Giáo án điện tử môn Hóa học lớp 12 bài “Amin”

GIÁO ÁN HÓA 12 NÂNG CAO



BÀI 11. AMIN
I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU
1. Kiến thức
HS biết:
- Khái niệm và cách phân loại amin.
HS hiểu:
- Cách đọc tên của amin.
- Cách viết đồng phân amin.
2. Kĩ năng
- Viết đồng phân và gọi tên amin.
- Làm các bài tập có liên quan đến đồng phân và danh pháp của amin.
II. PHƯƠNG PHÁP
- Thuyết trình kết hợp với đàm thoại nêu vấn đề.
III. CHUẨN BỊ
GV: - Soạn giáo án.
- Chuẩn bị tài liệu: sách giáo khoa, sách bài tập.
HS: Làm bài tập về nhà, xem trước bài mới.
IV. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
1. Ổn định lớp (1 phút)
- Kiểm tra sĩ số lớp:…
2. Kiểm tra bài cũ (không kiểm tra)
3. Giảng bài mới (39 phút)
- Giới thiệu bài: Trong hai chương trước các em đã học về các hợp chất hữu cơ quan
trọng cần thiết cho sự sống là este, lipit và carbonhidrat. Hôm nay chúng ta sẽ nghiên cứu
tiếp các loại hợp chất mới rất quan trọng không thể thiếu cho sự sống đó là amin,
aminoaxit và protein. Chúng ta qua chương mới “amin-aminoaxit-protein”, bài đầu tiên là
amin.

4. Tiến trình giảng dạy:
Thời
gian
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học
sinh
Nội dung ghi bảng
5
phút
Hoạt động 1: Khái niệm
- Để biết được khái niệm của
amin thầy sẽ bắt đầu với 1 hợp
chất vô cơ là amoniac.
- Khi tôi thay thế 1 nguyên tử
H trong NH
3
bằng 1 gốc
hidrocacbon thì ta sẽ được chất
gì.
- Một em hãy cho một ví dụ 1
gốc hidrocacabon đơn giản nào.
- Yêu cầu HS cho biết khi thay
thế 1 H bằng gốc metyl thì ta
được gì?
- Tương tự như vậy tôi tiếp tục
thay tiếp 1H nữa bằng 1 gốc
hidrocacbon ví dụ như etyl
(C
2
H

5
) thì ta sẽ được gì. Một
em hãy cho tôi biết.
- Vậy khi tôi thay toàn bộ 3
nguyên tử H bằng 3 gốc
hidrocacbon thì ta sẽ đượ gì, ví
dụ ta thay bằng 3 gốc metyl
chẳng hạn.
- Các gốc hidrocacbon các em
có thể tùy chọn sao cũng được.
- Vậy các hợp chất mà khi ta
lần lượt thay nguyên tử H bằng
các gốc hidrocacbon R thì ta
gọi là amin.
- Yêu cầu 1 HS hãy định nghĩa
thế nào là amin.
- Metyl CH
3
-
CH
3
NH
2
C
2
H
5
NHCH
3
- Ta được.

CH
3
N CH
3
CH
3
- Khi ta thay thế 1 hay
nhiều nguyên tử H
I. Khái niệm, phân loại,
danh pháp và đồng phân
1. Khái niệm
- Khi ta thay thế 1 hay nhiều
nguyên tử H trong phân tử
NH
3
bằng 1 hay nhiều gốc
hidrocacbon ta được amin.
-Vd:
CH
3
NH
2
NH CH
3
C
2
H
5
CH
3

N CH
3
CH
3
C
6
H
5
NH
2
- Amin no, đơn chức, mạch
hở:
+ CTTQ: C
n
H
2n+3
N
+ ĐK: n > 1
Vd: C
2
H
7
N, C
3
H
9
N, C
4
H
11

N
14
phút
- Các gốc hidrocacbon có thể là
no, không no hoặc thơm.
- Ví dụ có các amin no đơn
chức, mạch hở sau: C
2
H
7
N,
C
3
H
9
N, C
4
H
11
N. Yêu cầu HS
dựa vào các amin trên hãy cho
biết công thức tổng quát của
amin no, đơn chức, mạch hở.
- Điều kiện của n.
Hoạt động 2: Phân loại
- Yêu cầu HS dựa vào SGK hãy
cho biết amin được phân loại
theo những cách nào? Gồm
những loại nào?
- Vậy Có 2 cách phân loại

amin: phân loại theo gốc
hidrocacbon và theo bậc amin.
+ Phân loại theo bản chất gốc
hidrocacbon: amin béo, amin
thơm, amin dị vòng.
+ Phân loại theo bậc: bậc 1, bậc
2, bậc 3.
- Yêu cầu HS cho biết thế nào
là amin thơm?
- Các trường hợp còn lại là
amin béo. Amin dị vòng các em
chỉ để tham khảo, ta chỉ gặp đó
là pirolidin.
- Vd: Chất này có phải là amin
thơm không? Vì sao?
CH
2
NH
2
- Hợp chất C
7
H
9
N có bao nhiêu
amin thơm, viết CTCT của
chúng.
- Lưu ý nếu hỏi là có bao nhiêu
amin thơm bậc 1 thì phải trả lời
là 3, vì vậy cần phải lưu ý khi
trả lời câu hỏi trắc nghiệm.

