GIÁO ÁN ĐẠI SỐ LỚP 10 - CHƯƠNG 2 pdf

Chơng 2: Hàm số bậc nhất - hàm số bậc hai.
Giáo án đại số 10
24

Chơng II
hàm số bậc nhất và bậc hai
Ngày soạn:
A - Mục tiêu của chơng
Hoàn thiện kiến thức về hàm số nhất là các kiến thức về hàm bậc nhất và bậc
hai.
Về kiến thức
Nắm đợc khái niệm: Hàm số, đồ thị của hàm số, hàm số đồng biến,
nghịch biến trên một khoảng, hàm số chẵn, hàm số lẻ.
Hiểu đợc phép tịnh tiến đồ thị song song với các trục toạ độ.
Nắm đợc sự biến thiên, đồ thị và tính chất của hàm số bậc nhất và hàm số
bậc hai.
Về kĩ năng
Biết cách vẽ đồ thị của hàm số bậc nhất, bậc nhất trên từng khoảng và
hàm số bậc hai.
Nhận biết đợc sự biến thiên và một vài tính chất của hàm số thông qua đồ
thị của nó.
Về t duy
Hiểu đợc sự tơng quan chặt chẽ giữa hàm số và đồ thị của nó.
Về thái độ
Rèn luyện đợc tính cẩn thận, kiên trì và khoa học khi khảo sát và vẽ dồ
thị của hàm số.
Thấy đợc ý nghĩa và tầm quan trọng của hàm số và đồ thị trong đời sống.
B - Nội dung bài soạn
Tiết 14 Đ1. Đại cơng về hàm số (tiết1)
I - Mục tiêu
1. Về kiến thức

Chính xác hoá khái niệm hàm số và đồ thị của hàm số mà học sinh đã học.
Nắm đợc khái niệm hàm số đồng biến, nghịch biến trên một khoảng (nửa
khoảng hoặc một đoạn);
Hiểu phơng pháp chứng minh tính đồng biến, nghịch biến của hàm số
trên một khoảng (nửa khoảng hoặc một đoạn): Phơng pháp dùng định
nghĩa
2. Về kĩ năng
Khi cho hàm số bằng biểu thức, học sinh cần:
+ Biết cách tìm tập xác định của Hàm số.
+ Biết cách tìm giá trị của hàm số tại một điểm cho trớc thuộc tập
xác định.
+ Biết cách kiểm tra xem một điểm có toạ độ cho trớc có thuộc đồ thị
của hàm số đã cho hay không.
+ Biết chứng minh tính đồng biến, nghịch biến của một hàm số đơn
giản trên một khoảng (đoạn hoặc nửa đoạn) cho trớc
Khi cho hàm số bằng đồ thị, học sinh cần:
Chơng 2: Hàm số bậc nhất - hàm số bậc hai.
Giáo án đại số 10
25

+ Biết cách tìm giá trị của hàm số tại một điểm cho trớc thuộc tập
xác định và ngợc lại, tìm các giá trị của đối số để hàm số nhận một giá trị cho
trớc (giá trị gần đúng, giá trị chính xác).
+ Nhận biết đợc sự biến thiên và lập đợc bảng biến thiên của hàm số
thông qua đồ thị của nó.
+ Bớc đầu nhận biết đợc một vài tính chất của hàm số nh: Giá trị
lớn nhất hoặc nhỏ nhất của hàm số (nếu có), dấu của hàm số tại một điểm, trên
một khoảng.
3. Về thái độ
Rèn luyện tính tỉ mỉ, chính xác khi vẽ đồ thị.

Thấy đợc ý nghĩa quan trọng của hàm số và đồ thị trong thực tiễn cuộc
sống.
II - Phơng tiện dạy học
Sách giáo khoa.
Biểu bảng, tranh minh hoạ về đồ thị.
III - Tiến trình bài học
1. ổn định lớp
Kiểm điểm sỹ số của lớp:


Phân chia nhóm học tập, giao nhiệm vụ cho nhóm: Chia lớp thành các
nhóm học tập (chia theo bàn học) và giao nhiệm vụ cụ thể cho từng nhóm ở
từng giai đoạn theo tiến trình của tiết dạy.
2. Bài mới
Hoạt động 1: Khái niệm về hàm số.
Hoạt động của giáo viên và học sinh Yêu cầu cần đạt
HĐGV
Phát vấn:
+ Nêu định nghĩa về hàm số đã đợc
học ở cấp THCS ?
+ Nghiên cứu bảng lãi suất tiết kiệm
của một ngân hàng. Nêu quy tắc hàm
số đã cho trong bảng và giải thích ý
nghĩa của quy tắc ?
+ Nghiên cứu đồ thị cảu hàm số y = f(x)
trong ví dụ 2: Đọc các giá trị f(2); f(-
1). Trong khoảng (- 3 ; 1) hàm số nhận
dấu gì ? Trong khoảng (- 1 ; 4) tìm giá
trị lớn nhất, nhỏ nhất của hàm số đã
cho.

HĐHS
- Trả lời câu hỏi của giáo viên. Nêu
đợc:
+ Định nghĩa hàm số, cách cho hàm
Dùng giáo cụ trực quan: Dùng bảng
nêu trong ví dụ 1 và đồ thị ở ví dụ 2
SGK
a) Hàm số
ĐN:(SGK)

b) Hàm số cho bằng biểu thức
+ f(x) là biểu thức của biến x thì mỗi
giá trị x tính đợc một giá trị duy nhất
của f(x) nói hàm số cho bằng biểu thức
+ TXĐ của hàm số y=f(x) là x

R sao
cho biểu thức f(x) xác định.
+ Chú ý:
- Hàm số y = f(x)
x:Là biến số độc lập
y:Là biến số phụ thuộc

c)Đồ thị của hàm số
Chơng 2: Hàm số bậc nhất - hàm số bậc hai.
Giáo án đại số 10
26

bằng bảng, công thức, đồ thị và bằng
biểu đồ.

+ Tìm đợc tập xác định của hàm số
cho ở hoạt động 1 trang 36 của SGK
+ Đọc đợc đồ thị của hàm số cho ở ví
dụ 2 về: Giá trị của hàm tại một điểm,
giá trị lớn nhất, nhỏ nhất trên một
đoạn, dấu trên một khoảng cho trớc.
y=f(x) xác định trên tập D
Trong mặt phẳng Oxy,tập hợp điểm
(x,f(x)) với x

D gọi là đồ thị của hàm
số y=f(x)



Hoạt động 2: Sự biến thiên của hàm số.
Hoạt động của giáo viên và học sinh Yêu cầu cần đạt
HĐHS
Phát vấn:
+ Nhận xét dáng điệu của đồ thị trong
các khoảng (- 3 ; -1), (- 1 ; 2) ?
+ Cho hàm số f(x) = x
2
. Chứng minh
rằng tong khoảng (- ; 0) giá trị của
hàm số giảm khi giá trị của đối số tăng
còn trong khoảng (0 ; +) giá trị của
hàm số tăng khi giá trị của đối số tăng.
- Thuyết trình định nghĩa về sợ đồng
biến (tăng), nghịch biến (giảm) của

hàm số trên K
HĐHS
- Trả lời đợc:
+ Trong khoảng (- 3 ; - 1) đồ thị của
hàm số
có hớng đi lên, trong khoảng
(-1 ; 2) đồ thị của hàm số có hớng đi
xuống.
+ Với x
1
< x
2
< 0
1 2
x x

