xã hội hóa thi hành án dân sự ở việt nam hiện nay

Xã hội hoá thi hành án dân sự ở Việt Nam Khoá luận tốt nghiệp
LI NểI U
1. Tớnh cp thit ca vic nghiờn cu ti
Thi hnh ỏn dõn s (THADS) cú mt ý ngha quan trng trong quỏ trỡnh
gii quyt v ỏn núi riờng v trong hot ng t phỏp núi chung. Bn ỏn, quyt
nh ca To ỏn ch l nhng phỏn quyt trờn giy, nu nú khụng c thc thi
trờn thc t. Hot ng thi hnh ỏn (THA) núi chung v THADS núi riờng cú
hiu qu s gúp phn bo m tớnh nghiờm minh ca phỏp lut, bo m quyn,
li ớch hp phỏp ca cụng dõn, gúp phn cng c nim tin ca ngi dõn i vi
b mỏy nh nc, tng cng phỏp ch xó hi ch ngha. iu 136 Hin phỏp
nc Cng ho xó hi ch ngha Vit Nam quy nh Cỏc bn ỏn v quyt nh
ca To ỏn nhõn dõn ó cú hiu lc phỏp lut phi c cỏc c quan nh nc,
t chc kinh t, t chc xó hi, cỏc n v v trang v mi cụng dõn tụn trng;
nhng ngi v n v hu quan nghiờm chnh chp hnh. Xut phỏt t nhng
yờu cu ú, nhng nm qua cụng tỏc THA núi chung ó cú nhiu tin b v t
c kt qu nht nh, gúp phn bo v li ớch nh nc, quyn v li ớch hp
phỏp ca cụng dõn, gi gỡn k cng phỏp ch. Tuy nhiờn, so vi yờu cu t ra
i vi cụng tỏc THA, nht l trong iu kin Vit Nam hi nhp Quc t v
khu vc thỡ cụng tỏc THA vn cũn nhiu yu kộm. Hng nm vn cũn mt s
lng khỏ ln cỏc bn ỏn, quyt nh ca To ỏn ó cú hiu lc phỏp lut, nht
l cỏc bn ỏn v dõn s cha c thi hnh. Cú nhiu nguyờn nhõn dn n tỡnh
trng trờn, nhng nguyờn nhõn ch yu l do cụng tỏc THA bao gm nhiu cụng
vic khỏc nhau nu ch do cỏc c quan THA (CQTHA) thc hin thỡ nhiu khi
c quan THA b quỏ ti trong cụng vic v khụng th trỏnh khi s chõy , chm
tr. Mt khỏc, nu vic THA ch do CQTHA thc hin thỡ s khụng huy ng
c ngun lc ca xó hi cho cụng tỏc THA. Ngh quyt s 48/ NQ- TW ngy
24/5/2005 cu B chớnh tr v chin lc xõy dng v hon thin h thng phỏp
lut Vit Nam n nm 2010 nh hng n nm 2020 nờu rừ: Xõy dng B
Nguyễn Thị Tuyền - 1 - Lớp DS 30B
Xã hội hoá thi hành án dân sự ở Việt Nam Khoá luận tốt nghiệp
lut THA, xỏc nh B T phỏp l c quan giỳp Chớnh ph qun lý nh nc

thng nht cụng tỏc THA. Ngh quyt s 49/ NQ- TW ngy 02/06/2005 ca B
chớnh tr v chin lc ci cỏch t phỏp n nm 2020 ó xỏc nh nhim v xó
hi hoỏ cụng tỏc THA: Tng bc thc hin vic xó hi hoỏ v quy nh hỡnh
thc, th tc giao cho t chc khụng phi l c quan Nh nc thc hin mt
s cụng vic THA.
Nh vy, xó hi hoỏ (XHH) hot ng THA l mt nh hng, ch
trng ln ca ng v Nh nc ta, mt nhim v trng tõm ca tin trỡnh ci
cỏch t phỏp. XHH hot ng THA nhm gim bt gỏnh nng cho Nh nc,
cho cỏc c quan nh nc, nht l CQTHA trong vic t chc THA. Qua ú
khc phc c tỡnh trng quan liờu trong cụng tỏc THA; cỏc bn ỏn, quyt nh
ca To ỏn s c thi hnh nhanh chúng v hiu qu hn. Bờn cnh ú, XHH
cụng tỏc THA s nõng cao trỏch nhim cỏ nhõn v s tõn ty ca nhõn viờn THA
trong vic THA. gúp phn hiu rừ hn nhng vn v XHHTHADS tỏc gi
ó la chn ti Xó hi hoỏ thi hnh ỏn dõn s Vit Nam lm khoỏ lun
tt nghip ca mỡnh.
2. Tỡnh hỡnh nghiờn cu ti
Cú th núi trong nhng nm trc õy, lnh vc THADS ớt c cỏc nh
nghiờn cu quan tõm. Cỏc cụng trỡnh nghiờn cu khoa hc phỏp lý v hot ng
t phỏp ch yu tp trung vo hot ng xột x v giai on trc xột x nh
iu tra, truy t. Hot ng THA, c bit l THADS cha c nghiờn cu mt
cỏch cú h thng. Nhng nm gn õy, trong tin trỡnh y mnh ci cỏch t
phỏp, khi thc tin THA t ra nhiu vn cn gii quyt, thỡ hot ng
THADS mi thc s c chỳ ý v quan tõm ỳng mc. ó cú mt s cụng
trỡnh nghiờn cu v khoa hc phỏp lý v hot ng THA núi chung v THADS
núi riờng c cụng b nh: ti nghiờn cu khoa hc cp B Nhng c s
lý lun v thc tin v ch nh tha phỏt li, mó s 95-98-114/T do Vin
Nguyễn Thị Tuyền - 2 - Lớp DS 30B
Xã hội hoá thi hành án dân sự ở Việt Nam Khoá luận tốt nghiệp
nghiờn cu khoa hc phỏp lý thuc B T phỏp v S T phỏp Thnh ph H
Chớ Minh ch trỡ thc hin; ti nghiờn cu cp B Mụ hỡnh qun lý thng

