Tiểu luận
Cổ phần hoá doanh nghiệp
trong quá trình chuyển đổi
nền kinh tế
1
ĐỀ
CƯƠNG KINH
TẾ
CHÍNH
TRỊ
Đề
tài : C
ổ
ph
ầ
n hoá doanh nghi
ệ
p trong quá tr
ì
nh chuy
ể
n
đổ
i n
ề
n kinh t
ế
M
ở
đầ
u :
đặ
t v
ấ
n
đề
v
ề
tính t
ấ
t y
ế
u c
ủ
a v
ấ
n
đề
c
ổ
ph
ầ
n hoá :
+
Đò
i h
ỏ
i c
ủ
a lí lu
ậ
n
+
Đò
i h
ỏ
i c
ủ
a th
ự
c ti
ễ
n
+ Căn c
ứ
vào ch
ủ
trương
đườ
ng l
ố
i và chính sách c
ủ
a
Đả
ng và Nhà
n
ướ
c
N
ộ
i dung:
I. Ch
ủ
lí lu
ậ
n c
ủ
a ngh
ĩ
a Marx-Lenin v
ề
s
ở
h
ữ
u và các thành ph
ầ
n kinh t
ế
1 B
ả
n ch
ấ
t c
ủ
a s
ở
h
ữ
u
2 Vai tr
ò
ch
ủ
đạ
o c
ủ
a kinh t
ế
Nhà n
ướ
c
2.1 B
ả
n ch
ấ
t c
ủ
a thành ph
ầ
n kinh t
ế
Nhà n
ướ
c
2.2
Đặ
c đi
ể
m vai tr
ò
c
ủ
a kinh t
ế
Nhà n
ướ
c :
.V
ề
s
ở
h
ữ
u
.V
ề
các ngành kinh t
ế
m
ũ
i nh
ọ
n
.V
ề
h
ướ
ng phát tri
ể
n
II. Doanh nghi
ệ
p Nhà N
ướ
c th
ự
c tr
ạ
ng và v
ấ
n
đề
đặ
t ra
1 Vai tr
ò
c
ủ
a doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c trong n
ề
n kinh t
ế
n
ướ
c ta hi
ệ
n nay
2 Th
ự
c tr
ạ
ng ho
ạ
t
độ
ng c
ủ
a h
ệ
th
ố
ng doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c
2.1 Th
ự
c tr
ạ
ng ho
ạ
t
độ
ng c
ủ
a các doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c
2.2 Nguyên nhân c
ủ
a t
ì
nh tr
ạ
ng trên
2.3 Nh
ữ
ng v
ướ
ng m
ắ
c c
ầ
n gi
ả
i quy
ế
t
III. C
ổ
ph
ầ
n hoá doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c là gi
ả
i pháp cơ b
ả
n
để
đổ
i m
ớ
i
ho
ạ
t
độ
ng c
ủ
a các doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c hi
ệ
n nay
1. Các quan đi
ể
m v
ề
c
ổ
ph
ầ
n hoá c
ủ
a
Đả
ng C
ộ
ng s
ả
n Vi
ệ
t Nam
2 T
ì
nh tr
ạ
ng c
ổ
ph
ầ
n hoá
ở
Vi
ệ
t Nam hi
ệ
n nay
2.1 B
ả
n ch
ấ
t c
ủ
a c
ổ
ph
ầ
n hoá doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c
2.2 Quá tr
ì
nh c
ổ
ph
ầ
n hoá doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c
ở
Vi
ệ
t Nam
2.3 Nh
ữ
ng gi
ả
i pháp thúc
đẩ
y quá tr
ì
nh c
ổ
ph
ầ
n hoá doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c
K
ế
t lu
ậ
n :
2
Rút ra k
ế
t qu
ả
ch
ủ
y
ế
u c
ủ
a
đề
án
đã
đề
c
ậ
p và ki
ế
n ngh
ị
c
ủ
a cá nhân v
ề
v
ấ
n
đề
c
ổ
ph
ầ
n hoá.
MỞ
ĐẦU
Kinh t
ế
Nhà n
ướ
c mà thành ph
ầ
n ch
ủ
y
ế
u là các doanh nghi
ệ
p Nhà
n
ướ
c(DNNN) đang đóng m
ộ
t vai tr
ò
ch
ủ
đạ
o trong n
ề
n kinh t
ế
qu
ố
c dân hi
ệ
n
nay .Nhưng bên c
ạ
nh nh
ữ
ng thành t
ự
u và đóng góp to l
ớ
n c
ủ
a các DNNN
trong su
ố
t quá tr
ì
nh phát tri
ể
n c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế
n
ướ
c ta th
ì
hi
ệ
n nay các DNNN
đang ph
ả
i
đố
i
đầ
u v
ớ
i nhi
ề
u khó khăn th
ử
thách như: t
ì
nh tr
ạ
ng làm ăn thua
l
ỗ
, công ngh
ệ
l
ạ
c h
ậ
u ,s
ứ
c c
ạ
nh tranh trên th
ị
tr
ườ
ng kém ,y
ế
u kém trong qu
ả
n
l
ý
tài s
ả
n c
ũ
ng như nhân l
ự
c Th
ì
m
ộ
t yêu c
ầ
u c
ấ
p thi
ế
t
đặ
t ra là làm sao
ph
ả
i năng cao hi
ệ
u qu
ả
kinh t
ế
c
ủ
a các DNNN mà v
ẫ
n gi
ữ
v
ữ
ng vai tr
ò
ch
ủ
đạ
o c
ủ
a DNNN trong n
ề
n kinh t
ế
qu
ố
c dân .
M
ộ
t gi
ả
i pháp đúng
đắ
n đưa ra t
ừ
đầ
u nh
ữ
ng năm 90 c
ủ
a th
ế
k
ỷ
20,d
ự
a
trên quan đi
ể
m c
ủ
a ch
ủ
ngh
ĩ
a Mac-Lênin c
ũ
ng như quan đi
ể
m c
ủ
a
Đả
ng và
Chính ph
ủ
ta chính là c
ổ
ph
ầ
n hoá các DNNN .Trong ngh
ị
quy
ế
t H
ộ
i ngh
ị
trung ương
Đả
ng l
ầ
n th
ứ
2 khoá VII(11-1991)nêu r
õ
:”Chuy
ể
n m
ộ
t s
ố
doanh
nghi
ệ
p qu
ố
c doanh có đi
ề
u ki
ệ
n thành công ty c
ổ
ph
ầ
n và thành l
ậ
p m
ộ
t s
ố
công ty qu
ố
c doanh c
ổ
ph
ầ
n m
ớ
i, ph
ả
i làm thí đi
ể
m ch
ỉ
đạ
o ch
ặ
t ch
ẽ
,rút kinh
nghi
ệ
m chu đáo tr
ướ
c khi m
ở
r
ộ
ng ph
ạ
m vi thích h
ợ
p “.B
ắ
t
đầ
u th
ự
c hi
ệ
n c
ổ
ph
ầ
n hóa DNNN t
ừ
năm 1992 sau hơn 10 năm th
ự
c hi
ệ
n th
ì
quá tr
ì
nh c
ổ
ph
ầ
n hoá DNNN
đã
thu
đượ
c nh
ữ
ng thành t
ự
u đáng k
ể
nhưng c
ũ
ng không ít
v
ướ
ng m
ắ
c c
ầ
n nh
ữ
ng bi
ệ
n pháp kh
ắ
c ph
ụ
c k
ị
p th
ờ
i
để
ti
ế
p t
ụ
c
đẩ
y nhanh
quá tr
ì
nh c
ổ
ph
ầ
n hóa
ở
n
ướ
c .
3
NỘI
DUNG
! DOANH
NGHIỆP
NHÀ
NƯỚC
THỰC
TRẠNG
VÀ
VẤN
ĐỀ
ĐẶT
RA :
1. Vai tr
ò
c
ủ
a doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c trong n
ề
n kinh t
ế
n
ướ
c ta hi
ệ
n nay
Doanh nghi
ệ
p như
đã
nói
ở
trên ch
ỉ
là m
ộ
t b
ộ
ph
ậ
n c
ủ
a kinh t
ế
Nhà
n
ướ
c nhưng l
ạ
i là b
ộ
ph
ậ
n chính y
ế
u ,là phương ti
ệ
n ,công c
ụ
l
ự
c l
ượ
ng đi
đầ
u m
ở
đườ
ng cho s
ự
phát tri
ể
n kinh t
ế
.
Các doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c v
ừ
a là ch
ủ
th
ể
tham gia kinh doanh ,là l
ự
c
l
ượ
ng tr
ự
c ti
ế
p t
ạ
o cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t cho x
ã
h
ộ
i ,v
ừ
a là l
ự
c l
ượ
ng n
ò
ng c
ố
t
để
Nhà n
ướ
c d
ẫ
n d
ắ
t m
ở
đườ
ng cho cho các thành ph
ầ
n kinh t
ế
cùng phát tri
ể
n
.Như v
ậ
y đây là h
ệ
th
ố
ng các doanh nghi
ệ
p do Nhà n
ướ
c thành l
ậ
p và làm ch
ủ
s
ở
h
ữ
u v
ừ
a là nh
ữ
ng đơn v
ị
kinh t
ế
t
ự
ch
ủ
độ
c l
ậ
p v
ừ
a là l
ự
c l
ượ
ng kinh t
ế
v
ĩ
mô c
ủ
a Nhà n
ướ
c .Là ch
ủ
th
ể
kinh t
ế
.các doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c ph
ả
i ho
ạ
t
hi
ệ
u qu
ả
để
đóng góp tích c
ự
c cho ngân sách Nhà n
ướ
c,
đả
m b
ả
o gia tăng
ngu
ồ
n l
ự
c kinh t
ế
mà Nhà n
ướ
c
đã
đầ
u tư cho các doanh nghi
ệ
p này .Là l
ự
c
l
ượ
ng kinh t
ế
v
ĩ
mô các doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c ph
ả
i góp ph
ầ
n t
ạ
o ra môi
tr
ườ
ng ,ti
ề
n
đề
thu
ậ
n l
ợ
i cho s
ả
n xu
ấ
t kinh doanh c
ủ
a các lo
ạ
i h
ì
nh doanh
nghi
ệ
p khác ,lôi cu
ố
n cácdoanh nghi
ệ
p thu
ộ
c các thành ph
ầ
n kinh t
ế
khác vào
qu
ĩ
đạ
o đi lên ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã
h
ộ
i .Vi ph
ạ
m hai ch
ứ
c năng trên h
ệ
th
ố
ng doanh
nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c ch
ẳ
ng nh
ữ
ng không góp ph
ầ
n thúc
đẩ
y kinh t
ế
Nhà n
ướ
c
tăng tr
ưở
ng mà c
ò
n làm suy y
ế
u l
ự
c l
ượ
ng kinh t
ế
làm gi
ả
m vai tr
ò
qu
ả
n l
ý
v
ĩ
mô c
ủ
a Nhà n
ướ
c .
