Định luật III Mendel, ý nghĩa và dự đoán kết quả lai nhiều tính trạng pot

ĐỊNH LUẬT III MENDEL, Ý
NGHĨA VÀ DỰ ĐOÁN KẾT QUẢ
LAI NHIỀU TÍNH TRẠNG
Giảng viên hướng dẫn: Lê Thị Phương Hồng
Các thành viên:
Nguyễn Thúy Kiều
Nguyễn Hoàng Ngân
Trần Thị Thanh Phấn
Trần Thị Quế
Trần Thị Ngọc Quỳnh
TP Hồ Chí Minh, 2008


Gregor Johann Mendel
Sinh 20 tháng 7 1822
Thị trấn Hynčice, Đế chế Áo
Mất 6 tháng 1, 1884 (61 tuổi)
Brno, Áo-Hungary
Ngành Di truyền học
Nơi công tác Tu viện của St. Thomas ở Brno
Học trường Đại học Vienna
Nổi tiếng vì Khám phá các nguyên lý cơ bản của Di truyền
học hiện đại

ĐỊNH LUẬT III MENDEL
•
I. THÍ NGHIỆM DẪN ĐẾN ĐỊNH LUẬT III MEMDEL
•
II.GIẢI THÍCH ĐỊNH LUẬT
•

III. DỰ ĐOÁN KẾT QUẢ LAI NHIỀU TÍNH TRẠNG
•
IV. Ý NGHĨA CỦA ĐỊNH LUẬT III MENDEL VÀ BIẾN DỊ
TỔ HỢP

I. THÍ NGHIỆM DẪN ĐẾN ĐỊNH LUẬT III MENDEL
•
Mendel đã cho lai hai thứ đậu hà lan thuần chủng có
các cặp tính trạng tương phản : 1 hạt vàng, vỏ trơn và
hạt xanh, vỏ nhăn
•
Ở thế hệ F1 thu được toàn bộ là hạt vàng vỏ trơn .
•
Cho 15 cây F1 vàng trơn tự thụ phấn với nhau F2 thu
được 556 hạt gồm 4 loại kiểu hình như sau :
•
315 vàng trơn: 101 vàng nhăn: 108 xanh trơn: 32 xanh
nhăn
•
Kết quả kiểu hình hai cặp tính trạng xấp xỉ là: 9:3:3:1
•
Tỉ lệ từng cặp tính trạng ở F2
•
Về màu sắc: vàng: xanh xấp xỉ 3:1
•
Về hình dạng hạt: trơn: nhăn xấp xỉ 3:1

Như vậy mỗi cặp tính trạng tương phản đều phân ly theo
đúng định luật phân tính, cho thấy hai cặp tính trạng về
màu của hạt và dạng hạt không phụ thuộc vào nhau.

•
Phát biểu định luật III Mendel
•
“Khi lai hai cơ thể bố mẹ đều thuần chủng
khác nhau về hai hay nhiều cặp tính trạng
tương phản thì sự di truyền của cặp tính
trạng này không phụ thuộc vào sự di
truyền của cặp tính trạng kia, do đó ở F2
xuất hiện các tổ hợp tính trạng khác bố
mẹ.”

II.GIẢI THÍCH ĐỊNH LUẬT
•
Cơ sở tế bào học của lai hai tính:
•
Giả sử ở đậu hòa lan 2n=4 NST
F1( vàng trơn X xanh nhăn ) xuất hiện toàn
vàng trơn
•
Vậy vàng trơn là hai tính trạng trội
•
Xanh nhăn là hai tính trạng lặn
•
Quy định gen : gen A: vàng B: trơn
a: xanh b: nhăn
•
Mà Ptc vàng trơn có kiểu gen AABB
xanh
nhăn có kiểu gen aabb

•
(hai gen không alen nằm trên hai nhiễm sắc thể khác
nhau)

•
Trong quá trình giảm phân của thế hệ P
có sự PLĐL từng cặp NST tương đồng
dẫn đến sự PLĐL từng cặp gen giống
nhau và sự tổ hợp tự do giữa các gen cho
ra một loại giao tử qua thụ tinh tạo thành
hợp tử.
•
Trong quá trình giảm phân của thế hệ F1
vàng trơn kiểu gen AaBb cũng có sự
PLĐL từng cặp gen đối lặp nhau và sự tổ
hợp tự do giữa các gen cho ra 4 loại giao
tử với tỉ lệ bằng nhau qua thụ tinh tạo
thành hợp tử


•
Điều kiện nghiệm đúng
•
Số lượng cá thể phải nhiều.
•
P thuần chủng có n cặp tính trạng tương phản.

•
1 gen quy định một tính trạng.
•

Tính trạng trội là trội hoàn toàn.
•
Các gen không alen nằm trên các NST khác
nhau PLĐL, tổ hợp tự do tác động riêng lẻ.
•
Tính trạng mà ta nghiên cứu phải ổn định ít
chịu ảnh hưởng của điều kiện môi trường.

III. DỰ ĐOÁN KẾT QUẢ LAI NHIỀU TÍNH TRẠNG
•
Lai một cặp tính trạng, F2 phân ly thành
hai kiểu hình có tỷ lệ 3:1. Trong khi ở lai 2
cặp tính trạng F2 phân ly thành bốn loại kiểu
hình theo tỷ lệ 9:3:3:1. Tỷ lệ này ứng với bình
phương của biểu thức ( 3+1)
•
Từ đó khái quát: Trong lai n cặp tính
trạng thì tỷ lệ phân ly kiểu hình của F2 ứng
với công thức ( 3+1)
n



Ta có bảng khái quát sau

IV. Ý NGHĨA CỦA ĐỊNH LUẬT III MENDEL VÀ
BIẾN DỊ TỔ HỢP
•
Làm tăng cường xuất hiện các biến dị tổ hợp (sắp xếp
lại các tính trạng có sẵn của bố mẹ) do sự PLĐL, tổ hợp

tự do, tác động riêng rẽ giữa các gen không alen làm
cho sinh vật đa dạng phong phú.
•
Số lượng lớn của biến dị kiểu gen có ý nghĩa quyết định
đối với tiến hóa. Trong khi đó, các đột biến chỉ là những
sự kiện hiếm hoi và đóng góp một ít allel mới vào sự dự
trữ biến dị di truyền to lớn đã có sẵn.
•
Vậy biến dị tổ hợp là nguồn nguyên liệu cho tiến hóa và
là cơ sở giải thích đa dạng của loài.
•
Trong thực tiễn, nhờ lai giống mà người ta có thể tổ hợp
lai các gen để tạo nhiều giống mới có năng suất cao và
phẩm chất tốt.