nht cụng tỏc thi hnh ỏn, mó s 96-98-027T do Cc qun lý THA dõn s B
T phỏp ch trỡ thc hin; lun vn thc s lut hc C s lý lun v thc tin
nhm nõng cao hiu qu thi hnh ỏn dõn s ca tỏc gi Trn Vn Qung; lun
vn thc s lut hc Cỏc bin phỏp cng ch thi hnh ỏn dõn s, thc tin ỏp
dng v hng hon thin ca tỏc gi Nguyn Cụng Long; lun vn thc s lut
hc Xó hi hoỏ thi hnh dõn s ca tỏc gi (Lờ Xuõn Hng); Vn xó hi
hoỏ hot ng thi hnh ỏn quy nh trong d tho B lut thi hnh ỏn ca tin
s Trn Cụng Phn ng trờn Tp chớ Kim sỏt s 10/ 2006; bi Xó hi hoỏ thi
hnh ỏn dõn s ca thc s Trn Anh Tun ng trờn Tp chớ Lut hc s
5/2007.v.v. Tuy nhiờn, mi mt cụng trỡnh u nhỡn nhn, gii quyt vn ny
mt gúc khỏc nhau v cho n nay vn cha cú cụng trỡnh no nghiờn cu
mt cỏch tp trung khỏi quỏt v vn xó hi hoỏ thi hnh ỏn dõn s
(XHHTHADS) nht l trong iu kin Vit Nam ó gia nhp t chc thng
mi th gii (WTO).
3. Mc ớch nghiờn cu ca ti
Mc ớch ca vic nghiờn cu ti l lm rừ mt s vn lý lun v
XHH hot ng THADS, thc trng XHH hot ng THA Vit Nam hin nay
t ú xut cỏc kin ngh nhm hon thin cỏc quy nh ca phỏp lut v
THADS v nõng cao hiu qu thc hin chỳng trờn thc t gúp phn hon
thin cụng tỏc THADS. Kt qu nghiờn cu s lm phong phỳ cỏc ti liu v
THADS phc v cho cụng tỏc nghiờn cu, hc tp lut THADS Vit Nam.
4. i tng v phm vi nghiờn cu ca ti
i tng nghiờn cu ca ti l nhng vn lý lun v XHHTHA
nh: khỏi nim, ni dung v ý ngha ca XHHTHA; cỏc quy nh ca phỏp lut
v vic thc hin XHHTHADS trong cụng tỏc THADS Vit Nam. Vn
Nguyễn Thị Tuyền - 3 - Lớp DS 30B
Xã hội hoá thi hành án dân sự ở Việt Nam Khoá luận tốt nghiệp
XHHTHADS cỏc nc v hiu qu m cỏc nc t c s l bi hc kinh
nghim cho nc ta khi thc hin XHH.
XHHTHADS l mt ti cú nhiu ni dung khỏc nhau. Tuy vy, do thi

hn nghiờn cu cú hn v trong khuụn kh ca khoỏ lun tt nghip i hc
phm vi nghiờn cu c gii hn nhng vn lý lun v XHHTHADS:
khỏi nim, bn cht, ý ngha v ni dung XHHTHADS; thc trng phỏp lut
Vit Nam hin hnh v XHHTHADS, thc trng thc hin XHH trong THADS
v cỏc gii phỏp nhm hon thin cỏc quy nh ca phỏp lut Vit Nam v
XHHTHADS.
5. Phng phỏp nghiờn cu ca ti
Vic nghiờn cu ti c tin hnh trờn c s phng phỏp lun ch
ngha Mỏc Lờnin v t tng H Chớ Minh v Nh nc v Phỏp lut. Quỏ
trỡnh nghiờn cu ti tỏc gi ó kt hp nhiu phng phỏp nghiờn cu khoa
hc c th, nh: Phng phỏp phõn tớch, phng phỏp tng hp, phng phỏp
so sỏnh, din gii, suy din lụ gớc
6. Nhng im mi ca ti
ti l cụng trỡnh nghiờn cu cú tớnh h thng nhng vn liờn quan
n XHHTHADS. Trong ti cú nhng im mi sau:
- Hon thin khỏi nim XHHTHADS, xỏc nh rừ v chớnh xỏc ni dung
v ý ngha ca XHHTHADS
- ỏnh giỏ ỳng thc trng cỏc quy nh ca phỏp lut v XHHTHADS
v thc hin XHHTHADS trong THADS Vit Nam hin nay.
- xut c nhng kin ngh c th nhm hon thin nhng quy nh
ca phỏp lut THADS v XHHTHA.
Nguyễn Thị Tuyền - 4 - Lớp DS 30B
Xã hội hoá thi hành án dân sự ở Việt Nam Khoá luận tốt nghiệp
7. C cu ca ti
ti c kt cu thnh 3 phn: M u, ni dung v kt lun. Trong
phn ni dung ca ti gm 3 chng:
Chng 1: Nhng vn lý lun v xó hi hoỏ thi hnh ỏn
Chng 2: Thc trng xó hi hoỏ thi hnh ỏn dõn s Vit Nam hin nay
Chng 3: Phng hng xó hi hoỏ thi hnh ỏn dõn s Vit Nam v
kin ngh