Vai tr
ò
c
ủ
a doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c g
ắ
n v
ớ
i vi
ệ
c tham gia vào ho
ạ
t
độ
ng
kinh t
ế
c
ủ
a Nhà n
ướ
c .Vai tr
ò
này th
ể
hi
ệ
n trên ba khía c
ạ
nh :kinh t
ế
,chính tr
ị
,x
ã
h
ộ
i .N
ộ
i dung ba vai tr
ò
này
đượ
c th
ể
hi
ệ
n như sau :
4
- Là công c
ụ
ch
ủ
y
ế
u t
ạ
o ra s
ứ
c m
ạ
nh v
ậ
t ch
ấ
t
để
Nhà n
ướ
c gi
ữ
v
ữ
ng s
ự
ổ
n
đị
nh x
ã
h
ộ
i đi
ề
u ti
ế
t và h
ướ
ng d
ẫ
n n
ề
n kinh t
ế
phát tri
ể
n theo
đị
nh h
ướ
ng x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a
- M
ở
đườ
ng ,h
ỗ
tr
ợ
các thành ph
ầ
n kinh t
ế
khác phát tri
ể
n ,thúc
đẩ
y s
ự
tăng
tr
ưở
ng và phát tri
ể
n nhanh c
ủ
a toàn b
ộ
n
ề
n kinh t
ế
.
-
Đả
m nh
ậ
n các l
ĩ
nh v
ự
c ho
ạ
t
độ
ng có tính chi
ế
n l
ượ
c
đố
i v
ớ
i s
ự
phát tri
ể
n
kinh t
ế
x
ã
h
ộ
i .Cung
ứ
ng các hàng hoá và d
ị
ch v
ụ
thi
ế
t y
ế
u ,nh
ấ
t là trong l
ĩ
nh
v
ự
c k
ế
t c
ấ
u h
ạ
t
ầ
ng( giao thông , thu
ỷ
l
ợ
i ,đi
ệ
n n
ướ
c ,thông tin liên l
ạ
c,v.v ),
x
ã
h
ộ
i ( giáo d
ụ
c ,y t
ế
,v.v ) và an ninh ,qu
ố
c ph
ò
ng .
- Là l
ự
c l
ượ
ng xung kích t
ạ
o ra s
ự
thay
đổ
i cơ c
ấ
u kinh t
ế
,thúc
đẩ
y nhanh
vi
ệ
c
ứ
ng d
ụ
ng ti
ế
n b
ộ
khoa h
ọ
c công ngh
ệ
nh
ằ
m th
ự
c hi
ệ
n công nghi
ệ
p hoá
hi
ệ
n
đạ
i hoá
đấ
t n
ướ
c .
- Là l
ự
c l
ượ
ng
đố
i tr
ọ
ng trong c
ạ
nh tranh trên th
ị
tr
ườ
ng trong và ngoài
n
ướ
c ,ch
ố
ng s
ự
ph
ụ
thu
ộ
c vào n
ướ
c ngoài v
ề
kinh t
ế
trong đi
ề
u ki
ệ
n m
ở
c
ủ
a
h
ộ
i nh
ậ
p v
ớ
i khu v
ự
c và th
ế
gi
ớ
i .
2. Th
ự
c tr
ạ
ng ho
ạ
t
độ
ng c
ủ
a h
ệ
th
ố
ng doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c
2.1 Th
ự
c tr
ạ
ng ho
ạ
t
độ
ng c
ủ
a các doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c :
2.1.1 Nh
ữ
ng thành t
ự
u đ
ạ
t
đượ
c:
Các doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c (DNNN)
ở
n
ướ
c ta
đã
có l
ị
ch s
ử
hơn 50
năm phát tri
ể
n và có nh
ữ
ng đóng góp to l
ớ
n vào s
ự
nghi
ệ
p xây d
ự
ng và b
ả
o
v
ệ
t
ổ
qu
ố
c trong các giai đo
ạ
n l
ị
ch s
ử
.Trong nh
ữ
ng năm g
ầ
n đây th
ự
c hi
ệ
n
đườ
ng l
ố
i
đổ
i m
ớ
i c
ủ
a
Đả
ng các DNNN
đã
không ng
ừ
ng
đổ
i m
ớ
i ,s
ắ
p x
ế
p t
ổ
ch
ứ
c l
ạ
i .S
ố
doanh nghi
ệ
p
đã
gi
ả
m đi nhi
ề
u ,t
ừ
hơn 12 000 doanh nghi
ệ
p nay
ch
ỉ
c
ò
n hơn 5 000 doanh nghi
ệ
p nhưng v
ẫ
n là m
ộ
t l
ự
c l
ượ
ng kinh t
ế
m
ạ
nh
ở
n
ướ
c ta hi
ệ
n nay :năm 1999 các DNNN làm ra 40,2% GDP trên 50% giá tr
ị
xu
ấ
t kh
ẩ
u,đóng góp 39,25% t
ổ
ng n
ộ
p ngân sách Nhà n
ướ
c.
T
ừ
đầ
u th
ậ
p niên 90
Đả
ng và Nhà n
ướ
c ta
đã
th
ự
c thi nhi
ề
u bi
ệ
n pháp
đổ
i m
ớ
i cơ ch
ế
chính sách
để
doanh nghi
ệ
p t
ự
ch
ủ
trong cơ ch
ế
th
ị
tr
ườ
ng .T
ừ
5
năm 1991 t
ớ
i nay Chính ph
ủ
đã
th
ự
c hi
ệ
n ba
đợ
t s
ắ
p x
ế
p l
ạ
i doanh nghi
ệ
p
Nhà n
ướ
c.
Đợ
t th
ứ
nh
ấ
t (1990-1993),
đợ
t th
ứ
hai (1994-1997),
đợ
t th
ứ
ba
(1998-nay) trong đó th
ự
c hi
ệ
n vi
ệ
c sáp nh
ậ
p, gi
ả
i th
ể
,phá s
ả
n doanh nghi
ệ
p
Nhà n
ướ
c y
ế
u kém thua l
ỗ
kéo dài
để
khu v
ự
c Nhà n
ướ
c có cơ c
ấ
u và qui mô
h
ợ
p l
ý
.K
ế
t qu
ả
3
đợ
t s
ắ
p x
ế
p
đổ
i m
ớ
i nói trên là tích c
ự
c ,hi
ệ
u qu
ả
ho
ạ
t
độ
ng
c
ủ
a doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c
đượ
c tăng lên và không gây h
ậ
u qu
ả
x
ấ
u cho x
ã
h
ộ
i .S
ố
doanh nghi
ệ
p gi
ả
m 55% v
ề
s
ố
l
ượ
ng ch
ủ
y
ế
u là doanh nghi
ệ
p nh
ỏ
do
đị
a phương qu
ả
n l
ý
. Cơ c
ấ
u doanh nghi
ệ
p h
ợ
p l
ý
hơn có tác
độ
ng tích c
ự
c
đế
n
quá tr
ì
nh tích t
ụ
và t
ậ
p trung v
ố
n ,h
ì
nh thành và phát tri
ể
n thêm m
ộ
t s
ố
doanh
nghi
ệ
p m
ớ
i có công ngh
ệ
và tr
ì
nh
độ
cao hơn ,có s
ứ
c c
ạ
nh tranh t
ố
t hơn .S
ố
doanh nghi
ệ
p có v
ố
n t
ừ
1 t
ỷ
đồ
ng tr
ở
xu
ố
ng
đã
gi
ả
m t
ừ
g
ầ
n 50%( năm 1994)
xu
ố
ng c
ò
n 18,2% (năm 2000) ;s
ố
doanh nghi
ệ
p có v
ố
n trên 10 t
ỷ
tăng t
ừ
10%
lên 25%; v
ố
n b
ì
nh quân c
ủ
a m
ộ
t doanh nghi
ệ
p tăng t
ừ
3,3 t
ỷ
đồ
ng lên 22 t
ỷ
đồ
ng. Qua s
ắ
p x
ế
p l
ạ
i khu v
ự
c doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c phát tri
ể
n cơ b
ả
n
tương
đố
i
ổ
n
đị
nh và góp ph
ầ
n quan tr
ọ
ng cho ngu
ồ
n thu ngân sách Nhà n
ướ
c
.
Th
ự
c hi
ệ
n Quy
ế
t
đị
nh s
ố
90/TTg,91/TTg c
ủ
a Th
ủ
t
ướ
ng Chính ph
ủ
và
ngh
ị
đị
nh s
ố
39/CP ban hành Đi
ề
u l
ệ
m
ẫ
u và ho
ạ
t
độ
ng c
ủ
a t
ổ
ng công ty Nhà
n
ướ
c, theo lu
ậ
t doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c
để
năng cao hi
ệ
u qu
ả
và nhu c
ầ
u t
ậ
p
trung phát tri
ể
n doanh nghi
ệ
p vào m
ộ
t s
ố
ngành tr
ọ
ng đi
ể
m ,then ch
ố
t trên cơ
s
ở
s
ắ
p x
ế
p l
ạ
i 250 liên hi
ệ
p xí nghi
ệ
p và t
ổ
ng công .Sau nhi
ề
u l
ầ
n sáp nh
ậ
p và
chuy
ể
n
đổ
i
đế
n nay có 17 t
ổ
ng công ty 91 và 77 t
ổ
ng công ty 90 đang ho
ạ
t
độ
ng t
ậ
p trung vào các ngành then ch
ố
t c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế
.Các t
ổ
ng công ty Nhà
n
ướ
c có 1 605 công ty thành viên chi
ế
m 28,4% t
ổ
ng s
ố
doanh nghi
ệ
p Nhà
n
ướ
c, 65% v
ố
n Nhà n
ứơ
c ,61%lao
độ
ng .K
ế
t qu
ả
là :
- Các t
ổ
ng công ty
đã
chi ph
ố
i
đượ
c các ngành các l
ĩ
nh v
ự
c qu
ả
n l
ý
then
ch
ố
t c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế
. Năm 2000 các t
ổ
ng công ty
đã
cung c
ấ
p n
ề
n kinh t
ế
qu
ố
c dân 98% s
ả
n l
ượ
ng đi
ệ
n ,97% s
ả
n l
ượ
ng than ,54% s
ả
n l
ượ
ng xi măng,
52% s
ả
n l
ượ
ng thép ,48% s
ả
n l
ượ
ng gi
ấ
y ,67% s
ả
n l
ượ
ng thu
ố
c lá ,các ngân
6
hàng ngo
ạ
i thưong n
ắ
m gi
ữ
70%th
ị
ph
ầ
n v
ố
n vay T
ổ
ng kim ng
ạ
ch xu
ấ
t
kh
ẩ
u c
ủ
a 17 t
ổ
ng công ty 91 năm 2000là 4,7 t
ỷ
USD ,b
ằ
ng 31,9% t
ổ
ng giá tr
ị
xu
ấ
t nh
ậ
p kh
ẩ
u c
ủ
a c
ả
n
ướ
c .
