Bài 53 : HIỆN TƯỢNG DÍNH ƯỚT và KHÔNG DÍNH ƯỚT HIỆN TƯỢNG MAO DẪN pptx

Bài 53 : HIỆN TƯỢNG DÍNH ƯỚT và KHÔNG DÍNH ƯỚT
HIỆN TƯỢNG MAO DẪN

A. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Hiểu được hiện tượng dính ướt và không dính ướt; hiểu được nguyên
nhân của các hiện tượng này.
- Hiểu được hiện tượng mao dẫn và nguyên nhân của nó.
2. Kỹ năng
- Giải thích được hiện tượng mao dẫn đơn giản thường gặp trong thực
tế.
- Biết sử dụng công thức tính độ chênh lệch mực chất lỏng ở hiện tượng
mao dẫn để giải một số bài tập trong một số trường hợp.

B. CHUẨN BỊ
1. Giáo viên
- Một số thí nghiệm hiện tượng dính ướt và không dính ướt.
- Một số ống mao dẫn có đường kính khác nhau và hai tấm thủy tinh.
2. Học sinh
- Xem bài và chuẩn bị các câu hỏi trong SGK.

A. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Hoạt động 1 (………phút) : KIỂM TRA BÀI CŨ
- Cấu trúc và chuyển động nhiệt của chất lỏng như thế nào?
- Hiện tượng căng mặt ngoài là gì?
- Nêu các đặc điểm của lực căng mặt ngoài.

Hoạt động 2 (………phút) : HIỆN TƯỢNG DÍNH ƯỚT và KHÔNG
DÍNH ƯỚT.
Hoạt động của GV Hoạt động dự kiến
của HS

Nội dung chính của bài
- Nêu câu hỏi.
- Hướng dẫn HS trả lời
câu hỏi.
- Nhận xét câu trả lời
- Làm thí nghiệm
+ Đổ nhẹ vải giọt
nước và thuỷ ngân lên
tấm thủy tinh.
1. Hiện tượng dính ướt và không
dính ướt
a) Quan sát (SGK)
- Nhỏ giọt nước lên tấm thủy tinh
của HS.










- Gợi ý để HS giải thích
: hiện tượng dính ướt và
không dính ướt là do sự
khác nhau về tương tác
giữa các phân tử chất
rắn với các phân tử chất

lỏng.

+ Quan sát hiện
tượng.
+ So sánh kết quả và
rút ra nhận xét.








- Đọc SGK và giải
thích hiện tượng.



sạch thì nước chảy lan ra  nước
dính ướt thủy tinh.
- Nhỏ giọt thủy ngân lên tấm thủy
tinh sạch thì thuỷ ngân thu về dạng
hình cầu hơi dẹp  thủy ngân
không dính ướt thủy tinh.
Nhận xét : Tùy thuộc vào bản chất
của chất lỏng và chất rắn mà có thể
xảy ra hiện tượng dính ướt hay
không dính ướt.
b) Giải thích

- Khi lực tương tác giữa các phân
tử chất rắn với các phân tử chất
lỏng mạnh hơn lực hút giữa các
phân tử chất lỏng với nhau thì có
hiện tượng dính ướt.
- Khi lực tương tác giữa các phân
tử chất rắn với các phân tử chất
lỏng yếu hơn lực hút giữa các phân
tử chất lỏng với nhau thì có hiện
tượng không dính ướt.
c) Ứng dụng của hiện tượng dính



- Hướng dẫn và quan sát
hiện tượng


- Tìm hiểu ứng dụng
của hiện tượng này.

- Nhận xét mặt thoáng
chất lỏng sát thành
bình và đưa ra ý kiến
giải thích.
ướt
- Loại bẩn quặng.
d) Dạng mặt chất lỏng ở chỗ tiếp
giáp với thành bình
- Khi chất lỏng dính ướt thành bình

thì lực hút giữa các phân tử chất
rắn và chất lỏng kéo mép chất lỏng
lên, làm cho mặt chất lỏng ở chỗ
sát thành bình là một mặt lõm.
- Khi chất lỏng không dính ướt
thành bình thì lực hút giữa các
phân tử chất lỏng kéo mép chất
lỏng hạ xuống, làm cho mặt chất
lỏng ở chỗ sát thành bình là một
mặt lồi.

Hoạt động 3 (………phút) : HIỆN TƯỢNG MAO DẪN
Hoạt động của GV Hoạt động dự kiến
của HS
Nội dung chính của bài
- Hướng dẫn và quan sát
HS làm thí nghiệm.
- Nhận xét kết quả

- Nhận xét câu trả lời

- Làm thí nghiệm về
hiện tượng mao dẫn.
(như hình 54.3).
- Quan sát hiện tượng
và nhận xét mực chất
lỏng bên trong và bên
ngoài ống.(trả lời câu
hỏi C2)

- Hình thành kiến
thức: Thế nào là hiện
tượng mao dẫn?


- tìm hiểu công thức




2. Hiện tượng mao dẫn
a) Quan sát hiện tượng
- Nhúng những ống thủy tinh có
tiết diện nhỏ hở hai đầu vào chậu
nước.
NX : mực nước trong ống dâng
lên, ống có tiết diện càng nhỏ thì
nước càng dâng cao.
- Thay nước bằng thủy ngân.
NX : mực thủy ngân trong ống hạ
xuống.
Vậy: Hiện tượng mao dẫn là hiện
tượng dâng lên hay hạ xuống của
mực chất lỏng ở bên trong các ống
có bán kính trong nhỏ, trong vách
hẹp, khe hẹp, vật xốp,… so với mực
chất lỏng ở ngoài.
b) Công thức tính độ chênh lệch
mực chất lỏng do mao dẫn
dg

4
h










- Tìm hiểu thêm các
ứng dụng trong thực
tế của hiện tượng mao
dẫn.
 (N/m) : hệ số căng bề mặt của
chất lỏng
 (N/m
3
) : khối lượng riêng của
chất lỏng
g (m/s
2
) : gia tốc trọng trường
d (m) : đường kính trong của ống.
h (m) : độ dâng lên hay hạ xuống.
c) Ý nghĩa của hiện tượng mao dẫn
- Xem SGK

B. CỦNG CỐ :
Trả lời câu hỏi 1, 2, 3 SGK và làm các bài tập SGK.