2 2
1 2
x x


hay f(x
1
) > f(x
2
).
Với 0 x
1
< x
2

2 2
1 2
x x

f(x
1
) <
f(x
2
).
- Đọc SGK phần định nghĩa hàm tăng,
giảm.
Dùng giáo cụ trực quan: Bảng minh
hoạ đồ thị y = f(x) nêu trong ví dụ 2
SGK.
a)Hàm số đồng biến,hàm số nghịch
biến
ĐN:(SGK)
Chú ý:
+ Hàm số đồng biến trên tập K thì đồ
thị đi lên
+ Hàm số nghịch biến trên tập K thì đồ
thị đi xuống
+ f(x
1
)=f(x
2
),với

x
1
,x
2

K tức là
f(x) = C,

x

K
(Hàm số hằng)
Củng cố:Tìm TXĐ của các hàm số:
Chơng 2: Hàm số bậc nhất - hàm số bậc hai.
Giáo án đại số 10
27

1)2(
2
2
1
2
2
4
63
2
2
2

xx
x
y
x
x
y
x
x
y
xx
x
y

HDVN: Làm BT 2(SGK)

Tiết15 Đ1. Đại cơng về hàm số (tiết2)
I - Mục tiêu
1.Về kiến thức
Chính xác hoá khái niệm hàm số và đồ thị của hàm số mà học sinh đã học.
Nắm đợc khái niệm hàm số đồng biến, nghịch biến trên một khoảng (nửa

khoảng hoặc một đoạn); khái niệm hàm số chẵn, hàm số lẻ và sự thể hiện
của các tính chất ấy qua đồ thị của chúng.
Hiểu phơng pháp chứng minh tính đồng biến, nghịch biến của hàm số
trên một khoảng (nửa khoảng hoặc một đoạn): Phơng pháp dùng tỷ số
biến thiên.
2.Về kĩ năng
Khi cho hàm số bằng biểu thức, học sinh cần:
+ Biết chứng minh tính đồng biến, nghịch biến của một hàm số đơn
giản trên một khoảng (đoạn hoặc nửa đoạn) cho trớc bằng cách xét tỷ số biến
thiên.
+ Biết cách chứng minh một hàm số cho trớc là hàm chẵn, hàm lẻ
bằng định nghĩa.
Khi cho hàm số bằng đồ thị, học sinh cần:
+ Nhận biết đợc sự biến thiên và lập đợc bảng biến thiên của hàm số
thông qua đồ thị của nó.
+ Bớc đầu nhận biết đợc một vài tính chất của hàm số nh: Giá trị
lớn nhất hoặc nhỏ nhất của hàm số (nếu có), dấu của hàm số tại một điểm, trên
một khoảng.
+ Nhận biết đợc tính chẵn, lẻ của hàm số qua đồ thị.
3.Về thái độ
Rèn luyện tính tỉ mỉ, chính xác khi vẽ đồ thị.
Thấy đợc ý nghĩa quan trọng của hàm số và đồ thị trong thực tiễn cuộc
sống.
II - Phơng tiện dạy học
Sách giáo khoa.
Biểu bảng, tranh minh hoạ về đồ thị.
III - Tiến trình bài học
1 ổn định lớp
Kiểm điểm sỹ số của lớp:
Chơng 2: Hàm số bậc nhất - hàm số bậc hai.

Giáo án đại số 10
28



Phân chia nhóm học tập, giao nhiệm vụ cho nhóm: Chia lớp thành các
nhóm học tập (chia theo bàn học) và giao nhiệm vụ cụ thể cho từng nhóm ở
từng giai đoạn theo tiến trình của tiết dạy.
2.Kiểm tra
Nêu ĐN hàm số đồng biến,nghịch biến,lấy ví dụ minh hoạ
3.Bài mới
Hoạt động 3:
Hoạt động của giáo viên và học sinh Yêu cầu cần đạt
HĐGV
-Nêu các bớc để khảo sát sự biến thiên
của hàm số y = f(x).
- Thuyết trình về tỉ số biến thiên:
x
1
, x
2
K và x
1
x
2
,
k =

2 1
2 1
f x f x
x x



- Tổ chức cho học sinh thực hiện ví dụ 4
trang 39 SGK.
HĐHS
- Nói đợc các bớc khảo sát sự biến
thiên của hàm số y = f(x).
- Chứng minh x
1
, x
2
K và x
1
x
2
:
k > 0 hàm số đồng biến trên K.
k < 0 hàm số nghịch biến trên K.
k = 0 hàm không đổi trên K.
- Thực hiện hoạt động 4 của SGK.
Đặt vấn đề: Khảo sát sự biến thiên của
hàm số y = f(x) ?
b) Khảo sát sự biến thiên của hàm số
Xét tính ĐB,NB không đổi trên các

khoảng của TXĐ
+ f(x) ĐB trên K nếu:
x
1
, x
2
K và x
1
x
2
,
k =




2 1
2 1
f x f x
x x


> 0
+ f(x) NB trên K nếu:

x
1
, x
2
K và x

1
x
2
,
k =




2 1
2 1
f x f x
x x


< 0


Hoạt động 4: Hàm số chẵn, hàm số lẻ.
Hoạt động của giáo viên và học sinh Yêu cầu cần đạt
HĐGV
- Phát vấn:
+ Nêu nhận xét về đồ thị của y = f(x) =
x
2
và y = g(x) = x
3
và suy ra cách vẽ
nhanh các đồ thị đó.
+ Có thể lập nhanh bảng biến thiên của

các hàm số đó không ?
- Thuyết trình định nghĩa về hàm chẵn,
hàm lẻ. Đồ thị của hàm chẵn, hàm lẻ.
HĐHS
- Trả lời đợc:
+ Đồ thị của y = f(x) = x
2
nhận Oy làm
trục đối xứng. Đồ thị y = g(x) = x
3

nhận O là tâm đối xứng. Chỉ cần vẽ đồ
thị của các hàm đã cho trên (0 ; +)
Dùng giáo cụ trực quan: Bảng vẽ hai
đồ thị của y = f(x) = x
2
và y = g(x) = x
3
.

Chơng 2: Hàm số bậc nhất - hàm số bậc hai.
Giáo án đại số 10
29

sau đó lấy đối xứng qua Oy (qua O) để
đợc phần đồ thị còn lại.
+ Lập bảng biến thiên (tơng tự).
Hoạt động 5: Củng cố khái niệm
Hoạt động của giáo viên và học sinh Yêu cầu cần đạt
HĐGV

- Trình bày ví dụ 5 của SGK.
- Tổ chức cho hoạc sinh thực hiện theo
nhóm hoạt động 5 của SGK.
- Củng cố khái niệm hàm chẵn, lẻ.
HĐHS
- Nói đợc cách chứng minh một hàm
số đã cho là hàm chẵn (hàm lẻ).
- Thực hiện hoạt động 5 theo nhóm
đợc phân công.
a) khái niệm hàm số chẵn,hàm số lẻ
Thực hiện ví dụ 5 và hoạt động 5 SGK.
ĐN:(SGK)
Thực hiện hoạt động 6 SGK.
Hoạt động của giáo viên và học sinh Yêu cầu cần đạt
HĐGV
- Tổ chức cho học sinh thực hiện cá
nhân hoạt động 6 của SGK.
- Uốn nắn cách biểu đạt của học sinh,
HĐHS
- Thực hiện hoạt động 6.
- Trả lời, trình bày lời giải.
b) Đồ thị của hàm số chẵn và hàm số lẻ
Thực hiện hoạt động 6 SGK.