- Cùng v
ớ
i đó Nhà n
ướ
c ti
ế
n hành c
ổ
ph
ầ
n hoá doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c .
Thành t
ự
u c
ủ
a quá tr
ì
nh này s
ẽ
đượ
c
đề
c
ậ
p
đế
n
ở
ph
ầ
n sau .Quá tr
ì
nh th
ự
c
hi
ệ
n giao bán và khoán kinh doanh cho thuê nh
ữ
ng doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c
có qui mô nh
ỏ
,thua l
ỗ
kéo dài thông qua vi
ệ
c ban hành Ngh
ị
đị
nh s
ố
103/1999/NĐ-CP,
đế
n tháng 5-2001 toàn qu
ố
c
đã
th
ự
c hi
ệ
n giao ,bán ,khoán
kinh doanh 52 doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c có v
ố
n Nhà n
ướ
c d
ướ
i 1 t
ỷ
đồ
ng
.Theo báo cáo ,so v
ớ
i tr
ướ
c đây tính chung v
ố
n kinh doanh tăng 67,3%;doanh
thu tăng 42,5%,lao
độ
ng tăng12,8%,n
ộ
p ngân sách Nhà n
ướ
c tăng 44,55 ,thu
nh
ậ
p b
ì
nh quân c
ủ
a ng
ườ
i lao
độ
ng tăng 38,7%.
Trong hơn 10 năm th
ự
c hi
ệ
n
đổ
i m
ớ
i,s
ắ
p x
ế
p ,phát tri
ể
n DNNN
đã
có
nh
ữ
ng chuy
ể
n bi
ế
n tích c
ự
c giúp DNNN thích
ứ
ng và ho
ạ
t
độ
ng hi
ệ
u qu
ả
trong cơ ch
ế
m
ớ
i .Qua s
ắ
p x
ế
p l
ạ
i s
ố
doanh nghi
ệ
p gi
ả
m m
ạ
nh nhưng t
ổ
ng giá
tr
ị
tài s
ả
n c
ủ
a các v
ẫ
n tăng lên và t
ố
c
độ
phát tri
ể
n s
ả
n xu
ấ
t b
ì
nh quân hàng
năm trong 10 năm 1992-2000 c
ủ
a khu v
ự
c DNNNv
ẫ
n duy tr
ì
ở
m
ứ
c
11%.Năm 2000 cácDNNN
đã
đóng góp 39,5%GDP ,39,2%t
ổ
ng thu ngân sách
Nhà n
ướ
c ,trên 50% kim ngach xu
ấ
t nh
ậ
p kh
ẩ
u c
ủ
a c
ả
n
ướ
c ,chi
ế
m 98%các
d
ự
án liên doanh v
ớ
i n
ướ
c ngoài .Trong 10 năm (1991-2000) DNNN
đã
n
ộ
p
thu
ế
thu nh
ậ
p doanh nghi
ệ
p g
ầ
n 64 000 t
ỷ
đồ
ng.
2.1.2 Nh
ữ
ng h
ạ
n ch
ế
:
Bên c
ạ
nh nh
ữ
ng thành t
ự
u to l
ớ
n mà DNNN
đã
đạ
t
đượ
c th
ì
c
ũ
ng
c
ò
n t
ồ
n t
ạ
i nhi
ề
u t
ồ
n t
ạ
i .Hi
ệ
n nay m
ặ
c dù
đã
qua nhi
ề
u l
ầ
n t
ổ
ch
ứ
c s
ắ
p x
ế
p l
ạ
i
,th
ự
c hi
ệ
n nhi
ề
u
đổ
i m
ớ
i trong cơ ch
ế
qu
ả
n l
ý
,k
ể
c
ả
nh
ữ
ng h
ỗ
tr
ợ
,khoanh n
ợ
,xoá n
ợ
,c
ấ
p v
ố
n b
ổ
sung ,mi
ễ
n gi
ả
m thu
ế
,c
ấ
p tín d
ụ
ng ưu
đã
i c
ủ
a Nhà n
ướ
c
nhưng nh
ì
n chung doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c c
ò
n r
ấ
t nhi
ề
u khó khăn y
ế
u kém
:hi
ệ
u qu
ả
kinh doanh th
ấ
p và có xu h
ướ
ng gi
ả
m d
ầ
n .Năm 1995 m
ộ
t
đồ
ng v
ố
n
do doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c t
ạ
o ra
đượ
c 3,46
đồ
ng doanh thu và 0,19
đồ
ng l
ợ
i
7
nhu
ậ
n ,nhưng t
ớ
i năm 1998ch
ỉ
c
ò
n làm
đượ
c 2,9
đồ
ng Bên c
ạ
nh nh
ữ
ng
thành t
ự
u to l
ớ
n mà DNNN
đã
đạ
t đ
ợ
c th
ì
c
ũ
ng c
ò
n t
ồ
n t
ạ
i nhi
ề
u t
ồ
n t
ạ
i .Hi
ệ
n
nay m
ặ
c dù
đã
qua nhi
ề
u l
ầ
n t
ổ
ch
ứ
c s
ắ
p x
ế
p l
ạ
i ,th
ự
c hi
ệ
n nhi
ề
u
đổ
i m
ớ
i
trong cơ ch
ế
qu
ả
n l
ý
,k
ể
c
ả
nh
ữ
ng h
ỗ
tr
ợ
,khoanh n
ợ
,xoá n
ợ
,c
ấ
p v
ố
n b
ổ
sung
,mi
ễ
n gi
ả
m thu
ế
,c
ấ
p tín d
ụ
ng ưu
đã
i c
ủ
a Nhà n
ớ
c nhng nh
ì
n chung doanh
nghi
ệ
p Nhà n
ớ
c c
ò
n r
ấ
t nhi
ề
u khó khăn y
ế
u kém :hi
ệ
u qu
ả
kinh doanh th
ấ
p và
có xu h
ớ
ng gi
ả
m d
ầ
n .Năm 1995 m
ộ
t
đồ
ng v
ố
n do doanh nghi
ệ
p Nhà n
ớ
c t
ạ
o
ra đ
ợ
c 3,46
đồ
ng doanh thu và 0,19
đồ
ng l
ợ
i nhu
ậ
n ,nhng t
ớ
i năm 1998ch
ỉ
c
ò
n làm đ
ợ
c 2,9
đồ
ng doanh thu và 0,14
đồ
ng l
ợ
i nhu
ậ
n .Theo đánh giá, s
ố
doanh nghi
ệ
p ho
ạ
t
độ
ng kém hi
ệ
u qu
ả
thua l
ỗ
chi
ế
m t
ớ
i 20% t
ổ
ng s
ố
doanh
nghi
ệ
p .N
ế
u tính
đủ
kh
ấ
u hao không có s
ự
h
ỗ
tr
ợ
c
ủ
a Nhà n
ớ
c d
ớ
i nhi
ề
u h
ì
nh
th
ứ
c th
ì
s
ố
doanh nghi
ệ
p làm ăn thua l
ỗ
c
ò
n l
ớ
n hơn .S
ố
doanh nghi
ệ
p c
ò
n l
ạ
i
c
ũ
ng
ở
tr
ạ
ng thái không
ổ
n
đị
nh không v
ữ
ng ch
ắ
c .Công n
ợ
trong các DNNN
hi
ệ
n nay quá l
ớ
n .Hi
ệ
n nay 54,1% giá tr
ị
tài s
ả
n DNNN h
ì
nh thành t
ừ
v
ố
n vay
,v
ố
n chi
ế
m d
ụ
ng .ngh
ĩ
a là doanh nghi
ệ
p có 1
đồ
ng th
ì
có 1,2 đông v
ố
n vay và
chi
ế
m d
ụ
ng (theo báo Ng
ườ
i lao
độ
ng ngày 16/2/2001 ).Như v
ậ
y th
ì
các
doanh nghi
ệ
p ph
ả
i tr
ả
l
ã
i nhi
ề
u do đó hi
ệ
u qu
ả
kinh doanh b
ị
gi
ả
m liên t
ụ
c .
Nh
ữ
ng y
ế
u kém c
ò
n t
ồ
n t
ạ
i bao g
ồ
m:
-
Đổ
i m
ớ
i qu
ả
n l
ý
Nhà n
ứ
oc
đố
i v
ớ
i DNNNchưa đáp
ứ
ng
đượ
c yêu c
ầ
u làm
r
õ
và b
ả
o
đả
m quy
ề
n qu
ả
n l
ý
Nhà n
ướ
c ,quy
ề
n ch
ủ
s
ở
h
ữ
u c
ủ
a Nhà n
ướ
c
đồ
ng th
ờ
i t
ạ
o đi
ề
u ki
ệ
n
để
DNNNth
ự
c s
ự
kinh doanh trong cơ ch
ế
th
ị
tr
ườ
ng
đị
nh hưóng x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a.
- Trong s
ắ
p x
ế
p l
ạ
i doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c c
ò
n nhi
ề
u y
ế
u kém .Nh
ì
n
chung vi
ệ
c s
ắ
p x
ế
p l
ạ
i DNNNch
ủ
y
ế
u m
ớ
i là thu g
ọ
n
đầ
u m
ố
i v
ề
m
ặ
t s
ố
l
ượ
ng .Cơ c
ấ
u và ch
ấ
t l
ượ
ng c
ò
n nhi
ề
u t
ồ
n t
ạ
i .Năm 2000 m
ớ
i có 40% doanh
nghi
ệ
p ho
ạ
t
độ
ng th
ự
c s
ự
có hi
ệ
u qu
ả
c
ò
n l
ạ
i 31% chưa có hi
ệ
u qu
ả
khi l
ã
i
,khi l
ỗ
,và 29% liên t
ụ
c thua l
ỗ
; qui mô v
ố
n d
ướ
i 5 t
ỷ
đồ
ng chi
ế
m t
ớ
i59,82%
trong đó có 18,2%v
ố
n t
ừ
m
ộ
t t
ỷ
đồ
ng tr
ở
xu
ố
ng .
