PGF2a và ứng dụng trong chăn nuôi doc

NHÓM THỰC HIỆN: NHÓM 5
HOÀNG NHẬT LINH (C ) PHAN THỊ NGUYỆT
NGUYỄN VĂN HIẾU NGUYỄN THỊ TRANG
NHỮ XUÂN HUY ĐỖ THU THỦY
NGUYỄN VĂN NHẤT ĐÀO ĐÌNH VINH
HỒ THỊ LẮM NGUYỄN THỊ HÒA
PHẠM TRỌNG HIẾU VI VĂN LƯU
TRẦN THỊ THU CHUNG LÊ NGUYỄN XUÂN
THIÊN
CHUYÊN ĐỀ:
“PGF2 ALPHA VÀ ỨNG DỤNG TRONG CHĂN NUÔI”
PGF2a và ứng dụng trong sinh sản gia súc
A.ĐẶT VẤN ĐỀ
Việt Nam là 1 quốc gia nằm ở khu vực Đông Nam Á, có
khí hậu nhiệt đới gió mùa rất thuận lợi cho ngành trồng trọt và
chăn nuôi phát triển. Thực tế cho thấy nước ta là 1 nước nông
nghiệp thuần túy với hơn 70% dân số hoạt động trong ngành
này.
Ngày nay cùng với sự phát triển của KHKT thì ngành
kinh tế nước ta nói chung và ngành chăn nuôi nói riêng cũng
có những bước phát triển mạnh mẽ.Tuy nhiên số lượng đàn
vật nuôi vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng trong nước
và xuất khẩu
PGF2a và ứng dụng trong sinh sản gia súc
Vì vậy đòi hỏi những người chăn nuôi cần có biện pháp
làm tăng số lượng đàn vật nuôi nhưng vẫn đảm bảo được sự
phát triển hài hòa giữa lợi ích của mình và an toàn thực phẩm
cho người tiêu dùng. Bên cạnh việc chú trọng đến việc cải tạo
môi trường chăn nuôi, chăm sóc nuôi dưỡng thì việc tác động
trực tiếp lên gia súc bằng các chế phẩm sinh học đã mang lại
lợi ích không nhỏ cho người chăn nuôi. Thực tế cho thấy, việc

sử dụng các chế phẩm sinh học là một trong những biện pháp
mang lại hiệu quả kinh tế cao mà vẫn đảm bảo được chất lượng
của đàn gia súc trong chăn nuôi: việc sử dụng hormon sinh dục
trong sinh sản gia súc, gia cầm đó được xem là biện pháp hữu
hiệu làm gia tăng năng suất sinh sản của đàn vật nuôi, gia tăng
lợi nhuận cho người chăn nuôi.
PGF2a và ứng dụng trong sinh sản gia súc
Đó được xem là biện pháp hữu hiệu làm gia tăng năng
suất sinh sản gia súc, gia tăng lợi nhuận cho người chăn nuôi.
Với tầm quan trọng của việc sử dụng hóc môn sinh dục trong
chăn nuôi đặc biệt là PGF2a, vì thế sau đây nhóm 5 trình bày
chuyên đề : “ PGF2a và ứng dụng trong sinh sản”.
PGF2a và ứng dụng trong sinh sản gia súc
B.NỘI DUNG
I.KHÁI NIỆM
Prostaglandin là một axit béo không no có vòng 5 cạnh
và hai mạch nhánh. Căn cứ vào vòng 5 cạnh người ta chia ra 5
loại prostaglandin là A, E, F, B, I. mỗi loại được chia thành
nhiều nhóm A1, A2, A3,. prostaglandin được tổng hợp từ
phospholipid của màng tế bào và có trong hầu hết các mô của
cơ thể, có nhiều tác dụng trên hệ thống các cơ quan.
Prostaglandin F2 alpha là một lipid, nó được tiết ra từ
tuyến tiền liệt ở con đực, còn ở con cái do thượng bì của ống
sinh dục (tử cung, âm đạo) tiết ra, ngoài ra cuối chu kỳ chửa
nhờ corticosteroid ở vỏ thượng thận làm cho nhau thai sản sinh
PGF2 alpha vào cuối thai kỳ để phân hủy thể vàng.
PGF2a và ứng dụng trong sinh sản gia súc
PGF2a và ứng dụng trong sinh sản gia súc
Khi con cái không chửa, prostaglandin F2 alpha được
tiết từ các niêm mạc âm đạo, tử cung làm thoái hóa thể vàng và

