Tiết 14 +15 :UY - LIT - XƠ TRỞ VỀ(Trích ÔÂĐIXÊ – Sử thi Hi Lạp) pdf

Tiết 14 +15 : UY - LIT - XƠ TRỞ VỀ
(Trích ÔÂĐIXÊ – Sử thi Hi Lạp)
A.MỤC TIÊU BÀI HỌC:
Giúp HS hiểu được những phẩm chất cao đẹp và trí tuệ người Hi Lạp qua cảnh đoàn tụ gia
đình của uylitxơ và Pênênốp.
Hiểu được đặc sắc của NT sử thi Oâđixe và phân tích được diễn biến tâm trạng Uylitxơ và
bình luận được vẻ đẹp Pênênôpâ.
Về kỹ năng, biết cách đọc và phân tích một văn bản sử thi
Về tư tưởng, tình cảm: Tính thận trọng, chung thuỷ . . .
B. PHƯƠNG TIỆN THỰC HIỆN:
SGK+SGV+ thiết kế bài giảng
C. CÁCH THỨC TIẾN HÀNH:
Đọc – hiểu, Gv gợi mở, phát vấn , trao đổi thảo luận.
D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
I/. KIỂM TRA BÀI CŨ:
Cảm nghĩ của em khi đọc truyền thuyết ADV và MC-TT?
II/. GIỚI THIỆU VÀ DẠY BÀI MỚI:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS YÊU CẦU CẦN ĐẠT
HĐ1: Gv gọi HS đọc tiểu dẫn sgk
? Trình bày vài nét về tác giả bộ sử thi đồ sộ
Oâđixê của HL?
?Dựa vào tiểu dẫn/ trang 47, em hãy tóm tắt lại
sử thi Oâđixê?
 GV gọi HS tóm tắt
HĐ2: Gọi HS đọc văn bản ( 3 HS thay phiên
đọc)
 HS xem giải nghĩa từ khó sgk
? Đoạn trích “Uylitxơ trở về” nằm ở phần nào
trong sử thi Oâđixê?
*GV cho Hs biết trước đoạn trích này là cảnh
I/

Đ
ỌC
–

TÌM HI
ỂU
:
1. Tác giả : Hô-me-rơ (sgk)

2. Tóm tắt cốt truyện: sgk


3. Văn bản :
a). Đọc:

b). Vị trí đoạn trích:
“Uy-lit-xơ trở về” trích khúc ca XXIII của
sử thi Oâđixê.
Uylitxơ giả làm người hành khất và tiêu diệt
108 vị cầu hôn nàng Pênênốp.
? Đoạn trích có thể chia làm mấy phần? Nội
dung từng phần?





HĐ2: Phân tích vấn đề ( GV gợi ývới hệ thống
câu hỏi, HS tự khám phá và hiểu VB):

? Suốt 20 năm chờ đợi, nàng P rơi vào hoàn
cảnh nào?
HS trả lời, GV chuyển ý và p/ vấn

?Nhưng khi nghe tin chồng nàng trở về và đã
trừng trị bọn cầu hôn, tâm trạng Pênênốp có gì
thay đổi?
?Khi sắp gặp lại chồng, tâm trạng nàng ntn? Vì
sao nàng “rất đỗi phân vân”?
*GV dẫn dắt
?Khi con trai trách cứ: “ Mẹ ơi, mẹ thật tàn
nhẫn . . ngồi cách xa chồng đến vậy”, P đã giãi
bày tâm trạng mình ntn?
?Em nhận xét gì về nghệ thuật miêu tả tâm
trạng P? Tác giả H có mổ xẻ tâm lý nhân vật
không?
? Em có suy nghĩ gì về vẻ đẹp P qua thái độ,
tâm trạng?



c). Bố cục: 3 phần
Đ1: Từ đầu đến “và người giết chúng”: Tác
động của nhũ mẫu với nàng Pênênốp
Đ2: “Nói xong . . .gan dạ”: Tác động của
Tê-lê-mác với mẹ
Đ3: Còn lại(Cuộc đấu trí, thử thách giữa U
và P để gđ đoàn tụ.
II/. ĐỌC – HIỂU:
1/. Tâm trạng của nàng Pênênốp:

_ Nàng thận trọng suy tư, nghĩ: chỉ có thần
mới đủ sức tiêu diệt 108 tên cầu hôn láo
xược, và chính chàng đã chết nơi đất khách
.



_ Pênênốp “rất đỗi phân vân” vì những suy
nghĩ, dò xét, tính toán mông lung: không
biết nên đứng xa hay lại gần ôm lấy đầu,
cầm lấy tay người mà hôn; ngồi lặng thinh
trên ghế hồi lâu, lòng sửng sốt, . . .
_ Pênênốp phân vân cao độ và xúc động:”
Lòng mẹ kinh ngạc quá chừng. Mẹ không
sao nói được một lời, mẹ không thể hỏi
han, cũng không thể nhìn thẳng mặt người”
_ Tâm trạng chỉ được biểu hiện qua dáng
điệu, cử chỉ lúng túng trong ứng xử (khi
đối thoại giữa các nhân vật)
?Theo em, thái độ thận trọng, tỉnh táo của P lúc
này có hợp lý k? Vì sao?

HĐ4: Tìm hiểu cuộc thử thách và sum họp gia
đình
? Trước hết, em biết ai là người sẽ đưa ra thử
thách? Aichấp nhận thử thách? Từ đó em hiểu
thái độ, tâm trạng của Uylitxơ ntn?
?Với trí tuệ thông minh, khôn khéo, Uy đã tỏ
thái độ và việc làm gì khi bước vào nhà?