-Nh
ữ
ng t
ồ
n t
ạ
i y
ế
u kém c
ủ
a DNNN c
ò
n th
ể
hi
ệ
n
ở
nh
ữ
ng m
ặ
t c
ụ
th
ể
như:
8
+ Hi
ệ
u qu
ả
s
ả
n xu
ấ
t kinh doanh ,s
ứ
c c
ạ
nh tranh c
ủ
a DNNN c
ò
n th
ấ
p ,t
ố
c
độ
phát tri
ể
n chưa cao ,không ít doanh nghi
ệ
p c
ò
n
ỷ
l
ạ
i vào s
ự
bao c
ấ
p c
ủ
a
Nhà n
ướ
c .Năm 1998 theo đánh giá chung s
ố
doanh nghi
ệ
p kinh doanh chưa
có hi
ệ
u qu
ả
chi
ế
m kho
ả
ng 40%.
Đế
n năm 2000 t
ỷ
l
ệ
nói trên v
ẫ
n là trên d
ướ
i
40% trong đó s
ố
doanh nghi
ệ
p b
ị
l
ỗ
liên t
ụ
c c
ò
n tăng lên t
ừ
20% lên
29%.Năm 2000 DNNN đóng góp 39,2% t
ổ
ng thu ngân sách Nhà n
ướ
c ,trong
đó ph
ầ
n thu
ế
thu nh
ậ
p doanh nghi
ệ
p ch
ỉ
có 13,4% . Năm 2000 m
ộ
t
đồ
ng v
ố
n
Nhà n
ướ
c c
ủ
a DNNN làm ra 0.095
đồ
ng l
ợ
i nhu
ậ
n tr
ướ
c thu
ế
,trong khi 1
đồ
ng v
ố
n c
ủ
a công ty c
ổ
ph
ầ
n
đượ
c chuy
ể
n
đổ
i t
ừ
DNNNlàm ra 0,19
đồ
ng .
+ DNNN qui mô v
ẫ
n c
ò
n nh
ỏ
,cơ c
ấ
u c
ò
n nhi
ề
u b
ấ
t h
ợ
p l
ý
,dàn tr
ả
i
ch
ồ
ng chéo v
ề
ngành ngh
ề
và t
ổ
ch
ứ
c qu
ả
n l
ý
.
+ Công n
ợ
c
ủ
a DNNN ngày càng tăng,
đầ
u tư
đổ
i m
ớ
i công ngh
ệ
ch
ậ
m
,tr
ì
nh
độ
công ngh
ệ
l
ạ
c h
ậ
u ,lao
độ
ng thi
ế
u vi
ệ
c làm và dôi dư c
ò
n l
ớ
n ,tr
ì
nh
độ
qu
ả
n l
ý
c
ò
n y
ế
u kém .
Tóm l
ạ
i, các DNNN
ở
n
ướ
c ta do y
ế
u t
ố
l
ị
ch s
ử
để
l
ạ
i
đã
và đang
đóng góp vai tr
ò
to l
ớ
n g
ầ
n như tuy
ệ
t
đố
i trong l
ĩ
nh v
ự
c c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế
qu
ố
c dân, nhưng l
ạ
i ho
ạ
t
độ
ng kém hi
ệ
u qu
ả
và phát sinh nhi
ề
u tiêu
c
ự
c. Quá tr
ì
nh chuy
ể
n
đấ
t n
ướ
c sang n
ề
n kinh t
ế
hàng hoá nhi
ề
u thành
ph
ầ
n v
ậ
n đ
ộ
ng theo cơ ch
ế
th
ị
tr
ườ
ng có s
ự
qu
ả
n lí c
ủ
a nhà n
ướ
c t
ấ
t
y
ế
u ph
ả
i
đổ
i m
ớ
i căn b
ả
n DNNN. Đây là mâu thu
ẫ
n l
ớ
n, song b
ắ
t bu
ộ
c
ph
ả
i kiên quy
ế
t
đổ
i m
ớ
i, ph
ả
i có gi
ả
i pháp và b
ướ
c đi phù h
ợ
p v
ớ
i tr
ì
nh
độ
th
ự
c t
ế
cơ s
ở
.
III C
ổ
ph
ầ
n hóa doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c là gi
ả
i pháp cơ b
ả
n
để
đổ
i
m
ớ
i ho
ạ
t
độ
ng c
ủ
a các doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c hi
ệ
n nay
1 Các quan đi
ể
m v
ề
c
ổ
ph
ầ
n hoá doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c c
ủ
a
Đả
ng c
ộ
ng
s
ả
n Vi
ệ
t Nam
C
ổ
ph
ầ
n hoá là quá tr
ì
nh chuy
ể
n
đổ
i doanh nghi
ệ
p t
ừ
ch
ỗ
có m
ộ
t ch
ủ
s
ở
h
ữ
u thành công ty c
ổ
ph
ầ
n có nhi
ề
u ch
ủ
s
ở
h
ữ
u .C
ổ
ph
ầ
n hóa DNNNlà quá
tr
ì
nh chuy
ể
n
đổ
i s
ở
h
ữ
u Nhà n
ướ
c thành công ty c
ổ
ph
ầ
n trong đó Nhà n
ướ
c
9
v
ẫ
n gi
ữ
tư cách là m
ộ
t c
ổ
đông -v
ẫ
n là ch
ủ
s
ở
h
ữ
u m
ộ
t b
ộ
ph
ậ
n tài s
ả
n c
ủ
a
doanh nghi
ệ
p
C
ổ
ph
ầ
n hoá m
ộ
t b
ộ
ph
ậ
n doanh nghi
ệ
p nhà n
ướ
c là m
ộ
t ch
ủ
trương l
ớ
n
c
ủ
a
Đả
ng và nhà n
ướ
c. Ngh
ị
quy
ế
t h
ộ
i ngh
ị
l
ầ
n th
ứ
2 Ban ch
ấ
p hành Trung
ương khoá VII
đã
nêu r
õ
: Chuy
ể
n m
ộ
t s
ố
doanh nghi
ệ
p qu
ố
c doanh có đi
ề
u
ki
ệ
n thành công ty c
ổ
ph
ấ
n và thành l
ậ
p m
ộ
t s
ố
công ty qu
ố
c doanh c
ổ
ph
ầ
n
m
ớ
i. Ph
ả
i thí đi
ể
m ch
ỉ
đạ
o ch
ặ
t ch
ẽ
rút kinh nghi
ệ
m chu đáo tr
ướ
c khi m
ở
r
ộ
ng trong ph
ạ
m vi thích h
ợ
p.
Ngh
ị
quy
ế
t 10-NQ/ TW ngày 17/3/1995 c
ủ
a b
ộ
chính tr
ị
đã
nêu: ‘’Th
ự
c
hi
ệ
n t
ừ
ng b
ướ
c v
ữ
ng ch
ắ
c v
ề
t
ổ
ch
ứ
c v
ề
c
ổ
ph
ầ
n hoá m
ộ
t b
ộ
ph
ậ
n doanh
nghi
ệ
p không c
ầ
n nhà n
ướ
c
đầ
u tư 100% v
ố
n. Tu
ỳ
tính ch
ấ
t lo
ạ
i h
ì
nh doanh
nghi
ệ
p mà ti
ế
n hành bán t
ỷ
l
ệ
c
ổ
phi
ế
u cho công nhân viên ch
ứ
c làm t
ạ
i
doanh nghi
ệ
p
để
t
ạ
o
độ
ng l
ự
c bên trong tr
ự
c ti
ế
p thúc
đẩ
y phát tri
ể
n và bán c
ổ
ph
ầ
n cho t
ổ
ch
ứ
c hay cá nhân ngoài qu
ố
c doanh’’, Như v
ậ
y, ngh
ị
quy
ế
t c
ủ
a
Đả
ng ch
ỉ
ra m
ụ
c tiêu,
đồ
ng th
ờ
i c
ũ
ng nêu khái quát h
ì
nh th
ứ
c, m
ứ
c
độ
và
ph
ạ
m vi thí đi
ể
m c
ổ
ph
ầ
n doanh nghi
ệ
p nhà n
ướ
c.
Ngh
ị
quy
ế
t k
ỳ
h
ọ
p th
ứ
4 Qu
ố
c h
ộ
i khoá IX nh
ấ
n m
ạ
nh ‘’
Đổ
i m
ớ
i cơ b
ả
n t
ổ
ch
ứ
c và cơ ch
ế
qu
ả
n l
ý
doanh nghi
ệ
p nhà n
ướ
c. Th
ự
c hi
ệ
n các h
ì
nh th
ứ
c c
ổ
ph
ầ
n thích h
ợ
p v
ớ
i t
ổ
ch
ứ
c và l
ĩ
nh v
ự
c s
ả
n xu
ấ
t
để
thu hút thêm các ngu
ồ
n
v
ố
n, ta
ọ
thêm
độ
ng l
ự
c, ngăn ch
ặ
n tiêu c
ự
c, thúc
đẩ
y doanh nghi
ệ
p làm ăn có
hi
ệ
u qu
ả
’’
Th
ự
c hi
ệ
n ch
ủ
trương c
ủ
a
Đả
ng; Qu
ố
c h
ộ
i, Chính ph
ủ
đã
ban hành các văn
b
ả
n
để
t
ổ
ch
ứ
c th
ự
c hi
ệ
n c
ổ
ph
ầ
n hoá các doanh nghi
ệ
p nhà n
ướ
c.
Căn c
ứ
các ch
ủ
trương nêu trên, cán b
ộ
ngành
đã
thông báo
đế
n t
ừ
ng doanh
nghi
ệ
p
để
đăng k
ý
th
ự
c hi
ệ
n thí đi
ể
m chuy
ể
n sang công ty c
ổ
ph
ầ
n. D
ự
a vào
s
ố
l
ượ
ng doanh nghi
ệ
p nhà n
ướ
c
đã
đăng k
ý
, Ch
ủ
T
ị
ch H
ộ
i Đ
ồ
ng B
ộ
Tr
ưở
ng
(naylà Th
ủ
T
ướ
ng Chính Ph
ủ
)
đã
có :
Quy
ế
t
đị
nh s
ố
203/TC ngày 8/5/1992 ch
ọ
n 7 doanh nghi
ệ
p nhà n
ướ
c
đượ
c
c
ổ
ph
ầ
n ch
ỉ
đạ
o thí đi
ể
m chuy
ể
n thành công ty c
ổ
ph
ầ
n. B
ộ
Tài chính quy
ế
t
10
đị
nh danh sách 19 doanh nghi
ệ
p
đượ
c các B
ộ
ch
ỉ
đạ
o chuy
ể
n thành công tyc
ổ
ph
ầ
n. Tuy có 19 doanh nghi
ệ
p nhà n
ướ
c đăng k
ý
làm thí đi
ể
m c
ổ
ph
ầ
n hoá,
nhưng trong quá tr
ì
nh xây d
ự
ng
đề
án nhi
ề
u giám
đố
c và t
ậ
p th
ể
lao
độ
ng l
ạ
i
xin rút, ho
ặ
c không
đủ
đi
ề
u ki
ệ
n
để
ti
ế
n hành c
ổ
ph
ầ
n hoá (tính
đế
n
1/9/1998). Danh sách các doanh nghi
ệ
p nhà n
ướ
c này
đã
hoàn thành vi
ệ
c
chuy
ể
n thành công ty c
ổ
ph
ầ
n.
