Giáo án điện tử môn sinh học: Sinh học lớp 12- Tạo giống nhờ công nghê Gen(Nâng cao) pdf

BÀI HỌC
MÔN: SINH HỌC 12-CB

BÀI 20

BÀI 2O: TẠO GIỐNG NHỜ CÔNG NGHỆ GEN
I. CÔNG NGHỆ GEN:
1. Khái niệm công nghệ gen:
-
Công nghệ gen là qui trình tạo
ra những tế bào hoặc sinh vật
có gen bị biến đổi hoặc có
thêm gen mới.
-
Trong công nghệ gen, kỹ thuật
tạo AND tái tổ hợp (KT chuyển
gen): dùng thể truyền chuyển
gen từ tế bào này sang tế bào
khác, đóng vai trò trung tâm.
Gen là gì?
Công nghệ
gen là gì?

Thể truyền là gì? Tại
sao muốn chuyển
gen từ loài này sang
loài khác cần phải có
thể truyền?
Thể truyền cần phải
hội đủ những tiêu

chuẩn gì? Người ta
thường dùng những
cấu trúc gì làm thể
truyền?

Thể truyền (vectơ chuyển gen) là 1 phân tử AND nhỏ
có khả năng nhân đôi 1 cách độc lập với hệ gen của tế
bào cũng như có thể gắn vào hệ gen của tế bào .

Một thể truyền cần phải hội đủ những yêu cầu sau:
+ Có khả năng nhân đôi 1 cách độc lập với hệ gen của tế bào.
+ Có khả năng tự gắn vào hệ gen của tế bào .
+ Có gen đánh dấu.

Người ta thường dùng plasmit trong TBC của nhiều
loài vi khuẩn hoặc AND của virut đã được biến đổi làm
thể truyền trong kỹ thuật chuyển gen.

KHÁI NIỆM THỂ TRUYỀN:

A
B
C
Quan sát sơ đồ
sau và cho biết: kỹ
thuât chuyển gen
gồm mấy bước cơ
bản?

BÀI 2O: TẠO GIỐNG NHỜ CÔNG NGHỆ GEN

I. CÔNG NGHỆ GEN:
1. Khái niệm công nghệ gen:
2. Các bước cần tiến hành trong KT chuyển gen:

Tạo ADN tái tổ hợp,

Đưa AND tái tổ hợp vào trong tế bào nhận,

Phân lập dòng tế bào chứa AND tái tổ hợp.
Hãy nêu cách
tiến hành và kết
quả của mỗi
bước?

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1: QUY TRÌNH THỰC HIỆN KT CHUYỂN GEN.
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1: QUY TRÌNH THỰC HIỆN KT CHUYỂN GEN.
CÁC
BƯỚC
CỦA KT
CHUYỂN
GEN
CÁCH TIẾN HÀNH KẾT QUẢ
-Tách chiết thể truyền(A) và gen cần chuyển(B) ra
khỏi tế bào ,
-Xử lý A và B bằng cùng 1 loại enzim giới hạn
(enzim restrictaza), tạo “đầu dính”
-Dùng 1 loại “keo dính”(enzim ligaza) gắn các đầu
dính của A & B tạo thành AND tái tổ hợp.
Dùng muối CaCl2 hoặc dùng xung điện làm dãn màng
sinh chất của tế bào nhận,làm cho AND tái tổ hợp dễ

dàng đi qua màng.
Nhờ các gen đánh dấu trên thể truyền, người ta có thể
biết được các tế bào có AND tái tổ hợp, (sản phẩm của
các gen đánh dấu có thể dễ dàng được nhận biết bằng
các kỹ thuật nhất định) từ đó người ta có thể tách
được dòng tế bào có AND tái tổ hợp
Thu được
AND tái tổ
hợp(gen
cần chuyển
gắn vào
thể truyền)
Trong tế bào
nhận, AND tth
sẽ được nhân
lên rất nhiều
Thu được dòng
tế bào có AND tái
tổ hợp,tổng hợp
các sản của gen
cần chuyển.
TẠO
AND
TTH
ĐƯA AND
TTH VÀO
TB NHẬN
PHÂN
LẬP
DÒNG TB

