Giáo án Lịch Sử lớp 10: SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CÁC VƯƠNG QUỐC ĐÔNG NAM Á pdf

SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CÁC VƯƠNG
QUỐC ĐÔNG NAM Á
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
Sau khi học xong bài học yêu cầu HS cần nắm được:
1.

Kiến thức
-Những nét chính về điều kiện hình thành và sự ra đời của các
vương quốc cổ ở Đông Nam Á.
-Sự ra đời và phát triển của các quốc gia phong kiến Đông Nam
Á.
2. Tư tưởng
Giúp học sinh biết quá trình hình thành và phát triển không
ngừng của các dân tộc trong khu vực, qua đó giáo dục các em tình
đoàn kết và trân trọng những giá trị lịch sử.
3.Kĩ năng
Thông qua bài học học rèn học sinh kĩ năng khái quát hoá sự
hình thành và phát triển của các quốc gia Đông Nam á, kĩ năng lập
bảng thống kế về phát của các quốc gia Đông Nam á qua các thời kì
lịch sử.
II. THIẾT BỊ VÀ TÀI LIỆU DẠY HỌC
-Tranh ảnh về con người và đất nước Đông Nam á thời cổ và
phong kiến.
- Lược đồ châu Á, lược đồ về các quốc gia Đông Nam Á .
- Cuốn Lịch Đông Nam Á.
III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC
1.

Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi1 : Nêu chính sách về kinh tế, chính trị của Vương
triều Mô -gôn.

Câu hỏi 2: Vị trí Vương triều Đê-li và Mô-gôn trong lịch sử
ấn Độ?
2.

Dẫn dắt vào bài mới
Đông Nam Á từ lâu đã được coi là khu vực lịch sử đại lí-văn
hoá riêng biệt trên cơ sở phát triển đồ sắt và kinh tế nông nghiệp
trông lúa nước, từ những thế kỉ đầu của Công nguyên, các vương
quốc cổ đầu tiên đã được hình thành ở Đông Nam Á; tiếp đó khoảng
thế kỉ IX –X các quốc gia Đông Nam Á được xác lập và phát triến
thịnh đạt vào thế kỉ X-XV. Để hiểu điều kiện nào dẫn đến sự ra đời
của các vương quốc cổ ở Đông Nam Á? Sự hình và phát triển của
các quốc gia phong kiến Đông Nam Á được biểu hiện như thế nào?
Bài học hôm nay sẽ trả lời các câu hỏi nêu trên.
3.

Tổ chức các hoạt động trên lớp
Hoạt động của thày và trò Kiến thức cơ bản học sinh
cần nắm vững

Hoạt động 1: Làm việc cả lớp và cá
nhân
-Trước hết, GV treo lược đồ các quốc
gia Đông Nam Á lên bảng và yêu cầu
HS chỉ trên lược đồ hiện nay khu vực
gồm những nước nào.
-Hs lên bảng chỉ lược đồ.
-GV nhận xét và giới thiệu tên và vị trí
trên lược đồ 11 quốc gia hiện nay.
-Tiếp đó, GV nêu câu hỏi: Nêu những

nét chung, những điểm tương đồng của
các nước trong khu vực?
-HS dựa vào vốn kiến thức của mình và
SGK trả lời câu hỏi.
-GV nhận xét, bổ sung đồng thời trình
bày và phân tích: Đông Nam Á có địa
hình rộng, song địa hình phân tán bị
chia cắt bởi những dãy núi và vùng
nhiệt đới, nhưng thiên nhiên đã ưu đãi
cho vùng này điều kiện thuận lợi là gió
mùa, tạo nên hai mùa rõ rệt: mùa lạnh,
mát, mùa mùa mưa tương đối nóng. Gió
màu kèm theo mưa rất thích hợp cho sự
phát triển của cây lúa nước.
-GV trình bày: Đầu Công nguyên, cư
dân Đông Nam Á đã biết sử dụng sử
dụng đồ sắt. Nông nghiệp vẫn là ngành
1. Sự ra đời của các vương
quốc cổ ở Đông Nam Á









-Đông Nam Á có điều
kiện tự nhiên ưu đãi-gió

mùa, thuận lợi cho sự
phát triển của cây lúa
nước và nhiều loại cây
trồng khác.




* Điều kiện ra đời các
vương quốc cổ ở Đông
Nam Á:
-Đầu Công nguyên, cư
dân Đông Nam á đã biết
sử dụng sử dụng đồ sắt.
Nông nghiệp vẫn là ngành
sản xuất chính, nhưng ở mỗi nước có
nghề thủ công truyền thống phát triển
như dệt, làm gốm, đúc đồng và rèn
sắt…Mặt khác do nhu cầu trao đổi sản
phẩm, việc buôn bán đường biển rất
phát đạt, một số thành thị –hải cảng đã
ra đời và hoạt động nhộn nhịp như óc
Eo (An Giang, Việt Nam) Ta-kô-la ( Mã
Lai)…
-GV nêu câu hỏi: Về mặt văn hoá khu
vực Đông Nam Á còn bị ảnh hưởng
bởi nền văn hoá nào? ý nghĩa của sự ảnh
hưởng đó?
-GV có thể gợi ý về ảnh hưởng của văn
hoá Ấn Độ đến khu vực.