Nguyễn Thị Tuyền - 5 - Lớp DS 30B
Xã hội hoá thi hành án dân sự ở Việt Nam Khoá luận tốt nghiệp
Chng 1
NHNG VN Lí LUN V X HI HO THI HNH N
DN S
1.1. KHI NIM THI HNH N DN S V X HI HO THI
HNH N DN S
1.1.1. Khỏi nim thi hnh ỏn dõn s
THADS cú vai trũ quan trng trong hot ng t phỏp núi chung v qỳa
trỡnh gii quyt v ỏn núi riờng. Bn ỏn, quyt nh ca To ỏn ch thc s cú
giỏ tr khi c thi hnh trờn thc t. Hot ng THA l cụng on cui cựng,
bo m cho bn ỏn, quyt nh ca To ỏn c chp hnh, gúp phn bo m
tớnh nghiờm minh ca phỏp lut v phỏp ch xó hi ch ngha, bo m quyn,
li ớch hp phỏp ca t chc, cỏ nhõn v Nh nc, gúp phn gi vng n nh
chớnh tr - xó hi, tng cng hiu lc, hiu qu ca b mỏy Nh nc. Khỏi
nim THADS l vn lý lun quan trng nht v THA. Nhn thc ỳng c
khỏi nim THADS l mt trong nhng iu kin rt cn thit bo m cho vic
xõy dng v thc hin cỏc quy nh ca phỏp lut c tt. Qua cỏc cụng trỡnh
ó c cụng b v qua cỏc cuc hi tho hin nay vn cũn 3 ý kin khỏc nhau
v khỏi nim THADS
í kin th nht cho rng THADS l mt dng ca hot ng t phỏp-
hot ng t tng dõn s [12, tr.11]. Theo ý kin ny thỡ cú xột x thỡ phi cú
THA. THA cng c kt qu ca cụng tỏc xột x, bo m hiu lc ca bn ỏn,
quyt nh nờn THA l giai on khụng th thiu c ca quỏ trỡnh t tng bo
v quyn, li ớch hp phỏp ca ng s. Tuy THADS cng l mt hot ng
chp hnh nhng l chp hnh bn ỏn, quyt nh ca To ỏn- c quan t phỏp.
Nguyễn Thị Tuyền - 6 - Lớp DS 30B
Xã hội hoá thi hành án dân sự ở Việt Nam Khoá luận tốt nghiệp
í kin th hai cho rng THA l mt th tc hnh chớnh [20, tr.43]. Theo ý
kin ny thỡ quỏ trỡnh t tng ch do To ỏn m nhim. T tng l quỏ trỡnh tin

hnh gii quyt cỏc v ỏn theo quy nh ca phỏp lut; quỏ trỡnh ny tri qua
nhiu giai on, nhng cỏc giai on cú liờn quan mt thit vi nhau trong mt
th thng nht v xột x l giai on cui cựng ca quỏ trỡnh t tng, cho nờn
bn ỏn, quyt nh ca To ỏn l kt qu cui cựng ỏnh du s kt thỳc ca quỏ
trỡnh t tng. C s a ra quan im ny l THA l mt giai on nm trong
quỏ trỡnh gii quyt v ỏn, theo ú, giai on t tng trc ca giai on xột x
l giai on chun b xột x, cũn THA l giai on hu xột x, giai on thc thi
phỏn quyt ca To ỏn trờn thc t.
í kin th ba thỡ cho rng THA l mt th tc hnh chớnh- t phỏp [17,
tr.22]. Trc ht, vỡ THA cú mc ớch v bn cht khỏc vi mc ớch, bn cht
ca t tng. Mc ớch ca t tng l xỏc nh cỏc chng c lp li trng thỏi
ban u ca s vic. Vi mc ớch ú, ton b quỏ trỡnh t tng c din ra
theo mt quỏ trỡnh ht sc cht ch v khi cú quyt nh gii quyt v vic ca
To ỏn thỡ quỏ trỡnh t tng kt thỳc. THA cú mc ớch l thc hin bn ỏn,
quyt nh ca To ỏn. Quỏ trỡnh ny do cỏc ch th THA t giỏc thi hnh hoc
do c quan cú thm quyn buc phi thi hnh. V bn cht, THA l dng hot
ng chp hnh, qun lý v tin hnh theo phng phỏp hnh chớnh (bt buc).
Vỡ vy, THA phi thuc chc nng ca quyn hnh phỏp. Tuy vy, THA cng l
mt dng hot ng t phỏp vỡ cn c THA l cỏc bn ỏn, quyt nh ca To
ỏn. Hn na, THA cũn c thc hin bi cỏc c quan t phỏp (theo ngha
rng). Vỡ vy, THA cn c quan nim l th tc hnh chớnh- t phỏp.
Nghiờn cu cỏc ý kin ú cho thy, mt mc nht nh mi ý kin
u cú tớnh hp lý ca nú. Tuy vy, xột tng th v mi mt thỡ tỏc gi ng ý
vi ý kin th nht cho rng THA l mt dng ca hot ng t phỏp.
Nguyễn Thị Tuyền - 7 - Lớp DS 30B
Xã hội hoá thi hành án dân sự ở Việt Nam Khoá luận tốt nghiệp
Nh vy, THA dõn s l mt dng ca hot ng t phỏp; trong ú
CQTHADS cú thm quyn thc hin cỏc bin phỏp do phỏp lut quy nh, t
chc thi hnh cỏc bn ỏn, quyt nh dõn s ca To ỏn v cỏc quyt nh khỏc
theo quy nh ca phỏp lut.