CHỨA
AND TTH

BÀI 2O: TẠO GIỐNG NHỜ CÔNG NGHỆ GEN
I. CÔNG NGHỆ GEN:
1. Khái niệm công nghệ gen:
2. Các bước cần tiến hành trong KT chuyển gen:
II. ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ GEN TRONG TẠO GIỐNG
BIẾN ĐỔI GEN:
1. Khái niệm sinh vật biến đổi gen:
Sinh vật biến đổi gen là sinh vật mà hệ gen của nó đã
được con người làm biến đổi cho phù hợp với lợi ích
của mình.
Thế nào là sinh
vật biến đổi
gen?
có thể làm biến
đổi hệ gen của 1
sinh vật bằng
những cách
nào?

PHIẾU HỌC TẬP 2: CÁC PHƯƠNG PHÁP LÀM BIẾN ĐỔI HỆ GEN CỦA SINH VẬT:
PHƯƠNG PHÁP CÁCH THỰC
HIỆN
KẾT QUẢ
VÍ DỤ
Cấy gen
Làm biến đổi
1 gen đã có

sẵn
Loại bỏ hoặc
làm bất hoạt
gen
Đưa thêm 1 gen
lạ, khác loài vào
hệ gen
Làm cho 1 gen nào đó
sản xuất nhiều sản
phẩm hơn hoặc làm cho
gen biểu hiện 1 cách
khác thường.
1 gen không mong
muốn nào đó được
loại bỏ hoặc làm bất
hoạt
Tạo sinh
vật mang
gen khác
loài
Tăng hoạt
tính hoặc
thay đổi cơ
chế biểu
hiện của gen
Loại bỏ
gen xấu
khỏi hệ
gen
Cấy gen tổng

hợp insulin của
người vào vk
E.coli
Làm biến đổi
gen,tạo ra
nhiều
hoocmôn sinh
trưởng hơn
Làm bất hoạt
gen làm chín
quả ở cà chua

BÀI 2O: TẠO GIỐNG NHỜ CÔNG NGHỆ GEN
II. ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ GEN TRONG TẠO GIỐNG
BIẾN ĐỔI GEN:
1. Khái niệm sinh vật biến đổi gen:
2. Một số thành tựu tạo giống biến đổi gen:
a) Tạo động vật chuyển gen:
- phương pháp:
+ lấy trứng của con vật, thụ tinh trong ống nghiệm,
+ tiêm gen cần chuyển vào hợp tử→phôi,
+ cấy phôi chuyển gen vào tử cung con vật khác,
+ sinh ra 1 con vật chuyển gen.
-Ví dụ:
+ Dê biến đổi gen,cho sữa chứa prôtêin tơ nhện
+ Cừu mang gen prôtêin người
+chuột bạch mang gen hoocmôn sinh trưởng của chuột cống
+

Quan sát sơ đồ
sau và nêu các
bước tạo động vật
chuyển gen?

Cừu mang gen prôtêin người

Dê chuyển gen cho sữa có prôtêin của tơ nhện

Chuột nhắt có gen hoocmôn
sinh trưởng của chuột cống
lúa gạo vàng

BÀI 2O: TẠO GIỐNG NHỜ CÔNG NGHỆ GEN
II. ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ GEN TRONG TẠO GIỐNG
BIẾN ĐỔI GEN:
1. Khái niệm sinh vật biến đổi gen:
2. Một số thành tựu tạo giống biến đổi gen:
a) Tạo động vật chuyển gen:
b) Tạo giống cây trồng biến đổi gen:
-
Chuyển gen trừ sâu từ vi khuẩn vào cây bông
-
Tạo giống lúa “gạo vàng” có thể tổng hợp bêta-carôten trong hạt
c) Tạo dòng vi sinh vật biến đổi gen:
-
Tạo dòng vi khuẩn mang gen sản xuất insulin người.
-
Tạo dòng vk tổng hợp từ 3 dòng khác nhau có thể phân hủy rác
thải, dầu loang

