Đề tài " QUẢN LÝ THUẾ THEO CƠ CHẾ TỰ KHAI, TỰ NỘP Ở VIỆT NAM " pot

z




ĐỀ TÀI

QUẢN LÝ THUẾ THEO CƠ CHẾ TỰ
KHAI, TỰ NỘP Ở VIỆT NAM




G
G
i
i
á
á
o
o


v
v
i
i
ê
ê
n
n

h
h
ư
ư
ớ
ớ
n
n
g
g


d
d
ẫ
ẫ
n
n


:
:




S
S

i
i
n
n
h
h


v
v
i
i
ê
ê
n
n


t
t
h
h
ự
ự
c
c


h
h

i
i
ệ
ệ
n
n


:
:


T
T
r
r
ầ
ầ
n
n


B
B
ì
ì
n
n
h
h

M
M
i
i
n
n
h
h




Qu
ản lý thuÕ theo c
ơ
chÕ tự
khai, t
ự
n
ộ
p


Sinh viên : Tr
ầ
n B
ì
nh Minh 1

M
ỤC

LỤC

L
ờ
i m
ở

đầ
u 4
P
HẦN
I T
HUẾ
VÀ
QUẢN

LÝ

THUẾ
THEO CƠ
CHẾ


TỰ
KHAI,
TỰ

NỘP
5
I. Khái ni
ệ
m và
đặ
c đi
ể
m c
ủ
a thu
ế
5
1. Khái ni
ệ
m v
ề
thu
ế
5
2. Phân lo
ạ
i thu
ế
6
2.1 Phân lo
ạ
i theo
đố
i t

ượ
ng ch
ị
u thu
ế
6
2.1.1 Thu
ế
thu nh
ậ
p 6
2.1.2 Thu
ế
tiêu dùng 6
2.1.3 Thu
ế
tài s
ả
n 7
2.2 Phân lo
ạ
i theo phương th
ứ
c đánh thu
ế
7
2.2.1 Thu
ế
tr
ự

c thu 7
2.2.2 Thu
ế
gián thu 7
2.3 Phân lo
ạ
i theo m
ố
i quan h
ệ

đố
i v
ớ
i kh
ả
năng n
ộ
p thu
ế
7
2.3.1 Thu
ế
th
ự
c 7
2.3.2 Thu
ế
cá nhân 7
2.4 Phân lo

ạ
i theo ph
ạ
m vi th
ẩ
m quy
ề
n v
ề
thu
ế
7
2.4.1 Thu
ế
trung ương 8
2.4.2 Thu
ế

đị
a phương 8
3.
Đặ
c đi
ể
m c
ủ
a thu
ế
8
3.1 Tính b

ắ
t bu
ộ
c 8
3.2 Tính không h
ò
an tr
ả
tr
ự
c ti
ế
p 8
3.3 Tính pháp l
ý
cao 8
4. Ch
ứ
c năng c
ủ
a thu
ế
9
4.1 Ch
ứ
c năng huy
độ
ng ngu
ồ
n l

ự
c tài chính cho nhà n
ướ
c 9
4.2 Ch
ứ
c năng đi
ề
u ti
ế
t kinh t
ế
9
5. H
ệ
th
ố
ng thu
ế

ở
Vi
ệ
t Nam 10
II. Gi
ớ
i thi
ệ
u v
ề

qu
ả
n l
ý
thu
ế
theo cơ ch
ế
t
ự
khai t
ự
n
ộ
p 11
Qu
ản lý thuÕ theo c
ơ
chÕ tự
khai, t
ự
n
ộ
p


Sinh viên : Tr
ầ
n B
ì

nh Minh 2
1. Khái ni
ệ
m v
ề
cơ ch
ế
t
ự
khai t
ự
n
ộ
p và d
ặ
c đi
ể
m 11
1.1. Khái ni
ệ
m 11
1.2
Đặ
c đi
ể
m 11
2. Đi
ề
u ki
ệ

n
để
th
ự
c hi
ệ
n cơ ch
ế
t
ự
khai, t
ự
n
ộ
p thu
ế
12
2.1 H
ệ
th
ố
ng lu
ậ
t thu
ế
ph
ả
i th
ự
c s

ự
minh b
ạ
ch, ng
ườ
i dân có th
ể
d
ễ
dàng ti
ế
p
c
ậ
n và t
ì
m hi
ể
u chính sách thu
ế
12
2.2 Tr
ì
nh
độ
dân trí cao, s
ự
hi
ể
u bi

ế
t và tuân th
ủ
pháp lu
ậ
t c
ủ
a ng
ườ
i dân
t
ố
t, công tác tuyên truy
ề
n, ph
ổ
bi
ế
n pháp lu
ậ
t
đạ
t hi
ệ
u qu
ả
thi
ế
t th
ự

c 12
2.3 Các cơ quan hành pháp ph
ả
i có năng l
ự
c cao và ph
ố
i h
ợ
p t
ố
t v
ớ
i cơ
quan thu
ế
trong công tác qu
ả
n l
ý
hành chính 12
2.4 Các th
ủ
t
ụ
c như đăng k
ý
thu
ế
, kê khai, n

ộ
p thu
ế
, hoàn thu
ế
…, ph
ả
i đơn
gi
ả
n. Các chương tr
ì
nh thanh tra thu
ế
và c
ưỡ
ng ch
ế
thu
ế
ph
ả
i có hi
ệ
u qu
ả

và hi
ệ
u l

ự
c 13
2.5 C
ầ
n có ch
ế
tài pháp lu
ậ
t
đủ
nghiêm
để
răn đe các hành vi, vi ph
ạ
m 13
3. Ưu đi
ể
m c
ủ
a cơ ch
ế
t
ự
khai, t
ự
n
ộ
p 13
3.1 Ti
ế

t ki
ệ
m th
ờ
i gian, công s
ứ
c 13
3.2 Ti
ế
t ki
ệ
m chi phí qu
ả
n l
ý
hành chính v
ề
thu
ế
14
3.3 Nâng cao trách nhi
ệ
m pháp l
ý
c
ủ
a
đố
i t
ượ

ng n
ộ
p thu
ế
14
3.4 T
ạ
o ti
ề
n
đề
nâng cao hi
ệ
u qu
ả
công tác c
ủ
a cơ quan Thu
ế
14
4. H
ạ
n ch
ế
c
ủ
a cơ ch
ế
t
ự

khai, t
ự
n
ộ
p 15
4.1 Nguy cơ tr
ố
n l
ậ
u thu
ế
, th
ấ
t thoát thu
ế
l
ớ
n n
ế
u tr
ì
nh
độ
dân trí th
ấ
p và
không có bi
ệ
n pháp qu
ả

n l
ý
thu
ế
phù h
ợ
p 15
4.2
Đò
i h
ỏ
i cao v
ề
cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t và tr
ì
nh
độ
qu
ả
n l
ý
c
ủ
a các cơ quan Nhà

n
ướ
c 15
5.
Đổ
i m
ớ
i ho
ạ
t
độ
ng thanh tra – d
ị
ch v
ụ
tuyên truy
ề
n, h
ỗ
tr
ợ
và h
ướ
ng d
ẫ
n
nh
ằ
m đáp
ứ

ng yêu c
ầ
u c
ủ
a cơ ch
ế
t
ự
khai, t
ự
n
ộ
p………………………
16
PH
ẦN
II
THỰC

TRẠNG

THỰC

HIỆN
THÍ
ĐIỂM
CƠ
CHẾ

TỰ

KHAI,
TỰ

NỘP

Ở

VIỆT
NAM 18
Qu
ản lý thuÕ theo c
ơ
chÕ tự
khai, t
ự
n
ộ
p


Sinh viên : Tr
ầ
n B
ì
nh Minh 3
I. Tính t
ấ
t y
ế
u khách quan th

ự
c hi
ệ
n cơ ch
ế
t
ự
khai, t
ự
n
ộ
p 18
II. K
ế
t qu
ả

đạ
t
đượ
c th
ự
c hi
ệ
n thí đi
ể
m cơ ch
ế
t
ự

khai, t
ự
n
ộ
p
ở
c
ụ
c thu
ế

Qu
ả
ng Ninh và Thành Ph
ố
H
ồ
Chí Minh 19
1. K
ế
t qu
ả

đạ
t
đượ
c 19
2. M
ở
r

ộ
ng mô h
ì
nh t
ự
khai, t
ự
n
ộ
p t
ạ
i Hà N
ộ
i ,Bà R
ị
a-V
ũ
ng Tàu và
Đồ
ng
Nai 21
III. Nh
ữ
ng khó khăn, thách th
ứ
c khi áp d
ụ
ng cơ ch
ế
t

ự
khai, t
ự
n
ộ
p 22
1. “ Gánh n
ặ
ng” t
ừ
d
ự
toán thu
ế
22
2. H
ệ
th
ố
ng pháp lu
ậ
t chưa
đồ
ng b
ộ
, quy
ề
n h
ạ
n c

ủ
a cơ quan Thu
ế
chưa
ngang t
ầ
m. Các th
ủ
t
ụ
c v
ề
kê khai thu
ế
, chính sách thu
ế
chưa đơn gi
ả
n r
õ

ràng 23
3. Công ngh
ệ
qu
ả
n l
ý
thu
ế

theo cơ ch
ế
m
ớ
i c
ò
n h
ạ
n ch
ế
23
4. Công tác h
ỗ
tr
ợ

đố
i t
ượ
ng n
ộ
p thu
ế
, công tác thanh, ki
ể
m tra, công tác
thu n
ợ
, và c
ưỡ

ng ch
ế
thu
ế
đat hi
ệ
u qu
ả
chưa cao 24
4.1. V
ề
công tác h
ỗ
tr
ợ

đố
i t
ượ
ng n
ộ
p thu
ế
24
4.2. V
ề
công tác thanh tra, ki
ể
m tra 25
4.3. V

ề
công tác thu n
ợ
và c
ưỡ
ng ch
ế
thu
ế
25
5. T
ổ
ch
ứ
c b
ộ
máy ngành thu
ế
chưa h
ợ
p l
ý
26
IV. Các gi
ả
i pháp nh
ằ
m nâng cao hi
ệ
u qu

ả
c
ủ
a cơ ch
ế
t
ự
khai, t
ự
n
ộ
p 26
1. Hoàn thi
ệ
n h
ệ
th
ố
ng pháp lu
ậ
t, chính sách v
ề
thu
ế
26
2.
Đẩ
y m
ạ
nh công tác h

ưỡ
ng d
ẫ
n, h
ỗ
tr
ợ
các
đố
i t
ượ
ng n
ộ
p thu
ế
th
ự
c hi
ệ
n
cơ ch
ế
t
ự
khai, t
ự
n
ộ
p 27
3. Tăng c

ườ
ng công tác thanh tra, ki
ể
m tra 28
4. Thông tin tuyên truy
ề
n t
ớ
i các
đố
i t
ượ
ng n
ộ
p thu
ế
v
ề
th
ự
c hi
ệ
n cơ ch
ế
t
ự

khai, t
ự
n

ộ
p 29
5. Hi
ệ
n
đạ
i hóa cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t cho ngành thu
ế
29
C. K
ẾT

LUẬN
.30
D. TÀI
LIỆU
THAM
KHẢO
31

Qu
ản lý thuÕ theo c
ơ
chÕ tự

khai, t
ự
n
ộ
p


Sinh viên : Tr
ầ
n B
ì
nh Minh 4


L
ỜI

MỞ

ĐẦU


Hi
ệ
n nay n
ướ
c ta đang
đẩ
y m
ạ

nh quá tr
ì
nh h
ộ
i nh
ậ
p kinh t
ế
khu v
ự
c và
th
ế
gi
ớ
i. H
ộ
i nh
ậ
p t
ạ
o đi
ề
u ki
ệ
n thu
ậ
n l
ợ
i cho n

ướ
c ta phát tri
ể
n, thu hút
đượ
c
nhi
ề
u ngu
ồ
n
đầ
u tư t
ừ
bên ngoài , m
ở
r
ộ
ng
đượ
c th
ị
tr
ườ
ng,
đượ
c
đố
i x
ử

b
ì
nh
đẳ
ng trên tr
ườ
ng qu
ố
c t
ế
.
Để
quá tr
ì
nh h
ộ
i nh
ậ
p
đượ
c nhanh chóng
Đả
ng và
Nhà n
ướ
c ta đang ti
ế
n hành s
ử
a

đổ
i, hoàn thi
ệ
n và xây d
ự
ng thêm nhi
ề
u h
ệ

th
ố
ng lu
ậ
t m
ớ
i , c
ả
i cách n
ề
n hành chính nhà n
ướ
c… C
ả
i cách hành chính thu
ế

là m
ộ
t n

ộ
i dung quan tr
ọ
ng c
ủ
a c
ả
i cách hành chính nhà n
ướ
c hi
ệ
n nay. Trong
nh
ữ
ng năm g
ầ
n đây,
đặ
c bi
ệ
t trong năm 2004 và nh
ữ
ng tháng
đầ
u năm 2005
v
ừ
a qua ngành thu
ế

đã
có nh
ữ
ng b
ướ
c đi
độ
t phá trong c
ả
i cách hành chính thu
ế

v
ớ
i vi
ệ
c
đượ
c t
ổ
ch
ứ
c l
ạ
i b
ộ
máy cơ quan thu
ế
các c
ấ

p, tri
ể
n khai áp d
ụ
ng thí
đi
ể
m cơ ch
ế
cơ s
ở
kinh doanh t
ự
kê khai, t
ự
n
ộ
p thu
ế
theo QĐ 197/2003/QĐ -
TTg và tri
ể
n khai sâu r
ộ
ng chương tr
ì
nh c
ả
i cách và hi
ệ

n
đạ
i hóa ngành thu
ế
.
V
ớ
i m
ụ
c đích mu
ố
n t
ì
m hi
ể
u sâu hơn v
ề
ngành thu
ế
, nh
ữ
ng cái cách c
ủ
a
ngành thu
ế
trong vi
ệ
c qu
ả

n l
ý
thu thu
ế
, m
ộ
t ngh
ĩ
a v
ụ
mà m
ọ
i công dân
đề
u
ph
ả
i th
ự
c hi
ệ
n. Nên em
đã
ch
ọ
n
đề
tài: “Qu
ả
n l

ý
thu
ế
theo cơ ch
ế
t
ự
khai, t
ự

n
ộ
p
ở
Vi
ệ
t Nam" làm
đề
án môn h
ọ
c cho m
ì
nh. Do tr
ì
nh
độ
c
ò
n h
ạ

n ch
ế
và th
ờ
i
gian có h
ạ
n ch
ắ
c r
ằ
ng
đề
án c
ủ
a em chưa th
ể

đầ
y
đủ
và c
ò
n nhi
ề
u sai sót. Em
mong nh
ậ
n
đượ

c nhi
ề
u s
ự
giúp
đỡ
, góp
ý
c
ủ
a th
ầ
y cô giáo và b
ạ
n
đọ
c
để

đề
án
c
ủ
a em
đượ
c hoàn thi
ệ
n hơn.
Em xin chân thành c
ả

m ơn !