2 T
ì
nh tr
ạ
ng c
ổ
ph
ầ
n hoá doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c hi
ệ
n nay
2.1 Th
ự
c ch
ấ
t c
ủ
a quá tr
ì
nh c
ổ
ph
ầ
n hoá
Trong ti
ế
n tr
ì
nh chuy
ể
n
đổ
i kinh t
ế
t
ừ
cơ ch
ế
t
ậ
p trung quan liêu bao c
ấ
p
sang cơ ch
ế
th
ị
tr
ườ
ng, s
ự
đa d
ạ
ng háo các lo
ạ
i h
ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u
đã
tr
ở
thành
đò
i h
ỏ
i t
ấ
t y
ế
u và ngày càng ph
ổ
bi
ế
n trong toàn x
ã
h
ộ
i. Nh
ữ
ng thành t
ự
u c
ủ
a
công cu
ộ
c
đổ
i m
ớ
i cho phép đông
đả
o qu
ầ
n chúng công nhân ngày càng r
õ
hơn r
ằ
ng: Bên c
ạ
nh h
ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u Nhà n
ướ
c, các h
ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u khác (
Tư nhân hay h
ỗ
n h
ợ
p) n
ế
u
đượ
c t
ạ
o đi
ề
u ki
ệ
n thu
ậ
n l
ợ
i c
ũ
ng phát huy vai tr
ò
tích c
ặ
c trong
đờ
i s
ố
ng kinh t
ế
.
Đồ
ng th
ờ
i đa d
ạ
ng hoá các h
ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u
cho phép th
ự
c hi
ệ
n tri
ệ
t
để
nh
ữ
ng nguyên t
ắ
c kinh t
ế
,nâng cao quy
ề
n t
ự
ch
ủ
tài chính và kh
ả
năng t
ự
qu
ả
n kinh doanh s
ả
n xu
ấ
t, nâng cao tinh th
ầ
n trách
nhi
ệ
m c
ũ
ng như
đầ
u óc sáng t
ạ
o c
ủ
a ng
ườ
i lao
độ
ng và l
ã
nh
đạ
o doanh
nghi
ệ
p .
- C
ổ
ph
ầ
n hoá doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c
đã
kh
ắ
c ph
ụ
c
đượ
c t
ì
nh tr
ạ
ng
vô trách nhi
ệ
m,
ỷ
l
ạ
i và l
ã
ng phí c
ủ
a các thành viên trong doanh nghi
ệ
p.B
ở
i v
ì
nh
ữ
ng ch
ủ
th
ự
c s
ự
c
ủ
a doanh nghi
ệ
p
đề
u có quy
ề
n l
ợ
i g
ắ
n li
ề
n v
ớ
i s
ự
thành
b
ạ
i c
ủ
a doanh nghi
ệ
p.
- C
ổ
ph
ầ
n hóa doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c
đã
tháo g
ỡ
khó khăn trong ngân
sách Nhà n
ướ
c và góp ph
ầ
n xây dưng th
ị
tr
ườ
ng v
ố
n lành m
ạ
nh phong phú.
Nh
ữ
ng năm g
ầ
n đây, vi
ệ
c
đả
m b
ả
o n
ề
n kinh t
ế
qu
ố
c gia v
ữ
ng vàng là m
ộ
t
yêu c
ầ
u c
ự
c k
ỳ
b
ứ
c thi
ế
t,
đặ
c bi
ệ
t trong hoàn c
ả
nh n
ề
n kinh t
ế
không ch
ỉ
c
ầ
n
đượ
c phân b
ổ
h
ợ
p l
ý
, có l
ợ
i cho vi
ệ
c tái cơ c
ấ
u n
ề
n kinh t
ế
qu
ố
c dân mà tài
s
ả
n Nhà n
ướ
c c
ũ
ng c
ầ
n
đượ
c s
ử
d
ụ
ng nh
ằ
m mang l
ạ
i hi
ệ
u qu
ả
đầ
u tư t
ố
i đa.
11
C
ổ
ph
ầ
n hoá doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c là gi
ả
i pháp giúp chính ph
ủ
th
ự
c hi
ệ
n
đượ
c nh
ữ
ng
đò
i h
ỏ
i th
ự
c ti
ễ
n trên đây.Tài s
ả
n doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c nh
ờ
c
ổ
ph
ầ
n hoá thu h
ồ
i s
ẽ
đượ
c phân b
ố
cho nh
ữ
ng d
ự
án qu
ố
c gia giàu tính kh
ả
thi ho
ặ
c
đầ
u tư vào nh
ữ
ng ngành mang l
ạ
i nhi
ề
u l
ợ
i ích kinh t
ế
x
ã
h
ộ
i quan
tr
ọ
ng nh
ằ
m thúc
đẩ
y tăng tr
ưở
ng kinh t
ế
b
ề
n v
ữ
ng.
Hơn n
ữ
a các công ty c
ổ
ph
ầ
n d
ướ
i quy
ề
n đi
ề
u hành c
ủ
a ch
ủ
nhân m
ớ
i, v
ớ
i
độ
ng l
ự
c m
ớ
i trong qu
ả
n l
ý
doanh nghi
ệ
p,s
ứ
c m
ạ
nh c
ạ
nh tranh không ng
ừ
ng
đượ
c c
ủ
ng c
ố
để
đả
m b
ả
o thu hút v
ố
n c
ổ
ph
ầ
n c
ủ
a các thành ph
ầ
n kinh t
ế
khác,
đặ
c bi
ệ
t là ph
ầ
n v
ố
n nhàn r
ỗ
i trong x
ã
h
ộ
i. Đi
ề
u đó góp ph
ầ
n tích c
ự
c
cho vi
ệ
c h
ì
nh thành th
ị
tr
ườ
ng ch
ứ
ng khoán, m
ộ
t đi
ề
u ki
ệ
n quan trong cho
vi
ệ
c v
ậ
n hành c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng.
- C
ổ
ph
ầ
n hoá doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c t
ạ
o
độ
ng l
ự
c m
ớ
i trong qu
ả
n l
ý
doanh nghi
ệ
p.C
ổ
ph
ầ
n hóa tác
độ
ng tr
ự
c ti
ế
p
đế
n ng
ườ
i lao
độ
ng, g
ắ
n trách
nhi
ệ
m c
ủ
a h
ọ
v
ớ
i k
ế
t qu
ả
s
ả
n xu
ấ
t kinh doanh c
ả
u doanh nghi
ệ
p, l
ợ
i ích c
ủ
a
h
ọ
g
ắ
n li
ề
n v
ớ
i l
ợ
i ích c
ủ
a doanh nghi
ệ
p. Ngoài ra c
ổ
ph
ầ
n hoá doanh nghi
ệ
p
Nhà n
ướ
c làm thay
đổ
i m
ố
i quan h
ệ
gi
ữ
a quy
ề
n qu
ả
n l
ý
và quy
ề
n s
ở
h
ữ
u tài
s
ả
n, quan h
ệ
qu
ả
n l
ý
và quan h
ệ
phân ph
ố
i
ở
các công ty c
ổ
ph
ầ
n quy
ề
n s
ở
h
ữ
u và quy
ề
n qu
ả
n l
ý
đượ
c tách bi
ệ
t r
õ
ràng, s
ự
can thi
ệ
p c
ủ
a các c
ấ
p chính
quy
ề
n t
ớ
i doanh nghi
ệ
p
đượ
c gi
ả
m xu
ố
ng t
ớ
i m
ứ
c th
ấ
p nh
ấ
t b
ở
i nó kh
ẳ
ng
đị
nh vai tr
ò
c
ủ
a h
ộ
i
đồ
ng qu
ả
n tr
ị
-l
ầ
t
ổ
ch
ứ
c thay m
ặ
t t
ấ
t c
ả
các c
ổ
đông,
qu
ả
n l
ý
v
ớ
i tư cách là ng
ườ
i ch
ủ
th
ự
c s
ự
c
ủ
a doanh nghi
ệ
p
Tóm l
ạ
i: V
ớ
i nh
ữ
ng gi
ả
i pháp cơ b
ả
n như trên, c
ổ
ph
ầ
n hoá doanh nghi
ệ
p
Nhà n
ướ
c th
ự
c s
ự
là m
ộ
t gi
ả
i pháp c
ầ
n thi
ế
t, quan tr
ọ
ng và tr
ọ
ng tâm c
ủ
a
cu
ộ
c c
ả
i cách doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c .
2.2 Quá tr
ì
nh c
ổ
ph
ầ
n hoá doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c
ở
Vi
ệ
t Nam :
T
ừ
năm 1954 mi
ề
n B
ắ
c n
ướ
c ta b
ắ
t
đầ
u khôi ph
ụ
c và phát tri
ể
n n
ề
n kinh
t
ế
. M
ộ
t s
ố
ít xí nghi
ệ
p c
ủ
a tư s
ả
n dân t
ộ
c
đượ
c c
ả
i t
ạ
o thành công ty c
ổ
ph
ầ
n
d
ướ
i d
ạ
ng công -tư h
ợ
p doanh v
ớ
i đi
ề
u ki
ệ
n Nhà n
ướ
c l
ắ
m quy
ề
n qu
ả
n l
ý
và
12
đi
ề
u hành s
ả
n xu
ấ
t.
Đế
n cu
ố
i nh
ữ
ng năm 1960 các xí nghi
ệ
p này
đượ
c chuy
ể
n
thành các xí nghi
ệ
p qu
ố
c doanh.
C
ò
n
ở
Mi
ề
n Nam, sau nh
ữ
ng năm 1975 do ti
ế
n hành c
ả
i t
ạ
o công thương
nên
đã
ra
đờ
i nhi
ề
u xí nghi
ệ
p c
ổ
ph
ầ
n. T
ừ
năm 1980 các xí nghi
ệ
p đó chuy
ể
n
thành các xí nghi
ệ
p qu
ố
c doanh.
