Tiết 8 + 9: CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY
( Trích Đam San – Sử thi Tây Nguyên)
A.MỤC TIÊU BÀI HỌC:
Về kiến thức: Bài học giúp HS nhận thức được lẽ sống và niềm vui có được ở nvật sử thi là hi
sinh, phấn đấu vì danh dự, hạnh phúc và sự thịnh vượng của cả cộng đồng.
Nắm được đặc điểm của NT sử thi anh hùng.
Về kỹ năng, biết cách phân tích một văn bản sử thi ( nhân vật anh hùng)
Về tư tưởng, tình cảm: Có ý thức cộng đồng, gắn bó thân thiết với quê hương.
B. PHƯƠNG TIỆN THỰC HIỆN:
SGK+SGV+ thiết kế bài giảng
C. CÁCH THỨC TIẾN HÀNH:
Đọc – hiểu, Gv gợi mở, phát vấn , thảo luận.
D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
I/. KIỂM TRA BÀI CŨ:
VB là gì? Có các loại VB nào? Nêu và cho ví dụ.
Kiểm tra bài soạn của HS: CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY
II/. GIỚI THIỆU VÀ DẠY BÀI MỚI:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS YÊU CẦU CẦN ĐẠT
HĐ1: GV gọi HS đọc tiểu dẫn và giới thiệu,
nhắc lại k/niệm, nội dung sử thi ĐS.
? Đọc tiểu dẫn, em hãy cho biết có mấy loại sử
thi?
? Em hãy tóm tắt thật ngắn gọn sử thi Đam
San?
I/. TIỂU DẪN:
1/. Sử thi dân gian có 2 loại:
a/. Sử thi thần thoại: Lý giải về thnhiên, sự ra
đời của muôn loài, sự hình thành các tộc
người.
b/. Sử thi anh hùng: Kể về cuộc đời, sự nghiệp
của các tù trưởng anh hùng.
2/. Tóm tắt sử thi Đam San:
Theo tập tục Chuê Nuê (nối dây), ĐS phải lấy
HơNhị và HơBhị.ĐS trở thành một tù trưởng
hùng mạnh nhất vùng. ĐS chiến đấu với MTao
MXây và MTao Mgư (các tù trưởng khác) để
giành lại vợ. Chàng lại trở nên giàu có, uy
danh lẫy lừng cho mình và cả cộng đồng.
Với khát vọng chinh phục thnhiên(muốn cưới
nữ thần Mặt trời), ĐS thoát khỏi tập tục, ĐS
chết.
II/. ĐỌC – TÌM HIỂU ĐOẠN TRÍCH:
1/. Vị trí đoạn trích:
“Chiến thắng MTao MXây” nằm ở giữa tác
HĐ2: Gọi HS đọc đoạn trích
? Em hãy nêu vị trí đoạn trích?
GV phân vai cho HS đọc rồi gợi ý Hs
phân tích.
? Em có nhận xét gì về thái độ của từng ngày
trước khi giao chiến?
HĐ3: Phân tích cuộc giao chiến giữa ĐS và
Mtao Mxây.
? Cuộc giao chiến này diễn ra mấy hiệp?
GV gợi ý cho HS phân tích và nêu dẫn
chứng khi phân tích các hiệp đấu.
? Cuộc giao chiến trở nên quyết liệt gay go khi
nào?
phẩm sử thi Đam San (DT ÊĐê Tây Nguyên).
2/. Đọc:
3/. Phân tích:
a/. Cuộc giao chiến của Đam San và Mtao
Mxây:
_ ĐS khiêu chiến với thái độ quyết liệt, đầy
thách thức.
_ Mtao Mxây ngạo nghễ, kiêu căng, ra vẻ
huênh hoang nhưng sợ sệt.
_ Các hiệp đấu:
+ Hiệp 1:
Mtao Mxây múa khiên trước tỏ ra kém cỏi
vụng về.
ĐS hết sức điềm tĩnh, đường hoàng.