Củng cố:Nhắc lại ĐN và tính chất của hàm số chẵn ,hàm số lẻ
HDVN: BT 3,5,(SGK)

Tiết 16: Đ1. Đại cơng về hàm số (tiết3)
I - Mục tiêu
1.Về kiến thức

Hiểu đợc các phép tịnh tiến đồ thị song song với các trục toạ độ.
2. Về kĩ năng
+ Biết cách tìm hàm số có đồ thị (G) trong đó (G) có đợc do tịnh
tiến đồ thị (G) của một hàm số dã cho bởi một phép tịnh tiến song song với các
trục toạ độ.
3.Về thái độ
Rèn luyện tính tỉ mỉ, chính xác khi vẽ đồ thị.
Thấy đợc ý nghĩa quan trọng của hàm số và đồ thị trong thực tiễn cuộc
sống.
II - Phơng tiện dạy học
Sách giáo khoa.
Biểu bảng, tranh minh hoạ về đồ thị.
III - Tiến trình bài học
1. ổn định lớp
Kiểm điểm sỹ số của lớp:
Chơng 2: Hàm số bậc nhất - hàm số bậc hai.
Giáo án đại số 10
30

Phân chia nhóm học tập, giao nhiệm vụ cho nhóm: Chia lớp thành các
nhóm học tập (chia theo bàn học) và giao nhiệm vụ cụ thể cho từng nhóm ở
từng giai đoạn theo tiến trình của tiết dạy.
2.Kiểm tra:
Xét tính chẵn lẻ của các hàm số sau:
1212
22
13
24

xxy
xxy
xxy

3.Bài mới
Hoạt động 6: Phép tịnh tiến song song với các trục toạ độ.
Hoạt động của giáo viên và học sinh Yêu cầu cần đạt
HĐGV- Cho học sinh nhận xét về đồ
thị của bảng.
- Thuyết trình về phép tịnh tiến một
điểm song song với các trục toạ độ.
- Thuyết trình về phép tịnh tiến một đồ
thị song song với các trục toạ độ.
- Tổ chức cho học sinh đọc, nghiên cứu
phần Sơ lợc về tịnh tiến đồ thị song
song với các trục toạ độ
HĐHS- Nêu đợc: Các đồ thị là giống
hệt nhau. Chỉ khác nhau về vị trí.
- Đọc, nghiên cứu, thảo luận phần Sơ
lợc về tịnh tiến đồ thị song song với
các trục toạ độ của SGK.

Dùng giáo cụ trực quan: Bảng minh
hoạ các phép tịnh tiến song song với
các trục toạ độ của đồ thị hàm số y =
f(x) = x
2
.

Hoạt động 7: Củng cố khái niệm

Hoạt động của giáo viên và học sinh Yêu cầu cần đạt
HĐGV
- Tổ chức cho học sinh thực hiện hoạt
động 7 của SGK.
- Củng cố khái niệm Tịnh tiến theo
các trục toạ độ.
HĐHS
Thực hiện hoạt động 7:
Nói đợc: M
1
(x
0
; y
0
+ 2), M
2
(x
0
; y
0
- 2),
M
3
(x
0
+ 2 ; y

0
), M
4
(x
0
- 2 ; y
0
).
Thực hiện hoạt động 7 của SGK.

Thực hiện ví dụ 6
Hoạt động của giáo viên và học sinh Yêu cầu cần đạt
HĐGV
- Tổ chức cho học sinh đọc nghiên cứu
ví dụ 6 của SGK.
Thực hiện ví dụ 6 trang 43 SGK: Nếu
tịnh tiến đờng thẳng d: y = f(x) = 2x -
1 sang phải 3 đơn vị thì ta đợc đồ thị
Chơng 2: Hàm số bậc nhất - hàm số bậc hai.
Giáo án đại số 10
31

- Phát vấn kiểm tra sự đọc hiểu của học
sinh.
HĐHS
- Đọc, thảo luận tìm phơng pháp giải
bài tập của ví dụ 6 SGK.
- Trả lời câu hỏi của giáo viên.
của hàm số nào ?

Thực hiện ví dụ 7
Hoạt động của giáo viên và học sinh Yêu cầu cần đạt
HĐGV
- Tổ chức cho học sinh đọc nghiên cứu
ví dụ 7 của SGK.
- Phát vấn kiểm tra sự đọc hiểu của học
sinh.
HĐHS
- Đọc, thảo luận tìm phơng pháp giải
bài tập của ví dụ 7 SGK.
- Trả lời câu hỏi của giáo viên.
Thực hiện ví dụ 7 trang 44 SGK: Cho
đồ thị (H) của hàm số y = g(x) =
1
x
.
Hỏi muốn có đồ thị của hàm số
y =
2x 1
x

thì ta phải tịnh tiến (H)
nh thế nào ?

Hoạt động 8: Củng cố khái niệm
Giáo viên: Từ đồ thị của hàm số y = f(x) suy ra đồ thị của hàm số y = f(x + a) + b
bằng cách nào ?
Học sinh: Trớc hết tịnh tiến đồ thị của y = f(x) theo trục hoành a đơn vị (về bên
trái a đơn vị nếu a > 0, về bên phải a đơn vị nếu a < 0) sau đó tịnh tiến theo trục
tung b đơn vị (lên trên b dơn vị nếu b > 0, xuống dới b đơn vị nếu b < 0)

Bài tập về nhà: 1 - 6 trang 44 - 45 SGK







Ngày soạn:
Tiết 17: Luyện tập (1 tiết)
I - Mục tiêu
1. Về kiến thức
Củng cố các kiến thức đã học trong các tiết 14, 15, 16.
Nhận biết các tính chất của hàm số thông qua đồ thị của nó.
Nhận biết đợc mối tơng quan hàm số thờng gặp trong thực tiễn.
2. Về kĩ năng
Thành thạo về tìm tập xác định của hàm số.
Sử dụng đợc tỉ số biến thiên để khảo sát sự biến thiên của hàm số trên
một khoảng đã cho và lập đợc bảng biến thiên của nó.
Xác định đợc mối quan hệ giữa hai hàm số (cho bởi biểu thức) khi biết
đồ thị của hàm số này có đợc là do tịnh tiến đồ thị của hàm số kia song
song với các trục toạ độ.
3. Về thái độ
Chơng 2: Hàm số bậc nhất - hàm số bậc hai.
Giáo án đại số 10
32

Rèn luyện tính tỉ mỉ, chính xác khi vẽ đồ thị.
Thấy đợc ý nghĩa quan trọng của hàm số và đồ thị trong thực tiễn cuộc
sống.

II - Phơng tiện dạy học
Sách giáo khoa.
Biểu bảng, tranh minh hoạ về đồ thị.
III - Tiến trình bài học
1. ổn định lớp
Kiểm điểm sỹ số của lớp:


Phân chia nhóm học tập, giao nhiệm vụ cho nhóm: Chia lớp thành các
nhóm học tập (chia theo bàn học) và giao nhiệm vụ cụ thể cho từng nhóm ở
từng giai đoạn theo tiến trình của tiết dạy.
2. Bài mới
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ.
Hoạt động của giáo viên và học sinh Yêu cầu cần đạt
HĐGV
- Gọi học sinh thực hiện bài tập đã
đợc chuẩn bị ở nhà.
- Củng cố khái niệm tập xác định của
HĐHS
- Trình bày phần bài tập đã chuẩn bị ở
nhà.
Tìm tập xác định của mỗi hàm số sau:
a)
2
3x 5
y
x x 1

;
b)
2
x 2
y
x 3x 2



;
c)
x 1
y
x 2



;

d)

2
x 2
y
x 2 x 1



;

Chữa bài tập 2 trang 44 SGK
Hoạt động của giáo viên và học sinh Yêu cầu cần đạt
HĐGV- Phát vấn - Phát vấn: nêu các
cách cho hàm số ?
- Gọi học sinh thực hiện bài tập 2 trang
44.
- Củng cố khái niệm hàm số.
- Dùng bài tập 7 trang 45 SGK: Quy tắc
đã cho không phải là một hàm số vì mỗi
số thực dơng có hai căn bậc hai(vi phạm
điều kiện duy nhất).
HĐHS
- Trả lời đợc: Cho hàm số bằng: Công
Chữa bài tập 2 trang 44 SGK