1.1.2. Khỏi nim xó hi hoỏ thi hnh ỏn dõn s
XHH lm cho vic gỡ ú, iu gỡ ú tr thnh chung ca xó hi. Vỡ vy,
cú th xem XHHTHADS l lm cho vic thi hnh bn ỏn, quyt nh ca To ỏn
tr thnh cụng vic chung ca xó hi. Nu THADS c hiu theo ngha rng l
s thc hin cỏc quyn, ngha v ca cỏc bờn theo phỏn quyt ca To ỏn thỡ
XHHTHADS l vic vn ng, t chc v nõng cao trỏch nhim ca cỏc bờn cú
quyn, ngha v, ca cng ng v ca ton xó hi trong vic thi hnh bn ỏn,
quyt nh dõn s ca To ỏn.
Trong nhng nm gn õy, chỳng ta núi nhiu n vic XHH nh l mt
gii phỏp ci cỏch t chc, hot ng ca b mỏy nh nc, tng cng trỏch
nhim v tham gia ca ụng o nhõn dõn m trng tõm l chuyn nhng cụng
vic khụng cn thit phi do Nh nc trc tip thc hin cho xó hi. õy l
mt hng i tt yu trong bi cnh xõy dng nn kinh t th trng nh hng
xó hi ch ngha v tng cng hi nhp quc t ca t nc ta hin nay.
THADS l vic thc hin cỏc quyn, ngha v dõn s ó c ghi nhn
trong bn ỏn, quyt nh; l hot ng bo v t quyn, do vy, v nguyờn tc cú
th thc hin XHH hot ng ny hay núi cỏch khỏc, cn huy ng ngun lc,
nờu cao trỏch nhim ca ngi dõn (ng s) cng nh cú th chuyn giao cho
cỏ nhõn, t chc phi nh nc thc hin ton b hay mt phn hot ng
THADS. õy cng l mt trong nhng gii phỏp m theo nhiu chuyờn gia cho
rng cú th gii to c nhng ỏch tc tng chng khụng cú li thoỏt hin nay
trong hot ng THADS, ú l, s lng vic tng kộo theo nhõn s tng, kinh
phớ tng; tuy nhiờn trong iu kin ca nc ta hin nay, khụng th tng nhõn s
Nguyễn Thị Tuyền - 8 - Lớp DS 30B
Xã hội hoá thi hành án dân sự ở Việt Nam Khoá luận tốt nghiệp
v kinh phớ. Nhng õy l vn quỏ mi, nờn cn phi cú bc i phự hp;
phi gii mó c th no l XHH THADS, XHHTHA, n õu v t chc thc
hin nh th no, c bit l tớnh hp lý, hp phỏp ca XHHTHA nhỡn di gúc
th ch phỏp lut cn phi cõn nhc ht sc thn trng. Do ú, vn t ra
l phi nghiờn cu xỏc nh c chớnh xỏc cỏc ni dung c bn ca