tiếp tục chu kỳ mới. prostaglandin F2 alpha còn do tử cung tiết
ra gây co rút tử cung khi tinh trùng vận động trong đường sinh
dục con cái và khi sinh đẻ
Phôi giai đoạn đầu chiếm lĩnh phần lớn nội mạc tử cung
mẹ để hạn chế sự giải phóng prostaglandin F2 alpha nhằm ngăn
ngừa quá trình phân hủy thể vàng từ đó tăng tiết progesterone
có tác dụng an thai.
PGF2a và ứng dụng trong sinh sản gia súc
II.CHỨC NĂNG
Prostaglandin có nhiều loại, nhưng loại có hoạt
tính mạnh nhất là PGF2a. Tác dụngchủ yếu của nó là:
- Phá vỡ màng noãn bao để gây rụng trứng.
- Phá huỷ thể vàng, nang nước trên buồng trứng,
gây động dục.
- Gây hưng phấn ống sinh dục, tăng cường nhu
động tử cung, kích thích mở cổ tử cung. Do đó,
Prostaglandin ứng dụng trong công nghệ gây đẻ nhân
tạo và trợ sản ở những ca đẻ khó…
PGF2a và ứng dụng trong sinh sản gia súc
III.Cơ chế
1. Cơ chế tiêu hủy thể vàng của PGF2 alpha:
Ở hầu hết các loài, gia súc vào ngày thứ 14 sau khi trứng
rụng mà không thụ tinh thì tử cung tiết hoocmon prostaglandin
f2 alpha (trừ chó mèo và bộ linh trưởng). PGF2 alpha theo
máu từ tử cung đến buồng trứng gây tác dụng co mạch máu
ngoại vi nuôi thể vàng,do đó thể vàng rơi vào tình trạng không
được cấp dinh dưỡng và trong vòng 24h sẽ bị tiêu hủy. Sự tiêu
hủy thể vàng dười tác dụng của PGF2 alpha làm giảm và
ngừng tiết progesteron, do đó trứng tiếp tục phát triển và chín,
xuất hiện chu kì động dục tiếp theo.

PGF2a và ứng dụng trong sinh sản gia súc
2. Cơ chế tác dụng của PGF2 alpha trong quá trình đẻ:
Nếu trứng được thụ tinh, thể vàng xuất hiện và tăng tiết
progesteron có tác dụng an thai, đến kì chửa cuối dưới tác
dụng của hoocmon corticosteroit của vỏ tuyến thượng thận,
nhau thai sản sinh ra relaxin và PGF2 alpha. Relaxin làm dãn
dây chằng xương chậu và mở cổ tử cung còn PGF2 alpha làm
thoái hóa thể vàng (cơ chế ở trên), khi thể vàng bị tiêu biến và
không tiết được progesteron nên hàm lượng progesteron trong
máu giảm xuống còn 0,22µg% dẫn đến lượng estrogen tăng
tiết từ nhau thai làm tăng độ mẫn cảm của tử cung với
oxytocin, kích thích co bóp tử cung trong lúc đẻ để tống thai
ra ngoài.
PGF2a và ứng dụng trong sinh sản gia súc
IV. Ứng dụng
1. Ứng dụng trong việc gây động dục
Ứng dụng PGF2α trong việc gây động dục bao gồm kích
thích động dục hàng loạt và kích thích động dục sớm sau khi
đẻ
Prostaglandin F2-anpha (PGF2α) được coi là hormon
hiệu lực nhất trong việc gây động dục đồng loạt ở gia súc nhai
lại. Nó làm thoái hóa thể vàng, do đó làm giảm nhanh chóng
hàm lượng progesteron trong máu và làm cho noãn bao phát
triển, gây động dục và rụng trứng. Prostaglandin không có
hiệu lực khi dùng cho thú không có thể vàng. do đó mà ít được
dùng cho gia súc nuôi con vì có một tỷ lệ khá cao những gia
súc này vẫn không động dục cho đến 50 ngày sau khi đẻ.
PGF2a và ứng dụng trong sinh sản gia súc
Gây động dục đồng loạt có ý nghĩa thực tiễn to lớn
trong công tác thụ tinh nhân tạo (TTNT)bò. Nó cho phép nâng