Chơng 2: Hàm số bậc nhất - hàm số bậc hai.
Giáo án đại số 10
33

thức, Bằng Bảng, bằng Đồ thị, bằng biểu
đồ.
- Trình bày bài tập 2 trang 44 SGK:
+ Tập xác định:


2000;2001;2002 ;2003;2004 ;2005

+Một vài giá trị:
f(2000) = 3,48; f(2001) = 3,72;
f(2002) = 3,24; f(2003) = 3,82; . . .
Chữa bài tập 9 trang 46 SGK:
Hoạt động của giáo viên và học sinh Yêu cầu cần đạt
HĐGV
- Gọi học sinh thực hiện bài tập 9
trang 46.
- Củng cố khái niệm tập xác định của
hàm, cách tìm tập xác định của hàm
số.
HĐHS
- Trình bày phần bài tập đã chuẩn bị ở
nhà.
Tìm tập xác định của mỗi hàm số sau:
a)
2
3x 1
y
x 9



;
b)
2
x
y x
1 x

c)
x 3 2 x
y
x 2



;
d)

x 1 4 x
y
x 2 x 3



;
Hoạt động 2: Dùng bảng minh họa đồ thị của hàm số cho ở hình 2.9.
Hoạt động của giáo viên và học sinh Yêu cầu cần đạt
HĐGV
- Gọi học sinh thực hiện bài tập đã
đợc chuẩn bị ở nhà.
- Củng cố khái niệm đồng biến, nghịch
biến của hàm số. Cách khảo sát sự biến
thiên của hàm số cho bởi đồ thị, cho bởi
công thức ?
- Uốn nắn cách biểu đạt của học sinh.
HĐHS

- Trình bày phần bài tập đã chuẩn bị ở
nhà.
- Trả lời đợc: Hàm số nghịch biến
trong các khoảng (- ; - 2) hoặc (0 ;
+). Đồng biến trong khoảng (- 2 ; 0).
Gọi học sinh thực hiện bài tập đã đợc
chuẩn bị ở nhà.
Chữa bài tập 3 trang 45 SGK:
Hình 2.9 là đồ thị của hàm số có tập
xác định là

. Dựa vào đồ thị, hãy lập
bảng biến thiên của hàm số đó.

Chữa bài tập 4 trang 45 SGK:
Hoạt động của giáo viên và học sinh Yêu cầu cần đạt
HĐGV
- Gọi học sinh thực hiện bài tập đã
đợc chuẩn bị ở nhà.
- Uốn nắn cách biểu đạt của học sinh.
HĐHS
- Trình bày phần bài tập đã chuẩn bị ở
nhà.
Khảo sát sự biến thiên của mỗi hàm số
sau và lập bảng biến thiên của nó:
a) y = x
2
+ 2x - 2 trên mỗi khoảng
(- ; - 1) và (- 1; +).
b) y = - 2x

2
+ 4x + 1 trên mỗi
khoảng (- ; 1) và (1 ; +).
Chơng 2: Hàm số bậc nhất - hàm số bậc hai.
Giáo án đại số 10
34

Hoạt động của giáo viên và học sinh Yêu cầu cần đạt
- Nêu đợc cách dùng tỉ số biến thiên,
lập đợc bảng biến thiên.

c) y =
2
x 3

trên mỗi khoảng (- ;
3) và (3 ; +).
Hoạt động 3:
Chữa bài tập 15 trang 47 SGK:
Hoạt động của giáo viên và học sinh Yêu cầu cần đạt
HĐGV- Gọi học sinh thực hiện bài tập
đã đợc chuẩn bị ở nhà.
- Củng cố khái niệm tịnh tiến đồ thị
hàm số theo các trục toạ độ.
- Uốn nắn cách biểu đạt của học sinh.
HĐHS- Trình bày phần bài tập đã
chuẩn bị ở nhà.
- Trả lời đợc:
a) Gọi f(x) = 2x. Khi đó 2x - 3 = f(x) - 3.
Do đó có thể coi có đợc (d) ta có thể

tịnh tiến (d) xuống dới 3 đơn vị.
b) Viết 2x - 3 = 2(x - 1,5) = f(x - 1,5). Do
đó có thể coi có đợc (d) ta có thể
tịnh tiến (d) sang phải 1,5 đơn vị.
Gọi (d) là đờng thẳng y = 2x và (d)
là đờng thẳng y = 2x - 3. Ta có thể coi
(d) có đợc là do tịnh tiến (d):
a) Lên trên hay xuống dới bao
nhiêu đơn vị ?
b) Sang trái hay sang phải bao
nhiêu đơn vị ?

Chữa bài tập 6 trang 45 SGK:
Hoạt động của giáo viên và học sinh Yêu cầu cần đạt
HĐGV- Gọi - Gọi học sinh thực hiện
bài tập đã đợc chuẩn bị ở nhà.
- Củng cố khái niệm tịnh tiến đồ thị
hàm số theo các trục toạ độ.
- Uốn nắn cách biểu đạt của học sinh.
HĐHS- Trình bày phần bài tập đã
chuẩn bị ở nhà.
- Trả lời đợc:
a) Đợc đồ thị hàm số y = 0,5x + 3.
b) Đợc đồ thị hàm số y = 0,5x - 1.
c) Đợc đồ thị hàm số y = 0,5(x - 2).
d) Đợc đồ thị hàm số y = 0,5(x + 6).
Cho đờng thẳng (d): y = 0,5x. Hỏi ta
sẽ đợc đồ thị hàm số nào khi tịnh tiến
(d): a) Lên trên 3 đơn vị ?
b) Xuống dới 1 đơn vị ?

c) Sang phải 2 đơn vị ?
d) Sang trái 6 đơn vị ?

Củng cố: Đọc thêm bài ánh xạ trang 47 SGK. Nghiên cứu bài Hàm số bậc
nhất trang 48.
Bài tập về nhà: 8, 10, 11, 13, 14 16 trang 45- 46 - 47 SGK.


Ngày soạn:
Tiết 18: Đ2. Hàm số bậc nhất (1 tiết)
I - Mục tiêu
1. Về kiến thức
Chơng 2: Hàm số bậc nhất - hàm số bậc hai.
Giáo án đại số 10
35

Tái hiện và củng cố các tính chất và đồ thị của hàm số bậc nhất mà học
sinh đã học ở lớp dới (đặc biệt là khái niệm hệ số góc và điều kiện để hai
đờng thẳng song song.
Hiểu và và áp dụng đợc vào bài tập các tính chất và đồ thị của hàm bậc
nhất
Nhận biết các tính chất của hàm số bậc nhất thông qua đồ thị của nó.
2. Về kĩ năng
Khảo sát thành thạo,và vẽ đợc đồ thị hàm bậc nhất .
Lập đợc bảng biến thiên của hàm bậc nhất tren từng khoảng.
3. Về thái độ
Rèn luyện tính tỉ mỉ, chính xác khi vẽ đồ thị.
Thấy đợc ý nghĩa quan trọng của hàm số và đồ thị bậc nhất trong thực
tiễn cuộc sống.
II - Phơng tiện dạy học

Sách giáo khoa.
Biểu bảng, tranh minh hoạ về đồ thị. Giấy kẻ carô để vẽ đồ thị.
III - Tiến trình bài học
1. ổn định lớp
Kiểm điểm sỹ số của lớp:


Phân chia nhóm học tập, giao nhiệm vụ cho nhóm: Chia lớp thành các
nhóm học tập (chia theo bàn học) và giao nhiệm vụ cụ thể cho từng nhóm ở
từng giai đoạn theo tiến trình của tiết dạy.
2. Bài mới
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ.
Hoạt động của giáo viên và học sinh Yêu cầu cần đạt
HĐGV
- Gọi học sinh thực hiện bài tập đã
đợc chuẩn bị ở nhà.
- Củng cố khái niệm hàm số,tập xác
định của hàm số. Cách cho hàm số.
- Uốn nắn cách biểu đạt của học sinh.
HĐHS
- Trình bày phần bài tập đã chuẩn bị
ở nhà:
a) Tập xác định của hàm số: [- 1 ;
+).
b) f(- 1) = 6 ; f(0,5) = 3 ; f
2
2

=
4 2
; f(1) = 0 ; f(2) =
3
.