trong phân tử NH
3
bằng 1 hay nhiều gốc
hidrocacbon ta được
amin.
- C
n
H
2n+3
N
- n > 1
- Có 2 cách phân loại
amin: phân loại theo
gốc hidrocacbon và
theo bậc amin.
+ Phân loại theo bậc:
bậc 1, bậc 2, bậc 3.
+ Phân loại theo bản
chất gốc hidrocacbon:
amin béo, amin thơm,
amin dị vòng.
- Amin thơm là amin
có nguyên tử N liên
kết trực tiếp với vòng
benzen.
- Không, vì nguyên tử
N không liên kết trực
tiếp với vòng benzen.
- Có 4: 3 amin bậc 1:
NH

2
CH
3
(o,m,p)
1 amin bậc 2:
2. Phân loại
Có 2 cách phân loại:
- Phân loại theo bản chất gốc
hidrocacbon:
+ Amin béo.
+ Amin thơm: nguyên tử N
liên kết trực tiếp với vòng
benzen.
Vd: C
6
H
5
NH
2
+ Amin dị vòng.
NH
- Phân loại theo bậc:
+ Bậc 1: CH
3
NH
2
+ Bậc 2: C
2
H
5

NHCH
3
+ Bậc 3:
CH
3
N CH
3
CH
3
- Vd: Hợp chất C
7
H
9
N có bao
nhiêu amin thơm, viết CTCT
của chúng.
Có 3 amin bậc 1 (o,m,p)
NH
2
CH
3
Có 1 amin bậc 2:
- Cách phân loại thứ 2 là theo
bậc.
- Yêu cầu HS dựa vào SGK hãy
cho biết khái niệm bậc amin là
gì?
- Amin được chia làm 3 loại
bậc 1, bậc 2, bậc 3.
- Yêu cầu HS cho ví dụ amin

bậc 1, bậc 2, bậc 3.
- Ở lớp 11 các em cũng biết
một hợp chất hữu cơ cũng có
bậc, đó là gì nào?
- Yêu cầu một HS nhắc lại khái
niệm bậc ancol.
- So sánh giữa bậc amin và bậc
ancol.
-Vd: cho ancol và amin sau,
xác định bậc của nó.
CH
3
CH
OH
CH
3
CH
3
CH CH
3
NH
2
- Ta thấy amin và ancol chỉ
khác nhau về chức là OH và
NH
2
nhưng bậc khác nhau, vì
vậy các em cần lưu ý để tránh
bị nhầm lẫn khi làm bài tập.
Hoạt động 3: Danh pháp

- Yêu cầu HS dựa vào SGK hãy
cho biết có mấy loại danh pháp.
Đó là những loại nào.
- Danh pháp gốc-chức, đây là
danh pháp chính của amin. Đọc
tên amin theo danh pháp gốc-
NH CH
3
- Bậc amin được tính
bằng số nguyên tử H
trong phân tử NH
3
bị
thay thế.
Bậc 1: CH
3
NH
2
Bậc 2: C
2
H
5
NHCH
3
Bậc 3:
CH
3
N CH
3
CH

3
- Ancol.
- Bậc ancol được tính
bằng số nguyên tử C
liên kết với nguyên tử
C có gắn nhóm OH.
- Amin có bậc 1,
ancol có bậc 2.
- Có 3 loại danh pháp:
danh pháp gốc-chức,
danh pháp thay thế,
danh pháp thông
thường.
NH CH
3
- Vd: cho ancol và amin sau,
xác định bậc của nó.
CH
3
CH
OH
CH
3
CH
3
CH CH
3
NH
2
- Amin có bậc 1, ancol có bậc

2.
3. Danh pháp
Có 3 loại danh pháp:
- Danh pháp gốc-chức: tên
gốc hidrocacbon + amin.
Vd: CH
3
NH
2
metylamin
10
phút
10
phút
chức: tên gốc hidrocacbon +
amin.
Vd: Đọc tên theo danh pháp
gốc-chức các amin sau:
CH
3
NH
2
, C
2
H
5
NHCH
3
,
CH

2
CH CH
2
NH
2
- Danh pháp thay thế: tên
hidrocacbon tương ứng + amin.
Trường hợp mạch có nhánh thì
kèm theo số chỉ vị trí.
Vd: đọc tên thay thế các amin
sau: CH
3
NH
2
,
CH
2
CH CH
2
NH
2
C
6
H
5
NH
2
, CH
3
CH