XHHTHADS thỡ s phỏt huy c tỏc dng ca XHHTHADS v nu khụng thỡ
kt qu cú th ngc li. XHHTHADS phi bo m c nhng vn c bn sau:
Th nht, XHHTHADS phi to mụi trng phỏp lý xó hi, cng ng
tham gia vo hot ng THADS, trc ht l trong vic giỏo dc, thuyt phc
ngi phi THA thc hin nghiờm chnh ngha v ca mỡnh theo bn ỏn, quyt
nh ca To ỏn. ng thi, cng ng xó hi phi cú trỏch nhim giỳp i
vi cỏc bờn ng s trong vic thi hnh bn ỏn, quyt nh ca To ỏn; giỳp
cỏ nhõn, t chc l ngi cú chc nng thc hin vic THA.
Th hai, XHHTHADS phi to c s cho cỏc bờn liờn quan n THA ch
ng thc hin quyn v ngha v ca mỡnh theo phỏn quyt ca To ỏn cng
nh xỏc nh rừ trỏch nhim ca h thc hin cỏc quyn, ngha v ú, m bn
cht l xem vic THADS nh mt loi hỡnh dch v phỏp lý cụng.
Th ba, XHHTHA phi to ra mt c ch t chc v hot ng mi, trong
ú tng bc chuyn mt s hot ng THA ang do c quan nh nc, trc
tip l CQTHA thc hin cho cỏ nhõn, t chc phi nh nc thc hin. õy l
vn quan trng, m bo cho vic THA cú hiu qu
Cui cựng, XHHTHADS khụng tỏch ri, lm gim m ngc li phi gúp
phn nõng cao hiu qu qun lý nh nc i vi hot ng THADS; bo m
quyn, li ớch ca cỏc bờn ng s, ca cng ng v ca ton xó hi.
Nh vy, XHHTHADS l nõng cao trỏch nhim ca cỏc bờn cú quyn,
ngha v, ca cng ng v ca ton xó hi trong vic THA; tng bc chuyn
Nguyễn Thị Tuyền - 9 - Lớp DS 30B
Xã hội hoá thi hành án dân sự ở Việt Nam Khoá luận tốt nghiệp
hot ng THADS cho cỏ nhõn, t chc thc hin nhm thi hnh kp thi, ỳng
n cỏc bn ỏn, quyt nh dõn s ca To ỏn theo quy nh ca phỏp lut, bo
m quyn v li ớch hp phỏp ca cỏc bờn, li ớch ca Nh nc v ca ton xó
hi.
1.2. C S CA X HI HO THI HNH N DN S
1.2.1. C s lý lun ca xó hi hoỏ thi hnh ỏn dõn s
Lý lun Mỏc Lờnin v Nh nc v phỏp lut ó ch rừ, vi s phỏt trin

ca lc lng sn xut, Nh nc hỡnh thnh nh mt quy lut tt yu, nhng
n mt lỳc no ú, Nh nc s tiờu vong, cỏc chc nng ca Nh nc s
c chuyn cho cỏc t chc xó hi t qun. Tt nhiờn, i n thi k ú,
Nh nc v xó hi loi ngi cũn phi tri qua mt thi k phỏt trin rt lõu
di, song nhng gỡ m lch s xó hi loi ngi tri qua ó chng minh quy lut
ú. T Nh nc chim hu nụ l, Nh nc phong kin, Nh nc t bn n
Nh nc xó hi ch ngha l mt quỏ trỡnh m chc nng xó hi ca Nh nc
ngy cng úng vai trũ quan trng. V n mt lỳc no ú, khi xó hi khụng cũn
giai cp, chc nng giai cp ca Nh nc khụng cũn, thỡ Nh nc s khụng
cũn ỳng vi nguyờn ngha ca nú nh l b mỏy chuyờn chớnh giai cp v s
tr thnh mt t chc xó hi rng ln, nh vy, cú th núi, XHH cụng vic Nh
nc cú tớnh quy lut khỏch quan.
nc ta, trong nhiu nm trc õy vi vic xõy dng nn kinh t k
hoch, tp trung, Nh nc ó thay xó hi trc tip thc hin cỏc cụng vic ca
xó hi, tr thnh ngi bao cp cho xó hi lm thay cỏc chc nng m ỏng l
xó hi phi cú trỏch nhim thc hin v cú th thc hin tt hn. Xột iu kin
nc ta trong nhng nm trc õy thỡ c s kinh t - xó hi cha cho phộp Nh
nc trc tip thc hin tt c cỏc cụng vic m l ra phi do chớnh xó hi m
nhn. Vỡ vy, vic Nh nc bao sõn, can thip mt cỏch cng nhc cỏc quan h
Nguyễn Thị Tuyền - 10 - Lớp DS 30B
Xã hội hoá thi hành án dân sự ở Việt Nam Khoá luận tốt nghiệp
xó hi ó gõy nờn tỡnh trng trỡ tr, chm phỏt trin, to nờn s cng knh, quỏ
ti trong cụng vic ca b mỏy Nh nc cn c gii quyt.
Hin nay, vi ch trng xõy dng nn kinh t th trng nh hng xó
hi ch ngha, Nh nc phỏt trin nn kinh t hng hoỏ nhiu thnh phn, tng
bc xoỏ b c ch qun lý k hoch tp trung, bao cp, to s bỡnh ng cho
cỏc ch th tham gia cỏc giao lu dõn s, kinh t. õy cú th núi l mt biu
hin sinh ng v rừ nột nht ca vic XHH trong lnh vc phỏt trin kinh t -
lnh vc úng vai trũ quyt nh trong i sng xó hi. Trờn c s nn kinh t
th trng nh hng xó hi ch ngha, nhiu lnh vc trc õy vn c coi