-HS dựa vào kiến thức đã học ở bài Ấn
Độ và đọc SGK trả lời câu hỏi.
-GV nhận xét và chốt ý: Văn hoá ấn độ
ảnh hưởng khu vực, sự ảnh hưởng của
văn hoá Ấn Độ gắn liền với việc các
nước phát triển văn hoá cổ của mình.
Nổi bật mỗi nước đều sáng tạo ra chữ
viết riêng.
-Đến đây GV kết luận: Điều kiện ra đời
của các vương quốc cổ là:
+ Do việc sản xuất và buôn bán giữa
các vùng; sự xuất hiện các trung tâm
buôn bán nổi tiêng.
+ Do ảnh hưởng của văn hoá Ấn Độ với
việc các nước phát triển văn hoá cổ của
mình.
Hoạt động 2: Cả lớp
-Gv trình bày trên lược đồ về tên gọi,
vtrị trí tương đối và khoảng thời gian ra
đời của các vương quốc cổ Đông Nam á
sản xuất chính, nghề thủ
công truyền thống phát
triển như dệt, làm gốm,
đúc đồng và rèn sắt.
- Việc buôn bán đường
biển rất phát đạt, một số
thành thị –hải cảng đã ra
đời như óc Eo (An
Giang, Việt Nam) Ta-kô-
la ( Mã Lai)…

-Do sự ảnh hưởng của văn
hoá ấn Độ với việc các
nước phát triển văn hoá cổ
của mình.
Đó chính là điều kiện
ra đời các vương quốc cổ
ở Đông Nam Á .



*Sự hình thành các vương
quốc cổ:
Khoảng 10 thế kỉ sau công
nguyên hàng loạt các
vương quốc nhỏ hình
thành: Cham-pa ở Trung
Bộ Việt Nam. Phù Nam hạ
lưu sông Mê Công, các
vương quốc ở hạ lưu sông
Mê Nam và đảo In-đô-nê-
.
-GV chuyển ý: Các vương quốc cổ
Đông Nam á lúc đó còn nhỏ bé, phân
tán trên địa bàn hẹp, sống riêng rẽ và
nhiều khi còn tranh chấp nhau đó là

nguyên nhân dẫn đến sự đổ vỡ, để rồi
trên cơ sở đó hình thành các quốc gia
phong kiến dân tộc hùng mạnh.
Hoạt động 1: Cả lớp và cá nhân
-Ttrước hết GV trình bày: Trong khoảng
thời gian từ thế kỉ VII đến X, ở Đông
Nam á đã hình thành một số quốc gia
lấy một dân tộc đông nhất làm nòng cốt,
thường gọi là các quốc gia phong kiến
dân tộc.
-Tiếp đó, GV giới thiệu trên lược đồ
Đông Nam á tên gọi và vị trí của từng
nước: Vương quốc Cam-pu- chia của
người Khơ me, các vương quốc của
người môn và người Miến ở hạ lưu sông
Mê Nam, người In-đô-nê-xi –a ở đảo
Xu-ma-tơ-ra và Gia –va…
-GV nêu câu hỏi: Các quốc gia phong
kiến Đông Nam á phát triển nhất vào
thời gian nào? đó là những nước nào ?
-HS dựa vào SGK trả lời câu hỏi.
-GV nhận xét trình bày và phân tích:
+ Từ khoảng nửa sau thế kỉ X đến nửa
đầu thế kỉ XVIII là thời kì phát triển
nhất của các quốc gia phong kiến Đông
Nam Á.
+ ở In-đô-nê xi-a cuối thế kỉ XIII dòng
vua Ga-va mạnh lên chinh phục được
Xu-ma-tơ -ra thất nhất được In-đô-nê
xi-a dưới vương triều Mô-giô-pa-hít

xia.

2. Sự hình thành và phát
triển của các quốc gia
phong kiến Đông Nam Á





-Từ thế kỉ VII đến X, ở
Đông Nam Á đã hình
thành một số quốc gia
phong kiến dân tộc như
Vương quốc Cam-pu- chia
của người Khơ me, các
vương quốc của người
Môn và người Miến ở hạ
lưu sông Mê Nam, người
In-đô-nê-xi –a ở đảo Xu-
ma-tơ-ra và Gia –va…