T
ừ
sau
Đạ
i h
ộ
i
Đả
ng toàn qu
ố
c l
ầ
n th
ứ
6 ( năm1986) th
ự
c hi
ệ
n ch
ủ
trương
đổ
i m
ớ
i qu
ả
n l
ý
kinh t
ế
c
ủ
a
Đả
ng và Nhà n
ướ
c là phát tri
ể
n kinh t
ế
hàng hoá
nhi
ề
u thành ph
ầ
n.
ở
n
ướ
c ta
đã
xu
ấ
t hi
ệ
n m
ộ
t s
ố
xí nghi
ệ
p công ty c
ổ
ph
ầ
n
v
ớ
i quy mô nh
ỏ
bé, tr
ì
nh
độ
th
ấ
p ngu
ồ
n v
ố
n do các xí nghi
ệ
p đóng góp và
đang trong giai đo
ạ
n sơ khai như: công ty xu
ấ
t nh
ậ
p kh
ẩ
u thu
ỷ
s
ả
n (Seapr
odex), xí nghi
ệ
p v
ậ
n t
ả
i bi
ể
n H
ả
i Ph
ò
ng, các công ty c
ổ
ph
ầ
n trong l
ĩ
nh v
ự
c
ngân hàng thành ph
ố
H
ồ
Chí Minh, hàng lo
ạ
t các công ty liên doanh n
ướ
c
ngoài và công ty c
ổ
ph
ầ
n tư nhân hoá.T
ừ
năm 1992 t
ớ
i nay
đã
th
ự
c hi
ệ
n
nh
ữ
ng giai đoan sau :
+ Giai đoàn thí đi
ể
m (1992 - 1995 ):
Trong giai đo
ạ
n này Ch
ủ
t
ị
ch H
ộ
i
đồ
ng B
ộ
tr
ưở
ng ( nay là Th
ủ
t
ướ
ng
Chính ph
ủ
)
đã
ban hành Quy
ế
t
đị
nh s
ố
202/CT ngày 8/6/1992 v
ề
thí
đi
ể
m chuy
ể
n m
ộ
t s
ố
DNNN thành công ty c
ổ
ph
ầ
n và Ch
ỉ
th
ị
s
ố
84 v
ề
vi
ệ
c xúc ti
ế
n th
ự
c hành thí đi
ể
m CPH DNNN và các gi
ả
i pháp đa d
ạ
ng
hoá h
ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u
đố
i v
ớ
i các DNNN. Sau 4 năm th
ự
c hi
ệ
n, tri
ể
n
khai quy
ế
t
đị
nh s
ố
202/CT và Ch
ỉ
th
ị
s
ố
84 c
ủ
a Th
ủ
t
ướ
ng Chính ph
ủ
(1992 - 1996)
đã
chuy
ể
n
đượ
c 5 DNNN thành công ty c
ổ
ph
ầ
n
Trong s
ố
5 doanh nghi
ệ
p nói trên th
ì
có 4 doanh nghi
ệ
p thu
ộ
c
đị
a bàn
TP H
ồ
Chí Minh và 1 doanh nghi
ệ
p thu
ộ
c
đị
a bàn t
ỉ
nh Long An.
+ Giai đo
ạ
n m
ở
r
ộ
ng t
ừ
năm 1996
đế
n nay :
Trong giai đo
ạ
n này ta có th
ể
tác thành 2 giai đo
ạ
n sau:
+ Giai đo
ạ
n t
ừ
5/1996 – 7/1998: Trên cơ s
ở
đánh giá các ưu đi
ể
m
và t
ồ
n t
ạ
i trong giai đo
ạ
n tri
ể
n khai thí đi
ể
m CPH DNNN, Chính ph
ủ
đã
ban hành Ngh
ị
đị
nh s
ố
28/CP ngày 7/5/1996 v
ề
chuy
ể
n m
ộ
t s
ố
DNNN
13
thành công ty c
ổ
ph
ầ
n. Ngh
ị
đị
nh
đã
xác
đị
nh r
õ
m
ụ
c tiêu,
đố
i t
ượ
ng
th
ự
c hi
ệ
n CPH : quy
đị
nh c
ụ
th
ể
nguyên t
ắ
c xác
đị
nh giá tr
ị
doanh
nghi
ệ
p, ch
ế
độ
ưu
đã
i cho ng
ườ
i lao
độ
ng trong DNNN và t
ổ
ch
ứ
c b
ộ
máy giúp Th
ủ
t
ướ
ng Chính ph
ủ
ch
ỉ
đạ
o công tác CPH DNNN.
Đồ
ng
th
ờ
i giao nhi
ệ
m v
ụ
cho các B
ộ
, các
đị
a phương h
ướ
ng d
ẫ
n và t
ổ
ch
ứ
c
th
ự
c hi
ệ
n. Là giai
đầ
u c
ủ
a th
ờ
i k
ì
m
ở
r
ộ
ng công tác CPH t
ừ
tháng
5/1996
đế
n 5/1998 t
ố
c
độ
CPH
đã
tăng nhanh hơn. Trong hai năm
đã
CPH
đượ
c 25 doanh nghi
ệ
p, b
ằ
ng 5 l
ầ
n giai đo
ạ
n thí đi
ể
m. Di
ệ
n CPH
c
ũ
ng r
ộ
ng hơn : 3 b
ộ
và 9 t
ỉ
nh thành ph
ố
có doanh nghi
ệ
p CPH. Quy
mô doanh nghi
ệ
p c
ũ
ng l
ớ
n hơn, có doanh nghi
ệ
p v
ố
n trên 120 t
ỷ
đồ
ng,
5 doanh nghi
ệ
p có v
ố
n trên 10 t
ỷ
đồ
ng
+ Giai đo
ạ
n t
ừ
7/1998
đế
n nay : Trên cơ s
ở
đánh giá các ưu th
ế
và
h
ạ
n ch
ế
c
ủ
a Ngh
ị
đị
nh s
ố
28/CP Chính ph
ủ
đã
ban hành Ngh
ị
đị
nh s
ố
44/CP ngày 29/6/1998 v
ề
v
ấ
n
đề
CPH DNNN thay th
ế
cho các ngh
ị
đị
nh tr
ướ
c đây. Đây là m
ộ
t m
ố
c quan tr
ọ
ng trong ti
ế
n tr
ì
nh CPH DNNN
ở
Vi
ệ
t Nam. Trên cơ s
ở
đánh giá các ưu th
ế
và h
ạ
n ch
ế
c
ủ
a Ngh
ị
đị
nh
s
ố
28/CP Chính ph
ủ
đã
ban hành Ngh
ị
đị
nh s
ố
44/CP ngày 29/6/1998
v
ề
v
ấ
n
đề
CPH DNNN thay th
ế
cho các ngh
ị
đị
nh tr
ướ
c đây. Đây là m
ộ
t
m
ố
c quan tr
ọ
ng trong ti
ế
n tr
ì
nh CPH DNNN
ở
Vi
ệ
t Nam. Ngh
ị
đị
nh này
đã
xác
đị
nh r
õ
và gi
ả
m thi
ể
u danh m
ụ
c ngành ngh
ề
Nhà n
ướ
c c
ầ
n gi
ữ
100% v
ố
n, Nhà n
ướ
c n
ắ
m gi
ữ
c
ổ
ph
ầ
n
đặ
c bi
ệ
t, c
ổ
ph
ầ
n chi ph
ố
i,
không h
ạ
n ch
ế
quy mô doanh nghi
ệ
p. Do đó ch
ỉ
trong 6 tháng
đế
n
31/12/1998
đã
CPH
đượ
c s
ố
doanh nghi
ệ
p g
ấ
p ba l
ầ
n hai giai đo
ạ
n
tr
ướ
c đây. T
ứ
c là tính
đế
n ngày 31\12\1998 c
ả
n
ướ
c
đã
CPH
đượ
c 120
DNNN. Năm 1999 là năm
đạ
t k
ế
t qu
ả
cao nh
ấ
t v
ề
công tác CPH: c
ả
n
ướ
c
đã
chuy
ể
n
đượ
c 250 DNNN ho
ặ
c b
ộ
ph
ậ
n DNNN thành công ty c
ổ
ph
ầ
n,
đạ
t 55,5% ch
ỉ
tiêu nhà n
ướ
c
đề
ra(450 DN). Như v
ậ
y tính
đế
n
ngày 31/12/1999
đã
có 370 DNNN ho
ặ
c b
ộ
ph
ậ
n DNNN thành công ty
c
ổ
ph
ầ
n, trong đó có nh
ữ
ng DN có v
ố
n l
ớ
n như Công ty mía
đườ
ng Lam
14
Sơn có giá tr
ị
tài s
ả
n 665 t
ỷ
đồ
ng, v
ố
n Nhà n
ướ
c t
ạ
i DN là 92,5 t
ỷ
đồ
ng
Tuy s
ố
DNNN
đã
CPH
đạ
t con s
ố
370 doanh nghi
ệ
p (31/12/1999) nhưng so
v
ớ
i t
ổ
ng s
ố
DNNN hi
ệ
n có th
ì
m
ớ
i chi
ế
m t
ỷ
l
ệ
r
ấ
t th
ấ
p (6,4%) và so v
ớ
i s
ố
v
ố
n Nhà n
ướ
c hi
ệ
n có t
ạ
i khu v
ự
c DNNN th
ì
m
ớ
i c
ổ
ph
ầ
n hoá
đượ
c 1% ph
ầ
n
v
ố
n Nhà n
ướ
c t
ạ
i doanh nghi
ệ
p. Đi
ề
u này r
õ
ràng chưa góp ph
ầ
n h
ữ
u hi
ệ
u
vào vi
ệ
c cơ c
ấ
u l
ạ
i khu v
ự
c DNNN trong toàn b
ộ
n
ề
n kinh t
ế
qu
ố
c dân.