Chữa bài tập 10 trang 46 SGK:
Cho hàm số
f(x) =
2
2(x 2) nếu -1 x<1
x 1 nếu x 1








a) Cho biết tập xác định của hàm số
f.
b) Tính f(- 1), f(0,5), f
2
2

, f(1),
f(2).

Hoạt động 2: Ôn tập kiến thức cũ
Chơng 2: Hàm số bậc nhất - hàm số bậc hai.
Giáo án đại số 10
36

Ôn tập về hàm số bâc nhất y = f(x) = ax + b (a, b

và a 0).
Hoạt động của giáo viên và học sinh Yêu cầu cần đạt
- Sử dụng đợc tỉ số biến thiên để khảo
sát sự biến thiên của hàm số bậc nhất
và đợc:
+ a > 0 hàm số bậc nhất đồng biến
trên

.
+ a < 0 hàm số bậc nhất nghịch biến
trên

.
- Phát vấn:
Khảo sát sự biến thiên của hàm số bậc
nhất:
y = f(x) = ax + b (a, b

và a
0).

Trong phơng trình của đờng thẳng:
y = ax + b đại lợng nào đợc gọi là hệ
số góc của đờng thẳng ? Nêu dạng đồ
thị của hàm số bậc nhất ?
Hoạt động 3: Củng cố kiến thức
Củng cố về tịnh tiến đồ thị theo các trục toạ độ, đồ thị của hàm bậc nhất và điều
kiện để hai đờng thẳng cắt, song song hoặc trùng nhau.
Hoạt động của giáo viên và học sinh Yêu cầu cần đạt
- Đọc, nghiên cứu theo nhóm đợc
phân công ví dụ 1 trang 49 SGK và trả
lời câu hỏi của giáo viên.
- Nói đợc điều kiện để hai đờng
thẳng cát nhau, song song hoặc trùng
nhau.
- Phát vấn:
+ Từ đờng thẳng d: y = 2x có thể có
đờng thẳng d: y = 2x + 4 = 2(x + 2)
bằng những cách nào ?
+ Nêu điều kiện để hai đờng thẳng:
d: y = ax + b và d: y = ax + b cắt
nhau, song song hoặc trùng nhau ?
- Giao nhiệm vụ: (hoạt động theo
nhóm)
Đọc, nghiên cứu ví dụ 1 trang 49 SGK
và trả lời câu hỏi của giáo viên.

Hoạt động 4:

1 2 3 4 5
1
2
3
4
5
x
y
0
B
C
D
Chơng 2: Hàm số bậc nhất - hàm số bậc hai.
Giáo án đại số 10
37

Hàm số y =
ax b

.

Hoạt động của giáo viên và học sinh Yêu cầu cần đạt
HĐGV
- Phát vấn:
a) Hàm số đã cho có phải là hàm số
bậc nhất không ? Tại sao ?
b) Làm thế nào để vẽ đợc đồ thị của
hàm số đã cho ?
- Giao nhiệm vụ cho học sinh:
Hoạt động theo nhóm: Vẽ đồ thị của
hàm số đã cho trên giấy kẻ carô. Lập
bảng biến thiên của hàm số
HĐHS
- Trả lời đợc:
+ Hàm số đã cho không phải là hàm
số bậc nhất. Nó chỉ bậc nhất trên từng
khoảng (là sự lắp ghép của 3 hàm bậc
nhất).
+ Vẽ đồ thị của hàm số trên từng
khoảng đã cho: [0 ; 2) ; [2 ; 4] ; (4 ; 5].
- Hoạt động theo nhóm đợc phân
công: Vẽ đồ thị của hàm số đã cho
trên giấy kẻ ô vuông và trình diễn kết

quả.
- Lập đợc bảng biến thiên:
x

0 2 4 5

y

3
4
1 2

a)Hàm số bậc nhất trên từng khoảng
Cho hàm số
y = f(x) =
x 1 nếu 0 x<2
1
- x 4 nếu 2 x 4
2
2x - 6 nếu 4 < x 5

Hoạt động 5:
Hoạt động của giáo viên và học sinh Yêu cầu cần đạt
HĐGV
Đặt vấn đề:
Từ đồ thị của hàm số y =
ax b

đa ra
tính chất của nó.
- Giao nhiệm vụ cho học sinh, thực
hiện cá nhân: Đọc và nghiên cứu ví dụ
2 và trực hiện hoạt động 2 trang 50 của
SGK
HĐHS
- Thực hiện hoạt động 2 của SGK:
x

- 0 +

b)Đồ thị và sự biến thiên của hàm số
y =
ax b


- Đọc và nghiên cứu ví dụ 2 trang 50
SGK.

Chơng 2: Hàm số bậc nhất - hàm số bậc hai.

Giáo án đại số 10
38

y

+ +
0

Hoạt động 6:
Hoạt động của giáo viên và học sinh Yêu cầu cần đạt
HĐGV
- Giao nhiệm vụ cho học sinh, thực
hiện cá nhân: Đọc và nghiên cứu ví dụ
3 và trực hiện hoạt động 3 trang 51 của
SGK .
- Củng cố về cách vẽ đồ thị của hàm
bậc nhất trên từng khoảng. Cách lập
bảng biến thiên của hàm số.
HĐHS
- Đọc và nghiên cứu ví dụ 3 trang 51
SGK.
- Thực hiện hoạt động 3 của SGK:
x

- 2 +
y

+ +
0

- Đọc và nghiên cứu ví dụ 3 trang 51
SGK.

Bài tập về nhà: 17, 18, 19 trang 33 SGK.
Dặn dò:
Đọc thêm bài Phép tịnh tiến hệ toạ độ trang 52 của SGK.
Đọc và nghiên cứu các bài tập 20 - 26 trang 53 - 54 để chuẩn bị cho bài luyện
tập.



