Cơ cấu đồng tốc trong hộp số thường pps

Cơ cấu đồng tốc trong hộp số thường

Người ta sử dụng cơ cấu đồng tốc để tránh “tiếng ồn của bánh răng” và làm cho
việc sang số được êm dịu.


1. Mô tả
Người ta gọi cơ cấu này là “cơ cấu đồng tốc” vì hai bánh răng có tốc độ quay khác
nhau được lực ma sát làm đồng tốc trong khi chuyển số.
Hộp số có các cơ cấu đồng tốc có các ưu điểm sau.

+ Chúng làm cho người lái không phải “điều khiển ly hợp hai lần” (đạp bàn đạp ly
hợp hai lần mỗi khi chuyển số).
+ Khi chuyển số, có thể truyền công suất ngay.
+ Có thể chuyển số êm hơn mà không làm hỏng các bánh răng.
2. Cơ cấu đồng tốc loại có khoá

+ Cấu tạo

- Mỗi số tiến trên trục sơ cấp được vào khớp với bánh răng tương ứng trên trục thứ
cấp ở mọi thời điểm.
Những bánh răng này luôn luôn quay ngay cả sau khi vào ly hợp vì chúng không
cố định trên trục và chỉ chạy lồng không.
- Các moay ơ đồng tốc ăn khớp với các trục bằng các then bên trong moay ơ đồng
tốc. Hơn nữa, ống trượt ăn khớp với then ở vòng ngoài của moayơ đồng tốc và có
thể di chuyển dọc trục.
- Moayơ đồng tốc có ba rãnh theo chiều dọc trục, và các khoá chuyển số luồn vào
các rãnh này. Lò xo của khoá luôn luôn đẩy khoá chuyển số này vào ống trượt.
- Khi cần chuyển số ở vị trí số trung gian, phần nhô ra của mỗi khoá chuyển số
luồn khít vào trong rãnh then ở ống trượt.
- Người ta đặt vòng đồng tốc giữa moay ơ đồng tốc và mặt côn của các bánh răng

số, và được đẩy ép vào một trong các mặt côn này.
Trên toàn bộ khu vực côn bên trong vòng đồng tốc có các rãnh nhỏ để tăng ma sát.
Ngoài ra, vòng này còn có 3 rãnh để các khoá chuyển số luồn vào đó.
+ Hoạt động
- Vị trí số trung gian
Mỗi bánh răng số được vào khớp với bánh răng bị động tương ứng và chạy lồng
không trên trục.
- Bắt đầu quá trình đồng tốc
Khi dịch chuyển cần chuyển số, cần chuyển số nằm trong rãnh trong ống trượt,
dịch chuyển theo chiều mũi tên.
Vì phần nhô ra ở tâm của khoá chuyển số được gài vào rãnh của ống trượt, khoá
chuyển số cũng dịch chuyển theo chiều mũi tên cùng một lúc, và đẩy vòng đồng
tốc vào mặt côn của bánh răng số, bắt đầu quá trình đồng tốc.
- Giữa quá trình đồng tốc
Khi dịch chuyển tiếp cần chuyển số, lực đặt lên ống trượt sẽ thắng lực lò xo của
khoá chuyển số và ống trượt trùm lên phần nhô ra của khoá này.
- Kết thúc quá trình đồng tốc
Lực đang tác dụng lên vòng đồng tốc trở nên mạnh hơn và đẩy phần côn của bánh
răng số.
Điều này làm đồng bộ tốc độ của bánh răng số với tốc độ của ống trượt gài số.
Khi tốc độ của ống trượt gài số và bánh răng số trở nên bằng nhau, vòng đồng tốc
bắt đầu quay nhẹ theo chiều quay này.
Do đó, các then của ống trượt gài số ăn khớp với các rãnh then của vòng đồng tốc.
- Kết thúc việc chuyển số
Sau khi then của ống trượt gài số ăn khớp với rãnh then của vòng đồng tốc, ống
trượt tiếp tục dịch chuyển và ăn khớp với rãnh then của bánh răng số. Khi đó, việc
chuyển số sẽ kết thúc.
3. Cơ cấu đồng tốc kiểu có ba/hai mặt côn
Để tăng khả năng ăn khớp đồng tốc, các kiểu xe gần đây đã ứng dụng cơ cấu ăn
khớp đồng tốc kiểu có ba/hai mặt côn, đặc biệt cho các bánh răng số 2 và số 3.

+ Cơ cấu đồng tốc kiểu 3 mặt côn
Cơ cấu đồng tốc kiểu 3 mặt côn chia vòng đồng tốc thành vòng ngoài, vòng giữa
và vòng trong.
Khi khoá chuyển số đẩy vòng ngoài và vòng giữa hình thành một mặt côn đơn, rồi
vòng giữa và vòng trong trở thành một mặt côn đơn.
Ngoài ra, vòng trong và bánh răng trở thành một phần mặt côn đơn, vì vậy cả ba
mặt côn này tạo ra lực ma sát.
Do đó, khả năng triệt tiêu độ chênh lệch tốc độ quay giữa các bánh răng sẽ lớn và
quá trình đồng tốc sẽ diễn ra được êm.
+ Cơ cấu ăn tốc kiểu hai mặt côn
Cơ cấu ăn khớp đồng tốc kiểu hai mặt côn về cơ bản cũng giống như cơ cấu đồng
tốc kiểu 3 mặt côn ngoại trừ là nó không tạo ra đồng tốc giữa vòng trong và cụm
bánh răng
4. Cơ cấu đồng tốc kiểu không có khoá
Một cơ cấu đồng tốc không có khoá có lò xo khoá đóng vai trò của khoá chuyển
số và dùng cho bánh răng số 5 hộp số ngang ở một số kiểu xe.

+ Cấu tạo
- Ống trượt
Có ba phần nhô ra được xoi bên trong ống moayơ để đẩy lò xo khoá trong quá
trình đồng tốc hoá.
- Moayơ đồng tốc
Chung quanh moayơ đồng tốc có 3 vấu để hãm chặt vòng đồng tốc và lò xo khoá.
- Lò xo khoá
Lò xo khoá có bốn vấu, một vấu để hãm chặt bản thân lò xo, còn ba vấu kia giữ
các khoá chuyển số.
- Vòng đồng tốc
Có ba rãnh để gài các vấu của lò xo khoá tại ba điểm dọc theo chu vi của vòng.
Một đoạn của rãnh xoi này được vát mép.

5. Cơ cấu đồng tốc số lùi
Vòng đồng tốc các số tiến làm giảm tốc độ quay của trục sơ cấp trước khi gài số
lùi.
Bằng cách này, việc vào khớp bánh răng trung gian số lùi và bánh răng số lùi của
trục sơ cấp sẽ được êm.
Ở các kiểu xe gần đây, việc sử dụng các cơ cấu ăn khớp đồng tốc cho số lùi đang
trở nên phổ biến hơn.
6. Cơ cấu chặn trước số lùi

Trong khi đang gài các bánh răng vào bánh răng số lùi, cần chuyển No. 3 bên
trong tiếp xúc với chốt của trục càng chuyển số No.1 và làm trục càng chuyển số
No.1 dịch chuyển một khoảng cách A theo chiều của “bánh răng số 2”. Điều này
làm cho vòng đồng tốc của “bánh răng số 2” hoạt động để giảm tốc độ quay của
trục sơ cấp.
Khi cần gài số No.3 bên trong tách khỏi chốt của trục càng gạt No.1, việc chuyển
sang số lùi sẽ kết thúc.