l ch thuc chc nng ca cỏc c quan nh nc ó c giao cho cỏ nhõn, t
chc phi nh nc thc hin. Nhng lnh vc m chỳng ta ó v ang tin hnh
XHH mnh m l lnh vc giỏo dc, y t v vn hoỏ - th thao.
Nh chớnh tờn gi ca nú, hot ng THADS mang m tớnh cht dõn s.
Mc dự phỏn quyt ca To ỏn cú giỏ tr bt buc i vi cỏc bờn trong mt v
ỏn c th, nhng v bn cht ú mi ch l s phõn x nhõn danh nh nc
nhm xỏc nh quyn, ngha v ca cỏc bờn trong quan h tranh chp. Hot ng
xột x l hot ng ca nh nc, cú tớnh cht cụng, mang tớnh quyn lc nh
nc v t phỏp v khụng th chia s cho cỏ nhõn, t chc nhõn danh nh nc
thc hin. Tuy nhiờn, sau khi Tũa ỏn ó xột x v vic, cỏc quyn, ngha v ca
cỏc bờn ó c xỏc nh, thỡ vic thc hin cỏc quyn, ngha v ú li mang
tớnh cht t gia cỏc bờn, khụng nht thit phi do mt c quan nh nc trc
tip thc hin. Tớnh dõn s ca THADS th hin cỏc c im:
- Cỏc quyn, ngha v m cỏc bờn ng s phi thi hnh theo bn ỏn,
quyt nh ca To ỏn l mang tớnh t khụng cú tớnh cht cụng. Khỏc vi hỡnh
pht trong THA hỡnh s cú tớnh bt buc phi thc hin bi c quan nh nc cú
thm quyn, cỏc quyn, ngha v trong THADS ch yu l cỏc quyn, ngha v
v ti sn phỏt sinh gia cỏc cỏ nhõn, t chc phi nh nc ch tr mt s ớt
Nguyễn Thị Tuyền - 11 - Lớp DS 30B
Xã hội hoá thi hành án dân sự ở Việt Nam Khoá luận tốt nghiệp
trng hp quyn v ngha v v ti sn phỏt sinh gia cỏ nhõn, t chc vi nh
nc nh: Np ỏn phớ, tin pht, tch thu
- Sau khi cú bn ỏn, quyt nh ca To ỏn, cỏc bờn ng s hon ton
cú th t thi hnh khụng cn thụng qua c quan nh nc, trc tip l CQTHA.
CQTHA ch t chc thi hnh khi cú n yờu cu ca ngi c THA, ngi
phi THA tr trng hp vỡ li ớch cụng cng thỡ CQTHA mi ch ng thi
hnh
- Dự cỏc quyn li v ngha v ca cỏc bờn ng s ó c phõn nh,
xỏc nh trong bn ỏn, quyt nh ca To ỏn, nhng ti bt k giai on no ca
THA cỏc bờn ng s vn cú quyn tho thun vi nhau cỏc quyn v ngha v

khỏc i so vi bn ỏn, quyt nh v phng thc THA, thm chớ v ni dung
THA min l khụng trỏi phỏp lut v bo m quyn li ca cỏc bờn thỡ CQTHA
phi tụn trng v thc hin cỏc tho thun ú.
Tuy nhiờn, trong THADS, nhiu trng hp vn cn phi thc thi quyn
lc nh nc v t phỏp. Vớ d: Trng hp ỏp dng bin phỏp cng ch THA.
Vỡ vy, cú quan im cho rng, trong tỡnh hỡnh hin nay, khi chỳng ta t vn
XHH THADS phi chng s chia s quyn lc nh nc v t phỏp?
Sau nghiờn cu ti ny, tỏc gi ng ý vi quan im cho rng, quyn
lc nh nc núi chung v quyn lc t phỏp núi riờng bt ngun t nhõn dõn;
c quan nh nc c trao quyn lc ny khụng phi phc v chớnh nú m
l phc v nhõn dõn. Mt khỏc, quyn lc nh nc c th hin nhiu
lnh vc, bng nhiu hỡnh thc khỏc nhau. Mt t chc khụng phi l ca Nh
nc nu c phỏp lut giao cho trỏch nhim gii quyt mt loi cụng vic nh
THADS chng hn, thỡ khi cn thit cng cú th s dng nhng yu t ca
quyn lc nh nc nh cú quyn yờu cu s h tr ca chớnh quyn, ca c
quan cnh sỏt v.v thc thi cụng vic c giao. c bit, trong THADS,
vic thc hin bn ỏn, quyt nh ca To ỏn trc ht thuc v cỏc bờn cú
Nguyễn Thị Tuyền - 12 - Lớp DS 30B
Xã hội hoá thi hành án dân sự ở Việt Nam Khoá luận tốt nghiệp
quyn v ngha v; ngay c sau khi CQTHA ó th lý thi hnh, thỡ nhiu hot
ng cng khụng cn phi s dng quyn lc t phỏp, nh: tng t cỏc quyt
nh, giy t, xỏc minh ti sn ca ngi phi THA v.v
Ti Hi ngh ln th 3 Ban chp hnh Trung ng khoỏ VIII, ng ta ch
rừ ng hng c bn ca vic i mi hot ng ca cỏc c quan nh nc
trong giai on hin nay l Nh nc cng cn phi gim vic can thip quỏ
sõu vo quyn iu hnh hot ng sn xut kinh doanh ca c s v cỏc quan
h dõn s tp trung hng mnh vo xõy dng th ch, s dng cỏc cụng c
iu hnh v mụ. Cng ti hi ngh ny ng cng ch ra nh hng c bn
ca vic XHH XHH khụng ng ngha vi phi Nh nc hoỏ v cng khụng
phi l t hu hoỏ. Phng chõm c bn õy vn l Nh nc v nhõn dõn

