KHẢO SÁT SỰ BIẾN THIÊN VÀ VẼ ĐỒ THỊ HÀM SỐ
CỦA MỘTSỐ HÀM PHÂN THỨC HỮU TỈ
I/ Mục tiêu:
+ Về kiến thức: Giúp học sinh biết các bước khảo sát các hàm phân thức hữu tỉ thuộc hai dạng nêu
trong bài và cách vẽ đồ thị của các hàm số đó.
+ Về kỹ năng: Giúp học sinh thành thạo các kỹ năng:
_ Thực hành các bước khảo sát hàm số.
- Vẽ nhanh và đúng đồ thị
+Về tư duy và thái độ
- Rèn luyện tư duy vận dụng
- Hứng thú ,chú ý lắng nghe
II. Chuẩn bị :
Giáo viên : giáo án , bảng phụ
Học sinh : sách giáo khoa
III. Phương pháp :- Gợi mở , vấn đáp
- Luyện tập
IV. Tiến trình bài học :
1. Ổn định tổ chức : (2 phút )
2. Kiểm tra bài cũ : ( 5 phút )
Câu hỏi :
1. Các bước khảo sát hàm số
2. Tìm các tiệm cận ( nếu có ) của các hàm số sau :
a/ y=
1
12
x
x
b/ y =
1
22
2
x
xx
(bảng phụ )
3. Bài mới :
Hoạt động 1 : KS hàm số y =
d
cx
bax
( c
0
và ad – bc
0
)
TG Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh ghi bảng
-Giáo viên cho ví dụ:
KSSBT và vẽ đồ thị của
hàm số :
y =
1
12
x
x
-Giáo viên yêu cầu học
sinh tìm tập xác định ?
-Giáo viên yêu cầu học
sinh tìm tiệm cận
Gợi ý:
+ Tính
y
x
lim
1
=?
y
x
lim
1
=?
Học sinh theo dõi ví dụ
Học sinh trả lời
D = R \
1
Học sinh trả lời :
y
x
lim
1
= -
y
x
lim
1
= +
y
x
lim
= 2
y
x
lim
= 2
-Học sinh trả lời :
1/ Hàm số
y =
d
cx
bax
(c )0,0
bcad
Ví dụ : KSSBT và đồ thị của hàm số
:
y =
1
12
x
x
Gi ải :
+ TXĐ : D = R \
1
+Sự biến thiên :
Giới hạn vô cực , giới hạn tại
vô cực và các đường tiệm cận
y
x
lim
1
= -
;
y
x
lim
1
= +
x = 1 là tiệm cận đứng của đồ
thị
+Tính
y
x
lim
= ?
y
x
lim
= ?
-Giáo viên yêu cầu tính
y
'
=?
-Giáo viên yêu cầu hs lên
bảng trình bày BBT
-Giáo viên nhấn mạnh ,
khắc sâu , điều chỉnh nếu
có sai sót
-Giáo viên yêu cầu tìm các
điểm đặc biệt
Gợi ý ; Tìm giao điểm của
đồ thị với trục tung , với
trục hoành ?
Chọn hai điểm thuộc đồ
thị có hoành độ x > 1
-Giáo viên yêu cầu hs nhận
xét tính đối xứng của đồ
thị ?
y
2
'
)1(
1
x
-Học sinh trình bày BBT
-Học sinh nhận xét BBT
-Học sinh tiến hành :
Cho x = 0
y = 1
Cho y = 0
x =
2
1
Cho x = 2
y= 3
Cho x = 3
y =
2
5
-Học sinh quan sát hình vẽ ,
trả lời
y
x
lim
= 2 ;
y
x
lim
= 2
y = 2 là tiệm cận ngang của đồ
thị hàm số
Bảng biến thiên ;
y
2
'
)1(
1
x
< 0 ,
1
x
BBT:
x -
1 +
y’ _ _
y 2 +
-
2
+Đồ thị :
ĐĐB : ( 0 ; 1 ) ; (
2
1
; 0 )
(2 ; 3 ) ; ( 3 ;
2
5
)
Nhận xét : Đồ thi nhận giao điểm I( 1
; 2 ) của hai tiệm cận làm tâm đối
xứng ( Bài tập )
Hoạt động 2 : Củng cố
TG Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bảng
-Giáo viên yêu cầu hs thực
hiện ví dụ :
Khảo sát sự biến thiên và
vẽ đồ thị hàm số
y =
2
1
x
x
-Giáo viên nhận xét , chỉnh
sửa
-Một hs lên bảng trình bày
-Cả lớp theo dõi , nhận xét
Ví dụ : Khảo sát và vẽ đồ thị hàm số
: y =
2
1
x
x
TIẾT 2
Hoạt động 1 : KS hàm số : y =
''
2
b
x
a
cbxax
(a 0,0
'
a )
TG Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bảng
-Cho ví dụ : Khảo sát và
vẽ đồ thị hàm số :
y =
1
63
2
x
xx
+Yêu cầu hs tìm tập xác
định
+Yêu cầu hs tìm tiệm cận
+Học sinh tìm tập xác định
D = R\
1
+Học sinh tìm tiệm cận
đứng
2. Hàm số : y =
''
2
b
x
a
cbxax
( a 0,0
'
a )
Ví dụ : Khảo sát và vẽ đồ thị hàm s
ố :
y =
1
63
2
x
xx
Giải :
*Tập xác định : D = R \
1
xiên , tiệm cận đứng của
hàm số
-Yêu cầu hs lập BBT
+Yêu cầu hs xác định giao
điểm của đồ thị với các
trục
-Yêu cầu hs vẽ đồ thị
-Dùng bảng phụ , yêu cầu
hs quan sát , nhận xét bài
của bạn ứng của đồ thị
+Học sinh thực hiện phép
chia và tìm tiệm cận xiên
+Học sinh tính đạo hàm
+Học sinh tìm các điểm
cực trị
+Học sinh lên bảng trình
bày BBT
x = 0
y = 6
+Học sinh vẽ đồ thị
+Quan sát bảng phụ và
nhận xét
*Sự biến thiên của hàm số :
+Các đường tiệm cận :
y
x
lim
1
= -
;
y
x
lim
''
1
= +
y
x
lim
= -
;
y
x
lim
= +
x = 1 là tiệm cận đứng của đồ thị
lim
x
)2( xy =
lim
x
1
4
x
= 0
y = x-2 là tiêm cận xiên của đồ thị
y
2
2
'
)1(
32
x
xx
;y
3,3
5,1
0
'
yx
yx
BBT:
x -
-1 1 3 +
y’ 0 0
+
+
y -5
-
-
3
Đồ thị : (bảng phụ )
Nhận xét : ………
Hoạt động 2 : củng cố
TG Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bảng
-Yêu cầu hs thực hiện hoạt
động 2 –sgk theo từng
-Học sinh lên bảng trình bày
-Cả lớp theo dõi , nhận
Ví dụ 2 : Khảo sát và vẽ đồ thị của
hàm số : y =
1
2
2
x
xx
bước tương tự ví dụ 1
-Hướng dẫn học sinh vẽ đồ
thị
xéttheo từng bước
-Tiến hành vẽ đồ thị dưới sự
hướng dẫn của giáo viên
Hoạt động 3 : củng cố bài toán
+Giáo viên sử dụng bảng phụ củng cố hai dạng toán đồ thị của hàm số y =
d
cx
bax
và 4 dạng đồ thị của hàm số y =
'
'
2
b
x
a
cbxax
+BTVN : Bài 49
56 SGK trang 49-50