Ngày soạn:
Tiết 19: Luyện tập (1 tiết)
I - Mục tiêu
1. Về kiến thức
Củng cố các kiến thức đã học trong các tiết 17 - 18.
áp dụng đợc các kiến thức đã học vào bài tập về hàm bậc nhất, hàm bậc
nhất trên từng khoảng.
T ừ cách nghiên cứu đồ thị và tính chất của hàm số bậc nhất, hàm bậc
nhất trên từng khoảng, bớc đầu khái quát đợc cho phơng pháp nghiên
cứu hàm số nói chung.
Bớc đầu làm quen với phơng pháp hàm số.
2. Về kĩ năng
Rèn kĩ năng vẽ đồ thị của hàm bậc nhất, hàm bậc nhất trên từng khoảng,
đặc biệt là hàm số y =
ax b

, từ đó nêu đợc các tính chất của hàm số.
Chơng 2: Hàm số bậc nhất - hàm số bậc hai.
Giáo án đại số 10

39

Rèn kĩ năng giải toán về phép tịnh tiến đồ thị của hàm số theo các trục toạ
độ.
3. Về thái độ
Rèn luyện tính tỉ mỉ, chính xác khi vẽ đồ thị.
Thấy đợc ý nghĩa quan trọng của hàm số và đồ thị bậc nhất, đồ thị của
hàm bậc nhất trên từng khoảng trong thực tiễn cuộc sống.
II - Phơng tiện dạy học
Sách giáo khoa.
Biểu bảng, tranh minh hoạ về đồ thị. Giấy kẻ carô để vẽ đồ thị.
III - Tiến trình bài học
1. ổn định lớp
Kiểm điểm sỹ số của lớp:


Phân chia nhóm học tập, giao nhiệm vụ cho nhóm: Chia lớp thành các
nhóm học tập (chia theo bàn học) và giao nhiệm vụ cụ thể cho từng nhóm ở
từng giai đoạn theo tiến trình của tiết dạy.
2.Bài mới
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ.
Hoạt động của giáo viên và học sinh Yêu cầu cần đạt
HĐGV- Gọi học sinh thực hiện bài tập.
- Củng cố:
+ Đồ thị của hàm bậc nhất.
+ Hệ số góc của đờng thẳng.
- Phát vấn:
+ Điều kiện để hai đờng thẳng d: y =
ax + b và d: y = ax + b cắt nhau?
song song ? trùng nhau ?

+ Chữa bài tập 17 trang 51 SGK.
HĐHS- Trình bày đợc:
a) Do đồ thị là đờng thẳng có hệ số
góc bằng - 1, 5 nên y = - 1,5x + b. Tìm b
?
Do đồ thị của hàm cần tìm đi qua điểm
A nên 5 = - 1,5.(- 2) + b b = 2. Do đó
ta có hàm số y = f(x) = - 1,5x + 2.
b) Vẽ đợc hai điểm phân biệt (dễ vẽ,
đủ xa nhau) thuộc đồ thị.
Chữa bài tập 21 trang 53 SGK:
a) Tìm hàm số y = f(x), biết rằng đồ thị
của nó là đờng thẳng đi qua điểm A(-
2; 5) và có hệ số góc bằng - 1,5.
b) Vẽ đồ thị của hàm số tìm đợc.

Chữa bài tập 22 trang 53 SGK:



3
4
y
A
Chơng 2: Hàm số bậc nhất - hàm số bậc hai.
Giáo án đại số 10
40

Hoạt động của giáo viên và học sinh Yêu cầu cần đạt
HĐGV
- Dẫn dắt : Gọi hình vuông nói trong
đề bài là ABCD.
+ Tìm toạ độ điểm C đối xứng với điểm
A qua O ?
+ Các điểm B, D đối xứng nhau qua O
cad BD = 6. Tìm toạ độ các điểm B, D ?

+ Tìm các hàm số thoả mãn đề bài.
HĐHS
- Trả lời đợc:
+ Điểm C(0 ; - 3)
+ Điểm B(- 3 ; 0), D(3 ; 0).
+ Tìm đợc:

(AB): y = x + 3 ; (CD): y = x - 3
(AD): y = - x + 3 ; (BC): y = - x - 3.
Tìm 4 hàm số bậc nhất có đồ thị là bốn
đờng thẳng đôi một cắt nhau tại bốn
đỉnh của một hình vuông nhạn gốc O
làm tâm đối xứng,biết rằng một đỉnh
của hình vuông này là A(3,0)
Hoạt động 2: Luyện kĩ năng vẽ đồ thị của hàm số bậc nhất trên từng khoảng.
Chữa bài tập 25 trang 54 SGK:
Hoạt động của giáo viên và học sinh Yêu cầu cần đạt
HĐGV
- Gọi học sinh thực hiện bài tập.
- Củng cố: Khái niệm hàm bậc nhất
trên từng khoảng. Cách vẽ đồ thị của
hàm bậc nhất trên từng khoảng. Tỉ lệ
đơn vị trên hai trục.
- Đọc đồ thị
HĐHS
Trình bày đợc:
a) Khi 0 x 10 số tiền phải trả là
Một hãng taxi quy định giá thuê xe đi
mỗi kilômét là 6 nghìn đồng đối với 10
km đầu tiên và 2,5 nghìn đồng đối với
các kilômét tiếp theo. Một hành khách
thuê taxi đi quãng đờng x kilômét
phải trả số tiền là y nghìn đồng. khi đó
y là một hàm số của đối số x, xác định
với mọi số x 0.
a) Hãy biểu diễn y nh một hàm số
bậc nhất trên từng khoảng ứng

Chơng 2: Hàm số bậc nhất - hàm số bậc hai.
Giáo án đại số 10
41

6x. Khi x > 10 thì số tiền phải trả
gồm hai khoản: 10 km đầu phải
trả 6 nghìn đồng/km và x - 10 km
tiếp theo phải trả 2,5 nghìn/km.
Do đó ta có :
f(x) = 60 + (x - 10)2,5 = 2,5x + 35. Vậy:
f(x) =
6x nếu 0 x 10
2,5x+35 nếu x > 10





b) f(8) = 48 nghìn đồng.
f(10) = 60 nghìn đồng.
f(18) = 80 nghìn đồng.
c) Vẽ đợc đồ thị của hàm f(x) và lập
đợc bảng biến thiên:
x

0 10
+
y

+

60
0

với đoạn [0; 10] và khoảng (10 ;
+).
b) Tính f(8), f(10) và f(18).
c) Vẽ đồ thị của hàm số y = f(x) và
lập bảng biến thiên của nó.
















Chữa bài tập 18 trang 52 SGK:
Cho hàm số y = f(x) =
2x 4 nếu - 2 x < -1
- 2x nếu -1 x 1

x - 3 nếu 1 < x 3









a) Tìm tập xác định và vẽ đồ thị của hàm số đó.
b) Cho biết sự biến thiên của hàm số đã cho trên mỗi khoảng (- 2 ; - 1), (- 1 ;
1), (1 ; 3) và lập bảng biến thiên của nó.
Giáo viên: Gọi học sinh thực hiện bài tập.
Học sinh:
a) Tập xác định của hàm số đã cho là [- 2 ; 3] và vẽ đồ thị của hàm số bậc
nhất trên từng khoảng (- 2 ; - 1), (- 1 ; 1), (1 ; 3).
b) Trên (- 2 ; - 1) hoặc (1 ; 3) hàm số đồng biến còn trên (- 1 ; 1) hàm số
nghịch biến.
Bảng biến thiên:
x

-2 - 1 1 3

y

2 0
0 - 2
Giáo viên:
- Củng cố về cách vẽ, cách đọc và cách lập bảng biến thiên.

- Uốn nắn cách biểu đạt của học sinh.
Hoạt động 3: Luyện kĩ năng làm toán về tịnh tiến đồ thị theo các trục toạ độ.
Chữa bài tập 23 trang 53 SGK:
Hoạt động của giáo viên và học sinh Yêu cầu cần đạt
HĐGV
Gọi (G) là đồ thị của hàm số y = 2
x
.
Chơng 2: Hàm số bậc nhất - hàm số bậc hai.
Giáo án đại số 10
42

- Gọi học sinh thực hiện bài tập.
- Củng cố: Phép tịnh tiến đồ thị của
hàm số theo các trục toạ độ.
- Câu hỏi cho học sinh khá:
Từ đồ thị của y =
x
suy ra đồ thị của
hàm số y =
x a b

theo các phép tịnh
tiến liên tiếp nào ?
HĐHS
Làm đợc:
a) Đợc đồ thị của hàm số y = 2
x
+ 3.
b) Đợc đồ thị của hàm số y = 2

x 1

.
c) Đợc đồ thị của hàm số y =
2
x 2 1

.
a) Khi tịnh tiến (G) lên trên 3 đơn
vị,ta đợc đồ thị hàm số nào ?
b) Khi tịnh tiến (G) sang trái 1 đơn
vị, ta đợc đồ thị hàm số nào ?
c) Khi tịnh tiến liên tiếp (G) sang
phải 2 đơn vị, rồi xuống dới 1
đơn vị, ta đợc đồ thị hàm số nào
?