cao hiệu quả cải tạo giống, nâng cao hiệu quả kinh tế công tác
TTNT,đặt cơ sở cho công tác cấy truyền hợp tử(với con nhận).
Prostaglandin F2-anpha (PGF2α) của tuyến tiền liệt
theo tinh dịch và tinh trùng vào trong đường sinh dục cái kích
thích co rút cơ trơn của đường sinh dục cái co bóp nhiều hơn.từ
đó thúc đẩy sự di chuyển của tinh trùng vào trong.khi động
dục, tử cung co bóp mạnh nhất nếu phối giống đúng lúc tinh
trùng vận động nhanh gặp trứng thì thụ tinh có hiệu quả
PGF2a và ứng dụng trong sinh sản gia súc
Cụ thể:
1.1. Kích thích động dục sớm sau khi đẻ:
Đối với gia súc không động dục hay chậm động dục trở
lại sau khi đẻ có thể kích thích động dục và rụng trứng thông
qua sử dụng PGF2 alpha.Tùy theo trương hợp cụ thể, có thể sử
dụng các phương pháp sau:
* Dùng đơn độc prostaglandin:
Tiêm PG có thể rút ngắn thời gian hồi phục của tử cung
ở bò sau khi đẻ và có tác dụng chống viêm tử cung. Tiêm PG
vào bắp thịt làm tăng phân tiết LH thông qua GnRH. Do vậy,
tiêm PG cho bò sau khi đẻ có khả năng cải thiện chức năng
sinh sản
PGF2a và ứng dụng trong sinh sản gia súc
Sau khi tiêm PGF2 alpha 12 – 16 ngày thì gia súc có biểu
hiện động dục và dẫn tinh. ( dẫn tinh 2 lần sau 72 và 96 giờ
hoặc dẫn tinh 1 lần sau 72-80 giờ).
* Dùng kết hợp prostaglandin với các hormone khác
Prostaglandin cũng có thể được tiêm kết hợp với xử lý
progestogen trong một thời gian ngắn.
+Tiêm 1 liều PG vào cuối thời gian ngắn cho ăn MGA sẽ
làm cho bò vốn không có hoạt động chu kỳ có động dục trở lại.

Những con có thể vàng trên buồng trứng tiêm PGF2a với liều
2ml/con cho kết quả tốt.
PGF2a và ứng dụng trong sinh sản gia súc
1.2. Gây động dục đồng loạt
Gây động dục đồng loạt là làm cho nhiều bò cái động
dục và rụng trứng trong cùng một thời gian. Kỹ thuật này cho
phép tổ chức phối giống đồng loạt trên đàn bò cái và cóthể điều
khiển gia súc đẻ tập trung vào một thời điểm đặc thù trong năm
để thuận lợi cho việc chăm sóc nuôi dưỡng bê.
Một số phương pháp sau đây có thể dùng để gây động
dục và rụng trứng đồng kỳ tính bình thường.
PGF2a và ứng dụng trong sinh sản gia súc
a. Phương pháp tiêm 1 lần
Prostaglandin hay các hoạt chất tương tự có thể được
tiêm cho một nhóm gia súc dể gây động dục đồng loạt, sau đó
được dẫn tinh kép vào lúc 48 và 72 hay 72 và 96 giờ kể từ sau
khi tiêm. Nhiều nghiên cứu cho thấy khả năng thụ thai sau
khi dẫn tinh kép vào các thời điểm cố định tương tự như ở gia
súc được dẫn tinh dựa theo phát hiện động dục.
Để giảm bớt sự biến động về phản ứng đối với việc tiêm
PG một lần, người ta đã áp dụng một số biện pháp như sau:
PGF2a và ứng dụng trong sinh sản gia súc
- Theo dõi biểu hiện động dục trong vòng 5-7 ngày kể từ
sau khi tiêm PG và dẫn tinh khi phát hiện thấy động dục. Bằng
cách này có thể làm tăng tỷ lệ thụ thai và có chửa lên so với
việc dẫn tinh tại các thời điểm cố định.
- Phát hiện động dục và cho dẫn tinh trong vòng 4-7
ngày, sau đó tất cả những con nào không được dẫn tinh (động
dục) thì tiêm 1 liều PG và dẫn tinh 1 hoặc 2 lần vào các thời
điểm cố định hay dựa theo phát hiện động dục trong 5-6 ngày

