Tình hình đất mặn và đất chua mặn ppsx

Tình hình đất mặn và đất chua mặn.
Đất mặn và đất chua mặn thường phân bố ở vùng ven
biển từ Thanh Hóa đến
Thừa Thiên Huế. Hầu hết đất mặn và đất chua mặn
được sử dụng để trồng lúa và
trồng cói. Một số diện tích đất có thành phần cơ giới
nhẹ và địa hình tương đối cao,
người ta trồng khoai lang, lạc, dưa hấu. Ruộng gần
làng thường được đắp thành gò
cao để trồng rau, trồng dâu, đất trũng có nước thường
trồng lúa. Một số diện tích bãi
phù sa cửa sông, ven biển trồng sú, vẹt, đước.
Địa hình vùng ven biển nhìn chung thấp. Độ cao so
với mực nước biển chứng
0,3-2 m. Mực nước ngầm đất ven biển nông và có độ
mặn lớn nên việc sử dụng và
cải tạo đất mặn gặp nhiều khó khăn.
5.3.1.1. Nguyên nhân hình thành đất mặn ven biển.
Đất mặn ven biển hình thành do các nguyên nhân
sau:
91
- Mùa khô, nước thủy triều lên, nước biển theo các
sông vào đất liền tới 30 -
40 km. Mực nước sông có những vùng cao hơn mặt
ruộng tới 1 – 2 m, nước mặn rò
rĩ qua đê ngăn nước hoặc thấm qua các tầng đất bổ
sung vào nước ngầm trong
ruộng, làm cho nước ngầm dâng lên, do đó tầng đất
canh tác nhiễm mặn thêm.
- Khi có bão, biển động, nước mặn dâng cao, ngập
vào đồng.

- Phù sa bồi lấn ra biển thành bãi bồi.
- Đất mặn còn xuất hiện ở một số vùng do sử dụng
nước không hợp lý, lượng
nước tưới quá nhiều làm cho nước ngầm chứa muối
dâng lên, tầng canh tác bị
nhiễm mặn.
- Hiện nay, hiện tượng nuôi tôm không quy hoạch và
mang tính tự phát
cũng là nguyên nhân gây mặn.
5.3.1.2. Ảnh hưởng của đất mặn đối với cây trồng.
Ảnh hưởng của đất mặn đối với cây trồng phụ thuộc
vào thành phần muối và
nồng độ muối trong dung dịch đất. Có thể sắp xếp
mức độ tác hại của thành phần
muối khác nhau đối với cây trồng như sau:
Na2CO3 > NaHCO3 >NaCl > Na2SO4
Anh hưởng của nồng độ muối trong dung dịch đất
được coi là chỉ tiêu phân
loại đất mặn:
Anh hưởng của nồng độ muối đối với cây trồng (Hàm
lượng muối tình theo
% khối lượng đất khô)
Qua đó cho ta thấy, tổng số muối tan trên 0,3 %, Cl
% trên 0,02 % ảnh
hưởng xấu đến sinh trưởng và phát triển của cây
trồng.
5.3.2. Biện pháp cải tạo đất mặn.
Muốn cải tạo đất mặn triệt để, cần áp dụng hệ thống
biện pháp thủy nông và
nông nghiệp. Những biện pháp thủy nông cải tạo đất

mặn là: rửa mặn, xây dựng
mạng lưới tưới, tưới tiêu mặt ruộng, những biện pháp
đề phòng mặn tái sinh. Những
biện pháp nông nghiệp cải tạo đất mặn là làm đất,
bón vôi, bón phân hữu cơ, trồng
cây chịu mặn, trồng cây phân xanh.
Mức độ mặn
Tổng số
muối tan
(%)
Hàm
lượng Cl
(%)
Sunfat
(%)
Sinh trưởng của
cây
- Đất không mặn
- Mặn ít
- Mặn trung bình
- Mặn nhiều
- Rất mặn
< 0,3
0,3 - 0,5
1,5 - 1,0
1,0 - 2,0
2,0
0,02
0,02 - 0,04
0,04 - 0,1

0,1 - 0,2
0,2
0,1
0,1 - 0,3
0,3 - 0,4
0,4 - 0,6
0,6
Bình thường
Ít ảnh hưởng
Bị ảnh hưởng nhiều
Bị ức chế mạnh
Cây bị chết
92
Các biện pháp sử dụng nước để cải tạo đất mặn là:
5.3.2.1. Rửa mặn:
Rửa là phương pháp cải tạo có hiệu quả và nhanh
nhất để đưa lượng muối
thừa đối với cây trồng ra ngoài khu vực trồng trọt.
- Quá trình thoát mặn trong đất khi rửa có thể chia
làm 2 quá trình: Quá trình
hoà tan muối trong đất và quá trình thoát muối ra
ngoài khu vực trồng trọt theo
dòng nước tiêu trên mặt đất hay thấm xuống tầng đất
rồi chảy ra mương tiêu nước
ngầm.
- Xác định mức nước rửa
M = M1 + M2 + E0 - P (m3/ha)
M : Mức nước rửa
M1 : Lượng nước cần để nâng độ ẩm đất trước khi
rửa lên mức chứa ẩm tối

đa đồng ruộng
M1 = 100 (max - 0) d.h (m3/ha)
M2 : Lượng nước cần đưa muối thừa ra khỏi đất.
104.d. h(S0 - S)
K
S0 : hàm lượng muối trong đất trước khi rửa (tính
theo % khối lượng đất khô
kiệt).
S : lượng muối trong đất sau khi rửa tính theo % khối
lượng đất khô (S = S
cho phép).
Scho phép = 0,25 . d . h
- Phương pháp rửa: gồm phương pháp rửa mặn trên
mặt và phương pháp
thấm. Phương pháp rửa mặn trên mặt là quá trình
thoát mặn chủ yếu theo dòng
nước tiêu trên mặt đất. Rửa mặn thấm là quá trình
muối theo nước thấm xuống tầng
đất sâu rồi thoát ra mương tiêu nước ngầm.
5.3.2.2. Phương pháp tiêu nước.
Phương pháp này chủ yếu dựa vào hệ thống mương
tiêu để rửa mặn.
Mương tiêu vùng mặn có tác dụng hạ thấp mực nước
ngầm, tạo điều kiện
thoát mặn trong quá trình rửa, làm nhạt hóa nước
ngầm, ngăn ngừa hiện tượng mặn
trở lại