Chữa bài tập 19 trang 52 SGK:
a) Vẽ đồ thị của hai hàm số y = f
1
(x) = 2
x
và y = f
2
(x) =
2x 5

trên cùng
một mặt phẳng toạ độ.

b) Cho biết phép tịnh tiến biến đồ thị hàm số f
1
thành đồ thị hàm số f
2
.
Giáo viên: Gọi học sinh lên bảng trình bày bài tập. Gợi ý: f
2
(x) = 2
x 2,5

Học sinh: a) Vẽ đồ thị của hai hàm f
1
và f
2
trên cùng một mặt phẳng toạ độ













b) Do f
2

(x) = 2
x 2,5
= f
1
(x + 2,5) nên đồ thị f
2
có đợc là do đồ thị f
1
tịnh tiến
theo trục hoành sang trái 2, 5 đơn vị.
Củng cố: - Củng cố Phép tịnh tiến đồ thị của hàm số theo các trục toạ độ.
- Uốn nắn cách biểu đạt của học sinh.
Bài tập về nhà: Hoàn thành các bài tập còn lại. Nghiên cứu bài Hàm số bậc
hai


Ngày soạn:
Tiết 20: Đ3. Hàm số bậc hai (tiết1)
-4 -3 -2 -1 1 2 3 4
1
2
3
x
y
0
Chơng 2: Hàm số bậc nhất - hàm số bậc hai.
Giáo án đại số 10
43

I - Mục tiêu

1. Về kiến thức
Hiểu đợc quan hệ giữa đồ thị của hàm số y = ax
2
+ bx + c và đồ thị của
hàm số y = ax
2
.
Hiểu và ghi nhớ các tính chất của hàm số y = ax
2
+ bx + c.
2. Về kĩ năng
Khi cho hàm số bậc hai, biết cách xác định toạ độ đỉnh, phơng trình của
trục đối xứng và hớng của bề lõm của đồ thị hàm bậc hai đó.
Vẽ thành thạo các parabol dạng y = ax
2
+ bx + c bằng cách xác định, đỉnh
trục đối xứng và một số điểm khác thuộc đồ thị.
Biết cách giải một số bài toán đơn giản về đồ thị của hàm số bậc hai.
3. Về thái độ
Rèn luyện tính tỉ mỉ, chính xác khi vẽ đồ thị.
Thấy đợc ý nghĩa quan trọng của hàm số và đồ thị bậc hai trong thực
tiễn cuộc sống.
II - Phơng tiện dạy học
Sách giáo khoa.
Biểu bảng, tranh minh hoạ về đồ thị.
Giấy kẻ carô để vẽ đồ thị.
Đồ dùng dạy học mô tả phép tịnh tiến đồ thị hoặc phần mềm trên máy vi
tính.
III - Tiến trình bài học
1. ổn định lớp

Kiểm điểm sỹ số của lớp:


Phân chia nhóm học tập, giao nhiệm vụ cho nhóm: Chia lớp thành các
nhóm học tập (chia theo bàn học) và giao nhiệm vụ cụ thể cho từng nhóm ở
từng giai đoạn theo tiến trình của tiết dạy.
2. Bài mới
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ.
Chữa bài tập 26 trang 54 SGK:
Cho hàm số y = 3
x 1

-
2x 2

.
a) Bằng cách bỏ dấu giá trị tuyệt đối, hỹ viết hàm số đã cho dới dạng hàm
số bậc nhất trên từng khoảng.
b) Vẽ đồ thị rồi lập bảng biến thiên của hàm số đã cho.
Giáo viên: - Gọi học sịnh thực hiện bài tạp đã chuẩn bị ở nhà
- Gợi ý: Xét các khoảng (- ; - 1), [- 1 ; 1) và [1 ; +).
Học sinh: - Bỏ dấu giá trị tuyệt đối của hàm số trên từng khoảng đã nêu, làm
đợc:
Chơng 2: Hàm số bậc nhất - hàm số bậc hai.
Giáo án đại số 10
44

a) y =
x 5 nếu x < -1
- 5x + 1 nếu -1 x <1

x - 5 nếu x 1








.
b) Đồ thị:
Từ đồ thị suy ra bảng biến thiên:
x

- - 1 1 +

y

+ +
6 - 4
Hoạt động 2: Định nghĩa
Hoạt động của giáo viên và học sinh Yêu cầu cần đạt
HĐGV
- Tổ chức cho học sinh đọc, nghiên cứu
phần định nghĩa hàm bậc hai.
- Phát vấn kiểm tra việc đọc hiểu của
học sinh:
+ Nêu định nghĩa hàm bậc hai ?
+ Cho ví dụ về hàm số bậc hai ?
+ hàm số y = ax

2
có phải là hàm số bậc
hai hay không ? Các hệ số a, b, c ?
HĐHS
- Đọc, nghiên cứu phần định nghĩa của
SGK.
- Trả lời câu hỏi của giáo viên. (nêu
đợc ví dụ, phân biệt đợc các hệ số a,
b, c với chú ý a 0)
ĐN (SGK)
Hoạt động 3: Đồ thị của hàm số bậc hai
Hoạt động của giáo viên và học sinh Yêu cầu cần đạt
HĐGV a)Nhắc lại về đồ thị hàm số y = ax
2

-4 -3 -2 -1 1 2 3 4
-4
-3
-2
-1
1
2
3
4
5
6
7
x
y
0

A
B
Chơng 2: Hàm số bậc nhất - hàm số bậc hai.
Giáo án đại số 10
45

Hoạt động của giáo viên và học sinh Yêu cầu cần đạt
- Phát vấn:
+ Nêu toạ độ đỉnh, trục đối xứng, dạng
đồ thị của hàm số y = ax
2
?
+ Nếu tịnh tiến đồ thị y = ax
2
một cách
thích hợp ta sẽ đợc đồ thị hàm số
y = ax
2
+ bx + c
(trình diễn mô tả phép tịnh tiến bằng
phần mềm chạy trên vi tính hoặc đồ
dùng dạy học tự tạo). Hãy chứng tỏ
điều đó bằng phép toán ?
HĐHS
- Trả lời câu hỏi của giáo viên.
- Nghiên cứu ôn tập phần đồ thị của
hàm số y = ax
2
của SGK.
- Biến đổi đợc y = ax

2
+ bx + c về dạng
hàm số y = a(x - p)
2
+ q trong đó:
p = -
b
2a
; q = -
4a

.
- Kết luận:
Thực hiện hai phép tịnh tiến liên tiếp
parabol y = ax
2
sang phải p đơn vị nếu

p > 0, sang trái |p| đơn vị nếu p < 0, ta
đợc đồ thị hàm số y = a(x - p)
2
. Sau đó
tịnh tiến đồ thị hàm số này lên trên q
đơn vị nếu q > 0 xuống dới |q| đơn vị
nếu
q < 0 ta đợc đồ thị hàm số
y = a(x - p)
2
+ q.
(a 0)

- Đỉnh:O(0;0)
- Trục đối xứng: Oy
- a>0 bề lõm quay lên trên
a<0 bề lõm quay xuống dới
b) Đồ thị hàm số y = ax
2
+ bx + c (a 0)
y = ax
2
+ bx + c= a(x - p)
2
+ q
p = -
b
2a
; q = -
4a

.