tiếp theo. Phương pháp này có thể làm tăng tỷ lệ có thai lên,
nhưng đòi hởi nhiều công phát hiện động dục và dẫn tinh.
PGF2a và ứng dụng trong sinh sản gia súc
- Những con có thể vàng đang hoạt động (phát hiện được
qua khám trực tràng hay định lượng progesteron trong sữa hay
máu) có thể tiêm 1 liều PG và dẫn tinh sau khi phát hiện thấy
biểu hiện động dục. Hiệu quả của phương pháp này phụ thuộc
vào khả năng phát hiện chính xác thể vàng và đây là một
phương pháp tốn nhiều thời gian và chi phí.
- Có thể kết hợp xử lý PG với cho đực nhảy trực tiếp.
Tuy nhiên, tiêm PG cho bò sau khi cho bò đực vào đàn 96 giờ
thì không gây động dục đồng đều được.
* Các phương pháp khác cũng đã được thử nghiệm nhằm
tăng hiệu quả sử dụng PG để gây động dục đồng loạt, trong đó
có việc dùng PG theo chế độ 2 liều (kép) hay dùng PG cùng
với các hoc môn khác:
PGF2a và ứng dụng trong sinh sản gia súc
b. Phương pháp tiêm 2 lần
Tiêm PG hay một hoạt chất tương tự theo chế độ 2 lần
cách nhau 10-12 ngày cho bò ở bất cứ giai đoạn nào của chu
kỳ. Tất cả những con được tiêm đều được dẫn tinh 1 lần (80
giờ) hay 2 lần (72 và 96 giờ) sau lần tiêm PG thứ hai hoặc là
dẫn tinh vào khoảng 12 giờ sau khi bắt đầu xuất hiện động dục.
Theo lý thuyết thì sau lần tiêm thứ nhất khoảng 70% những con
có hoạt động chu kỳ sẽ xuất hiện động dục. Những con này và
những con còn lại sẽ ở vào một giai đoạn thích hợp của chu kỳ
(ngày 8-15) để có phản ứng tốt với lần tiêm thứ 2 .
PGF2a và ứng dụng trong sinh sản gia súc
Để giảm tốn kém PG và để hạn chế sự thiếu chính xác về
thời gian động dục, người ta cũng đã dẫn tinh ngay sau lần tiêm