Hà n
ộ
i ngày 24 tháng 11 năm 2005
Sinh viên : Tr
ầ
n B
ì
nh Minh

Qu
ản lý thuÕ theo c
ơ
chÕ tự
khai, t
ự
n
ộ
p


Sinh viên : Tr
ầ
n B
ì
nh Minh 5

P
HẦN

I T
HUẾ
VÀ
QUẢN

LÝ

THUẾ
THEO CƠ
CHẾ


TỰ
KHAI,
TỰ

NỘP
.
I. Khái ni
ệ
m và
đặ
c đi
ể
m c
ủ
a thu
ế
.
1. Khái ni

ệ
m v
ề
thu
ế
.
Cho đ
ế
n nay trong các sách báo kinh t
ế
trên th
ế
gi
ớ
i v
ẫ
n chưa có thông nh
ấ
t
tuy
ệ
t
đố
i v
ề
khái ni
ệ
m thu
ế
.

Đứ
ng trên các góc
độ
khác nhau theo các quan
đi
ể
m c
ủ
a các nhà kinh t
ế
khác nhau th
ì
có
đị
nh ngh
ĩ
a v
ề
thu
ế
khác nhau.
Theo nhà kinh t
ế
h
ọ
c Gaston Jeze trong cu
ố
n “Tài chính công” đưa ra m
ộ
t

đị
nh ngh
ĩ
a tương
đố
i c
ổ
đi
ể
n v
ề
thu
ế
: “ Thu
ế
là m
ộ
t kho
ả
n trích n
ộ
p b
ằ
ng ti
ề
n,
có tính ch
ấ
t xác
đị

nh, không hoàn tr
ả
tr
ự
c ti
ế
p do các công dân đóng góp cho
nhà n
ướ
c thông qua con
đườ
ng quy
ề
n l
ự
c nh
ằ
m bù
đắ
p nh
ữ
ng chi tiêu c
ủ
a Nhà
N
ướ
c.”.
Trên góc
độ
phân ph

ố
i thu nh
ậ
p: “ Thu
ế
là h
ì
nh th
ứ
c phân ph
ố
i và phân
ph
ố
i l
ạ
i t
ổ
ng s
ả
n ph
ẩ
m x
ã
h
ộ
i và thu nh
ậ
p qu
ố

c dân nh
ằ
m h
ì
nh thành các qu
ý

ti
ề
n t
ệ
t
ậ
p trung c
ủ
a nhà n
ướ
c
để
đáp
ứ
ng các nhu c
ầ
u chi tiêu cho vi
ệ
c th
ự
c
hi
ệ

n các ch
ứ
c năng, nhi
ệ
m v
ụ
c
ủ
a nhà n
ướ
c.”
Trên góc
độ
ng
ườ
i n
ộ
p thu
ế
: “ Thu
ế
là kho
ả
n đóng góp b
ắ
t bu
ộ
c mà m
ỗ
i t

ổ

ch
ứ
c, cá nhân ph
ả
i có ngh
ĩ
a v
ụ
đóng góp cho nhà n
ướ
c theo lu
ậ
t
đị
nh
để
đáp
ứ
ng nhu c
ầ
u chi tiêu cho vi
ệ
c th
ự
c hi
ệ
n các ch
ứ

c năng , nhi
ệ
m v
ụ
c
ủ
a nhà
n
ướ
c.”
Trên góc
độ
kinh t
ế
h
ọ
c :” Thu
ế
là m
ộ
t bi
ệ
n pháp
đặ
c bi
ệ
t, theo đó, nhà
n
ướ
c s

ử
d
ụ
ng quy
ề
n l
ự
c c
ủ
a m
ì
nh
để
chuy
ể
n m
ộ
t ph
ầ
n ngu
ồ
n l
ự
c t
ừ
khu v
ự
c tư
sang khu v
ự

c công nh
ằ
m th
ự
c hi
ệ
n các ch
ứ
c năng kinh t
ế
– x
ã
h
ộ
i c
ủ
a nhà
n
ướ
c.”
Theo t
ừ
đi
ể
n ti
ế
ng vi
ệ
t :” Thu
ế

là kho
ả
n ti
ề
n hay hi
ệ
n v
ậ
t mà ng
ườ
i dân
ho
ặ
c các t
ổ
ch
ứ
c kinh doanh, tu
ỳ
theo tài s
ả
n, thu nh
ậ
p, ngh
ề
nghi
ệ
p… bu
ộ
c

ph
ả
i n
ộ
p cho nhà n
ướ
c theo m
ứ
c quy
đị
nh.”
Qu
ản lý thuÕ theo c
ơ
chÕ tự
khai, t
ự
n
ộ
p


Sinh viên : Tr
ầ
n B
ì
nh Minh 6
T
ừ
các

đị
nh ngh
ĩ
a trên ta có th
ể
rút ra
đượ
c m
ộ
t s
ố

đặ
c trưng chung c
ủ
a thu
ế

là:
Th
ứ
nh
ấ
t, n
ộ
i dung kinh t
ế
c
ủ
a thu

ế

đượ
c
đặ
c trưng b
ở
i các m
ỗ
i quan h
ệ
ti
ề
n
t
ệ
phát sinh d
ướ
i nhà n
ướ
c và các pháp nhân, các th
ể
nhân trong x
ã
h
ộ
i.
Th
ứ
hai, nh

ữ
ng m
ỗ
i quan h
ệ
d
ướ
i d
ạ
ng ti
ề
n t
ệ
này
đượ
c n
ả
y sinh m
ộ
t cách
khách quan và có
ỹ
ngh
ĩ
a x
ã
h
ộ
i
đặ

c bi
ệ
t- vi
ệ
c chuy
ể
n giao thu nh
ậ
p có tính
ch
ấ
t b
ắ
t bu
ộ
c theo m
ệ
nh l
ệ
nh c
ủ
a nhà n
ướ
c.
Th
ứ
ba, xét theo khía c
ạ
nh pháp lu
ậ

t, thu
ế
là m
ộ
t kho
ả
n n
ộ
p cho nhà n
ướ
c
đượ
c pháp lu
ậ
t quy
đị
nh theo m
ứ
c thu và th
ờ
i h
ạ
n nh
ấ
t
đị
nh.
T
ừ
các

đặ
c trưng trên c
ủ
a thu
ế
, ta có th
ể
nêu lên khái ni
ệ
m t
ổ
ng quát v
ề
thu
ế

là: “ Thu
ế
là m
ộ
t kho
ả
n đóng góp b
ắ
t bu
ộ
c t
ừ
các th
ể

nhân và pháp nhân cho
nhà n
ướ
c theo m
ứ
c
độ
và th
ờ
i h
ạ
n
đượ
c pháp lu
ậ
t quy
đị
nh nh
ằ
m s
ử
d
ụ
ng cho
m
ụ
c đích công c
ộ
ng.”
2. Phân lo

ạ
i thu
ế
.
Phân lo
ạ
i thu
ế
là vi
ệ
c s
ắ
p x
ế
p các s
ắ
c thu
ế
trong h
ệ
th
ố
ng thu
ế
thành nh
ữ
ng
nhóm khác nhau theo nh
ữ
ng tiêu th

ứ
c nh
ấ
t
đị
nh. Có nhi
ề
u tiêu th
ứ
c phân lo
ạ
i
khác nhau, m
ỗ
i tiêu th
ứ
c phân lo
ạ
i có nhi
ề
u lo
ạ
i thu
ế
khác nhau:
2.1 Phân lo
ạ
i theo
đố
i t

ượ
ng ch
ị
u thu
ế
.
Căn c
ứ
vào
đố
i t
ượ
ng ch
ị
u thu
ế
có th
ể
chia h
ệ
th
ố
ng thu
ế
thành ba lo
ạ
i sau:
2.1.1 Thu
ế
thu nh

ậ
p
Thu
ế
thu nh
ậ
p bao g
ồ
m các s
ắ
c thu
ế
có
đố
i t
ượ
ng ch
ị
u thu
ế
là thu nh
ậ
p nh
ậ
n
đượ
c, thu nh
ậ
p này
đượ

c h
ì
nh thành t
ừ
nhi
ề
u ngu
ồ
n khác nhau: thu nh
ậ
p t
ừ
lao
độ
ng d
ướ
i d
ạ
ng ti
ề
n lương, ti
ề
n công, thu nh
ậ
p t
ừ
ho
ạ
t
độ

ng s
ả
n xu
ấ
t kinh
doanh d
ướ
i d
ạ
ng l
ợ
i nhu
ậ
n, l
ợ
i t
ứ
c c
ổ
ph
ầ
n…
Do v
ậ
y thu
ế
thu nh
ậ
p c
ũ

ng có nhi
ề
u h
ì
nh th
ứ
c khác nhau : Thu
ế
thu nh
ậ
p cá
nhân, thu
ế
thu nh
ậ
p do
ạ
nh nghi
ệ
p.
2.1.2 Thu
ế
tiêu dùng.
Qu
ản lý thuÕ theo c
ơ
chÕ tự
khai, t
ự
n

ộ
p


Sinh viên : Tr
ầ
n B
ì
nh Minh 7
Thu
ế
tiêu dùng là các lo
ạ
i thu
ế
có
đố
i t
ượ
ng ch
ị
u thu
ế
là ph
ầ
n thu nh
ậ
p
đượ
c

mang tiêu dùng trong hi
ệ
n t
ạ
i. Bao g
ồ
m: Thu
ế
doanh thu , thu
ế
tiêu th
ụ

đặ
c
bi
ệ
t, thu
ế
giá tr
ị
gia tăng…
2.1.3 Thu
ế
tài s
ả
n.
Thu
ế
tài s

ả
n là các lo
ạ
i thu
ế
có đ
ố
i tu
ợ
ng ch
ị
u thu
ế
là giá tr
ị
tài s
ả
n.Bao
g
ồ
m ,thu
ế
b
ấ
t
độ
ng s
ả
nlà thu
ế

tài s
ả
n đánh trên giá tr
ị
c
ủ
a tài s
ả
n c
ố

đị
nh,thu
ế

độ
ng s
ả
n là thu
ế
đánh trên tài s
ả
n chính .
2.2 Phân lo
ạ
i theo phương th
ứ
c đánh thu
ế
.

Theo phương th
ứ
c đánh thu
ế
th
ì
h
ệ
th
ố
ng thu
ế
g
ồ
m 2 lo
ạ
i sau:
2.2.1 Thu
ế
tr
ự
c thu.
Thu
ế
tr
ự
c thu là lo
ạ
i thu
ế

đánh tr
ự
c ti
ế
p vào thu nh
ậ
p ho
ặ
c tài s
ả
n c
ủ
a
ng
ườ
i n
ộ
p thu
ế
.
ở
thu
ế
tr
ự
c thu bao g
ồ
m: Thu
ế
thu nh

ậ
p
đố
i v
ớ
i ng
ườ
i có thu
nh
ậ
p cao,thu
ế
thu nh
ậ
p doanh nghi
ệ
p ,thu
ế
nhà
đấ
t….
2.2.2 Thu
ế
gián thu.
Thu
ế
gián thu là lo
ạ
i thu
ế

không tr
ự
c ti
ế
p đánh vào thu nh
ậ
p và tài s
ả
n
c
ủ
a ng
ườ
i n
ộ
p thu
ế
mà đánh m
ộ
t cách gián ti
ế
p thông qua giá c
ả
hàng hóa và
d
ị
ch v
ụ
.Bao g
ồ

m: Thu
ế
giá tr
ị
gia tăng ,thu
ế
tiêu th
ụ

đặ
c bi
ệ
t,thu
ế
xu
ấ
t kh
ẩ
u và
nh
ậ
p kh
ẩ
u.
2.3 Phân lo
ạ
i theo m
ố
i quan h
ệ

đố
i v
ớ
i kh
ả
năng n
ộ
p thu
ế
.
Căn c
ứ
vào kh
ả
năng n
ộ
p thu
ế
có th
ể
chia h
ệ
th
ố
ng thu
ế
thành 2 lo
ạ
i:

2.3.1 Thu
ế
th
ự
c.
Thu
ế
th
ự
c là lo
ạ
i thu
ế
không d
ự
a vào kh
ả
năng c
ủ
a ng
ườ
i n
ộ
p thu
ế
.Thu
ế

th
ự

c bao g
ồ
m : Thu
ế
đi
ề
n th
ổ
,thu
ế
nhà c
ử
a,thu
ế
tài s
ả
n.
2.3.2 Thu
ế
cá nhân.
Thu
ế
cá nhân là lo
ạ
i thu
ế
d
ự
a trên kh
ả

năng c
ủ
a ng
ườ
i n
ộ
p thu
ế
, là thu
ế

đánh vào thu nh
ậ
p c
ủ
a ng
ườ
i n
ộ
p thu
ế
và
đượ
c thu ngay t
ừ
khâu phát sinh thu
nh
ậ
p ho
ặ

c do khai báo. Các lo
ạ
i thu
ế
cá nhân bao g
ồ
m: Thu
ế
thu nh
ậ
p cá nhân,
thu
ế
l
ợ
i t
ứ
c, thu
ế
thu nh
ậ
p công ty, thu
ế
doanh nghi
ệ
p, thu
ế
l
ợ
i nhu

