Vật lí lớp 12 - Tiết: 29 XOAY CHIỀU docx

Vật lí lớp 12 - Tiết: 29 MÁY PHÁT ĐIỆN
XOAY CHIỀU
1. Mục tiêu:
a) Về kiến thức:
- Mô tả được sơ đồ cấu tạo và giải thích
được nguyên tắc hoạt động của máy phát điện xoay
chiều 1 pha và máy phát điện 3 pha.
b) Về kỹ năng:
- Vận dụng được kiến thức đã học để giải
một số bài tập đơn giản.
c) Về thái độ:
- Có thái độ nghiêm túc học tập.

2. Chuẩn bị của GV và HS:
a) Chuẩn bị của GV:
- Các mô hình máy phát điện xoay chiều 1
pha, 3 pha, sơ đồ chỉnh lưu dòng điện xoay chiều đối
với các mạch chỉnh lưu, có thể sử dụng dao động kí
để biểu diễn các dòng đã được chỉnh lưu.
b) Chuẩn bị của HS:
- Ôn lại các kiến thức về hiện tượng cảm
ứng điện từ và định luật Len-xơ ở lớp 11.
3. Tiến trình bài dạy:
* Ổn định lớp: (1 phút)
a) Kiểm tra bài cũ: (5 phút)
Câu hỏi:
1. Viết công thức tính công suất tổn hao khi
truyền tải, từ đó cho biết các cách làm giảm tổn hao
điện năng?
2. Viết công thức biến đổi điện áp và dòng điện,
giải thích các đại lượng trong công thức.

Đáp án:
1. CT:
phá
phá
 
2 2
t
2
t
th
R
P RI P
U
.
2.  
2 1 2
1 2 1
U I N
U I N
.
Hoạt động 1 (1 phút): Đặt vấn đề.
- Ngày nay điện năng chủ yếu được tạo ra
bởi các máy phát điện xoay chiều kiểu cảm ứng?
Hoạt động 2 (15 phút): Tìm hiểu về máy phát
điện xoay chiều một pha
Hoạt động của
GV
Hoạt động của
HS
Kiến thức cơ

bản
- Cho HS nghiên
cứu mô hình máy
phát điện xoay
chiều 1 pha 
Máy phát điện
xoay chiều hoạt
động dựa vào
nguyên tắc nào?
 Nó có cấu tạo
- HS nghiên
cứu từ mô hình
và Sgk về trả
lời.
I. Máy phát
điện xoay
chiều một pha
Cấu tạo:

- Phần cảm
(roto) tạo ra từ
B
2
B
1
B
3
N

S

S

như thế nào?
+ Các cuộn nam
châm điện của
phần cảm (ro to):




+ Các cuộn dây
của phần ứng
(stato):
thông biến
thiên bằng các
nam châm
quay.
- Phần ứng
(stato) gồm các
cuộn dây giống
nhau, cố định
trên một vòng
tròn.
+ Từ thông qua
mỗi cuộn dây
biến thiên tuần
hoàn với tần
số:
f np



trong đó: n
(vòng/s)
p: số cặp
cực.

Hoạt động 3 (18 phút): Tìm hiểu về hệ 3 pha
Hoạt động của
GV
Hoạt động của
HS
Kiến thức cơ
bản
- Giới thiệu về hệ
3 pha.



- Thông báo về
máy phát điện
xoay chiều 3 pha.



- HS ghi nhận
về hệ 3 pha.

- HS nghiên cứu
Sgk và ghi nhận
về máy phát
điện xoay chiều
3 pha.
III. Hệ ba pha
- Hệ ba pha
gồm máy phát
ba pha, đường
dây tải điện 3
pha, động cơ ba
pha.
1. Máy phát
điện xoay chiều
3 pha
- Là máy tạo ra



- Nếu suất điện
động xoay chiều
thứ nhất có biểu
1. Yêu cầu về
kiến thức, kỹ
năng, tư duy e
1
=
e
0
2

cost thì hai
suất điện động
xoay chiều còn
lại có biểu thức
như thế nào?







- Lệch pha nhau
120
0
(2/3 rad)
nên:
cos
2 0
2
2 ( )
3
e e t


 
cos
3 0
4
2 ( )

3
e e t


 
- HS tìm hiểu
cấu tạo của máy
phát điện xoay
chiều 3 pha dựa
vào Sgk và mô
hình.


3 suất điện
động xoay
chiều hình sin
cùng tần sồ,
cùng biên độ và
lệch pha nhau
120
0
từng đôi
một.
cos
1 0
2
e e t


cos

2 0
2
2 ( )
3
e e t


 
cos
3 0
4
2 ( )
3
e e t


 
- Cấu tạo: (Sgk)


- Kí hiệu:
N
S
- Y/c HS nghiên
cứu Sgk và mô
hình để tìm hiểu
cấu tạo của máy
phát điện xoay
chiều 3 pha.

- Máy phát ba
pha được nối với










- HS nghiên cứu
Sgk và trình bày
hai cách mắc:
+ Mắc hình sao.
+ Mắc hình tam
giác.


2. Cách mắc
mạch ba pha

- Trong mạch
ba pha, các tải
được mắc với
nhau theo hai
cách:
a. Mắc hình
sao.
b. Mắc hình
tam giác.
- Các điện áp
~
~ ~
1
2
3
0
ba mạch tiêu thụ
điện năng (tải).
Xét các tải đối
xứng (cùng điện
trở, dung kháng,
cảm kháng).
- Các tải được
mắc với nhau
theo những cách
nào?

- HS ghi nhận
các khái niệm
điện áp pha và
điện áp dây.


- HS nghiên cứu
Sgk để trả lời: là
hệ ba dòng điện
xoay chiều hình
sin có cùng tần
số, nhưng lệch
pha với nhau
120
0
từng đôi
một.


u
10
, u
20
, u
30

gọi
là điện áp pha.
- Các điện áp
u
12
, u
23
, u
31
gọi
là điện áp dây.
3
dây pha
U U


3. Dòng ba pha
- Dòng ba pha
là hệ ba dòng
điện xoay chiều
hình sin có
cùng tần số,
nhưng lệch pha
với nhau 120
0

từng đôi một.
4. Những ưu
việt của hệ ba
pha

- Mô tả hai cách
mắc theo hình
17.6 và 17.7 Sgk.

- Trình bày điện
áp pha và điện áp
dây.


- Dòng điện xoay
chiều do máy
phát điện xoay
chiều ba pha phát
ra là dòng ba
pha.
 Chúng có đặc
điểm gì?
- Nếu các tải là
- HS nghiên cứu
Sgk và liên hệ
thực tế để tìm
những ưu việt
của hệ ba pha.
- Tiết kiệm dây
dẫn.
- Cung cấp điện
cho các động cơ
ba pha, dùng
phổ biến trong
các nhà máy, xí

nghiệp.
đối xứng  ba
dòng điện này sẽ
có cùng biên độ.

- Hệ ba pha có
những ưu việt gì?

c) Củng cố, luyện tập: (3 phút)
- GV nhắc lại kiến thức trọng tâm.
d) Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: (2 phút)
- Trả lời câu hỏi trong sgk.
- Làm bài tập trong sgk.
* RÚT KINH NGHIỆM