THỰC HÀNH NGHIÊN CỨU DAO ĐỘNG CƯỠNG BỨC VÀ HIỆN TƯỢNG CỘNG HƯỞNG BẰNG CON LẮC ĐƠN pps

THỰC HÀNH NGHIÊN CỨU DAO ĐỘNG CƯỠNG BỨC VÀ HIỆN
TƯỢNG CỘNG HƯỞNG BẰNG CON LẮC ĐƠN


I / MỤC TIÊU :
Sau khi làm bài thực hành này, HS cần biết vận dụng các kiến thức về dao
động cơ để thực hiện được hai mục tiêu chính là :
 Tạo được dao động cưỡng bức và hiện tượng cộng hưởng với các con lắc
đơn.
 Kiểm nghiệm điều kiện xảy ra cộng hưởng trong dao động của nhiều con
lắc đơn.
Để đạt hai mục tiêu cụ thể này cần rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức mà
đặc biệt là kĩ năng giải thích vào các hiện tượng thực tế quan sát được, đồng thời
tiếp tục rèn các kỹ năng thao tác TN đã hình thành từ lớp dưới.
II / CHUẨN BỊ :
Về dụng cụ cho mỗi nhóm HS :
 Các quả nặng hình cầu hoặc trụ, trong đó có 1 quả ~ 50g và 4  6 quả cỡ
20  30g
 Một cuộn chỉ, dai, mảnh.
 Một đồng hồ bấm dây.
 Một tấm bìa và bút đánh dấu.
 Một thước đo milimet.
 Một giá đỡ có dây căng ngang để treo các con lắc

Dây ngang dài khoảng 40  50cm, dùng sợi chỉ chập đôi, để hơi chùng.
 Một tờ giấy kẻ ô li.
Về kiến thức :
 Khái niệm về con lắc đơn và các quy luật dao động của nó.
 Sự khác nhau giữa dao động tự do và dao động cưỡng bức.
 Hiện tượng cộng hưởng và điều kiện xảy ra cộng hưởng.
 Tính gần đúng và sai số.

Về tổ chức :
 Phân chia lớp thành các nhóm thực hành.
 Phân công nhiệm vụ trong từng nhóm.
 HS chuẩn bị giấy làm báo cáo, giấy kẻ ô li, bút đánh dấu.
 Khi chuẩn bị, các con lắc được buộc vào dây ngang bằng nút đơn giản,
chặt nhưng dễ tháo để dễ điều chỉnh.
III / GỢI Ý VỀ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY  HỌC :
 Bài TN này sử d5ung các dụng cụ đơn giản nên có thể tổ chức nhiều
nhóm thực hành, mỗi nhóm tối đa là 4 HS.
 Các nhóm có thể làm thực hành đồng loạt giống nhau như gợi ý trong
sách giáo khoa. Hoặc có thể phân công một, ha nhóm tìm cách khảo sát hiện tượng
với các biên độ góc, sau đó so sánh và thảo luận về kết quả chung với các nhóm
khác.
 Lưu ý HS khi ghi số liệu vào bảng sử dụng đơn vị đo thích hợp. Ví dụ
chu kì dao động riêng (s), biên độ dài (cm), biên độ góc (rad)… Nếu giá trị nào
không thể xác định được thì có thể ghi dấu (?) chứ không nên bịa ra số liệu.
 Phân công trong nhóm 4 HS có thể như sau :
 Một HS thao tác với các con lắc.
 Một HS đo đạc lấy số liệu.
 Một HS ghi chép.
 Một HS theo dõi kiểm tra.