-Từ khoảng nửa sau thế kỉ
X đến nửa đầu thế kỉ

XVIII là thời kì phát triển
nhất của các quốc gia
phong kiến Đông Nam á.:
+ In-đô-nê xi-a thống
nhất và phát triển hùng
(1213-1527) hùng mạnh, bao gồm 10
nước nhỏ và đảo phụ thuộc có sản phẩm
quí chỉ đứng sau A Rập.
+ Trên bán đảo Đông Dương ngoài
quốc gia Đại Việt, Chăm pa , vương
quốc Cam -pu-chia từ thế kỉ IX củng
bước vào thời kì Ăng co huy hoàng.
+ Trên lưu vực sông I-ra-oa-đi từ giữa
thế kỉ XI, quốc gia Pa-gan ở miền trung
chinhphục các tiểu quốc gia khác mở
đầu hình thành và phát trển của vương
quốc Mi-an-ma. GV giới thiệu bức tranh
hình 19 SGK “ Toàn cảnh đô thị cổ Pa-
gan Mi-an ma “ đồng thời tổ chức cho
HS khai thác bức tranh để thấy được sự
phát triển của vương quốc Mi-an –ma.
Gv nêu câu hỏi : Sự kiện nào đánh dấu
mốc phát triển của lịch sử khu vực?
-HS dựa vào SGK trả lời câu hỏi.
- GV nhận xét và nhấn mạnh : Thế kỉ
XIII là nốc quan trọng trong quá trình
phát triển của lịch sử khu vực bởi vì:
Bị dồn đẩy do cuộc xâm lược của quân
Mông Cổ, một bộ phận người Thái di cư
xuống phái nam lập nên vương quốc

nhỏ đến thế kỉ XIV thống nhất lập
vương quốc Thái. Một nhóm người Thái
khác xuống trung lưu sông Mê
Công(người Lào Lùm) lập nên vương
quốc Lan Xang vào giữa thế kỉ XIV.
Hoạt động 2: Làm việc nhóm
-GV chia lớp thành các nhóm nêu câu
hỏi: Những biểu hiện của sự phát triển
kinh tế, chính trị và văn hoá của các
Đông Nam á. ?
mạnh dưới vương triều
Mô-giô-pa-hít (1213-
1527)

+ Trên bán đảo Đông
Dương ngoài quốc gia
Đại Việt, Chăm pa, vương
quốc Cam -pu-chia từ thế
kỉ IX củng bước vào thời
kì Ăng co huy hoàng.
+ Trên lưu vực sông I-ra-
oa-đi từ giữa thế kỉ XI,
mở đầu hình thành và phát
trển của vương quốc Mi-
an-ma.

+ Thế kỉ XIV thống nhất
lập vương quốc Thái.


+ Giữa thế kỉ XIV vương
quốc Lan Xang thành lập.







-HS làm việc thao nhóm và cửa đại diện
trình bày kết quả. HS khác có thể bổ
sung cho bạn.
-GV nhận xét và chốt ý:
+ Kinh tế, Cung cấp một khối lượng lớn
lúa gạo, sản phẩm thủ công (vải, đồ sứ,
chế phẩm kim khí ), nhất là sản vật
thiên nhiên, nhiều lái buôn nhiều nước
trên thế giới đến buôn bán.
+ Chính trị, tổ chức bộ máy chặt chẽ
kiện toàn từ trung ương đến địa phương.

+ Văn hoá, các dân tộc Đông Nam á xây
dựng được một nền văn hoá riêng của
mình với những nét độc đáo.

-GV trình bày: Từ nửa sau thế kỉ XVIII,
các quốc gai Đông Nam Á. bước vào
giai đoạn suy thoái và trước sự xâm
lược của tư bản phương Tây.


-Biểu hiện sự phát triển
thịnh đạt:
+ Kinh tế, cung cấp một
khối lượng lớn lúa gạo,
sản phẩm thủ công (vải,
đồ sứ, chế phẩm kim
khí ), nhất là sản vật thiên
nhiên, nhiều lái buôn
nhiều nước trên thế giới
đến buôn bán.
+ Chính trị, tổ chức bộ
máy chặt chẽ, kiện toàn từ
trung ương đến địa
phương.
+ Văn hoá, các dân tộc
Đông Nam Á xây dựng
được một nền văn hoá
riêng của mình với những
nét độc đáo.


4.

Sơ kết bài học

Kiểm tra sự nhận thức của học sinh đối với bài học bằng việc
yêu cầu HS trả lời các câu hỏi đưa ra ngay từ đầu giờ học: Để hiểu
điều kiện nào dẫn đến sự ra đời của các vương quốc cổ ở Đông Nam
á? Sự hình và phát triển của các quốc gia phong kiến Đông Nam á
được biểu hiện như thế nào?
5.

Dặn dò, bài tập về nhà
- Dặn dò:
Học bài cũ, đọc trước bài mới.
Sưu tầm tranh ảnh về đất nước và con người Lào, Cam-pu-chia
thời phong kiến.
- Bài tập:
Trả lời câu hỏi trong SGK.
Vẽ lược đồ Lào, Cam-pu-chia.