BẠCH HOA XÀ THIỆT THẢO pptx

BẠCH HOA XÀ THIỆT THẢO




BẠCH HOA XÀ THIỆT THẢO (     )
Herba Hedyotis difusae

Tên khác: Giáp mãnh thảo, Xà thiệt thảo

Tên khoa học: Hedyotis diffusa (Willd), họ Cà phê (Rubiaceae).

Mô tả: Loài cỏ nhỏ, mọc bò lan sống hàng năm. Thân màu nâu nhạt, tròn ở
gốc, thân non có bốn cạnh, mang rất nhiều cành. Lá hình mác thuôn, dài
khoảng 1,5 – 3,5 cm, rộng 1 – 2 mm, nhọn ở đầu, màu xám, dai, gần như
không có cuống, lá kèm khía răng cưa ở đỉnh. Hoa mọc đơn độc, hoặc từng
đôi ở nách lá. Hoa nhỏ có 4 lá đài hình giáo nhọn, ống đài hình cầu. Tràng
gồm 4 cánh hoa, 4 nhị dính ở họng ống tràng. Quả bế, bầu hạ, còn đài, hình
cầu hơi dẹt ở 2 dầu, bên trong có chứa nhiều hạt nhỏ, có góc cạnh.

Phân bố: Cây có ở cả 3 miền nước ta, ở vườn hai bên lối đi đều hay gặp.

Bộ phận dùng: Dược liệu là toàn cây phơi hay sấy khô của cây Bạch hoa xà
thiệt thảo Hedyotis diffusa (Willd), họ Cà phê (Rubiaceae).

Thu hái: Thu hái vào mùa hạ, lấy toàn cây, rửa sạch, phơi hoặc sấy khô.
Loại bỏ tạp chất, rửa sạch, cắt đoạn, phơi hoặc sấy khô.

Tác dụng dược lý:

+ Tác dụng kháng khuẩn: In vitro, tác dụng này không mạnh. Có tác dụng

yếu đối với Tụ cầu khuẩn vàng, trực khuẩn lỵ. Dịch chích không có tác dụng
ức chế vi khuẩn. Thuốc có hiệu quả rõ rệt đối với ruột dư viêm thực nghiệm
trên thỏ (Trung Dược Học).

+ Tác dụng trên hệ miễn dịch: những thực nghiệm căn bản trên thỏ, có thể
tin rằng sự kháng nhiễm có thể do thuốc có tác động lên hệ miễn dịch của
cơ thể như làm tăng sinh hệ tế bào nội bì lưới, làm tăng hoạt lực của tế bào
thực bào, tăng chức năng hệ miễn dịch không đặc hiệu (Trung Dược Học).

+ Tác dụng chống khối u: thuốc sắc Bạch Hoa Xà Thiệt Thảo nồng độ cao
in vitro thấy có tác dụng ức chế đối với tế bào trong bệnh bạch cầu viêm cấp,
bạch cầu hạt tăng cấp (Trung Dược Học).

+ Thuốc còn có tác dụng làm tăng cường chức năng vỏ tuyến thượng thận,
nhờ đó, có tác dụng kháng viêm (Trung Dược Học).

+ Tác dụng kháng ung thư: Thuốc ức chế sự phân chia sinh sản của hạch tế
bào ung thư làm cho tế bào ung thư hoại tử khác biệt so với lô chứng (Trung
Dược Học).

+ Tác dụng ức chế sản sinh tinh dịch: theo dõi 102 cas, kiểm tra tinh dịch
sau 3 tuần uống thuốc thấy có 77% bệnh nhân tinh trùng giảm từ 1/3 đến
1/10 so với trước khi uống thuốc (Trung Dược Học).

+ Chích nước sắc chiết cồn của Bạch Hoa Xà Thiệt Thảo cho bệnh nhân bị
nhiều loại rắn độc khác nhau cắn phải, dùng một mình hoặc kết hợp với
thuốc chống nọc độc, thấy có tác dụng làm giảm tỉ lệ tử vong của chuột do
độc tố của rắn độc. Ở các cas trung bình, chỉ dùng Bạch Hoa Xà Thiệt Thảo
là đủ (Trung Dược Học).

+ Điều trị ruột dư viêm: dùng liều cao (40g tươi hoặc 20g khô) Bạch Hoa Xà
Thiệt Thảo, trong nhiều nghiên cứu thấy có kết quả tốt. Trong 1 lô 30 bệnh
nhân, bị ruột dư viêm được điều trị bằng thuốc sắc Bạch Hoa Xà Thiệt Thảo,
trong khi nhóm khác dùng Dã Cúc Hoa và Hải Kim Sa. Có 2 bệnh nhân cần
giải phẫu, còn lại tất cả đều hồi phục, không có vấn đề gì. Thời gian nằm
viện là 4,2 ngày (Trung Dược Học).