ậ
n siêu
ng
ạ
ch…
Qu
ản lý thuÕ theo c
ơ
chÕ tự
khai, t
ự
n
ộ
p


Sinh viên : Tr
ầ
n B
ì
nh Minh 8
2.4 Phân lo
ạ
i theo ph
ạ
m vi th
ẩ
m quy
ề
n v

ề
thu
ế

Theo tiêu th
ứ
c phân lo
ạ
i nay th
ì
h
ệ
th
ố
ng thu
ế
có th
ể

đượ
c chia thành hai
lo
ạ
i:
2.4.1 Thu
ế
trung ương.
Là các h
ì
nh th

ứ
c thu
ế
do các cơ quan
đạ
i di
ệ
n chính quy
ề
n nhà n
ướ
c
ở

trung ương ban hành.
2.4.2 Thu
ế

đị
a phương.
Là các h
ì
nh th
ứ
c thu
ế
do chính quy
ề
n
đị

a phương ban hành.
3.
Đặ
c đi
ể
m c
ủ
a thu
ế
.
Thu
ế
có nh
ữ
ng thu
ộ
c tính tương
đố
i
ổ
n
đị
nh qua t
ừ
ng giai đo
ạ
n phát tri
ể
n
và bi

ể
u hi
ệ
n thành nh
ữ
ng
đặ
c trưng riêng có c
ủ
a nó, qua đó giúp ta phân bi
ệ
t
thu
ế
v
ớ
i các công c
ụ
khác. Nh
ữ
ng
đặ
c trưng đó là:
3.1 Tính b
ắ
t bu
ộ
c.
Tính b
ắ

t bu
ộ
c là thu
ộ
c tính cơ b
ả
n v
ố
n có c
ủ
a thu
ế

để
phân bi
ệ
t gi
ữ
a thu
ế

v
ớ
i các h
ì
nh th
ứ
c
độ
ng viên tài chính khác c

ủ
a ngân sách nhà n
ướ
c.
Đặ
c đi
ể
m này cho ta th
ấ
y r
õ
n
ộ
i dung kinh t
ế
c
ủ
a thu
ế
là nh
ữ
ng quan hê ti
ề
n t
ệ

đượ
c h
ì
nh thành m

ộ
t cách khách quan và có m
ộ
t
ý
ngh
ĩ
a x
ã
h
ộ
i
đặ
c bi
ệ
t- vi
ệ
c
độ
ng viên mang tính ch
ấ
t b
ắ
t bu
ộ
c c
ủ
a nhà n
ướ
c.Phân ph

ố
i mang tính ch
ấ
t b
ắ
t
bu
ộ
c d
ướ
i h
ì
nh th
ứ
c thu
ế
là m
ộ
t phương th
ứ
c phân ph
ố
i c
ủ
a nhà n
ướ
c, theo đó
m
ộ
t b

ộ
phân thu nh
ậ
p c
ủ
a ng
ườ
i n
ộ
p thu
ế

đượ
c chuy
ể
n giao cho nhà n
ướ
c mà
không kèm theo m
ộ
t s
ự
c
ấ
p phát ho
ặ
c nh
ữ
ng quy
ề

n l
ợ
i nào khác cho ng
ườ
i n
ộ
p
thu
ế
, mà hành
độ
ng đóng thu
ế
là hành
độ
ng th
ự
c hi
ệ
n ngh
ĩ
a v
ụ
c
ủ
a ng
ườ
i công
dân.
3.2 Tính không h

ò
an tr
ả
tr
ự
c ti
ế
p.
Tính ch
ấ
t không hoàn tr
ả
tr
ự
c ti
ế
p c
ủ
a thu
ế

đượ
c th
ể
hi
ệ
n
ở
ch
ỗ

: thu
ế

đượ
c
hoàn tr
ả
gián ti
ế
p cho ng
ườ
i n
ộ
p thu
ế
thông qua vi
ệ
c cung c
ấ
p các d
ị
ch v
ụ

công c
ộ
ng c
ủ
a nhà n
ướ

c. S
ự
không hoàn h
ả
o tr
ả
tr
ự
c ti
ế
p
đượ
c th
ể
hi
ệ
n k
ể
c
ả

tr
ướ
c và sau thu thu
ế
. Tr
ướ
c khi thu thu
ế
, nhà n

ướ
c không h
ề
cung
ứ
ng tr
ự
c
Qu
ản lý thuÕ theo c
ơ
chÕ tự
khai, t
ự
n
ộ
p


Sinh viên : Tr
ầ
n B
ì
nh Minh 9
ti
ế
p m
ộ
t d
ị

ch v
ụ
công c
ộ
ng nào cho ng
ườ
i n
ộ
p thu
ế
. Sau khi n
ộ
p thu
ế
, nhà
n
ướ
c c
ũ
ng không có s
ự
b
ồ
i hoàn tr
ự
c ti
ế
p nào cho ng
ườ
i n

ộ
p thu
ế
.
3.3 Tính pháp l
ý
cao.
Thu
ế
là m
ộ
t công c
ụ
tài chính có tính pháp l
ý
cao,
đượ
c quy
ế
t
đị
nh b
ở
i
quy
ề
n l
ự
c chính tr
ị

c
ủ
a nhà n
ướ
c và quy
ề
n l
ự
c
ấ
y
đượ
c th
ể
hi
ệ
n b
ằ
ng pháp lu
ậ
t.
4. Ch
ứ
c năng c
ủ
a thu
ế
.
Ch
ứ

c năng c
ủ
a thu
ế
là s
ự
th
ể
hi
ệ
n công d
ụ
ng v
ố
n có c
ủ
a thu
ế
, và nó có tính
ổ
n
đị
nh tương
đố
i. Trong su
ố
t th
ờ
i gian t
ồ

n t
ạ
i và phát tri
ể
n thu
ế
luôn luôn th
ự
c
hi
ệ
n hai ch
ứ
c năng cơ b
ả
n sau.
4.1 Ch
ứ
c năng huy
độ
ng ngu
ồ
n l
ự
c tài chính cho nhà n
ướ
c.
Ngay t
ừ
lúc phát sinh, thu

ế
luôn luôn có công d
ụ
ng là phương ti
ệ
n đông viên
ngu
ồ
n tài chính cho nhà n
ướ
c, là ch
ứ
c năng cơ b
ả
n c
ủ
a thu
ế
. Nh
ờ
ch
ứ
c năng
huy
độ
ng ngu
ồ
n l
ự
c tài chính mà qu

ỹ
ti
ề
n t
ệ
t
ậ
p trung c
ủ
a nhà n
ướ
c
đượ
c h
ì
nh
thành, qua đó
đả
m b
ả
o cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t cho s
ự
t
ồ

n t
ạ
i và ho
ạ
t
độ
ng c
ủ
a nhà n
ướ
c.
Ch
ứ
c năng này
đã
t
ạ
o ra nh
ữ
ng ti
ề
n
đề

để
nhà n
ướ
c ti
ế
n hành phân ph

ố
i và
phân ph
ố
i l
ạ
i t
ổ
ng s
ả
n ph
ẩ
m c
ủ
a x
ã
h
ộ
i và thu nh
ậ
p qu
ố
c dân trong x
ã
h
ộ
i.
Thu
ế
là m

ộ
t ngu
ồ
n chi
ế
m t
ỷ
tr
ọ
ng l
ớ
n nh
ấ
t cho ngân sách nhà n
ướ
c.
4.2 Ch
ứ
c năng đi
ề
u ti
ế
t kinh t
ế
.
Ch
ứ
c năng đi
ề
u ti

ế
t kinh t
ế
c
ủ
a thu
ế

đượ
c th
ự
c hi
ệ
n thông qua vi
ệ
c quy
đị
nh các h
ì
nh th
ứ
c thu thu
ế
khác nhau, xác
đị
nh đúng
đắ
n
đố
i t

ượ
ng ch
ị
u thu
ế

và
đố
i t
ượ
ng n
ộ
p thu
ế
, xây d
ự
ng chính xác các m
ứ
c thu
ế
ph
ả
i n
ộ
p có tính
đế
n
kh
ả
năng c

ủ
a ng
ườ
i n
ộ
p thu
ế
, s
ử
d
ụ
ng linh h
ọ
at các ưu
đã
i và mi
ễ
n gi
ả
m thu
ế
.
Trên cơ s
ở
đó, nhà n
ướ
c kích thích các ho
ạ
t
độ

ng kinh t
ế
đi vào qu
ỹ

đạ
o
chung, phù h
ợ
p l
ợ
i ích c
ủ
a x
ã
h
ộ
i. Như v
ậ
y, b
ằ
ng cách đi
ề
u ti
ế
t và kích thích,
ch
ứ
c năng đi
ề

u ti
ế
t kinh t
ế
c
ủ
a thu
ế

đã

đượ
c th
ự
c hi
ệ
n.
Gi
ữ
a ch
ứ
c năng huy
độ
ng ngu
ồ
n l
ự
c tài chính và ch
ứ
c năng đi

ề
u ti
ế
t kinh t
ế

có m
ỗ
i quan h
ệ
g
ắ
n bó m
ậ
t thi
ế
t v
ớ
i nhau. Ch
ứ
c năng huy
độ
ng ngu
ồ
n l
ự
c tài
chính quy
đị
nh s

ự
tác
độ
ng và s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a ch
ứ
c năng đi
ề
u ti
ế
t. Ng
ượ
c l
ạ
i,
nh
ờ
s
ự
v
ậ
n d
ụ
ng đúng
đắ

n ch
ứ
c năng đi
ề
u ti
ế
t kinh t
ế

đã
làm cho ch
ứ
c năng
Qu
ản lý thuÕ theo c
ơ
chÕ tự
khai, t
ự
n
ộ
p


Sinh viên : Tr
ầ
n B
ì
nh Minh 10
huy

độ
ng ngu
ồ
n l
ự
c tài chính c
ủ
a thu
ế
có đi
ề
u ki
ệ
n phát tri
ể
n. Ch
ứ
c năng huy
độ
ng ngu
ồ
n l
ự
c tài chính càng tăng lên nh
ằ
m
đả
m b
ả
o ngu

ồ
n thu nh
ậ
p cho nhà
n
ướ
c
đã
t
ạ
o ra nh
ữ
ng đi
ề
u ki
ệ
n
để
nhà n
ướ
c tác
độ
ng m
ộ
t cách sâu r
ộ
ng
đế
n
các quá tr

ì
nh kinh t
ế
và x
ã
h
ộ
i. Đi
ề
u này t
ạ
o ra ti
ề
n
đề
tăng thêm thu nh
ậ
p cho
các doanh nghi
ệ
p và các t
ầ
ng l
ớ
p dân cư, do đó m
ở
r
ộ
ng cơ s
ở

th
ự
c hi
ệ
n ch
ứ
c
năng huy
độ
ng ngu
ồ
n l
ự
c tài chính.
Cùng v
ớ
i s
ự
th
ố
ng nh
ấ
t đó, th
ì
gi
ữ
a hai ch
ứ
c năng này c
ủ

a thu
ế
c
ũ
ng không
lo
ạ
i tr
ừ
nh
ữ
ng m
ặ
t mâu thu
ẫ
n. S
ự
tăng c
ườ
ng ch
ứ
c năng huy
độ
ng t
ậ
p trung tài
chính làm cho m
ứ
c thu nh
ậ

p c
ủ
a nhà n
ướ
c tăng lên. Đi
ề
u đó
đồ
ng ngh
ĩ
a v
ớ
i
vi
ệ
c m
ở
r
ộ
ng kh
ả
năng c
ủ
a nhà n
ướ
c trong vi
ệ
c th
ự
c hi

ệ
n các chương tr
ì
nh
kinh t
ế
- x
ã
h
ộ
i. M
ặ
t khác, vi
ệ
c tăng c
ườ
ng ch
ứ
c năng huy
độ
ng m
ộ
t cách quá
m
ứ
c s
ẽ
làm tăng gánh n
ặ
ng thu

ế
và h
ậ
u qu
ả
c
ủ
a nó là gi
ả
m
độ
ng l
ự
c phát tri
ể
n
kinh t
ế
và làm xói m
ò
n vai tr
ò
đi
ề
u ti
ế
t kinh t
ế
.
Do v

ậ
y, trong quá tr
ì
nh qu
ả
n l
ý
thu
ế
, ho
ạ
ch
đị
nh các chính sách thu
ế

ở
m
ỗ
i
giai đo
ạ
n phát tri
ể
n kinh t
ế
khác nhau c
ầ
n ph
ả

i chú
ý

đế
n m
ỗ
i quan h
ệ
gi
ữ
a
ch
ứ
c năng đi
ề
u ti
ế
t kinh t
ế
và ch
ứ
c năng huy
độ
ng ngu
ồ
n tài chính c
ủ
a thu
ế
.

5. H
ệ
th
ố
ng thu
ế

ở
Vi
ệ
t Nam.
H
ệ
th
ố
ng thu
ế
là t
ổ
ng h
ợ
p các h
ì
nh th
ứ
c thu
ế
khác nhau mà gi
ữ
a chúng có

m
ỗ
i quan h
ệ
m
ậ
t thi
ế
t v
ớ
i nhau
để
th
ự
c hi
ệ
n các nhi
ệ
m v
ụ
nh
ấ
t
đị
nh c
ủ
a nhà
n
ướ
c trong t

ừ
ng th
ờ
i k
ỳ
.