Hi
ệ
n nay tính t
ừ
năm 1998
đế
n
đầ
u năm 2002 th
ì
c
ả
n
ướ
c
đã
c
ổ
ph
ầ
n
hoá trên 800 doanh nghi
ệ
p ch
ủ
y
ế
u là các doanh nghi
ệ
p v
ừ
a và nh
ỏ
chi
ế
m t
ỷ
l
ệ
và th
ị
ph
ầ
n chưa cao trong n
ề
n kinh t
ế
qu
ố
c dân .Nhưng m
ộ
t s
ố
v
ướ
ng m
ắ
c
c
ầ
n gi
ả
i quy
ế
t
đặ
t ra là:
-T
ố
c
độ
ti
ế
n hành c
ổ
ph
ầ
n hoá c
ò
n quá ch
ậ
m tr
ướ
c năm 1999 c
ổ
ph
ầ
n hoá
đượ
c 116 doanh nghi
ệ
p , năm 1999 c
ổ
ph
ầ
n hoá 249 doanh nghi
ệ
p ,năm 2000
là 212 doanh nghi
ệ
p ,năm 2002 c
ả
n
ướ
c m
ớ
i có trên 800 doanh nghi
ệ
p ch
ỉ
đạ
t
38% k
ế
ho
ạ
ch
đượ
c giao. Nhưng theo
đề
án s
ắ
p x
ế
p doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c
t
ừ
năm 2002
đế
n 2005 các b
ộ
ngành
đị
a phương và các t
ổ
ng công ty 91 ph
ả
i
c
ổ
ph
ầ
n hoákho
ả
ng 2000 DNNN t
ứ
c là trung b
ì
nh m
ỗ
i năm ph
ả
i c
ổ
ph
ầ
n
hoá500 doanh nghi
ệ
p .Nhưng c
ả
năm 2002 c
ả
n
ướ
c m
ớ
i c
ổ
ph
ầ
n
đượ
c 148
doanh nghi
ệ
p .Ngh
ĩ
a là trong 3 năm c
ò
n l
ạ
i trung b
ì
nh m
ỗ
i năm ph
ả
i có 600
doanh nghi
ệ
p
đượ
c c
ổ
ph
ầ
n hoá .
-Vi
ệ
c ti
ế
n hành c
ổ
ph
ầ
n hoá không
đồ
ng
đề
u gi
ữ
a các ngành các
đị
a
phương .
-Nhi
ề
u m
ụ
c tiêu c
ổ
ph
ầ
n hóa chưa
đạ
t như m
ụ
c tiêu huy
độ
ng v
ố
n c
ủ
a toàn
x
ã
h
ộ
i vào
đầ
u tư phát tri
ể
n ;m
ụ
c tiêu t
ạ
o đi
ề
u ki
ệ
n
để
ng
ườ
i lao
độ
ng các
doanh nghi
ệ
p c
ổ
ph
ầ
n có c
ổ
ph
ầ
n ,
đượ
c mua c
ổ
phi
ế
u v
ớ
i giá ưu
đã
i .
-Tài s
ả
n Nhà n
ướ
c b
ị
th
ấ
t thoát nhi
ề
u trong quá tr
ì
nh c
ổ
ph
ầ
n hoá do không
đị
nh giá đúng
đượ
c tài s
ả
n .
-T
ổ
ch
ứ
c
Đả
ng trong công ty c
ổ
ph
ầ
n chưa
đượ
c
đổ
i m
ớ
i v
ề
ch
ứ
c năng
nhi
ệ
m v
ụ
,phương h
ướ
ng ho
ạ
t
độ
ng nên lúng túng trong sinh ho
ạ
t ,chưa phát
huy t
ố
t vai tr
ò
l
ã
nh
đạ
o c
ủ
a m
ì
nh .
15
Nguyên nhân c
ủ
a t
ì
nh tr
ạ
ng này bao g
ồ
m c
ả
nguyên nhân ch
ủ
quan và
khách quan v
ì
v
ậ
y c
ầ
n có nh
ữ
ng gi
ả
i pháp nh
ằ
m kh
ắ
c ph
ụ
c t
ì
nh tr
ạ
ng trên
2.3 M
ộ
t s
ố
gi
ả
i pháp thúc
đẩ
y nhanh quá tr
ì
nh c
ổ
ph
ầ
n hoá doanh
nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c
ở
Vi
ệ
t Nam:
2.3.1. T
ạ
o môi tr
ườ
ng pháp l
ý
đầ
y
đủ
cho vi
ệ
c c
ổ
ph
ầ
n hoá doanh nghi
ệ
p
Nhà n
ướ
c:
Để
t
ạ
o ra s
ự
th
ố
ng nh
ấ
t cao v
ề
quan đi
ể
m trong toàn x
ã
h
ộ
i , t
ạ
o đi
ề
u ki
ệ
n
để
các ngành, các c
ấ
p yên tâm th
ự
c hi
ệ
n và th
ự
c hi
ệ
n đúng, tránh nh
ữ
ng l
ệ
ch
l
ạ
c thi
ế
u xót không c
ầ
n thi
ế
t. Nhà n
ướ
c c
ầ
n có m
ộ
t h
ệ
th
ố
ng pháp quy
đầ
y
đủ
và
đồ
ng b
ộ
h
ướ
ng d
ẫ
n vi
ệ
c th
ự
c hi
ệ
n c
ổ
ph
ầ
n hoá.
Vi
ệ
c ban hành các chính sách v
ề
c
ổ
ph
ầ
n hoá c
ầ
n ph
ả
i
đượ
c th
ự
c hi
ệ
n s
ớ
m,
k
ị
p th
ờ
i và chính xác, tránh vi
ệ
c ban hành v
ộ
i vàng, s
ử
a
đổ
i nhi
ề
u l
ầ
n gây khó
khăn cho vi
ệ
c th
ự
c hi
ệ
n c
ủ
a c
ấ
p d
ướ
i.
2.3.2.
ổ
n
đị
nh môi tr
ườ
ng kinh t
ế
v
ĩ
mô, nh
ấ
t là
ổ
n
đị
nh ti
ề
n t
ệ
, ki
ề
m ch
ế
l
ạ
m phát.
Vi
ệ
c
ổ
n
đị
nh ti
ề
n t
ệ
và duy tr
ì
s
ự
ổ
n
đị
nh đó m
ộ
t cách lâu dài s
ẽ
t
ạ
o ra m
ộ
t
tâm l
ý
an toàn cho các nhà
đầ
u tư, khuy
ế
n khích nhi
ề
u thành viên b
ỏ
v
ố
n mua
c
ổ
phi
ế
u.
Hi
ệ
n nay l
ượ
ng v
ố
n nhàn r
ỗ
i trong dân tương
đố
i l
ớ
n theo
ướ
c tính, nên các
chính sách ti
ề
n t
ệ
ổ
n
đị
nh và h
ợ
p l
ý
s
ẽ
là m
ộ
t bi
ệ
n pháp
để
huy
độ
ng ngu
ồ
n
v
ố
n nhàn r
ỗ
i trong m
ọ
i thành ph
ầ
n x
ã
h
ộ
i…th
ì
vi
ệ
c
đầ
u tư mua khi c
ổ
t
ứ
c l
ớ
n
hơn l
ã
i su
ấ
t ngân hàng trong tr
ườ
ng h
ợ
p t
ỷ
l
ệ
l
ạ
m phát th
ấ
p c
ổ
phi
ế
u s
ẽ
đượ
c
ưu tiên nhi
ề
u hơn.
2.3.3 C
ầ
n s
ớ
m hoàn thi
ệ
n th
ị
tr
ườ
ng ch
ứ
ng khoán trong m
ố
i quan h
ệ
th
ị
tr
ườ
ng v
ố
n, th
ị
tr
ườ
ng ti
ề
n t
ệ
.
Th
ị
tr
ườ
ng ch
ứ
ng khoán là nơi di
ễ
n ra các ho
ạ
t
độ
ng mua bán c
ổ
phi
ế
u và
trái phi
ế
u. Th
ị
tr
ườ
ng ch
ứ
ng khoán cung c
ấ
p ngu
ồ
n v
ố
n dài h
ạ
n cho s
ự
phát
tri
ể
n s
ả
n xu
ấ
t kinh doanh c
ủ
a các doanh nghi
ệ
p.
16
Th
ị
tr
ườ
ng v
ố
n là nơi di
ễ
n ra các ho
ạ
t
độ
ng mua bán ch
ứ
ng khoán và ccs
gi
ấ
y ghi n
ợ
trung và dài h
ạ
n. Th
ị
tr
ườ
ng v
ố
n cung
ứ
ng các ngu
ồ
n v
ố
n nhàn
r
ỗ
i vào th
ờ
i gian cho vay trên m
ộ
t năm
để
đầ
u tư dài h
ạ
n vào các ho
ạ
t
độ
ng
s
ả
n xu
ấ
t kinh doanh c
ủ
a các doanh nghi
ệ
p.
Trên th
ự
c t
ế
ở
n
ướ
c ta hi
ệ
n nay
đã
có th
ị
tr
ườ
ng ch
ứ
ng khoán .Nhưng ho
ạ
t
độ
ng c
ủ
a nó chưa có kh
ả
năng
ả
nh h
ưở
ng m
ạ
nh m
ẽ
đế
n n
ề
n kinh t
ế
qu
ố
c dân
v
ì
v
ậ
y chưa phát huy
đượ
c tính ưu vi
ệ
t c
ủ
a m
ì
nh
Vi
ệ
c h
ì
nh thành th
ị
tr
ườ
ng ch
ứ
ng khoán s
ẽ
t
ạ
o đi
ề
u ki
ệ
n
để
mua bán c
ổ
phi
ế
u, thu hút
đượ
c ngo
ạ
i t
ệ
thông qua vi
ệ
c bán c
ổ
phi
ế
u cho ng
ườ
i n
ướ
c
ngoài.
Đồ
ng th
ờ
i c
ũ
ng t
ạ
o đi
ề
u ki
ệ
n cho Nhà n
ướ
c qu
ả
n l
ý
v
ĩ
mô th
ị
tr
ườ
ng
v
ố
n, đánh giá s
ự
phát tri
ể
n n
ề
n kinh t
ế
và đánh giá kh
ả
năng kinh doanh c
ủ
a
các doanh nghi
ệ
p.
2.3.4. T
ạ
o s
ự
th
ố
ng nh
ấ
t trong nh
ậ
n th
ứ
c v
ề
ch
ủ
trương c
ổ
ph
ầ
n hoá.
Th
ứ
nh
ấ
t, c
ổ
ph
ầ
n hoá m
ộ
t b
ộ
ph
ậ
n doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c không d
ẫ
n
đế
n
nguy cơ chênh l
ệ
ch h
ướ
ng x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a và làm suy y
ế
u kinh t
ế
Nhà n
ướ
c.
B
ở
i l
ẽ
:
Trong cơ c
ấ
u kinh t
ế
qu
ố
c dân, Nhà n
ướ
c v
ẫ
n n
ắ
m gi
ữ
các doanh nghi
ệ
p
thu
ộ
c các ngành then ch
ố
t, tr
ọ
ng y
ế
u t
ạ
o n
ề
n t
ả
ng cho n
ề
n kinh t
ế
qu
ố
c dân và
s
ứ
c m
ạ
nh c
ủ
a Nhà n
ướ
c x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a.