Cà chua có gen kháng nấm
Cà chua chín chậm

Tạo dòng vi khuẩn E.coli mang gen sản xuất hoocmôn
insulin ngừơi

CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP
1.Người ta phải dùng thể truyền để chuyển một gen từ
tế bào này sang tế bào khác là vì:
A. nếu không có thể truyền thì gen cần chuyển sẽ không
chui vào được tế bào nhận.
B. nếu không có thể truyền thì gen có vào được tế bào
nhân cũng không thể nhân lên và phân li đồng đều về
các tế bào con khi tế bào con phân chia.
C. nếu không có thể truyền thì khó có thể thu đươc nhiều
sản phẩm của gen trong tế bào nhận
D. nếu không có thể truyền thí gen không thể tạo ra sản
phẩm trong tế bào nhận.
C

2. Ưu thế nổi bật của kỹ thuật chuyển gen so
với phương pháp lai truyền thống là gì?
A. Dễ thực hiên,thao tác nhanh,ít tốn thời gian.
B. Tổng hợp được các phân tử AND lai giữa loài này
và loài khác.
C. Sản xuất các sản phẩm sinh học trên quy mô công
nghiệp.
D. Lai giữa các loài xa nhau trong hệ thống phân loại

không giao phối được.
CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP
B

3.Khi chuyển một gen tổng hợp protein của người vào vi
khuẩn E.coli,các nhà khoa học đã làm được điều gì có
lợi cho người?
A. Sản xuất insulin với giá thành hạ,dùng chữa bệnh
tiểu đường cho người.
B. Protein hình thành sẽ làm giảm tác hại của vi khuẩn
đối với người.
C. Lợi dụng khả năng sinh sản nhanh,trao đổi chất
mạnh của vi khuẩn để tổng hợp một lượng lớn protein
đáp ứng nhu cầu nhiều mặt của con người.
D. Thuần hóa một chủng E.coli để nuôi cấy vào hệ tiêu
hóa của người.
CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP
C

4.Làm thế nào để nhận biết việc chuyển phân tử AND tái
tổ hợp vào tế bào thể nhận đã thành công.
A. Chọn thể truyền có các dấu chuẩn dễ nhận biết.
B. Dùng CaCl
2
làm dãn màng tế bào hoặc xung điện.
C. Dùng xung điện làm thay đổi tính thấm của màng tế
bào .
D. Dùng phương pháp đánh dấu bằng đồng vị phóng xạ.
CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP
A

, - website đang xây dựng, cập nhật:
+ Văn bản thiết yếu về Giáo dục và Đào tạo;
+ Tài liệu về Quản lý Giáo dục và các hoạt động giáo dục;
+ Tài liệu về Tin học, công nghệ thông tin;
+ Giáo trình, giáo án, đề thi/kiểm tra (và đáp án);
+ Tài liệu và phần mềm cá nhân có được về mọi lĩnh vực;
(Một số chuyên mục, nội dung trước tiên ưu tiên khối THPT).
Các tài liệu đã upload có thể được chỉnh sửa, bổ sung theo thời gian, có thể thay thế
bằng một tài liệu khác giá trị hơn; sẽ bị xóa đi nếu phát hiện thiếu chính xác hoặc
không có giá trị. Do đó, tại một địa chỉ, cùng một tiêu đề có thể download được tài
liệu khác hoặc mới hơn.
Ban quản trị cố gắng cung cấp kèm theo nguồn gốc tài liệu một cách đầy đủ nhất, đặc
biệt là về tác giả, thời gian tài liệu, thời gian upload hay cung cấp
Ban quản trị ưu tiên tài liệu dạng văn bản (word). Các tài liệu sẽ được chuyển mã
Unicode và chuẩn hóa văn bản trong điều kiện cho phép.
Yêu cầu cao quả thực quá sức của một website cá nhân do đó không tránh khỏi sai sót,
rất mong sự đóng góp chia sẻ, quản trị website rất trân trọng và cảm ơn sự ủng hộ
của quý thầy cô và các bạn.

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
SỞ GIÁO DỤC & Đ ÀO TẠO DAKLAK
BÀI DỰ THI: SOẠN GIÁO ÁN ĐIỆN TỬ
MÔN: SINH HỌC 12-CB
GV BIÊN SOẠN: NGUYỄN THỊ LỆ THANH
TỔ :SINH-CÔNG NGHỆ
TRƯỜNG THPT CHU VĂN AN
BMT,THÁNG 11 NĂM 2008