H
ệ
th
ố
ng
thuÕ

ThuÕ trự
c thu
ThuÕ gi
án thu
Thu
Õ

thu

nh
ậ
p
DN
Thu
Õ

thu
nh
ậ
p
cá
nhân
ThuÕ

s
ự

d
ụ
ng
đấ
t
nông
nghi
ệ
p
Thu
Õ

Giá
trÞ
gia
tăng
ThuÕ

Xu
ấ
t
kh
ẩ
u,
Nh
ậ
p
kh
ẩ
u
Thu
Õ

nhà
đấ
t
ThuÕ

Tiêu
th
ụ

đặ
c
bi
ệ
t
ThuÕ

tài
nguyên

Thu
Õ

môn
bài
Qu
ản lý thuÕ theo c
ơ
chÕ tự
khai, t
ự
n
ộ
p


Sinh viên : Tr
ầ
n B
ì

nh Minh 11







II. Gi
ớ
i thi
ệ
u v
ề
qu
ả
n l
ý
thu
ế
theo cơ ch
ế
t
ự
khai t
ự
n
ộ
p
1. Khái ni

ệ
m v
ề
cơ ch
ế
t
ự
khai t
ự
n
ộ
p và d
ặ
c đi
ể
m
1.1 Khái ni
ệ
m
Cơ ch
ế
t
ự
khai tư n
ộ
p thu
ế
là cơ ch
ế
qu

ả
n l
ý
thu
ế
trong đó các
đố
i t
ượ
ng
n
ộ
p thu
ế
t
ự
giác căn c
ứ
vào k
ế
t qu
ả
s
ả
n xu
ấ
t kinh doanh trong k
ì
kê khai c
ủ

a
m
ì
nh và căn c
ứ
vào nh
ữ
ng quy
đị
nh c
ủ
a pháp lu
ậ
t t
ự
xác
đị
nh ngh
ĩ
a v
ụ
thu
ế
c
ủ
a
m
ì
nh, kê khai, n
ộ

p thu
ế
vào ngân sách Nhà n
ướ
c, và ch
ị
u trách nhi
ệ
m tr
ướ
c
pháp lu
ậ
t v
ề
tính trung th
ự
c, chính xác c
ủ
a vi
ệ
c kê khai.
1.2
Đặ
c đi
ể
m.
Cơ ch
ế
t

ự
khai, t
ự
n
ộ
p thu
ế
là m
ộ
t phương th
ứ
c qu
ả
n l
ý
thu
ế

đượ
c xây
d
ự
ng d
ự
a trên n
ề
n t
ả
ng là s
ự

tuân th
ủ
t
ự
nguy
ệ
n c
ủ
a
đố
i t
ượ
ng n
ộ
p thu
ế
, qu
ả
n
l
ý
thu
ế
d
ự
a trên k
ĩ
thu
ậ
t qu

ả
n l
ý
r
ủ
i ro.
Cơ ch
ế
t
ự
khai t
ự
n
ộ
p thu
ế

đò
i h
ỏ
i các t
ổ
ch
ứ
c, cá nhân n
ộ
p thu
ế
ph
ả

i nâng
cao trách nhi
ệ
m v
ì
t
ờ
khai là do t
ổ
ch
ứ
c, cá nhân n
ộ
p thu
ế
t
ự
l
ậ
p trên cơ s
ở
s
ả
n
xu
ấ
t kinh doanh c
ủ
a m
ì

nh và chính sách ch
ế

độ
v
ề
thu
ế
mà không c
ầ
n có s
ự
xác
nh
ậ
n c
ủ
a cơ quan thu
ế
. T
ổ
ch
ứ
c, cá nhân n
ộ
p thu
ế
ph
ả
i ch

ị
u trách nhi
ệ
m v
ề
k
ế
t
qu
ả
c
ủ
a vi
ệ
c tính thu
ế
, kê khai thu
ế
c
ủ
a m
ì
nh tr
ướ
c pháp lu
ậ
t.
Theo cơ ch
ế
này cơ quan thu

ế
không can thi
ệ
p vào quá tr
ì
nh kê khai , n
ộ
p
thu
ế
c
ủ
a t
ổ
ch
ứ
c, cá nhân kinh doanh nhưng cơ quan thu
ế
s
ẽ
ti
ế
n hành thanh
tra, ki
ể
m tra và áp d
ụ
ng các bi
ệ
n pháp x

ử
ph
ạ
t, c
ưỡ
ng ch
ế
theo lu
ậ
t
đị
nh
đố
i v
ớ
i
nh
ữ
ng tr
ườ
ng h
ợ
p có hành vi vi ph
ạ
m pháp lu
ậ
t v
ề
th
ế

như không n
ộ
p thu
ế
,
tr
ố
n thu
ế
, gian l
ậ
n v
ề
thu
ế
…
Qu
ản lý thuÕ theo c
ơ
chÕ tự
khai, t
ự
n
ộ
p


Sinh viên : Tr
ầ
n B

ì
nh Minh 12
Áp d
ụ
ng cơ ch
ế
t
ự
khai, t
ự
n
ộ
p, cơ quan Thu
ế
ph
ả
i tăng c
ưò
ng công tác
tuyên truy
ề
n, ph
ổ
bi
ế
n và gi
ả
i đáp các v
ướ
ng m

ắ
c v
ề
chính sách, ch
ế

độ
th
ủ
t
ụ
c
v
ề
thu
ế
mà các t
ổ
ch
ứ
c, cá nhân th
ườ
ng g
ặ
p trong quá tr
ì
nh kê khai n
ộ
p thu
ế

để

đố
i t
ượ
ng n
ộ
p thu
ế
th
ự
c hi
ệ
n t
ố
t ngh
ĩ
a v
ụ
thu
ế
c
ủ
a m
ì
nh
đố
i v
ớ

i Nhà n
ướ
c.
Cơ ch
ế
t
ự
khai, t
ự
n
ộ
p là cơ ch
ế
qu
ả
n l
ý
thu
ế
hi
ệ
n
đạ
i, hi
ệ
u qu
ả
,
đượ
c h

ầ
u
h
ế
t các n
ướ
c trên th
ế
gi
ớ
i áp d
ụ
ng, nó cho phép các cơ quan thu
ế
phân b
ổ

ngu
ồ
n l
ự
c theo h
ướ
ng chuyên môn hóa, chuyên sâu trong qu
ả
n l
ý
c
ả
i ti

ế
n các
quy tr
ì
nh qu
ả
n l
ý
r
õ
ràng làm tăng s
ự
minh b
ạ
ch trong qu
ả
n l
ý
thu
ế
,
đồ
ng th
ờ
i
gi
ả
m b
ớ
t chi phí qu

ả
n l
ý
, thúc
đẩ
y c
ả
i cách hành chính thu
ế
.
2. Đi
ề
u ki
ệ
n
để
th
ự
c hi
ệ
n cơ ch
ế
t
ự
khai, t
ự
n
ộ
p thu
ế

.
Vi
ệ
c th
ự
c hi
ệ
n cơ ch
ế
t
ự
khai, t
ự
n
ộ
p thu
ế

đò
i h
ỏ
i các đi
ề
u ki
ệ
n sau:
2.1 H
ệ
th
ố

ng lu
ậ
t thu
ế
ph
ả
i th
ự
c s
ự
minh b
ạ
ch, ng
ườ
i dân có th
ể
d
ễ

dàngti
ế
p c
ậ
n và t
ì
m hi
ể
u chính sách thu
ế
.

Để
áp d
ụ
ng cơ ch
ế
qu
ả
n k
ý
thu
ế
tiên ti
ế
n
đò
i h
ỏ
i
đố
i t
ượ
ng n
ộ
p thu
ế
ph
ả
i
n

ắ
m ch
ắ
c các quy
đị
nh c
ủ
a lu
ậ
t thu
ế

để
t
ự
m
ì
nh kê khai, tính toán đúng s
ố
thu
ế

ph
ả
i n
ộ
p cho Nhà n
ướ
c. Mu
ố

n v
ậ
y, các lu
ậ
t thu
ế
ph
ả
i đơn gi
ả
n , d
ễ
hi
ể
u, minh
b
ạ
ch, t
ừ
ng quy
đị
nh trong các lu
ậ
t thu
ế
ph
ả
i
đượ
c r

õ
ràng, không mơ h
ồ
, không
làm cho ng
ườ
i dân mu
ố
n hi
ể
u th
ế
nào c
ũ
ng
đượ
c.
2.2 Tr
ì
nh
độ
dân trí cao, s
ự
hi
ể
u bi
ế
t và tuân th
ủ
pháp lu

ậ
t c
ủ
a ng
ườ
i
dân t
ố
t, công tác tuyên truy
ề
n, ph
ổ
bi
ế
n pháp lu
ậ
t
đạ
t hi
ệ
u qu
ả
thi
ế
t th
ự
c.
V
ì

đố
i t
ượ
ng n
ộ
p thu
ế
là ng
ườ
i tr
ự
c ti
ế
p tính toán s
ố
thu
ế
mà m
ì
nh ph
ả
i n
ộ
p
cho ngân sách nhà n
ướ
c, do đó
đò
i h
ỏ

i h
ọ
ph
ả
i có m
ộ
t ki
ế
n th
ứ
c cơ b
ả
n
để
hi
ể
u
đượ
c các quy
đị
nh c
ủ
a lu
ậ
t thu
ế
. M
ặ
t khác , cơ ch
ế

t
ự
khai, t
ự
nôp
đò
i h
ỏ
i s
ự
t
ự

giác cao c
ủ
a
đố
i t
ượ
ng n
ộ
p thu
ế
do v
ậ
y mà ng
ườ
i dân c
ầ
n ph

ả
i có
ý
th
ứ
c tuân
th
ủ
pháp lu
ậ
t t
ố
t.
để

đạ
t
đượ
c đi
ề
u ki
ệ
n này th
ì
cơ quan qu
ả
n l
ý
thu
ế

ph
ả
i
đổ
i
m
ớ
i và nâng cao hi
ệ
u qu
ả
c
ủ
a công tác giáo d
ụ
c, tuyên truy
ề
n, ph
ổ
bi
ế
n các
chính sách thu
ế
.
2.3 Các cơ quan hành pháp ph
ả
i có năng l
ự
c cao và ph

ố
i h
ợ
p t
ố
t v
ớ
i cơ
quan thu
ế
trong công tác qu
ả
n l
ý
hành chính
Qu
ản lý thuÕ theo c
ơ
chÕ tự
khai, t
ự
n
ộ
p


Sinh viên : Tr
ầ
n B
ì

nh Minh 13
Trong khi cơ ch
ế
t
ự
khai, tư n
ộ
p thu
ế

đò
i h
ỏ
i
đố
i t
ượ
ng n
ộ
p thu
ế
ph
ả
i có
s
ự
t
ự
c giác tuân th
ủ

cao th
ì
có m
ộ
t b
ộ
ph
ậ
n không nh
ỏ
dân chúng có
ý
th
ứ
c
ch
ấ
p hành pháp lu
ậ
t chưa t
ố
t. V
ì
v
ậ
y,
đò
i h
ỏ
i các cơ quan hành pháp nói chung

và cơ quan thu
ế
nói riêng ph
ả
i có tr
ì
nh
độ
qu
ả
n l
ý
cao
để

đả
m b
ả
o th
ự
c hi
ệ
n
đúng nh
ữ
ng quy
đị
nh c
ủ
a pháp lu

ậ
t.

2.4 Các th
ủ
t
ụ
c như đăng k
ý
thu
ế
, kê khai, n
ộ
p thu
ế
, hoàn thu
ế
…, ph
ả
i
đơn gi
ả
n. Các chương tr
ì
nh thanh tra thu
ế
và c
ưỡ
ng ch
ế

thu
ế
ph
ả
i có
hi
ệ
u qu
ả
và hi
ệ
u l
ự
c.
Các th
ủ
t
ụ
c v
ề
thu
ế
ph
ả
i đơn gi
ả
n
để
giúp các t
ổ

ch
ứ
c, cá nhân d
ễ
dàng
hoàn thành ngh
ĩ
a v
ụ
c
ủ
a m
ì
nh
đố
i v
ớ
i Nhà n
ướ
c.
Đồ
ng th
ờ
i cơ quan thu
ế
ph
ả
i
luôn luôn thanh tra, ki
ể

m tra vi
ẹ
c th
ự
c hi
ệ
n ngh
ĩ
a v
ụ
thu
ế
c
ủ
a các
đố
i t
ượ
ng
n
ộ
p thu
ế
v
ì
gian l
ậ
n, tr
ố
n l

ậ
u thu
ế
là m
ộ
t căn bênh kinh niên t
ồ
n t
ạ
i song song
cùng v
ớ
i vi
ệ
c thu thu
ế
c
ủ
a Nhà n
ướ
c.
2.5 C
ầ
n có ch
ế
tài pháp lu
ậ
t
đủ
nghiêm

để
răn đe các hành vi
vi ph
ạ
m.
Khi áp d
ụ
ng mô h
ì
nh qu
ả
n l
ý
thu
ế
theo cơ ch
ế
t
ự
khai, t
ự
n
ộ
p th
ì
các ch
ế

tài pháp lu
ậ

t nghiêm minh là r
ấ
t c
ầ
n thi
ế
t, r
ấ
t quan tr
ọ
ng trong b
ố
i cánh kh
ả

năng l
ợ
i d
ụ
ng s
ự
cho phép t
ự
giác c
ủ
a Nhà n
ướ
c
để
tr

ố
n l
ậ
u thu
ế
là khá cao,
nh
ấ
t là
đố
i v
ớ
i n
ướ
c ta- m
ộ
t n
ướ
c có tr
ì
nh
độ
phát tri
ể
n chưa cao v
ề
m
ọ
i m
ặ

t.
3 Ưu đi
ể
m c
ủ
a cơ ch
ế
t
ự
khai, t
ự
n
ộ
p.
Cơ ch
ế
t
ự
khai, t
ự
n
ộ
p thu
ế