Xét trên ph
ạ
m vi toàn b
ộ
n
ề
n kinh t
ế
, tài s
ả
n Nhà n
ướ
c không b
ị
suy gi
ả
m,
mà c
ò
n có kh
ả
năng gia tăng nh
ờ
l
ợ
i t
ứ
c c
ổ
ph
ầ
n c
ủ
a Nhà n
ướ
c và s
ự
đóng
góp ngày càng tăng c
ủ
a các công ty c
ổ
ph
ầ
n làm ăn hi
ệ
u qu
ả
.
Quá tr
ì
nh c
ổ
ph
ầ
n hoá
đượ
c ti
ế
n hành d
ướ
i s
ự
l
ã
nh
đạ
o c
ủ
a
Đả
ng và s
ự
ch
ỉ
đạ
o c
ủ
a Nhà n
ướ
c x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a.
Th
ứ
hai, c
ổ
ph
ầ
n hoá không làm
ả
nh h
ưở
ng t
ớ
i quy
ề
n l
ợ
i và v
ị
trí c
ủ
a m
ỗ
i
ng
ườ
i trong doanh nghi
ệ
p n
ế
u h
ọ
th
ự
c s
ự
có kh
ả
năng và có đóng góp tích
c
ự
c vào ho
ạ
t
độ
ng c
ủ
a doanh nghi
ệ
p.
2.3.5. T
ạ
o s
ự
kích thích m
ạ
nh m
ẽ
hơn b
ằ
ng nh
ữ
ng ưu
đã
i kinh t
ế
.
17
Ngh
ị
đị
nh 28/CP
đã
giành c
ả
chương III đ
ể
đề
c
ậ
p
đế
n nh
ữ
ng ưu
đã
i v
ớ
i
doanh nghi
ệ
p và công nhân viên ch
ứ
c trong doanh nghi
ệ
p c
ổ
phàan hoá. Tuy
nhiên m
ộ
t s
ố
kho
ả
n trong đó c
ũ
ng là ưu
đã
i chung cho nhi
ề
u doanh nghi
ệ
p
thông th
ườ
ng khác, ho
ặ
c không th
ể
coi là ưu
đã
i theo đúng ngh
ĩ
a c
ủ
a nó.C
ầ
n
có chính sách tho
ả
đáng hơn
đố
i v
ớ
i ng
ườ
i lao
độ
ng trong doanh nghi
ệ
p.
2.3.6.
Đố
i v
ớ
i công tác ch
ỉ
đạ
o th
ự
c hi
ệ
n c
ổ
ph
ầ
n hoá.
K
ế
t h
ợ
p s
ự
ch
ỉ
đạ
o t
ậ
p trung c
ủ
a Nhà n
ướ
c và đăng k
ý
t
ự
nguy
ệ
n c
ủ
a cán
b
ộ
công nhân viên trong doanh nghi
ệ
p. Căn c
ứ
vào nh
ữ
ng quy
đị
nh chung v
ề
l
ự
a ch
ọ
n doanh nghi
ệ
p c
ổ
ph
ầ
n hoá và di
ề
u ki
ệ
n c
ụ
th
ể
c
ủ
a ngành và
đị
a
phương , các cơ quan Nhà n
ướ
c ti
ế
n hành phân lo
ạ
i các doanh nghi
ệ
p Nhà
n
ướ
c tr
ự
c thu
ộ
c. Đó là cơ s
ở
để
xác
đị
nh chương tr
ì
nh c
ổ
ph
ầ
n hoá.Xác
đị
nh
r
õ
ràng và th
ố
ng nh
ấ
t xuyên su
ố
t m
ọ
i quy
đị
nh v
ề
c
ổ
ph
ầ
n hoá.
2.3.7 Đa d
ạ
ng hoá h
ì
nh th
ứ
c c
ổ
ph
ầ
n hoá:
Mu
ố
n thúc
đẩ
y quá tr
ì
nh c
ổ
ph
ầ
n hoá doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c c
ầ
n s
ử
d
ụ
ng
nhi
ề
u h
ì
nh th
ứ
c c
ổ
ph
ầ
n hoá. Có th
ể
áp d
ụ
ng các h
ì
nh th
ứ
c sau : Công ty hoá
doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c, s
ố
v
ố
n trong doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c
đượ
c chia làm
nhi
ề
u ph
ầ
n, Nhà n
ướ
c giao cho m
ộ
t s
ố
cơ quan n
ắ
m gi
ữ
c
ổ
phi
ế
u c
ủ
a Nhà
n
ướ
c. Các cơ quan này
đượ
c h
ưở
ng quy
ề
n l
ợ
i,
đượ
c Nhà n
ướ
c giao các quy
ề
n
h
ạ
n và ch
ị
u trách nhi
ệ
m tr
ướ
c Nhà n
ướ
c theo quy
đị
nh
để
qu
ả
n l
ý
ph
ầ
n v
ố
n
đó ; Gi
ữ
nguyên giá tr
ị
hi
ệ
n có c
ủ
a doanh nghi
ệ
p, phát hành c
ổ
phi
ế
u theo
quy
đị
nh nh
ằ
m thu hút thêm v
ố
n
để
phát tri
ể
n doanh nghi
ệ
p; Bán m
ộ
t ph
ầ
n
giá tr
ị
hi
ệ
n có c
ủ
a doanh nghi
ệ
p cho m
ộ
t s
ố
th
ể
nhân, pháp nhân
để
thành l
ậ
p
công ty trách nhi
ệ
m h
ữ
u h
ạ
n ; Doanh nghi
ệ
p bán c
ổ
ph
ầ
n cho công chúng
để
gi
ả
m b
ớ
t ph
ầ
n v
ố
n c
ủ
a Nhà n
ướ
c trong doanh nghi
ệ
p
để
t
ạ
o thành s
ở
h
ữ
u h
ỗ
n
h
ợ
p…
Tóm l
ạ
i: Quá tr
ì
nh c
ổ
ph
ầ
n hoá doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c
ở
Vi
ệ
t Nam di
ễ
n ra
trong nh
ữ
ng đi
ề
u ki
ệ
n thu
ậ
n l
ợ
i và khó khăn nh
ấ
t
đị
nh c
ủ
a hoàn c
ả
nh kinh t
ế
x
ã
h
ộ
i.
18
Quán tri
ệ
t tư t
ưở
ng ch
ỉ
đạ
o c
ủ
a chính ph
ủ
v
ề
c
ổ
ph
ầ
n doanh nghi
ệ
p Nhà
n
ướ
c, th
ự
c hi
ệ
n
đồ
ng b
ộ
các gi
ả
i pháp trên đây s
ẽ
tháo g
ỡ
các v
ướ
ng m
ắ
c
hi
ệ
n t
ạ
i c
ủ
a quá tr
ì
nh c
ổ
ph
ầ
n hoá và thúc
đẩ
y quá tr
ì
nh c
ổ
ph
ầ
n hoá doanh
nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c
ở
n
ướ
c ta k
ị
p v
ớ
i ti
ế
n
độ
mong mu
ố
n, góp ph
ầ
n th
ự
c hi
ệ
n
th
ắ
ng l
ợ
i
đườ
ng l
ố
i công nghi
ệ
p hoá, hi
ệ
n
đạ
i hoá
đấ
t n
ướ
c.
19
K
ế
t lu
ậ
n
Như
đã
tr
ì
nh bày
ở
trên th
ì
quá tr
ì
nh c
ổ
ph
ầ
n hoá DNNNmà
Đả
ng va
Nhà n
ướ
c ta đang th
ự
c hi
ệ
n là m
ộ
t b
ướ
c đi đúng
đắ
n ,tuân theo yêu c
ầ
u
khách quan c
ũ
ng như t
ì
nh h
ì
nh th
ự
c t
ế
c
ủ
a n
ướ
c ta .Quá tr
ì
nh c
ổ
ph
ầ
n hóa
đã
di
ễ
n ra hơn 10 năm đem l
ạ
i không ít thành qu
ả
giúp v
ự
c l
ạ
i nhi
ề
u doanh
nghi
ệ
p đang làm ăn thua l
ỗ
,đem l
ạ
i s
ứ
c s
ố
ng m
ớ
i cho n
ề
n kinh t
ế
n
ướ
c ta
trong nh
ữ
ng năm g
ầ
n đây .Nhưng c
ò
n nhi
ề
u doanh nghi
ệ
p núp d
ướ
i h
ì
nh th
ứ
c
c
ổ
ph
ầ
n hóa
để
tránh t
ì
nh tr
ạ
ng phá s
ả
n do đó không mang l
ạ
i hi
ệ
u qu
ả
kinh t
ế
,đóng góp thi
ế
t th
ự
c cho n
ề
n kinh t
ế
.Ho
ặ
c có nh
ữ
ng doanh nghi
ệ
p chưa xác
đị
nh
đựơ
c h
ướ
ng đi đúng nên chưa t
ạ
o ra s
ứ
c b
ậ
t cho đơn v
ị
m
ì
nh .Thành t
ự
u
c
ũ
ng có ,nh
ữ
ng v
ướ
ng m
ắ
c t
ồ
n t
ạ
i c
ũ
ng c
ò
n nhi
ề
u ,do c
ả
nguyên nhân ch
ủ
quan và khách quan mang l
ạ
i .V
ì
v
ậ
y m
ụ
c tiêu tr
ướ
c m
ắ
t c
ủ
a chúng ta v
ẫ
n là
đẩ
y nhanh quá tr
ì
nh c
ổ
ph
ầ
n hóa nh
ằ
m t
ớ
i năm 2005 chúng ta s
ẽ
hoàn thành
quá tr
ì
nh này .
Để
đạ
t
đượ
c m
ụ
c tiêu đó th
ì
Nhà n
ướ
c ph
ả
i không ng
ừ
ng hoàn
thi
ệ
n h
ệ
th
ố
ng chính sách c
ủ
a m
ì
nh
để
t
ạ
o đi
ề
u ki
ệ
n thu
ậ
n l
ợ
i hơn n
ữ
a cho các
doanh nghi
ệ
p Nhà n
ướ
c tích c
ự
c,yên tâm tham gia vào Chính sách mà
Đả
ng
và Nhà n
ướ
c ta đang
đề
ra
Danh m
ụ
c tài li
ệ
u tham kh
ả
o
1. Giáo tr
ì
nh Kinh t
ế
chính tr
ị
-t
ậ
p II
2. Văn ki
ệ
n,ngh
ị
quy
ế
t
đạ
i h
ộ
i
Đả
ng l
ầ
n th
ứ
8,th
ứ
9
3. Các t
ạ
p chí :
.Ngiên c
ứ
u kinh t
ế
.Kinh t
ế
phát tri
ể
n
.T
ạ
p chí c
ộ
ng s
ả
n
.T
ạ
p chí lí lu
ậ
n
4.M
ộ
t s
ố
thông tin trên các báo trên
đị
a ch
ỉ
http:\\www.vinaseek.com