+ Hiệp 2:
ĐS múa khiên trước với tài nghệ hùng mạnh.
Mtao Mxây thấy hoảng sợ, chạy trốn.
+ Hiệp 3:
ĐS múa đuổi theo Mtao Mxây, đâm kẻ thù
GV cho HS thảo luận:
CMR việc thần linh xuất hiện là một biện pháp
NT phổ biến trong nhiều thể loại tự sự dân
gian. Sự trợ giúp này có làm lu mờ vai trò
người anh hùng không?
GV gợi ý : HS so sánh phẩm chất và tài
năng giữa ĐS và mtao Mxây. Sau đó
nxét cách miêu tả của người TN về ĐS.
? Qua cảnh ĐS đi hỏi dân làng, em hãy cho
biết t/ cảm ĐS đ/ với dân làng và ngược lại
ntn?
*GV gợi ý HS thuật lại cảnh ĐS cùng mọi
người ăn mừng sau chiến thắng và nhận xét về
hình tượng ĐS.
* HS trình bày, GV chốt lại.
? Em có nhận xét gì về nghệ thuật miêu tả cảnh
ăn mừng sau chiến thắng này?
*GV cho HS thảo luận: 4 nhóm
nhưng không chết.
ĐS cầu cứu thần linh.
+ Hiệp 4:
ĐS được ông trời trợ giúp, ĐS giết chết Mtao
Mxây và chiến thắng.
Bằng cách miêu tả so sánh, phóng đại, hình
ảnh người anh hùng được khắc hoạ đậm nét
(NT tiêu biểu của sử thi).
b/. Đăm San cùng dân làng ra về và ăn mừng
chiến thắng:
_ ĐS kêu gọi mọi người cùng đi và ăn mừng
chiến thắng.
_ Trong nhà : tôi tớ, khách khứa đông đúc,
chật ních.
_ Tất cả cùng ăn uống tưng bừng, linh đình và
vui vẻ.
_ ĐS hiện lên thật hùng dũng, kỳ vỹ.
_ NT miêu tả : Cách nói phóng đại, dùng
nhiều câu kể, câu cảm; biện pháp so sánh, liệt
kê với âm điệu hùng tráng.
_ Hình ảnh người anh hùng được ngưỡng mộ,
CH: Tại sao phần cuối đoạn trích lại miêu tả
cảnh ăn mừng mà không phải là cảnh chết
chóc? Ý nghĩa của việc lựa chọn ấy ntn?
? Em cảm nhận được gì về đoạn trích vừa phân
tích?
HS trả lời
Đọc ghi nhớ/ 36
GV chốt lại bài.
suy tôn, thể hiện sự thống nhất giữa cá nhân và
cộng đồng. Đồng thời ca ngợi cuộc sống thịnh
vượng và hùng mạnh của cả cộng đồng.
3/. Ghi nhớ:
Trọng danh dự, gắn bó với hạnh phúc gia
đình và thiết tha với cuộc sống bình yên,
phồn vinh của thị tộc – đó là những tình
cảm cao cả nhất thôi thúc ĐS chiến đấu và
chiến thắng kẻ thù.
Nghệ thuật :Ngôn ngữ trang trọng, giàu
hình ảnh, giàu nhạc điệu với phép so sánh
và phóng đại được sử dụng có hiệu quả
cao .
III/. CỦNG CỐ:
Gv cho Hs thảo luận câu hỏi sau:
Trong đoạn trích có nhắc đến việc ĐS gặp ông trời, được ông bày cho cách đánh thắng Mtao
Mxây. Theo em, vai trò của thần linh và của con người đ/với cuộc chiến đấu và chiến thắng của
ĐS được thể hiện ntn?
IV/. DẶN DÒ:
Học bài cũ ( Chiến thắng Mtao Mxây)
Soạn bài : Thực hành VĂN BẢN
Soạn : Truyện AN DƯƠNG VƯƠNG VÀ MỊ CHÂU – TRỌNG THUỶ.