? Uy tỏ thái độ gì khi Pênênôp không nh
ận ra
chàng là chồng qua hình thức bề ngoài?
? Chàng đã nói gì với con trai khi Têlêmác
trách cứ, giục giã mẹ? Câu nói ấy càng thể hiện
rõ p/ chất gì nơi chàng?
U nói với con:” Con đừng làm rầy mẹ . . . như
vậy”. Chàng hết sức tế nhị, bình tĩnh, tự tin.

? Cuộc thử thách được bắt đầu với chi tiết nào?
Em có suy nghĩ gì về câu nói của U với nhũ
mẫu?
 GV cho HS 4 nhóm thảo luận:
? Việc chọn cách thử “bí mật của chiếc
giường” cho thấy vẻ đẹp gì về trí tuệ và tâm
hồn nàng Pênênốp?
*Gv gợi ý giúp HS phân tích thái độ, suy nghĩ,
hành động của Uy và P
*HS trình bày, Gv nhận xét, bổ sung.
? Em có nhận xét gì về hành động của U và P
trong cảnh sum họp?
 THẢO LUẬN: 4nhóm,2nhóm 1 câu
Pênênốp thông minh, tỉnh táo, biết kiềm
nén tình cảm tuy nàng rất vui sướng, hạnh
phúc trong tình yêu chung thuỷ của mình.
2/. Cuộc thử thách và sum họp gia đình:
a). Tâm trạng Uy-lit-xơ:

_ Uy-lit-xơ kiên nhẫn đợi chờ, kiềm nén xúc
động tình cảm âu yếm của Pênênốp

_ Uy-lit-xơ thông minh khôn khéo qua thái độ,
hành động:
+ Giả làm hành khất
+ Kể về chồng P cho nàng nghe
+ Tiêu diệt bọn cầu hôn và bọn đầy tớ phản
bội. Đó chính là sức mạnh của trí tuệ.
_ Uy-lit-xơ tế nhị, tự tin và hết sức bình tĩnh.
Nhưng cũng giận dỗi, lo âu khi P không nhận
ra cháng là chồng.
b). Cuộc thử thách với “bí mật của chiếc
giường” và sum họp:
_ Uy-lit-xơ chột dạ, giật mình khi nghe chiếc
giường có thể xê dịch, khiêng được.
_ Chàng miêu tả tỉ mỉ, chi tiết về “bí mật chiếc
giường”. Chàng đã giải mã được dấu hiệu
riêng mà P đặt ra.
_ Pênênôp “bủn rủn chân tay” rồi nước mắt
chan hoà, ôm lấy cổ, hôn lên trán chồng và
thanh minh lý do vì sao nàng lạnh lùng, nghi
ngại, chậm âu yếm chồng.



1/. Tiếng khóc của hai vợ chồng U và P có ý
nghĩa gì?
2./Nhận xét về cuộc thử thách trên để làm rõ vẻ
đẹp tâm hồn và trí tuệ hai nv U và P?
*HS trả lời, GV góp ý và chốt lại cho HS ghi
*GV g
ọi HS đọc đoạn cuối từ: “Dịu hiền thay

. . .không nỡ buông rời”.
? Bpnghệ thuật được sử dụng khi tác giả miêu
tả tâm trạng, cử chỉ P?
NT: so sánh liên tưởng
 GV cùng HS chốt lại bài học
? Đoạn trích “Uylitxơ trở về” sau 20 năm xa
cách giúp em hiểu được gì về trí tuệ, tâm hồn
người Hi Lạp(thời chiếm hữu nô lệ)?
? Nhận xét về nét đặc sắc nghệ thuật sử thi của
Hômerơ?


 Đó là nước mắt của niềm vui sướng, hạnh
phúc mĩ mãn của Uylitxơ trước trí tuệ và tình
yêu son sắt của Pênênôp.
 Đó là hai tâm hồn, hai trí tuệ khôn khéo,
thông minh và giàu tình cảm vợ chồng chung
thuỷ.



III/. GHI NHỚ:
1. Đoạn trích đề cao, khẳng định sức
mạnh của vẻ đẹp tâm hồn và trí tuệ con
người Hi Lạp.

2. NT sử thi: Miêu tả tỉ mỉ, đối thoại và so
sánh làm nổi bật tâm trạng nhân vật; kể
chuyện và chọn chi tiết đặc sắc.

III/. CỦNG CỐ:
Gv đọc cho HS nghe “tư liệu văn học” mà Nguyễn Hoàng Tuyên đã viết (NXBGD 2001)
“Oâđixê là thiên sử thi kể lại cuộc hành trình trở về quê hương Itac của người anh hùng Uylitxơ
sau khi người HL chiến thắng thành Tơ-roa. Qua câu chuyện lênh đênh, lưu lạc trong 10 năm
đằng đẵng của Uylitxơ, Homero muốn ca ngợi ý chí, nghị lực cùng những chiến công của trí tuệ
con người trước những gian lao, nguy hiểm trên đại dương mênh mông hoặc giữa những miền
đất lạ đầy bí hiểm. Đồng thời nhà thơ cũng biểu dươngt những tình cảm đẹp đẽvừa mới nảy sinh:
tình quê hương xứ sở,gia đình, tình yêu vợ chồng chung thuỷ; tình khách với chủ, chủ với tớ. .
.xem đó là sự thiêng liêng cao quý mà con người bước vào một trang mới của lịch sử, cần bảo
vệ, trân trọng và phát huy nó.
Hômerơ đã xây dựng Uylitxơ thành nhân vật kết tinh được những phẩm chất cao đẹp mà
người HiLạp đang khát khao vươn tới.
IV/. DẶN DÒ:
Học và làm BT ở nhà ( Sách BT 1,2/ trang28)
Soạn bài : Rama buộc tội(sử thi Aán Độ).