thuê tàu ch : là hình th c phát tri n cao h n và hoàn thi n h n c a hình th c v n t iươ ứ ợ ứ ể ơ ệ ơ ủ ứ ậ ả
tàu chuy n.ế

+ Ph ng th c thuê tàu chuy n: Linh ho t, thích h p v i v n chuy n hàng hoá không th ng xuyênươ ứ ế ạ ợ ớ ậ ể ườ
và hàng hoá xu t nh p kh u, t n d ng c h t tr ng t i c a tàu lúc ch hàng trong t ng chuy n i cóấ ậ ẩ ậ ụ đượ ế ọ ả ủ ở ừ ế đ
hàng. N u t ch c tìm hàng t t thì hình th c khai thác tàu chuy n là hình th c khai thác có hi u quế ổ ứ ố ứ ế ứ ệ ả
không kém gì so v i hình th c khai thác tàu ch .ớ ứ ợ
+ Ph ng th c thuê tàu nh h n: Ch tàu t m th i ch a ph i quan tâm n vi c tìm ki m ngu n hàngươ ứ đị ạ ủ ạ ờ ư ả đế ệ ế ồ
hoá chuyên ch , có m c ích kinh doanh cho thuê tàu nh h n v i t cách là ch tàu thu n tuý.để ở ụ đ đị ạ ớ ư ủ ầ
- V phân chia chi phí gi a các ph ng th c thuê tàu:ề ữ ươ ứ
+ Hình th c thuê tàu ch : Ch tàu ch u m i kho n chi phí t khi nh n hàng v n chuy n cho n khiứ ợ ủ ị ọ ả ừ ậ để ậ ể đế
tr hàng t i c ng cho ch hàng theo l ch trình v n hành công b t tr c.ả ạ ả ủ ị ậ ố ừ ướ
+ Hình th c thuê tàu chuy n và tàu nh h n c phân chia nh sau:ứ ế đị ạ đượ ư
B ng 1ả
Phân chia chi phí gi a ch tàu và ng i thuêữ ủ ườ
Phân loại vận tải thủy.
Có nhi u tiêu chí phân lo i v n t i th y nh ng thông th ng chúng ta phân ra làm v n t i th y qu cề để ạ ậ ả ủ ư ườ ậ ả ủ ố
t và v n t i th y n i aế ậ ả ủ ộ đị
V n t i th y qu c t : là vi c chuyên ch hàng hóa, hành khách b ng ng bi n, ng sông gi a haiậ ả ủ ố ế ệ ở ằ đườ ể đườ ữ
nhi u qu c gia, t c là vi c chuyên ch hàng hóa, hành khách ph i qua biên gi i gi a hai qu c gia.ề ố ứ ệ ở ả ớ ữ ố
Có hai hình th c v n t i qu c t : v n t i qu c t tr c ti p là hình th c chuyên ch c ti n hành tr cứ ậ ả ố ế ậ ả ố ế ự ế ứ ở đượ ế ự
ti p gi a hai n c. Còn v n t i qu c t quá c nh là hình th c chuyên ch c ti n hành qua lãnh thế ữ ướ ậ ả ố ế ả ứ ở đượ ế ổ
c a ít nh t m t n c th ba g i là n c cho quá c nh.ủ ấ ộ ướ ứ ọ ướ ả
S u ra i và phát tri n c a v n t i qu c t g n li n v i s phân công lao ng trong xã h i và trongự đờ ể ủ ậ ả ố ế ắ ề ớ ự độ ộ
quan h buôn bán gi a các n c v i nhau. S hình thành và phát tri n h th ng v n t i t ng n cệ ữ ướ ớ ự ể ệ ố ậ ả ừ ướ
ho c m t nhóm n c có nh h ng r t l n n s phát tri n h th ng v n t i trên ph m vi toàn thặ ộ ướ ả ưở ấ ớ đế ự ể ệ ố ậ ả ạ ế
gi i.ớ
V n t i th y qu c t chi m t i 80% v n chuy n hàng hóa buôn bán qu c t . V n t i th y qu c t cậ ả ủ ố ế ế ớ ậ ể ố ế ậ ả ủ ố ế đượ
phát tri n trên c s phát tri n s n xu t và trao i hàng hoá. Ng c l i hoàn thi n h th ng v n t iể ơ ở ể ả ấ đổ ượ ạ ệ ệ ố ậ ả
qu c t c bi t là v n t i b ng ng bi n qu c t gi m giá thành v n t i s t o i u ki n quan hố ế đặ ệ ậ ả ằ đườ ể ố ế ả ậ ả ẽ ạ đ ề ệ ệ
buôn bán qu c t , áp ng nhu c u i l i tiêu dùng c a m i ng i c a nhi u qu c gia khác nhau. Th cố ế đ ứ ầ đ ạ ủ ọ ườ ủ ề ố ự
t ã ch ng minh v n t i qu c t b ng ng th y góp ph n l n vào khuy n khích buôn bán gi a cácế đ ứ ậ ả ố ế ằ đườ ủ ầ ớ ế ữ
n c.ướ