PG thứ nhất hay áp dụng các biện pháp khám thể vàng và phát
hiện động hớn. Những con nào được phát hiện động dục sau
lần tiêm PG thứ nhất sẽ được dẫn tinh, còn những con nào
không được dẫn tinh sẽ được tiêm một liều thư 2 vào khoảng
11-12 ngày sau đó. Việc dẫn tinh tiếp theo có thể vào một thời
gian cố định hay dựa theo phát hiện động dục. Phương pháp
này thường cho kết quả tốt hơn, tuy nhiên nó đòi hỏi tốn nhiều
công sức phát hiện động dục.
PGF2a và ứng dụng trong sinh sản gia súc
c. Kết hợp prostaglandin với các hóc môn khác
Các hóc môn GnRH, estrogen, testosteron, HCG,
PMSG, FSH đều đã được dùng kết hợp với PG để gây động
dục và rụng trứng chính xác hơn nhờ việc đồng loạt hoá được
sóng LH sau khi xử lý PG.
Prostaglandin F2-anpha (PGF2α) còn được ứng dụng
trong việc gây siêu bài noãn ở loài nhai lại,phương pháp gây
siêu bài noãn hay gây rụng trứng nhiều là biện pháp nhân tạo
nhằm sản sinh ra một số lượng trứng nhiều hơn bình thường
trong một chu kì sinh dục và gây rụng trứng đồng loạt trên
buồng trứng, nhờ tác động của các chế phẩm hormon được đưa
vào Có thể tiêm PG 2 ngày trước khi kết thúc xử lý
progesteron hay 16-18 ngày sau khi thôi xử lý progesteron.
PGF2a và ứng dụng trong sinh sản gia súc
2.Ứng dụng trong việc thúc đẻ
- Việc sử dụng hóc -môn sinh dục (kích thích) trong
chăn nuôi nói chung và trong việc thúc đẻ nhân tạo nói riêng
được xem là biện pháp hữu hiệu làm gia tăng năng suất sinh
sản gia súc cái, gia tăng lợi nhuận cho người chăn nuôi.Trước
đây người chăn nuôi thường dùng oxytoxin để thúc đẻ nhân tạo
và sử dụng trong các ca đẻ khó nhưng việc sử dụng oxytoxin

có những mặt hạn chế như làm cổ tử cung mở đột ngột.Vì vậy
việc sử dụng PGF2 anpha ngày càng được ứng dụng rộng rãi
nâng trong việc nâng cao năng suất sinh sản cho nhiều loài gia
súc.
PGF2a và ứng dụng trong sinh sản gia súc
- Prostaglandin F2 anpha hormon do tế bào màng tử
cung tiết ra, có tác dụng gây co bóp cơ trơn, mở cổ tử cung,
tăng biên độ và tần số co bóp của tử cung, thúc đẩy quá trình
đẻ. Do đó, prostaglandin được ứng dụng trong gây đẻ nhân tạo
và trợ sản ở những ca đẻ khó, rặn đẻ yếu. Người chăn nuôi có
thể chủ động chọn thời điểm gia súc nái đẻ theo ý muốn; nái đẻ
tự nhiên sau 20-30 giờ tiêm thuốc.
- Trong suốt thời gian mang thai khi bào thai phát triển,
ở thời điểm thích hợp cho việc sinh đẻ, tử cung sẽ tiết ra
prostaglandin. Một lần nữa prostaglandin sẽ phá hủy thể vàng
để dừng tiết progesteron, trong trường hợp này kết quả là quá
trình sinh đẻ. Dựa vào cơ chế đẻ của gia súc, chúng ta có thể
biết cách sử dụng PGF2 anpha đúng thời gian và cách dùng.
PGF2a và ứng dụng trong sinh sản gia súc
- Đối với lợn, sau ngày 114 chửa, prostaglandin F2 alpha
có thể được sử dụng để gây đẻ. Người quản lý dùng các chế
phẩm prostagalandin trong cách thức này cần phải cẩn
thận.Giai đoạn chửa cuối là thời gian chính cuối cùng của bào
thai đang phát triển. Gây đẻ trước ngày 113 có thể làm lợn con
sinh ra bị yếu, tỷ lệ sống thấp. Trước khi điều trị lợn nái có
chửa bằng prostglandin để thúc đẻ, ngày phối giống phải được
ghi lại và ngày đẻ phải được xác định chính xác. Quy tắc chính
cho việc sử dụng prostglandin để gây đẻ là thời gian chửa (do
gây đẻ) không được sớm hơn 1 ngày so với thời gian chửa
trung bình của đàn. Thí dụ thời gian có chửa trung bình của đàn

lợn là 115 ngày, thì không một con nào được gây đẻ trước thời
gian 114 ngày
-Ngoài ra, người ta có thể sử dụng PGF2 anpha kết hợp
oxytoxin trong việc gây đẻ đồng loạt nhằm mang lại hiệu quả
kinh tế cao.