Hoạt động 4: Đỉnh, trục đối xứng của đồ thị hàm số bậc hai.

Hoạt động của giáo viên và học sinh Yêu cầu cần đạt
HĐGV
- Tổ chức cho học sinh thực hiện hoạt
động 1 và hoạt động 2 của SGK theo
nhóm học tập.
- Củng cố:
+ Đồ thị của hàm số bậc hai là một
parabol.

+ Đỉnh của Parabol là I
b
;
2a 4a





.
+ Phơng trình trục đối xứng: x = -
b
2a
.
+ Cách vẽ đồ thị của hàm số bậc hai.
Chú ý: y = ax
2
+ bx + c (a 0)
+ Đỉnh của Parabol là I
b
;
2a 4a





.
+ Phơng trình trục đối xứng: x = -
b

2a
.

Chơng 2: Hàm số bậc nhất - hàm số bậc hai.
Giáo án đại số 10
46

HĐHS
- Thực hiện hoạt dộng 1:
Điểm O(0 ; 0) biến thành điểm I
1
(p ;
0).
- Thực hiện hoạt động 2:
Điểm I
1
biến thành điểm I(p ; q)
Củng cố:Nhắc lại cách vẽ đồ thị hàm số bậc hai
HDVN: BT 30,31,32(SGK)

Ngày soạn:
Tiết 21: Đ3. Hàm số bậc hai (tiết2)
I - Mục tiêu
1.Về kiến thức
Hiểu và ghi nhớ các tính chất của hàm số y = ax
2
+ bx + c.
Từ đồ thị của hàm bậc hai suy ra đợc sự biến thiên, lập đợc bảng biến
thiên của hàm số và nêu đợc một số tính chất khác của hàm số.
2.Về kĩ năng.

Vẽ thành thạo các parabol dạng y = ax
2
+ bx + c bằng cách xác định, đỉnh
trục đối xứng và một số điểm khác thuộc đồ thị.
Biết cách giải một số bài toán đơn giản về đồ thị của hàm số bậc hai.
3.Về thái độ
Rèn luyện tính tỉ mỉ, chính xác khi vẽ đồ thị.
Thấy đợc ý nghĩa quan trọng của hàm số và đồ thị bậc hai trong thực
tiễn cuộc sống.
II - Phơng tiện dạy học
Sách giáo khoa.
Biểu bảng, tranh minh hoạ về đồ thị.
Giấy kẻ carô để vẽ đồ thị.
Đồ dùng dạy học mô tả phép tịnh tiến đồ thị hoặc phần mềm trên máy vi
tính.
III - Tiến trình bài học
1. ổn định lớp
Kiểm điểm sỹ số của lớp:


Phân chia nhóm học tập, giao nhiệm vụ cho nhóm: Chia lớp thành các
nhóm học tập (chia theo bàn học) và giao nhiệm vụ cụ thể cho từng nhóm ở
từng giai đoạn theo tiến trình của tiết dạy.
2.Kiểm tra:Nêu cách vẽ hàm số: y = ax
2
+ bx + c.
áp dụng:a) y = -2x
2
- 4x + 6.
b) Tìm x để y

0
3.Bài mới
Chơng 2: Hàm số bậc nhất - hàm số bậc hai.
Giáo án đại số 10
47

Hoạt động 5: Sự biến thiên của hàm số bậc hai.

Hoạt động của giáo viên và học sinh Yêu cầu cần đạt
HĐGV
- Phát vấn:
+ Từ đồ thị của hàm số bậc hai, hãy
lập bảng biến thiên của nó ?
+ Thực hiện ví dụ 2 của SGK.
HĐHS
- Trả lời đợc cho các trờng hợp:
a > 0, a < 0
- Thực hiện ví dụ 2 của SGK (kết hợp
nghiên cứu sách giáo khoa)
Hàm số y = ax
2
+ bx + c.
BBT:
x



a
b

2





y = ax
2
+ bx
+c
a>0







a
4





x



a

b
2





y = ax
2
+ bx
+c
a<0

a
4











Hoạt động 6:

Hoạt động của giáo viên và học sinh Yêu cầu cần đạt
HĐGV

- Phát vấn:
+ Nêu cách vẽ đồ thị hàm số
y =
2
ax bx c

với a 0.
+ áp dụng: Vẽ đồ thị của hàm số
y =
2
x 4x 3


HĐHS
- Trả lời câu hỏi của giáo viên: Nêu
đợc cách vẽ đồ thị của hàm y =
f(x)

nói chung và đồ thị của hàm y =
2
ax bx c

nói riêng.
- áp dụng vẽ đồ thị của y =
2
x 4x 3


Chú ý:
+ Cách vẽ đồ thị hàm số

y =
2
ax bx c

với a 0.
Vẽ (P
1
): y = ax
2
+ bx +c
Vẽ (P
2
): y = -(ax
2
+ bx +c) bằng cách
lấy đối xứng (P
1
) qua Ox
Xoá phần đồ thị (P
1
) và (P
2
) nằm dới
Ox


Củng cố:Nhắc lại cách xét sự biến thiên và vẽ đths bậc hai
Bài tập về nhà: 27 - 31 trang 58, 59.

Ngày soạn:
Tiết 22: Luyện tập (1 tiết)
I - Mục tiêu
Chơng 2: Hàm số bậc nhất - hàm số bậc hai.
Giáo án đại số 10
48

1. Về kiến thức
Củng cố các kiến thức đã học ở các tiết 20, 21 về hàm số bậc hai.
Củng cố kiến thức về phép tịnh tiến đồ thị đã học ở bài trớc.
Bớc đầu khái quát đợc cho phơng pháp nghiên cứu hàm số nói chung.
Bớc đầu làm quen với phơng pháp hàm số.
2. Về kĩ năng
Vẽ thành thạo đồ thị hàm số y = ax
2
+ bx + c.
Vẽ thành thạo đồ thị hàm số y =
2
ax bx c

.
Lập đợc bảng biến thiên và nêu đợc tính chất của các hàm số trên.
3. Về thái độ
Rèn luyện tính tỉ mỉ, chính xác khi vẽ đồ thị.
Thấy đợc ý nghĩa quan trọng của hàm số và đồ thị bậc hai trong thực
tiễn cuộc sống.
II - Phơng tiện dạy học

Sách giáo khoa.
III - Tiến trình bài học
1. ổn định lớp
Kiểm điểm sỹ số của lớp:


Phân chia nhóm học tập, giao nhiệm vụ cho nhóm: Chia lớp thành các
nhóm học tập (chia theo bàn học) và giao nhiệm vụ cụ thể cho từng nhóm ở
từng giai đoạn theo tiến trình của tiết dạy.
2. Bài mới
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ.
Chữa bài tập 32 trang 59 SGK:
Hoạt động của giáo viên và học sinh Yêu cầu cần đạt
HĐGV
- Gọi học sinh thực hiện bài tập đã
chuẩn bị ở nhà.
- Củng cố :
+ Cách vẽ đồ thị của hàm số bậc hai.
+ Đọc đồ thị của hàm số bậc hai.
+Uốn nắn cách trình bày, biểu đạt của
học sinh.
HĐHS
Thực hiện bài tập đã chuẩn bị ở nhà:
a) Vẽ đợc chính xác: Các điểm Đỉnh,
giao với các trục, (0 ; c) và (-
b
a
; c),
trục đối xứng x = -
b

2a
.
Với mỗi hàm số y = - x
2
+ 2x + 3 và
y =
1
2
x
2
+ x - 4,
a) Vẽ đồ thị của hàm số;
b) Tìm tập hợp các giá trị của x sao
cho y > 0;
c) Tìm tập hợp các giá trị của x sao
cho y < 0.