đã

đượ
c áp d
ụ

ng
ở
nhi
ề
u n
ướ
c trên th
ế
gi
ớ
i,
đây là cơ ch
ế
hành thu tiên ti
ế
n đem l
ạ
i nhi
ề
u l
ợ
i ích cho c
ả
cơ quan thu thu
ế
và
t
ổ
ch
ứ

c , cá nhân n
ộ
p thu
ế
. Cơ ch
ế
này có nh
ữ
ng ưu đi
ể
m sau:
3.1 Ti
ế
t ki
ệ
m th
ờ
i gian,công s
ứ
c.
Khi áp d
ụ
ng cơ ch
ế
t
ự
khai, t
ự
n
ộ

p th
ì
hàng tháng cán b
ộ
qu
ả
n l
ý
thu
thu
ế
s
ẽ
không ph
ả
i m
ấ
t th
ờ
i gian
để
tính toán l
ạ
i s
ố
thu
ế
ph
ả
i n

ộ
p c
ủ
a
đố
i t
ượ
ng
n
ộ
p thu
ế
, không ph
ả
i m
ấ
t th
ờ
i gian đi g
ử
i thông báo thu
ế
cho
đố
i t
ượ
ng n
ộ
p
thu

ế
. Hơn n
ữ
a, trong cơ ch
ế
‘’ Thông báo thu
ế
” tr
ườ
ng h
ợ
p
đố
i t
ượ
ng n
ộ
p thu
ế

Qu
ản lý thuÕ theo c
ơ
chÕ tự
khai, t
ự
n
ộ
p

Sinh viên : Tr
ầ
n B
ì
nh Minh 14
đã
th
ự
c hi
ệ
n nghiêm túc lu
ậ
t thu
ế
, kê khai và tính toán chính xác s
ố
thu
ế
ph
ả
i
n
ộ
p th
ì
r
õ
ràng vi
ệ

c ph
ả
i tính toán l
ạ
i c
ủ
a cơ quan thu
ế
là th
ừ
a và l
ã
ng phí th
ờ
i
gian, công s
ứ
c. V
ớ
i s
ố
l
ượ
ng các
đố
i t
ượ
ng n
ộ
p thu

ế
hiên lên
đế
n g
ầ
n 100 ngàn
doanh nghi
ệ
p và các t
ổ
ch
ứ
c kinh t
ế
hơn 1,4 tri
ệ
u t
ổ
ch
ứ
c h
ộ
kinh doanh cá th
ể

th
ì
vi
ệ
c không ph

ả
i tính toán l
ạ
i s
ố
thu
ế
ph
ả
i n
ộ
p s
ẽ
ti
ế
t ki
ệ
m
đượ
c r
ấ
t nhi
ề
u
th
ờ
i gian và công s
ứ
c cho cán b
ộ

qu
ả
n l
ý
thu thu
ế
.
C
ò
n
đố
i v
ớ
i các
đố
i t
ượ
ng n
ộ
p thu
ế
th
ì
v
ớ
i vi
ệ
c cơ ch
ế
t

ự
khai, t
ự
n
ộ
p s
ẽ
làm
gi
ả
m
đượ
c các th
ủ
t
ụ
c hành chính trong vi
ệ
c th
ự
c hi
ệ
n ngh
ĩ
a v
ụ
kê khai và n
ộ
p
thu

ế
c
ủ
a m
ì
nh, do đó c
ũ
ng s
ẽ
ti
ế
t ki
ệ
m
đượ
c nhi
ề
u th
ờ
i gian và công s
ứ
c.
3.2 Ti
ế
t ki
ệ
m chi phí qu
ả
n l
ý

hành chính v
ề
thu
ế
.
Khi áp d
ụ
ng cơ ch
ế
t
ự
khai, t
ự
n
ộ
p th
ì
hàng tháng cơ quan Thu
ế
không
ph
ả
i g
ử
i hàng tri
ệ
u thông báo thu
ế
nên ngành thu
ế

ti
ế
t ki
ệ
m
đượ
c chi phí gi
ấ
y
m
ự
c, in
ấ
n, c
ướ
c phí bưu đi
ệ
n… đem l
ạ
i m
ộ
t hi
ệ
u qu
ả
kinh t
ế
không nh
ỏ
, b

ở
i
chi phí hành thu càng th
ấ
p th
ì
hi
ệ
u qu
ả
công tác qu
ả
n l
ý
thu
ế
càng
đượ
c nâng
cao.Ngoài ra, khi th
ự
c hi
ệ
n cơ ch
ế
t
ự
khai, t
ự
n

ộ
p cơ c
ấ
u t
ổ
ch
ứ
c c
ủ
a cơ quan
Thu
ế

đượ
c t
ổ
ch
ứ
c theo ch
ứ
c năng nên b
ộ
máy qu
ả
n l
ý
s
ẽ
g
ọ

n nh
ẹ
hơn b
ớ
t
c
ồ
ng k
ề
nh ,do đó gi
ả
m
đượ
c m
ộ
t ph
ầ
n l
ớ
n chi phí qu
ả
n l
ý
mà hi
ệ
u qu
ả
qu
ả
n l

ý

v
ẫ
n cao.
3.3 Nâng cao trách nhi
ệ
m pháp l
ý
c
ủ
a
đố
i t
ượ
ng n
ộ
p thu
ế
.
V
ớ
i cơ ch
ế
‘’ Thông báo thu
ế
“ trách nhi
ệ
m pháp l
ý

c
ủ
a
đố
i t
ượ
ng n
ộ
p
thúe
đố
i v
ớ
i tính chính xác c
ủ
a vi
ệ
c tính toán s
ố
thu
ế
ph
ả
i n
ộ
p không cao b
ở
i v
ì

s
ố
thu
ế
h
ọ
ph
ả
i n
ộ
p
đượ
c xác
đị
nh theo thông báo c
ủ
a cơ quan Thu
ế
. V
ì
v
ậ
y,
có th
ể
có t
ì
nh tr
ạ
ng các cơ s

ở
kinh doanh tính toán s
ố
li
ệ
u m
ộ
t cách qua loa,
đạ
i
khái và n
ế
u cán b
ộ
thu
ế
ki
ể
m tra không k
ỹ
th
ì
có th
ể
d
ẫ
n
đế
n sai s
ố

thu
ế
ph
ả
i
n
ộ
p mà các cơ s
ở
kinh doanh đó không h
ề
có l
ỗ
i. Nhưng khi áp d
ụ
ng cơ ch
ế
t
ự

khai, t
ự
n
ộ
p th
ì

đố
i t
ượ

ng n
ộ
p thu
ế
ph
ả
i ch
ị
u trách nhi
ệ
m hoàn toàn v
ề
tính
trung th
ự
c c
ủ
a s
ố
li
ệ
u kê khai và c
ả
tính chính xác c
ủ
a vi
ẹ
c tính toán s
ố
thu

ế

ph
ả
i n
ộ
p. T
ứ
c là,
đố
i t
ượ
ng n
ộ
p thu
ế

đượ
c nâng cao trách nhi
ệ
m pháp l
ý
trong
vi
ệ
c kê khai thu
ế
v
ớ
i Nhà n

ướ
c, tăng s
ự
t
ự
giác ,
đượ
c ch
ủ

độ
ng trong vi
ệ
c th
ự
c
Qu
ản lý thuÕ theo c
ơ
chÕ tự
khai, t
ự
n
ộ
p


Sinh viên : Tr
ầ
n B

ì
nh Minh 15
hi
ệ
n ngh
ĩ
a v
ụ
c
ủ
a m
ì
nh.Hơn n
ữ
a,c
ò
n thi
ế
t l
ậ
p
đượ
c ni
ề
m tin gi
ữ
a cơ quan Thu
ế

và ng

ườ
i n
ộ
p thu
ế
.
3.4 T
ạ
o ti
ề
n
đề
nâng cao hi
ệ
u qu
ả
công tác c
ủ
a cơ quan Thu
ế
.
Th
ự
c hi
ệ
n áp d
ụ
ng cơ ch
ế
t

ự
kê khai, t
ự
n
ộ
p thu
ế
cơ quan Thu
ế
có đi
ề
u
ki
ệ
n
để
c
ả
i ti
ế
n cơ c
ấ
u t
ổ
ch
ứ
c nh
ằ
m s
ử

d
ụ
ng hi
ệ
u qu
ả
nh
ấ
t các ngu
ồ
n l
ự
c hi
ệ
n
có ,công tác qu
ả
n l
ý
thu thu
ế

đượ
c t
ổ
ch
ứ
c theo h
ướ
ng ngày càng hi

ệ
n
đạ
i và
chuyên môn hóa . Nh
ờ
vi
ệ
c không m
ấ
t th
ờ
i gian tính toán l
ạ
i s
ố
thu
ế
ph
ả
i n
ộ
p
c
ủ
a
đố
i t
ượ
ng n

ộ
p thu
ế
và phát hành thông báo thu
ế
mà cán b
ộ
Thu
ế
có đi
ề
u
ki
ệ
n t
ậ
p trung th
ờ
i gian và công s
ứ
c cho các công vi
ệ
c qu
ả
n l
ý
khác như: công
tác ph
ụ
c v

ụ
, h
ỗ
tr
ợ
các t
ổ
ch
ứ
c, cá nhân s
ả
n xu
ấ
t kinh doanh hi
ể
u và t
ự
giác
th
ự
c hi
ệ
n các ngh
ĩ
a v
ụ
thu
ế
c
ủ

a m
ì
nh
đố
i v
ớ
i Ngân sách nhà n
ướ
c, công tác
thanh tra ,ki
ể
m tra,công tác đôn
đố
c thu n
ộ
p và c
ưỡ
ng ch
ế
thu
ế
…Tri
ể
n khai
th
ự
c hi
ệ
n cơ ch
ế

này s
ẽ
t
ạ
o đi
ề
u ki
ệ
n cho ngành thu
ế

đẩ
y m
ạ
nh hi
ệ
n
đạ
i hóa
công tác qu
ả
n l
ý
mà c
ụ
th
ể
là
đẩ
y m

ạ
nh vi
ệ
c
ứ
ng d
ụ
ng công ngh
ệ
tin h
ọ
c trong
công tác qu
ả
n l
ý
thu thu
ế
.Đó là ti
ề
n
đề

để
nâng cao hi
ệ
u qu
ả
công tác qu
ả

n l
ý

thu thu
ế
.
4 H
ạ
n ch
ế
c
ủ
a cơ ch
ế
t
ự
khai, t
ự
n
ộ
p.
Khi áp d
ụ
ng m
ộ
t cơ ch
ế
chính sách m
ớ
i bên c

ạ
nh nh
ữ
ng l
ợ
i ích to l
ớ
n th
ì

c
ũ
ng có nhi
ề
u đi
ể
m h
ạ
n ch
ế
. Do đó, vi
ệ
c áp d
ụ
ng cơ ch
ế
t
ự
khai, t
ự

n
ộ
p thu
ế

n
ế
u không đáp úng
đựợ
c nh
ữ
ng đi
ề
u ki
ệ
n nh
ấ
t
đị
nh th
ì
s
ẽ
có nh
ữ
ng h
ạ
n ch
ế

sau:
4.1 Nguy cơ tr
ố
n l
ậ
u thu
ế
, th
ấ
t thoát thu
ế
l
ớ
n n
ế
u tr
ì
nh
độ
dân trí
th
ấ
p và không có bi
ệ
n pháp qu
ả
n l
ý
thu
ế

phù h
ợ
p.
N
ế
u không có bi
ệ
n pháp qu
ả
n l
ý
phù h
ợ
p, ch
ẳ
ng h
ạ
n công tác ki
ể
m tra
không k
ị
p th
ờ
i, vi
ệ
c ph
ổ
bi
ế

n các lu
ậ
t thu
ế
kém hi
ệ
u qu
ả
, công tác h
ướ
ng d
ẫ
n
các
đố
i t
ượ
ng n
ộ
p thu
ế
không
đầ
y
đủ
, chu đáo … Có th
ể
d
ẫ
n

đế
n các t
ì
nh tr
ạ
ng
đố
i t
ượ
ng n
ộ
p thu
ế
l
ợ
i d
ụ
ng vi
ệ
c không ki
ể
m tra tính toán l
ạ
i s
ố
thu th
ườ
ng k
ì

c
ủ
a cơ quan Thu
ế

để
c
ố
t
ì
nh kê khai sai nh
ằ
m tr
ố
n l
ậ
u thu
ế
. Trong tr
ườ
ng h
ợ
p
do hi
ể
u bi
ế
t các lu
ậ
t thu

ế
c
ủ
a
đố
i t
ượ
ng n
ộ
p thu
ế
kém và công tác h
ướ
ng d
ẫ
n
Qu
ản lý thuÕ theo c
ơ
chÕ tự
khai, t
ự
n
ộ
p


Sinh viên : Tr
ầ
n B

ì
nh Minh 16
c
ủ
a cơ quan Thu
ế
không hi
ệ
u qu
ả
th
ì
có th
ể
có t
ì
nh tr
ạ
ng kê khai sai s
ố
thu
ế

ph
ả
i n
ộ
p m
ộ
t cách vô

ý
. Vói tr
ì
nh
độ
dân trí c
ủ
a n
ướ
c ta c
ò
n th
ấ
p ,
ý
th
ứ
c t
ự

giác và tuân th
ủ
pháp lu
ậ
t c
ủ
a ng
ườ
i dân chưa cao th
ì

nguy cơ th
ấ
t thoát thu
ế
là
r
ấ
t l
ớ
n.
4.2
Đò
i h
ỏ
i cao v
ề
cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t và tr
ì
nh
độ
qu
ả
n l
ý

c
ủ
a các cơ quan
Nhà N
ướ
c

Để
áp d
ụ
ng cơ ch
ế
t
ự
khai, t
ự
n
ộ
p m
ộ
t cách hi
ệ
u qu
ả

đò
i h
ỏ
i cơ s
ở

v
ậ
t
ch
ấ
t c
ủ
a ngành thu
ế
ph
ả
i
đượ
c hi
ệ
n
đạ
i hóa,
đặ
c bi
ệ
t là h
ệ
th
ố
ng cơ s
ở
v
ậ
t ch

ấ
t
ph
ụ
c v
ụ
cho công tác thông tin, liên l
ạ
c sao cho vi
ệ
c ki
ể
m tra,
đố
i chi
ế
u s
ố
li
ệ
u
có th
ể
ph
ụ
c v
ụ
nhanh chóng và chính xác. Do đó, c
ầ
n ph

ả
i có s
ự

đầ
u tư ban
đầ
u
r
ấ
t l
ớ
n trong khi ngân sách nhà n
ướ
c c
ò
n h
ạ
n h
ẹ
p. M
ặ
t khác, tr
ì
nh
độ
qu
ả
n l
ý

c
ủ
a các quan hành pháp hi
ệ
n nay c
ò
n th
ấ
p, n
ế
u không có s
ự
chu
ẩ
n b
ị
k
ĩ
càng có
th
ể
x
ả
y ra t
ì
nh tr
ạ
ng buông l
ỏ

ng công tác qu
ả
n l
ý
thu
ế
.
5.
Đổ
i m
ớ
i ho
ạ
t
độ
ng thanh tra – d
ị
ch v
ụ
tuyên truy
ề
n, h
ỗ
tr
ợ
và h
ướ
ng
d
ẫ

n nh
ằ
m đáp
ứ
ng yêu c
ầ
u c
ủ
a cơ ch
ế
t
ự
khai, t
ự
n
ộ
p.