2
CH
2
NH
2
,
C
2
H
5
NH
2
- Tên thông thường chúng ta
chỉ gặp là anilin và N-
metylanilin.
- Vd: đọc tên gốc-chức và thay
thế các amin sau:
CH
3
CH
2
CH
2
NH
2
CH
3
CH
CH
3

NH
2
Hoạt động 4: Đồng phân
- Khi viết đồng phân ta dựa vào
bậc để viết. Viết các đồng phân
mạch nhánh và đồng phân vị trí
nhóm chức cho từng loại bậc 1,
bậc 2, bậc 3.
-Vd1: Viết các đồng phân amin
của C
3
H
9
N.
CH
3
NH
2
metylamin
C
2
H
5
NHCH
3
etylmetylamin
CH
2
CH CH
2

NH
2
Anlylamin
CH
3
NH
2
metanamin
CH
2
CH CH
2
NH
2
Prop-2-en-1-amin
C
6
H
5
NH
2
benzenamin.
CH
3
CH
2
CH
2
NH
2

propan-1-amin
C
2
H
5
NH
2
etanamin
CH
3
CH
2
CH
2
NH
2
Propylamin
Propan-1-amin
CH
3
CH
CH
3
NH
2
Isopropylamin
Propan-2-amin
+Bậc 1:
CH
3

CH
2
CH
2
NH
2
CH
3
CH
CH
3
NH
2
+Bậc 2:
NH CH
3
C
2
H
5
C
2
H
5
NHCH
3
etylmetylamin
CH
2
CH CH

2
NH
2
Anlylamin
- Danh pháp thay thế: tên
hidrocacbon tương ứng +
amin.
Vd: đọc tên thay thế các amin
sau: CH
3
NH
2
,
CH
2
CH CH
2
NH
2
CH
3
NH
2
metanamin
CH
2
CH CH
2
NH
2

Prop-2-en-1-amin
C
6
H
5
NH
2
benzenamin.
CH
3
CH
2
CH
2
NH
2
propan-1-
amin
C
2
H
5
NH
2
metanamin
- Vd: đọc tên gốc-chức và
thay thế các amin sau:
CH
3
CH

2
CH
2
NH
2
Propylamin
Propan-1-amin
CH
3
CH
CH
3
NH
2
Isopropylamin
Propan-2-amin
4. Đồng phân
- Khi viết đồng phân ta dựa
vào bậc để viết. Viết các
đồng phân mạch nhánh và
đồng phân vị trí nhóm chức
cho từng loại bậc 1, bậc 2, bậc
3.
- Vd: Viết các đồng phân
amin của C
3
H
7
N.
+Bậc 1:

CH
3
CH
2
CH
2
NH
2
- Vd2: Viết các đồng phân
amin của C
4
H
11
N.
- Các gốc quen thuộc như
C
3
H
7
, C
4
H
9
cần phải nhớ có
bao nhiêu đồng phân mạch
nhánh để khi làm trắc nghiệm
cho nhanh.
+Bậc 3:
CH
3

N CH
3
CH
3
+Bậc 1:
CH
3
CH
2
CH
2
CH
2
NH
2
CH
3
CHCH
2
CH
3
NH
2
CH
3
CH
2
CH NH
2
CH

3
C
CH
3
CH
3
CH
3
NH
2
+Bậc 2:
C
2
H
5
NH C
2
H
5
CH
3
CH
2
CH
2
NHCH
3
+Bậc 3:
NC
2

H
5
CH
3
CH
3
CH
3
CH
CH
3
NH
2
+Bậc 2:
NH CH
3
C
2
H
5
+Bậc 3:
CH
3
N CH
3
CH
3
- Vd2: Viết các đồng phân
amin của C
4

H
11
N.
+Bậc 1:
CH
3
CH
2
CH
2
CH
2
NH
2
CH
3
CHCH
2
CH
3
NH
2
CH
3
CH
2
CH NH
2
CH
3

C
CH
3
CH
3
CH
3
NH
2
+Bậc 2:
C
2
H
5
NH C
2
H
5
CH
3
CH
2
CH
2
NHCH
3
+Bậc 3:
NC
2
H

5
CH
3
CH
3
5. Củng cố (4 phút)
-Câu hỏi:Gọi tên các amin sau.
CH
2
NH
2
C
CH
3
CH
3
CH
3
NH
2
CH
3
CH
2
CH NH
2
CH
3
CH
3

CHCH
2
CH
3
NH
2
Đáp án: benzylamin ter-butylamin sec-butylamin isobutylamin
- Yêu cầu HS về nhà viết các đồng phân amin của C
5
H
13
N.
6. Dặn dò (1 phút)
Nhắc nhở HS về nhà làm bài tập trong SGK, sách bài tập, xem trước phần II và III của bài
để chuẩn bị cho tiết sau.