Bài 8 SỰ BIẾN ĐỔI TUẦN HOÀN CẤU HÌNH ELECTRON NGUYÊN TỬ CỦA CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC pdf

Bài 8
SỰ BIẾN ĐỔI TUẦN HOÀN CẤU HÌNH ELECTRON NGUYÊN TỬ
CỦA CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC

Yêu cầu cần đạt được khi học sinh học xong bài này:
• Cấu hình electron nguyên tử của các nguyên tố hóa học biến đổi một cách
tuần hoàn.
• Số electron lớp ngoài cùng quyết định tính chất hóa học của các nguyên tố
thuộc nhóm A.
• Nhìn vào vị trí nguyên tố trong một nhóm A suy ra được số electron hóa trị
của nó. Từ đó dự đoán tính chất của nguyên tố.
• Giải thích sự biến đổi tuần hoàn tính chất các nguyên tố.


I. Sự biến đổi tuần hoàn cấu hình electron nguyên tử của các nguyên tố
Cấu hình electron lớp ngoài cùng của nguyên tử các nguyên tố nhóm A
Chu kì /
Nhóm
IA IIA IIA IVA VA VIA VIIA

VIIIA

1
H
1s1
He
1s2
2
Li
2s1
Be

2s2
B
2s22p1

C
2s22p2

N
2s22p3

O
2s22p4

F
2s22p5

Ne
2s22p6

3
Na
3s1
Mg
3s2
Al
2s23p1

Si
2s23p2

P
2s23p3

S
2s23p4

Cl
2s23p5

Ar
2s23p6

4
K
4s1
Ca
4s2
Ga
4s24p1

Ge
4s24p2

As
4s24p3

Se
4s24p4

Br

4s24p5

Kr
4s24p6

5
Rb
5s1
Sr
5s2
In
5s25p1

Sn
5s25p2

Sb
5s25p3

Te
5s25p4

I
5s25p5

Xe
5s25p6

6
Cs

6s1
Ba
6s2
Tl
6s26p1

Pb
6s26p2

Bi
6s26p3

Po
6s26p4

At
6s26p5

Rn
6s26p6

7
Fr
7s1
Ra
7s2



Ta thấy, đầu mỗi chu kì là nguyên tố có cấu hình electron lớp ngoài cùng là

ns1. Kết thúc mỗi chu kì là nguyên tố có cấu hình electron lớp ngoài cùng của
nguyên tử là ns2np6 (trừ chu kì 1).
- Cấu hình electron lớp ngoài cùng của nguyên tử các nguyên tố trong cùng
một nhóm A được lặp đi lặp lại sau mỗi chu kì: Chúng biến đổi tuần hoàn.
- Sự biến đổi tuần hoàn về cấu hình electron lớp ngoài cùng của nguyên tử các
nguyên tố khi điện tích hạt nhân tăng chính là nguyên nhân của sự biến đổi
tuần hoàn tính chất của các nguyên tố.

II. Cấu hình electron nguyên tử của các nguyên tố nhóm A
1. Cấu hình electron lớp ngoài cùng của nguyên tử các nguyên tố nhóm A
Nguyên tử các nguyên tố trong cùng một nhóm A có cùng số electron lớp
ngoài cùng. Chính sự giống nhau về cấu hình electron lớp ngoài cùng nguyên
tử là nguyên nhân của sự giống nhau về tính chất hóa học của các nguyên tố
trong cùng một nhóm A.
Số thứ tự của nhóm (IA, IIA…) cho biết số electron lớp ngoài cùng và đồng
thời cũng là số electron hóa trị trong nguyên tử của các nguyên tố đó.
Các nguyên tố thuộc hai nhóm IA, IIA là những nguyên tố s, các nhóm A tiếp
theo là những nguyên tố p.

2. Một số nhóm A tiêu biểu
a) Nhóm VIIIA là nhóm khí hiếm (gồm các nguyên tố : He, Ne, Ar, Kr, Xe,
Rn).
Đặc điểm:
- Có 8 e lớp ngoài cùng (ns2np6) (trừ He có 2), đó là cấu hình bền vững.
- Phân tử gồm một nguyên tử, đều ở trạng thái khí.
Tính chất:
- Hầu như Không tham gia các phản ứng hóa học, trừ một số trường hợp đặc
biệt.
b) Nhóm IA là nhóm kim loại kiềm (gồm các nguyên tố : H, Li, Na, K, Rb,
Cs).

Đặc điểm:
- Có 1e lớp ngoài cùng (ns1) nên dễ nhường 1e để tạo cấu hình bền của khí
hiếm.
- Trong các hợp chất, kim loại kiềm chỉ có hóa trị 1.
Tính chất: Kim loại kiềm là những kim loại điển hình.
- Tác dụng với oxi tạo thành oxit bazơ tan trong nước.
- Tác dụng với nước ở nhiệt độ thường tạo thành hidro và hidroxit kiềm mạnh.
- Tác dụng với các phi kim khác tạo muối.
c) Nhóm VIIA là nhóm halogen (gồm các nguyên tố : F, Cl, Br, I, At).
Đặc điểm:
- Có 7e lớp ngoài cùng (ns2np5) nên có khuynh hướng nhận thêm 1e để tạo
cấu hình bền của khí hiếm.
- Trong các hợp chất với nguyên tố kim loại, các nguyên tố halogen có hóa trị
1.
- Ở dạng đơn chất, các phân tử halogen gồm hai nguyên tử: F2, Cl2, Br2, I2.
Tính chất:
- Tác dụng với kim loại cho muối.
- Tác dụng với hidro cho ra các khí.
- Hidroxit của những halogen là những axit.