Để
đáp
ứ
ng yêu c
ầ
u c
ủ
a vi
ệ
c th
ự
c hi

ệ
n cơ ch
ế
t
ự
khai, t
ự
n
ộ
p, cơ quan
Thu
ế

đã
ti
ế
n hành c
ả
i cách các quy tr
ì
nh qu
ả
n l
ý
thu
ế
theo h
ướ
ng hi
ệ

n
đạ
i v
ớ
i
s
ự
h
ỗ
tr
ợ
l
ớ
n c
ủ
a công ngh
ệ
thông tin. Các quy tr
ì
nh qu
ả
n l
ý
thu
ế

đượ
c xây
d
ự

ng phù h
ợ
p v
ớ
i b
ộ
máy t
ổ
ch
ứ
c theo mô h
ì
nh ch
ứ
c năng và th
ể
hi
ệ
n nguyên
t
ắ
c qu
ả
n l
ý
theo r
ủ
i ro .
Đồ
ng b

ộ
v
ớ
i vi
ệ
c xây d
ự
ng các qui tr
ì
nh m
ớ
i là các
vi
ệ
c
đẩ
y m
ạ
nh các nghi
ệ
p v
ụ
qu
ả
n l
ý
theo t
ừ
ng ch
ứ

c năng qu
ả
n l
ý
:
Trong nghi
ệ
p v
ụ
h
ỗ
tr
ợ
cơ s
ở
kinh doanh:cơ quan Thu
ế
ch
ủ

độ
ng n
ắ
m
b
ắ
t và t
ổ
ch
ứ

c tuyên truy
ề
n ,h
ỗ
tr
ợ

đố
i t
ượ
ng n
ộ
p thu
ế
sát v
ớ
i yêu c
ầ
u ,
đặ
c đi
ể
m
c
ủ
a t
ừ
ng nhóm
đố
i t

ượ
ng n
ộ
p thu
ế
v
ớ
i nh
ữ
ng h
ì
nh th
ứ
c phù h
ợ
p và ch
ấ
t l
ượ
ng
t
ố
t .Cơ quan Thu
ế
ph
ả
i bi
ế
t
đượ

c nhu c
ầ
u c
ủ
a khách hàng c
ủ
a m
ì
nh,đó là
đố
i
t
ượ
ng n
ộ
p thu
ế
và có trách nhi
ệ
m cung c
ấ
p
đượ
c nh
ữ
ng d
ị
ch v
ụ
h

ỗ
tr
ợ
đúng v
ớ
i
yêu c
ầ
u c
ủ
a khách hàng .
Trong nghi
ệ
p v
ụ
x
ử
l
ý
t
ờ
khai thu
ế
: cơ quan Thu
ế
theo d
õ
i t
ờ
khai thu

ế

c
ủ
a cơ s
ở
kinh doanh t
ừ
t
ờ
khai
đầ
u tiên, qua đó t
ờ
khai đi
ề
u ch
ỉ
nh (n
ế
u có)
đế
n
Qu
ản lý thuÕ theo c
ơ
chÕ tự
khai, t
ự
n

ộ
p


Sinh viên : Tr
ầ
n B
ì
nh Minh 17
t
ờ
khai cu
ố
i cùng, các l
ỗ
i cơ s
ở
kinh doanh
đã
m
ắ
c. Qua đó, cơ quan Thu
ế
có
th
ể
có bi
ệ
n pháp x
ử

l
ý
phù h
ợ
p như: h
ướ
ng d
ẫ
n cơ s
ở
kinh doanh
để
tránh các
l
ỗ
i
đã
m
ắ
c trong kê khai n
ế
u vi
ệ
c m
ắ
c l
ỗ
i là do chưa hi
ể
u r

õ
;ho
ặ
c xem xét s
ử
a
đổ
i m
ẫ
u t
ờ
khai n
ế
u t
ờ
khai chưa phù h
ợ
p; ho
ặ
c đó là d
ấ
u hi
ệ
u
để
xem xét, l
ự
a
ch
ọ

n các tr
ườ
ng h
ợ
p thanh tra n
ế
u vi
ệ
c m
ắ
c l
ỗ
i mang tính l
ặ
p đi, l
ặ
p l
ạ
i m
ộ
t
cách c
ố

ý
…
Trong nghi
ệ
p v
ụ

đôn
đố
c và thu n
ợ
thu
ế
: cơ quan Thu
ế

đẩ
y m
ạ
nh công
tác đôn
đố
c và thu n
ợ
thu
ế
. V
ớ
i s
ự
h
ỗ
tr
ợ
c
ủ
a các chương tr

ì
nh tin h
ọ
c, cơ quan
Thu
ế
theo d
õ
i ch
ặ
t ch
ẽ
các tr
ườ
ng h
ợ
p ch
ậ
m n
ộ
p t
ờ
khai, ch
ậ
m n
ộ
p thu
ế
, phát
hành các thông báo nh

ắ
c nh
ở
, các thông báo ph
ạ
t
đố
i v
ớ
i các cơ s
ở
kinh doanh
không n
ộ
p t
ờ
khai, n
ộ
p thu
ế
. Cơ quan Thu
ế
theo d
õ
i
đượ
c s
ố
n
ộ

p cho s
ố
thu
ế

phát sinh và s
ố
n
ộ
p cho n
ợ
t
ồ
n
đọ
ng c
ủ
a cơ s
ở
kinh doanh theo t
ừ
ng lo
ạ
i thu
ế
.
Qua đó xác
đị
nh
đượ

c tính ch
ấ
t c
ủ
a n
ợ
thu
ế
, m
ứ
c n
ợ
, tu
ổ
i n
ợ
c
ủ
a t
ừ
ng món n
ợ

thu
ế

để
có bi
ệ
n pháp thu n

ợ
phù h
ợ
p theo h
ướ
ng nh
ằ
m gi
ả
m cá kho
ả
n n
ợ
có
m
ứ
c n
ợ
và tu
ổ
i n
ợ
cao.
Trong nghi
ệ
p v
ụ
thanh tra, ki
ể
m tra: cơ quan Thu

ế
ti
ế
n hành thanh tra
ki
ể
m tra trên cơ s
ở
thu nh
ậ
p
đượ
c
đủ
các thông tin c
ầ
n thi
ế
t v
ề
cơ s
ở
kinh
doanh( t
ừ
t
ờ
khai, báo cáo tài chính và các thông tin t
ừ
các ngu

ồ
n khác)
để
phân
tích, đánh giá xác
đị
nh theo các tiêu chí đánh giá r
ủ
i ro, d
ự
báo nh
ữ
ng v
ấ
n
đề

nghi ng
ờ
có gian l
ậ
n tr
ố
n thu
ế
nh
ằ
m l
ự
a ch

ọ
n tr
ườ
ng h
ợ
p, chu
ẩ
n b
ị
n
ộ
i dung,
cách th
ứ
c thanh tra phù h
ợ
p.








Qu
ản lý thuÕ theo c
ơ
chÕ tự
khai, t

ự
n
ộ
p


Sinh viên : Tr
ầ
n B
ì
nh Minh 18



Qu
ản lý thuÕ theo c
ơ
chÕ tự
khai, t
ự
n
ộ
p


Sinh viên : Tr
ầ
n B
ì
nh Minh 19

PH
ẦN
II
THỰC

TRẠNG

THỰC

HIỆ
N THÍ
ĐIỂM
CƠ
CHẾ

TỰ

KHAI,
TỰ

NỘP

Ở

VIỆT
NAM.

I. Tính t
ấ
t y

ế
u khách quan th
ự
c hi
ệ
n cơ ch
ế
t
ự
khai, t
ự
n
ộ
p.
Cơ ch
ế
t
ự
khai, t
ự
n
ộ
p là cơ ch
ế
qu
ả
n l
ý
thu
ế

tiên ti
ế
n, hi
ệ
n
đạ
i, d
ự
a
trên
ý
th
ứ
c tuân th
ủ
t
ự
giác c
ủ
a ng
ườ
i n
ộ
p thu
ế
. V
ớ
i vi
ệ
c áp d

ụ
ng cơ ch
ế
t
ự

khai, t
ự
n
ộ
p th
ì
cơ quan Thu
ế
s
ẽ
không ph
ả
i can thi
ệ
p vào vi
ệ
c th
ự
c hi
ệ
n ngh
ĩ
a
v

ụ
c
ủ
a doanh nghi
ệ
p mà t
ậ
p trung ngu
ồ
n l
ự
c cho công tác tuyên truy
ề
n, h
ỗ
tr
ợ
,
h
ướ
ng d
ẫ
n
để
ng
ườ
i n
ộ
p thu
ế

có
đủ
năng l
ự
c th
ự
c hi
ệ
n ngh
ĩ
a v
ụ
ngân sách nhà
n
ướ
c.
Đồ
ng th
ờ
i c
ũ
ng tăng c
ườ
ng các bi
ệ
n pháp theo d
õ
i giám sát, ki
ể
m tra

để

k
ị
p th
ờ
i phát hi
ệ
n, ch
ấ
n ch
ỉ
nh các hành vi ph
ạ
m pháp lu
ậ
t thu
ế
, tránh gây th
ấ
t
thu ngân sách nhà n
ướ
c.
Vi
ệ
c chuy
ể
n sang th
ự

c hi
ệ
n cơ ch
ế
t
ự
khai, t
ự
n
ộ
p là phù h
ợ
p v
ớ
i xu th
ế

c
ả
i cách qu
ả
n l
ý
hành chính c
ủ
a nhà nươc theo h
ướ
ng dân ch
ủ
, tôn tr

ọ
ng và
phát huy tính t
ự
giác, t
ự
ch
ị
u trách nhi
ệ
m tr
ướ
c pháp lu
ậ
t c
ủ
a ng
ườ
i dân. Ng
ườ
i
n
ộ
p thu
ế

đượ
c gi
ả
m b

ớ
t các th
ủ
t
ụ
c hành chính,
đượ
c ch
ủ

độ
ng trong vi
ệ
c th
ự
c
hi
ệ
n ngh
ĩ
a v
ụ
thu
ế
c
ủ
a m
ì
nh
đố

i v
ớ
i nhà n
ướ
c. C
ò
n v
ề
phía cơ quan Thu
ế
, cơ
ch
ế
m
ớ
i s
ẽ
t
ạ
o đi
ề
u ki
ệ
n
để
s
ắ
p x
ế
p l

ạ
i b
ộ
máy qu
ả
n l
ý
chuyên sâu theo ch
ứ
c
năng, chuyên môn hóa t
ớ
i t
ừ
ng cán b
ộ
. Khi áp d
ụ
ng cơ ch
ế
này, cơ quan Thu
ế

có th
ể
đáp
ứ
ng yêu c
ầ
u qu

ả
n l
ý
khi s
ố
l
ượ
ng doanh nghi
ệ
p tăng lên nhanh
chóng, các giao d
ị
ch kinh t
ế
di
ễ
n ra ngày m
ộ
t ph
ứ
c t
ạ
p và
đả
m b
ả
o yêu c
ầ
u c
ủ

a
h
ộ
i nh
ậ
p kinh t
ế
qu
ố
c t
ế
. Hơn n
ữ
a, n
ề
n kinh t
ế
ngày càng phát tri
ể
n, lu
ậ
t doanh
nghi
ệ
p m
ớ
i có m
ộ
t s
ố

quy
ế
t
đị
nh thông thoáng hơn nên s
ố
l
ượ
ng các doanh
nghi
ệ
p,
đố
i t
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t kinh doanh ngày càng tăng lên nhi
ề
u. Trong khi đó
s
ố
cán b
ộ
thu
ế
c
ò

n thi
ế
u nhi
ề
u v
ề
c
ả
s
ố
l
ượ
ng và ch
ấ
t l
ượ
ng. Do v
ậ
y cơ quan
Thu
ế
ph
ả
i
đổ
i m
ớ
i phương th
ứ
c qu

ả
n l
ý
thu
ế
th
ì
m
ớ
i có th
ể
theo k
ị
p
đượ
c yêu
c
ầ
u s
ả
n xu
ấ
t kinh doanh.
Như v
ậ
y th
ự
c hi
ệ
n qu

ả
n l
ý
thu
ế
theo cơ ch
ế
ng
ườ
i n
ộ
p thu
ế
t
ự
khai, t
ự

n
ộ
p thu
ế
là t
ấ
t y
ế
u khách quan, phù h
ợ
p v
ớ

i xu th
ế
th
ờ
i
đạ
i, nh
ấ
t là trong đi
ề
u
Qu
ản lý thuÕ theo c
ơ
chÕ tự
khai, t
ự
n
ộ
p