cựng lm[2]
Cú th thy rng ch trng ca ng trong vic XHH hot ng ca cỏc c
quan nh nc l tin quan trng cho ci cỏch t phỏp v XHH cụng tỏc
THADS. Trờn c s nh hng c bn ny, chỳng ta cú th nghiờn cu xõy
dng mt c ch mi v THA hoc chuyn giao mt s cụng vic v THA m hin
nay do CQTHADS ca nh nc thc hin cho cỏc ng s v t chc t nhõn
thc hin.
Trờn c s ú phỏp lut ó trao cho ngi dõn quyn khi kin yờu cu
To ỏn bo v quyn, li ớch hp phỏp ca mỡnh v quyn li chớnh ỏng ca h
s c khng nh trong bn ỏn, quyt nh cú hiu lc phỏp lut ca To ỏn.
Tuy nhiờn, cụng lý cú c thc thi hay khụng li ph thuc vo vic thi hnh cỏc
bn ỏn, quyt nh ca To ỏn t phớa cỏc CQTHA. Suy cho cựng, iu m ngi
c THA quan tõm chớnh l hiu qu thc t ca cụng tỏc THA. Cú th thy
rng vic XHHTHA hin nay cng khụng nm ngoi mc tiờu l hiu qu ca
cụng tỏc THADS.
Nguyễn Thị Tuyền - 13 - Lớp DS 30B
Xã hội hoá thi hành án dân sự ở Việt Nam Khoá luận tốt nghiệp
Hin nay, vic thi hnh cỏc bn ỏn, quyt nh ca To ỏn l thuc trỏch
nhim ca cỏc c quan Nh nc m c th l cỏc CQTHADS. Vic THA do
cỏc c quan Nh nc thc hin bờn cnh nhng u im ca nú cng tn ti
nhng hn ch, dn ti quyn, li ớch hp phỏp ca ngi c THA khụng
c bo m, vic THA b kộo di. Do vy, chỳng ta phi tớnh n vic khc
phc nhng im hn ch ca vic THA t phớa cỏc c quan cụng quyn. C th
l khc phc s quan liờu, rm r, chm chp v th tc v khc phc xu
hng lm quyn t ngi c trao quyn lc ng thi khuyn khớch vic t
THA t phớa ngi phi THA v ngi c THA. Bờn cnh ú, phi thit lp
c mt c ch phự hp m bo hi ho gia li ớch ca ngi c THA
v li ớch ca nhng ngi lm dch v cụng trong THA nhm nõng cao hiu
qu ca cụng tỏc THADS.
Xột thy, vic THA ch yu liờn quan n quyn v li ớch hp phỏp ca

ng s cho nờn h cú th t nh ot vic THA liờn quan n li ớch ca
mỡnh. Do ú, vic XHHTHADS theo hng khuyn khớch vic t nguyn THA
ca cỏc bờn l hon ton cú c s khoa hc. Bờn cnh ú, nú cũn khc phc
c nhng hn ch ca vic THA do CQTHA thc hin to ra mt c ch thỳc
y vic THA. XHHTHA l chuyn i t c ch trỏch nhim ca cỏc c quan
Nh nc trong vic thi hnh cỏc bn ỏn, quyt nh sang c ch thc hin mt
dch v cụng trong THA, gim bt chi phớ cho ngi c THA.
1.2.2 C s thc tin ca xó hi hoỏ thi hnh ỏn dõn s
Th nht, kt qu sau hn bn nm thc hin Phỏp lnh nm 2004 cho
thy, nhiu quy nh v th tc THA ó th hin c quan im ci cỏch t
phỏp, ci cỏch hnh chớnh, phự hp vi s chuyn i t c ch tp trung bao
cp sang c ch th trng, thỏo g kp thi mt s tn ti, vng mc trong
cụng tỏc THADS s, gúp phn tng bc nõng cao hiu qu ca cụng tỏc
THADS. Tuy nhiờn, so vi ũi hi ca thc tin v yờu cu nhim v trong tỡnh
Nguyễn Thị Tuyền - 14 - Lớp DS 30B
Xã hội hoá thi hành án dân sự ở Việt Nam Khoá luận tốt nghiệp
hỡnh mi thỡ Phỏp lnh nm 2004 ó bc l nhiu hn ch, bt cp, nht l quy
nh v trỡnh t, th tc; trỏch nhim, c ch phi hp ca cỏc c quan, t chc
liờn quan trong THA; c ch qun lý, mụ hỡnh t chc CQTHA cha ngang tm
vi chc nng, nhim v, tớnh cht cụng vic c giao; quyn hn ca
CQTHA, ca CHV cha tng xng vi yờu cu nhim v; cha cú c ch phi
hp hiu qu gia THADS vi THA pht tự, trong cỏc v ỏn hỡnh s cú bi
thng thit hi; c bit l cha to ra c s phỏp lý thc hin XHH hot
ng THADS, v.v. Cỏc hn ch, bt cp ny l mt trong nhng nguyờn nhõn
chớnh dn n tỡnh trng ỏn dõn s tn ng. Nhng nm gn õy tuy cú gim
dn nhng hin nay vn cũn ln nm 2005 cú 327.658 v vic tn ng chim
58.38%; nm 2006 cú 331.092 v vic tn ng chim 54.99%; nm 2007 cú
311.443 v vic tn ng chim 48.04% )[6, tr.2], nm 2008 cú 330.000 v vic
tn ng chim 50,31% [21];lm gim hiu lc, hiu qu qun lý Nh nc, tớnh
nghiờm minh ca phỏp lut, quyn v li ớch hp phỏp ca cỏ nhõn, t chc v