V n t i th y n i a: là m t ho t ng d ch v trong ó ng i cung c p d ch v (hay ng i v n chuy n)ậ ả ủ ộ đị ộ ạ độ ị ụ đ ườ ấ ị ụ ườ ậ ể
th c hi n các hàng hóa t n i này n n i khác trong vùng n c mà i m u và i m cu i c a quáự ệ ừ ơ đế ơ ướ đ ể đầ đ ể ố ủ
trình chuyên ch không i ra ngoài lãnh th c a m t qu c giaở đ ổ ủ ộ ố
Theo khái ni m trên thì v n t i th y n i a là vi c ng i thuê tàu ch hàng hóa trên các vùng bi n,ệ ậ ả ủ ộ đị ệ ườ ở ể
trên các sông ngòi trong ph m vi m t qu c gia ó. Ng i thuê ch và ng i chuyên ch không ph iạ ộ ố đ ườ ở ườ ở ả
làm các th t c xu t nh p kh u hay các th t c quá c nh. Thông th ng ng ti n thanh toán trongủ ụ ấ ậ ẩ ủ ụ ả ườ đồ ề
v n t i th y n i a là ng n i t .ậ ả ủ ộ đị đồ ộ ệ
Hi n nay, trong v n t i thu n i a th ng ch m phát tri n và ch chi m m t t l nh trong v nệ ậ ả ỷ ộ đị ườ ậ ể ỉ ế ộ ỷ ệ ỏ ậ
chuy n hàng hóa, vì nó b c nh tranh quy t li t b i các ph ng th c v n t i khác có t c nhanh h nể ị ạ ế ệ ở ươ ứ ậ ả ố độ ơ
nh ng s t, ng không, ng b .ư đườ ắ đườ đườ ộ
i v i m t t n c có b bi n dài t b c n nam và h th ng sông ngòi dày c v i nhi u conĐố ớ ộ đấ ướ ờ ể ừ ắ đế ệ ố đặ ớ ề
sông l n nh sông H ng, sông Mê Kông thì v n t i th y n i a chi m m t v trí nh t nh không thớ ư ồ ậ ả ủ ộ đị ế ộ ị ấ đị ể
thi u trong công cu c xây d ng và b o v t qu c. Vì th ng và Nhà n c ta luôn quan tâm phátế ộ ự ả ệ ổ ố ế Đả ướ
huy n ng l c v n t i thu n i a ng th i y m nh phát tri n i tàu bi n v a v n t i ven bi n vàă ự ậ ả ỷ ộ đị đồ ờ đẩ ạ ể độ ể để ừ ậ ả ể
v n t i vi n d ng ph c v cho công cu c CNH –H H n c ta hi n nay. i u áng m ng là hi n nayậ ả ễ ươ ụ ụ ộ Đ ướ ệ Đ ề đ ừ ệ
i tàu trong n c ã áp ng c ph n nào th ph n v n t i th y n i a góp ph n l n cho vi c ti tđộ ướ đ đ ứ đượ ầ ị ầ ậ ả ủ ộ đị ầ ớ ệ ế
ki m ngo i t cho t n c.ệ ạ ệ đấ ướ
Đặc điểm và các phương thức gửi hàng khô,
hàng bách hóa đa năng bằng container
trong vận tải thủy nội địa.
Tàu ch hàng bách hóa: là tàu ch các hàng hóa do công nghi p s n xu t, th ng là có bao bì và cóở ở ệ ả ấ ườ
giá tr cao. Lo i tàu ch hàng này th ng có nhi u boong, nhi u h m, có c n c u riêng x p d , t cị ạ ở ườ ề ề ầ ầ ẩ để ế ỡ ố
t ng i cao.độ ươ đố
Tàu ch hàng có kh i l ng l n: hàng khô có kh i l ng l n là nh nglo i hàng th r n không cóở ố ượ ớ ố ượ ớ ữ ạ ở ể ắ
bao bì nh than, s t thép, ng c c, phân bón, xi m ng,…th ng c ch b ng lo i tàu riêng. Lo i tàuư ắ ũ ố ă ườ đượ ở ằ ạ ạ
này th ng là tàu m t boong, có nhi u h m, tr ng t i l n, c trang b c máy b m hút m hàng r i,ườ ộ ề ầ ọ ả ớ đượ ị ả ơ ẩ ờ
t c ch mố độ ậ
V container ch hàng có:ề ở
Nhóm 1: Container ch hàng bách hóa.ở
Nhóm này bao g m các container kín có c a m t u, container kín có c a m t u và các bên,ồ ử ở ộ đầ ử ở ộ đầ

có c a trên nóc, m c nh, m trên nóc - m bên c nh, m trên nóc - m bên c nh - m u;ử ở ở ạ ở ở ạ ở ở ạ ở ở đầ
nh ng container có hai n a (half-heigh container), nh ng container có l thông h i Nhóm 2:ữ ử ữ ỗ ơ
Container ch hàng r i (Dry Bulk/Bulker freight container)ở ờ
Là lo i container dùng ch hàng r i (ví d nh thóc h t, xà phòng b t, các lo i h t nh ). ôi khiạ để ở ờ ụ ư ạ ộ ạ ạ ỏ Đ
lo i container này có th c s d ng chuyên ch hàng hóa có mi ng trên mái x p hàng và cóạ ể đượ ử ụ để ở ệ để ế
c a container d hàng ra. Ti n l i c a ki u container này là ti t ki m s c lao ng khi x p hàng vàoử để ỡ ệ ợ ủ ể ế ệ ứ độ ế
và d hàng ra, nh ng nó c ng có i m b t l i là tr ng l ng v n ng, s c a và n p có th gây khóỡ ư ũ đ ể ấ ợ ọ ượ ỏ ặ ố ử ắ ể
kh n trong vi c gi an toàn và kín n c cho container vì n u n p nh i hàng vào nh quá thì s gâyă ệ ữ ướ ế ắ ồ ỏ ẽ
khó kh n trong vi c x p hàng có th t .ă ệ ế ứ ự