Sinh viên : Tr
ầ
n B
ì
nh Minh 20
ki
ệ
n hi

ệ
n nay nhà n
ướ
c ta đang
đẩ
y m
ạ
nh c
ả
i cách hành chính
để

đẩ
y nhanh
ti
ế
n tr
ì
nh h
ộ
i nh
ậ
p kinh t
ế
qu
ố
c t
ế
. Hơn n
ữ

a, trên th
ế
gi
ớ
i có r
ấ
t nhi
ề
u n
ướ
c
đã

áp d
ụ
ng cơ ch
ế
này và
đã
thu
đượ
c k
ế
t qu
ả
r
ấ
t cao trong vi
ệ
c thu thu

ế
cho ngân
sách nhà n
ướ
c.
II. K
ế
t qu
ả

đạ
t
đượ
c th
ự
c hi
ệ
n thí đi
ể
m cơ ch
ế
t
ự
khai, t
ự
n
ộ
p
ở
c

ụ
c thu
ế

Qu
ả
ng Ninh và Thành Ph
ố
H
ồ
Chí Minh.
1. K
ế
t qu
ả

đạ
t
đượ
c.
Th
ự
c hi
ệ
n quy
ế
t
đị
nh s
ố

197/2003/QD-TTg c
ủ
a Th
ủ
t
ướ
ng chính ph
ủ
và
thông tư s
ố
127/2003TT-BTC c
ủ
a B
ộ
tài chính, t
ừ
ngày 1 - 1 – 2004 c
ụ
c thu
ế

TPHCM và c
ụ
c thu
ế
Qu
ả
ng Ninh
đã

ti
ế
n hành th
ự
c hi
ệ
n thí đi
ể
m cơ ch
ế
doanh
nghi
ệ
p t
ự
kê khai t
ự
tính thu
ế
, t
ự
n
ộ
p thu
ế
vào Ngân sách nhà n
ướ
c
đố
i v

ớ
i hai
lo
ạ
i thu
ế
giá tr
ị
gia tăng và thu nh
ậ
p doanh nghi
ệ
p cho m
ộ
t s
ố

đố
i t
ượ
ng.
C
ụ
c thu
ế
TPHCM và Qu
ả
ng Ninh
đã
t

ổ
ch
ứ
c t
ậ
p hu
ấ
n cho các doanh nghi
ệ
p
thí đi
ể
m v
ề
kê khai thu
ế
, m
ộ
t s
ố
chính sách , ch
ế

độ
như kê khai thu
ế
giá tr
ị
gia
tăng, thu

ế
thu nh
ậ
p doanh nghi
ệ
p, ch
ế

độ
hoàn thu
ế
, vi
ệ
c s
ử
d
ụ
ng qu
ả
n l
ý
hóa
đơn ch
ứ
ng t
ừ
, chính sách ưu
đã
i mi
ễ

n gi
ả
m thu
ế
. So
ạ
n th
ả
o,in tài li
ệ
u v
ề
cơ ch
ế

t
ự
khai, t
ự
n
ộ
p thu
ế
, gi
ả
i đáp v
ướ
ng m
ắ
c c

ủ
a các doanh nghi
ệ
p làm thí đi
ể
m.
Riêng k
ế
toán tr
ưở
ng c
ủ
a các doanh nghi
ệ
p thí đi
ể
m
đượ
c cán b
ộ
nghi
ệ
p v
ụ

h
ướ
ng d
ẫ
n quy tr

ì
nh qu
ả
n l
ý
thu
ế
theo cơ ch
ế
t
ự
khai, t
ự
n
ộ
p. … T
ừ
ngày 5
đế
n
ngày 10 h
ằ
ng tháng ph
ò
ng t
ự
khai n
ộ
p g
ử

i doanh nghi
ệ
p t
ờ
khai thu
ế
giá tr
ị
gia
tăng, thu
ế
thu nh
ậ
p doanh nghi
ệ
p
để
kê khai và n
ộ
p l
ạ
i cho cơ quan Thu
ế
tr
ự
c
ti
ế
p ho
ặ

c qua bưu đi
ệ
n. Trong tháng 12 –2003 c
ả
hai c
ụ
c thu
ế
c
ũ
ng
đã
thành
l
ậ
p ph
ò
ng t
ự
khai n
ộ
p v
ớ
i các b
ộ
ph
ậ
n th
ự
c hi

ệ
n b
ố
n ch
ứ
c năng: b
ộ
ph
ậ
n tuyên
truy
ề
n h
ỗ
tr
ợ

đố
i t
ượ
ng n
ộ
p thu
ế
; b
ộ
ph
ậ
n x
ử

l
ý
t
ờ
khai thu
ế
; b
ộ
ph
ậ
n đôn
đố
c
thu n
ợ
và c
ưỡ
ng ch
ế
thu
ế
, b
ộ
ph
ậ
n thanh tra và ki
ể
m tra thu
ế
.

Nh
ữ
ng tháng
đầ
u do b
ỡ
ng
ỡ
, m
ộ
t s
ố
doanh nghi
ệ
p s
ố
t
ờ
khai ch
ậ
m nhưng
đế
n nay 100% s
ố
doanh nghi
ệ
p
đã
n
ộ

p đúng h
ạ
n, k
ị
p th
ờ
i ,
đầ
y
đủ
cho cơ quan
Thu
ế
.
Qu
ản lý thuÕ theo c
ơ
chÕ tự
khai, t
ự
n
ộ
p


Sinh viên : Tr
ầ
n B
ì
nh Minh 21

C
ụ
c thu
ế
TPHCM
đã
l
ự
a ch
ọ
n 337 doanh nghi
ệ
p làm thí đi
ể
m, tính
đế
n
ngày 31-12-2004 k
ế
t qu
ả
337 doanh nghi
ệ
p
đã
n
ộ
p 11912 t
ỷ

đồ
ng trên 21421 t
ỷ

đồ
ng chi
ế
m 55,6% s
ố
thu c
ủ
a c
ụ
c và
đạ
t 135% so v
ớ
i d
ự
toán năm. song v
ớ
i
vi
ệ
c v
ậ
n hành cơ ch
ế
doanh nghi
ệ

p t
ự
khai, t
ự
n
ộ
p, c
ụ
c thu
ế

đã
t
ậ
p trung l
ự
c
l
ượ
ng
đẩ
y m
ạ
nh công tác ki
ể
m tra, thanh tra thu
ế
. H
ằ
ng tháng b

ộ
ph
ậ
n thanh tra
c
ủ
a ph
ò
ng t
ự
khai n
ộ
p
đã
lên chương tr
ì
nh ki
ể
m tra quy
ế
t toán thu
ế
,
đã
ki
ể
m tra
quy
ế
t toán thu

ế
năm 2003 c
ủ
a 61/337 doanh nghi
ệ
p v
ớ
i s
ố
thu
ế
truy thu và ph
ạ
t
17281 tri
ệ
u
đồ
ng. Khi doanh nghi
ệ
p th
ự
c hi
ệ
n t
ự
khai, t
ự
n
ộ

p vào ngân sách
nhà n
ướ
c
đã
t
ạ
o đi
ề
u ki
ệ
n cho cơ quan Thu
ế
t
ậ
p trung l
ự
c l
ượ
ng x
ử
l
ý
nh
ữ
ng
v
ấ
n
đề

l
ớ
n hơn như giúp doanh nghi
ệ
p lành m
ạ
nh hóa tài chính, ki
ể
m tra hoàn
thu
ế
nhanh chóng k
ị
p th
ờ
i cho 112 doanh nghi
ệ
p làm đi
ể
m v
ớ
i s
ố
thu
ế

đã
hoàn
143t
ỷ

.D
ự
ki
ế
n năm 2005 b
ổ
sung t
ừ
50
đế
n 100 doanh nghi
ệ
p thu
ộ
c các thành
ph
ầ
n kinh t
ế
vào di
ệ
n t
ự
khai, t
ự
n
ộ
p.
C
ụ

c thu
ế
Qu
ả
ng Ninh c
ũ
ng
đã
l
ưạ
ch
ọ
n 112 doanh nghi
ệ
p nhà n
ướ
c làm
thí đi
ể
m.trong năm 2004,12 doanh nghi
ệ
p này
đã
n
ộ
p ngân sách nhà n
ướ
c hơn
660 t
ỷ

đồ
ng ,chi
ế
m 40% s
ố
thu toàn ngành và
đạ
t 125% so v
ớ
i d
ự
toán
năm.Các doanh nghi
ệ
p
đề
u nâng cao
ý
th
ứ
c trách nhi
ệ
m ,ch
ủ

độ
ng n
ộ
p thu

ế

đúng h
ạ
n ,hi
ệ
n t
ượ
ng t
ồ
n
đọ
ng thu
ế

đã
ch
ấ
m d
ứ
t.Trên cơ s
ở
nh
ữ
ng thành công
c
ủ
a năm
đầ
u th

ự
c thi
ệ
n chính sách t
ự
kê khai, t
ự
n
ộ
p thu
ế
,trong năm 2005 c
ụ
c
thu
ế
Qu
ả
ng Ninh s
ẽ
m
ở
r
ộ
ng ra 100% s
ố
doanh nghi
ệ
p nhà n
ướ

c trên
đị
a bàn
;doanh nghi
ệ
p có v
ố
n
đầ
u tư n
ướ
c ngoài và doanh nghi
ệ
p qu
ố
c doanh làm t
ố
t
công tác k
ế
toán s
ẽ
đưa vào th
ự
c hi
ệ
n cơ ch
ế
t
ự

khai, t
ự
n
ộ
p thu
ế
.
Như v
ậ
y ,vi
ệ
c áp d
ụ
ng cơ ch
ế
t
ự
khai, t
ự
n
ộ
p
đả
m b
ả
o s
ự
thông thoáng
,gi
ả

m các th
ủ
t
ụ
c kê khai ,báo cáo ,giúp doanh nghi
ệ
p có đi
ề
u ki
ệ
n v
ề
th
ờ
i gian
để
chu
ẩ
n b
ị
chu đáo các th
ủ
t
ụ
c n
ộ
p thu
ế
v
ì

theo cơ ch
ế
m
ớ
i
đế
n ngày 25 h
ằ
ng
tháng các doanh nghi
ệ
p m
ớ
i ph
ả
i n
ộ
p t
ờ
khai thu
ế
ch
ứ
không ph
ả
i là vào ngày
10 hàng tháng như tr
ướ
c đây.Tuy nhiên, bên c
ạ

nh nh
ữ
ng k
ế
t qu
ả

đạ
t
đượ
c ,vi
ệ
c
th
ự
c hi
ệ
n cơ ch
ế
m
ớ
i v
ẫ
n c
ò
n nh
ữ
ng m
ặ
t t

ồ
n t
ạ
i .V
ề
phía cơ quan Thu
ế
,vi
ệ
c
thưc hi
ệ
n các ch
ứ
c năng qu
ả
n l
ý
chuyên sâu c
ò
n g
ặ
p nhi
ề
u khó khăn do b
ướ
c
Qu
ản lý thuÕ theo c
ơ

chÕ tự
khai, t
ự
n
ộ
p


Sinh viên : Tr
ầ
n B
ì
nh Minh 22
đầ
u c
ò
n thi
ế
u kinh nghi
ệ
m.
Đố
i v
ớ
i các doanh nghi
ệ
p làm thí đi
ể
m m
ứ

c
độ
tuân
th
ủ
pháp lu
ậ
t thu
ế
chưa
đồ
ng
đề
u.M
ộ
t s
ố
doanh nghi
ệ
p chưa ch
ủ

độ
ng nghiên
c
ứ
u th
ự
c hi
ệ

n chính sách c
ũ
ng như nh
ữ
ng v
ướ
ng m
ắ
c c
ò
n th
ụ

độ
ng ch
ờ
cơ
quan Thu
ế
h
ướ
ng d
ẫ
n.
2. M
ở
r
ộ
ng mô h
ì

nh t
ự
khai, t
ự
n
ộ
p t
ạ
i Hà N
ộ
i ,Bà R
ị
a-V
ũ
ng Tàu và
Đồ
ng Nai.
Trên cơ s
ở
sơ k
ế
t t
ì
nh h
ì
nh th
ự
c hi
ệ
n thí đi

ể
m t
ạ
i c
ụ
c thu
ế
Qu
ả
ng Ninh va
TPHCM,t
ừ
ngày1/1/2005 T
ổ
ng c
ụ
c thu
ế

đã
cho m
ở
r
ộ
ng th
ự
c hi
ệ
n cơ ch
ế

t
ự

khai, t
ự
n
ộ
p thêm t
ạ
i 3
đị
a phương Hà N
ộ
i,Bà R
ị
a-V
ũ
ng Tàu,
Đồ
ng Nai.
T
ạ
i Hà N
ộ
i
đã
tri
ể
n khai mô h
ì

nh thí đi
ể
m thưc hi
ệ
n cơ ch
ế
t
ự
khai, t
ự

n
ộ
p thu
ế

đố
i v
ớ
i 750 doanh nghi
ệ
p ,v
ớ
i t
ấ
t c
ả
các s
ắ
c thu

ế
,Trong đó ,608
doanh nghi
ệ
p có v
ố
n
đầ
u tư n
ướ
c ngoài ,142 doanh nghi
ệ
p nhà n
ướ
c ho
ạ
t
độ
ng
trong các l
ĩ
nh v
ự
c kinh doanh d
ị
ch v
ụ
tài chính ,ki
ể
m toán .b

ả
o hi
ể
m ,d
ầ
u khí
và các ngành ngh
ề
khác .Nh
ì
n chung, vi
ệ
c th
ự
c hi
ệ
n thí đi
ể
m b
ướ
c
đầ
u
đã
thu
đượ
c k
ế
t qu
ả

kh
ả
quan ,các b
ộ
ph
ậ
n
đượ
c h
ì
nh thành và ho
ạ
t
độ
ng có hi
ệ
u qu
ả
.
Ys th
ứ
c ch
ấ
p hành lu
ậ
t thu
ế
c
ủ
a các doanh nghi

ệ
p th
ự
c hi
ệ
n thí đi
ể
m
đượ
c
nâng lên .6 tháng
đầ
u năm ,thu ngân sách t
ừ
các
đố
i t
ượ
ng thưc hi
ệ
n thí đi
ể
m
đạ
t 57% d
ự
toán tăng 68%so v
ớ
i cùng k
ỳ

năm tr
ướ
c .S
ố
l
ượ
ng kê khai thu
ế

đạ
t
t
ỷ
l
ệ
cao,t
ừ
khi th
ự
c hi
ệ
n thí đi
ể
m
đế
n nay ,t
ỷ
l
ệ
kê khai thu

ế
giá tr
ị
gia tăng
đạ
t
t
ừ
98%
đế
n 99,7% ,c
ò
n
đố
i v
ớ
i thu
ế
thu nh
ậ
p doanh nghi
ệ
p t
ỷ
l
ệ
kê khai tăng t
ừ

56% lên

đế
n 84% sau khi th
ự
c hi
ệ
n thí đi
ể
m .Ch
ấ
t l
ượ
ng kê khai c
ũ
ng có s
ự

tăng tr
ưở
ng .C
ụ
th
ể
,s
ố

đố
i t
ượ
ng n
ộ

p thu
ế
sau khi
đượ
c h
ướ
ng d
ẫ
n
đã
gi
ả
m sai
sót trong khi kê khai các s
ắ
c thu
ế
t
ừ
hơn 40% c
ủ
a tháng
đầ
u th
ự
c hi
ệ
n thí di
ể
m

cơ ch
ế
xu
ố
ng c
ò
n hơn 4%.S
ố
n
ợ
thu
ế
phát sinh gi
ả
m ,
đồ
ng th
ờ
i s
ố
thu
ế
qua đôn
đố
c c
ưỡ
ng ch
ế

đã

chuy
ể
n bii
ế
n tích c
ự
c và ngày càng có hi
ệ
u q
ủ
a,tính
đế
n
ngày31/5/2005 s
ố
n
ợ
ph
ả
i thu
đã
gi
ả
m ch
ỉ
c
ò
n 40,6%.B
ộ
ph

ậ
n thanh tra
đã
th
ự
c
hi
ệ
n
đầ
y
đủ
v
ịệ
c phân tích r
ủ
i ro trên cơ s
ở
khai thác d
ữ
li
ệ
u qu
ả
n l
ý
thu
ế
,t
ừ

đó
l
ậ
p k
ế
ho
ạ
ch thanh tra ,ki
ể
m tra năm 2005 cho các doanh nghi
ệ
p th
ự
c hi
ệ
n cơ
ch
ế
t
ự
khai, t
ự
n
ộ
p. 6 tháng
đầ
u năm ,t
ổ
này
đã

ti
ế
n hành thanh tra
đố
i v
ớ
i 67
Qu
ản lý thuÕ theo c
ơ
chÕ tự
khai, t
ự
n
ộ
p


Sinh viên : Tr
ầ
n B
ì
nh Minh 23
doanh nghi
ệ
p ,s
ố
thu
ế
truy thu kho

ả
ng hơn 19t
ỷ

đồ
ng .K
ế
ho
ạ
ch 6 tháng cu
ố
i
năm s
ẽ
ti
ế
p t
ụ
c thanh tra
đố
i v
ớ
i 70 doanh nghi
ệ
p .Qua th
ờ
i gian th
ự
c hi
ệ

n ,c
ụ
c
thu
ế
Hà N
ộ
i d
ự
ki
ế
n m
ở
r
ộ
ng th
ự
c hi
ệ
n cơ ch
ế
m
ớ
i
đố
i v
ớ
i các doanh nghi
ệ
p

đáp
ứ
ng yêu c
ầ
u như th
ự
c hi
ệ
n t
ố
t các lu
ậ
t thu
ế
nhi
ề
u năm liên t
ụ
c ,
đả
m b
ả
o
đi
ề
u ki
ệ
n th
ự
c thanh toán và xác

đị
nh các kho
ả
n thu nh
ậ
p thu
ộ
c niên
độ
tài
chính thông qua h
ệ
th
ố
ng tài kho
ả
n c
ủ
a đôi t
ượ
ng n
ộ
p thu
ế
đăng k
ý
m
ở
t
ạ

i ngân
hàng,có h
ệ
th
ố
ng tài chính –k
ế
toán
đượ
c đăng k
ý
chu
ẩ
n m
ự
c theo pháp l
ệ
nh k
ế

toán th
ố
ng kê…
C
ụ
c thu
ế

Đồ
ng Nai,Bà R

ị
a-V
ũ
ng Tàu c
ũ
ng
đã
l
ự
a ch
ọ
n 100 doanh
nghi
ệ
p và 135 doanh nghi
ệ
p làm thí đi
ể
m .K
ế
t qu
ả
có 90% doanh nghi
ệ
p
đã

n
ộ
p t

ờ
khai thu
ế
đúng th
ờ
i gian qui
đị
nh .T
ỷ
l
ệ
t
ờ
khai gi
ả
m d
ầ
n ,nh
ữ
ng sai sót
trên t
ờ
khai ch
ủ
y
ế
u v
ề
s
ố

h
ọ
c ,ng
ườ
i kê khai không ghi
đủ
các ch
ỉ
tiêu ,xác
đị
nh chưa đúng s
ố
thu
ế
c
ò
n
đượ
c kh
ấ
u tr
ừ
…S
ố
thu thu
ế
t
ạ
i các doanh nghi
ệ

p
th
ự
c hi
ệ
n thí đi
ể
m
đề
u tăng so v
ớ
i d
ự
toán c
ủ
a nhà n
ướ
c,tăng so v
ớ
i năm
ngoái,
đồ
ng th
ờ
i s
ố
n
ợ
thu
ế

c
ủ
a các tháng
đã
gi
ả
m d
ầ
n .Hi
ệ
u qu
ả
qu
ả
n l
ý
c
ủ
a cơ
quan Thu
ế

đượ
c nâng cao ,gi
ả
m
đượ
c chi phí qu
ả
n l

ý
.
V
ớ
i nh
ữ
ng két qu
ả
kh
ả
quan
đã

đạ
t
đượ
c t
ạ
i các c
ụ
c thu
ế
th
ự
c hi
ệ
n thí
đi
ể
m ,B

ộ
tài chính và T
ổ
ng c
ụ
c thu
ế

đã
cho phép các
đị
a phương th
ự
c hi
ệ
n thí
đi
ể
m nhân r
ộ
ng s
ố
doanh nghi
ệ
p th
ự
c hi
ệ
n và ti
ế

p t
ụ
c m
ở
r
ộ
ng di
ẹ
n th
ự
c hi
ệ
n
ở

m
ộ
t s
ố

đị
a phương khác .D
ự
ki
ế
n
đế
n năm 2007,v
ề
cơ b

ả
n các doanh nghi
ệ
p
đề
u
đượ
c qu
ả
n l
ý
theo cơ ch
ế
t
ự
khai, t
ự
n
ộ
p ,s
ố
thu t
ừ
các doanh nghi
ệ
p này
chi
ế
m 80%s
ố

thu t
ừ
kh
ố
i doanh nghi
ệ
p trên toàn qu
ố
c.
III. Nh
ữ
ng khó khăn, thách th
ứ
c khi áp d
ụ
ng cơ ch
ế
t
ự
khai, t
ự
n
ộ
p.

Đổ
i m
ớ
i qu
ả

n l
ý
thu
ế
, áp d
ụ
ng cơ ch
ế
t
ự
khai, t
ự
n
ộ
p theo t
ổ
ng k
ế
t c
ủ
a
các c
ụ
c thu
ế

đị
a phương th
ự
c hi

ệ
n thí đi
ể
m
đã

đạ
t
đượ
c k
ế
t qu
ả
đáng k
ể
, t
ổ
ng
s
ố
thu v
ượ
t so v
ớ
i d
ự
toán, t
ỷ
l
ệ

t
ờ
khai thu
ế
l
ỗ
i gi
ả
m, cơ quan Thu
ế

đượ
c phân
b
ổ
ngu
ồ
n l
ự
c theo h
ướ
ng chuyên môn hóa nên tr
ì
nh
độ
nghi
ệ
p v
ụ
c

ủ
a các cán
b
ộ
thu
ế

đượ
c đáp
ứ
ng nâng cao, đáp
ứ
ng yêu c
ầ
u c
ủ
a cơ ch
ế
m
ớ
i, c
ả
i ti
ế
n các
quy tr
ì
nh qu
ả
n l

ý
thu
ế
r
õ
ràng làm tăng s
ự
minh b
ạ
ch, gi
ả
m
đượ
c l
ỗ
i qu
ả
n l
ý
…
Qu
ản lý thuÕ theo c
ơ
chÕ tự
khai, t
ự
n
ộ
p

Sinh viên : Tr
ầ
n B
ì
nh Minh 24
Tuy nhiên, khi áp d
ụ
ng cơ ch
ế
t
ự
khai, t
ự
n
ộ
p th
ì
chúng ta c
ò
n g
ặ
p ph
ả
i nh
ữ
ng
khó khăn, thách th
ứ
c sau:

1. “ Gánh n
ặ
ng” t
ừ
d
ự
toán thu
ế
.
Trong đi
ề
u ki
ệ
n n
ề
n kinh t
ế
n
ướ
c ta tăng tr
ưở
ng chưa th
ậ
t s
ự
v
ữ
ng ch
ắ
c

th
ì
d
ự
toán thu thu
ế
mà ngành thu
ế

đượ
c Qu
ố
c h
ộ
i và chính ph
ủ
giao th
ự
c hi
ệ
n
hàng năm liên t
ụ
c tăng, năm sau cao hơn năm tr
ướ
c ít nh
ấ
t là 10%, là m
ộ
t

nhi
ệ
m v
ụ
r
ấ
t n
ặ
ng n
ề
b
ở
i v
ì
thu
ế
là ngu
ồ
n thu ch
ủ
y
ế
u
để
bù
đắ
p cho Ngân sách
nhà n
ướ
c. Đi cùng v

ớ
i vi
ệ
c c
ả
i ti
ế
n cách hành thu theo h
ướ
ng hi
ệ
n
đạ
i, ngành
thu
ế
luôn ph
ả
i
đố
i m
ặ
t và bám sát nhi
ệ
m v
ụ
là hoàn thành d
ự
toán thu
đượ

c
giao. Đi
ề
u này làm cho quá tr
ì
nh th
ự
c hi
ệ
n các b
ướ
c c
ả
i cách quy tr
ì
nh thu thu
ế

nói chung, áp d
ụ
ng cơ ch
ế
t
ự
khai, t
ự
n
ộ
p thu
ế

nói riêng di
ễ
n ra dè d
ặ
t, t
ừ
ng
b
ướ
c
để
tránh gây
ả
nh h
ưở
ng
đế
n k
ế
t qu
ả
thu.
2. H
ệ
th
ố
ng pháp lu
ệ
t chưa
đồ

ng b
ộ
, quy
ề
n h
ạ
n c
ủ
a cơ quan Thu
ế
chưa
ngang t
ầ
m. Các th
ủ
t
ụ
c v
ề
kê khai thu
ế
, chính sách thu
ế
chưa r
õ
ràng v
ì

đơn gi
ả

n.
Hi
ệ
n nay, m
ặ
c dù chính sách thu
ế
liên t
ụ
c
đượ
c s
ử
a
đổ
i, b
ổ
sung, cho
phù h
ợ
p v
ớ
i t
ì
nh h
ì
nh phát tri
ể
n kinh t
ế

- x
ã
h
ộ
i và phù h
ợ
p v
ớ
i thông l
ệ
qu
ố
c t
ế
,
nhưng nh
ì
n chung h
ệ
th
ố
ng chính sách v
ẫ
n c
ò
n ph
ứ
c t
ạ
p, c

ò
n nhi
ề
u quy
đị
nh v
ề

ưu
đã
i, mi
ễ
n gi
ả
m thu
ế
, chưa
đả
m b
ả
o s
ự
trung l
ậ
p c
ủ
a thu
ế
. Các th
ủ

t
ụ
c kê
khai n
ộ
p thu
ế
m
ặ
c dù
đã

đượ
c đơn gi
ả
n hóa, gi
ả
m b
ớ
t
đượ
c nh
ữ
ng gi
ấ
y t
ờ

không c
ầ

n thi
ế
t… nhưng v
ẫ
n c
ò
n nhi
ề
u đi
ể
m chưa t
ạ
o đi
ề
u ki
ệ
n thu
ậ
n l
ợ
i cho
cơ s
ở
kinh doanh và chưa phù h
ợ
p v
ớ
i yêu c
ầ
u c

ủ
a h
ệ
th
ố
ng t
ự
khai, t
ự
n
ộ
p
thu
ế
. Các m
ẫ
u t
ờ
khai thu
ế
ho
ặ
c đơn gi
ả
n quá ho
ặ
c ph
ứ
c t
ạ

p quá và c
ò
n nhi
ề
u
bi
ể
n m
ẫ
u kèm theo t
ờ
khai nên chưa phù h
ợ
p và t
ạ
o đi
ề
u ki
ệ
n cho
đố
i t
ượ
ng
n
ộ
p thu
ế
d
ễ

kê khai, cơ quan Thu
ế
d
ễ
thanh tra, ki
ể
m tra.
V
ề
quy
ề
n h
ạ
n c
ủ
a cơ quan Thu
ế
th
ì
ngành thu
ế
c
ò
n thi
ế
u ch
ứ
c năng quan
tr
ọ

ng c
ủ
a qu
ả
n l
ý
thu
ế
đó là kh
ở
i t
ố
các hành vi, th
ủ
đo
ạ
n gian l
ậ
n thu
ế
, chi
ế
m
đo
ạ
t ti
ề
n hoàn thu
ế
. Các công vi

ệ
c này đi
ề
u ph
ả
i chuy
ể
n sang cơ quan pháp lu
ậ
t
khác nên hi
ệ
u qu
ả
r
ấ
t h
ạ
n ch
ế
, x
ử
l
ý
vi ph
ạ
m v
ề
thu
ế

không k
ị
p th
ờ
i.Nh
ữ
ng ch
ế