Nh nc theo bn ỏn, quyt nh ca To ỏn cha c bo m, nhiu vic
gõy bc xỳc trong xó hi.
Vn tn ng ỏn s c gii quyt nu gii hn ti a cỏc loi vic
CQTHA phi t chc thi hnh, c bit l cỏc loi vic CQTHA ch ng thi
hnh cng nh thc hin vic min, gim THA (i vi nhng khon np ngõn
sỏch Nh nc) do ngi thi hnh ỏn khụng cú iu kin thi hnh. Mt khỏc,
nu cao trỏch nhim xỏc minh iu kin THA ca ngi phi THA l ca
ngi c THA nờn trc khi yờu cu THA ngi c THA phi cõn nhc,
xem xột hiu qu ca vic THA, nu xột thy ngi phi THA khụng cú iu
kin thi hnh thỡ h s khụng yờu cu THA. Nh vy, lng vic phi thi hnh
gim i, CQTHA cú iu kin tp trung CHV, cỏn b THA cng nh kinh phớ
t chc THA cú hiu qu cụng vic cũn li.
Th hai, XHH gúp phn lm gim gỏnh nng v nhõn lc v chi phớ ti
chớnh ca Nh nc cho hot ng THADS.
Nguyễn Thị Tuyền - 15 - Lớp DS 30B
Xã hội hoá thi hành án dân sự ở Việt Nam Khoá luận tốt nghiệp
n nay c nc ó cú 64 CQTHA cp tnh v 676/679 CQTHA dõn s
cp huyn (ba n v cp huyn hin cha thnh lp CQTHA l huyn o Cn
C, Hong Sa v Trng Sa, nhim v THA ca a phng ny nu cú s do
CQTHA dõn s cp tnh m nhim). C nc cú 8.308 biờn ch, trong ú cú
2.801 CHV (gm 387 CHV cp tnh v 2.414 CHV cp huyn); 64 THADS cp
tnh v 676 THADS cp huyn [5, tr.6] vi s kinh phớ cp cho hot ng ca
CQTHADS, bao gm kinh phớ cho hot ng thng xuyờn, kinh phớ cho xõy
dng tr s v kinh phớ mua sm ti sn c nh l rt ln. Nu thc hin XHH,
hot ng THA s do cỏ nhõn, t chc xó hi m nhn mt phn v do h
khụng phi l cụng chc nh nc nờn t hch toỏn trang tri cho hot ng ca
mỡnh. Nh vy, XHH THADS s gim c ti a s biờn ch cng nh kinh
phớ cho hot ng THA, gúp phn khc phc tỡnh trng cng knh v hot ng
kộm hiu qu ca b mỏy nh nc hin nay.
Th ba, XHHTHADS s khuyn khớch nhõn dõn tham gia vo lnh vc

THADS, nõng cao tớnh tớch cc, t ch ca nhõn dõn, chia s trỏch nhim vi
Nh nc, gúp phn tng cng dõn ch trong t chc, hot ng ca b mỏy
nh nc.
Cui cựng, XHH hot ng THADS s gúp phn to s bỡnh ng gia
cỏc ch th khi tham gia vo cỏc quan h dõn s, kinh t, to ng lc cho phỏt
trin kinh t - xó hi.
1.3. NI DUNG V í NGHA CA X HI HO THI HNH N
DN S
1.3.1 Ni dung ca xó hi hoỏ thi hnh ỏn dõn s
Xung quanh vn XHHTHADS trong Lut THA dõn s nm 2008
chớnh thc cú hiu lc ngy1/7/2009 hin nay cú nhiu ý kin khỏc nhau, nhng
cú th chia lm ba ý kin ch yu: í kin th nht cho rng khụng nờn
XHHTHA, khụng nờn giao quyn lc Nh nc cho t chc, cỏ nhõn khỏc vỡ
Nguyễn Thị Tuyền - 16 - Lớp DS 30B
Xã hội hoá thi hành án dân sự ở Việt Nam Khoá luận tốt nghiệp
cú kh nng XHHTHADS s cú kh nng ging vi dch v ũi n thuờ [10]. í
kin th hai cho rng cn ng h mnh m cụng tỏc THA, nht l THADS v
cn phi quy nh c th trong B lut THA, ý kin ny khng nh hin nay
chỳng ta cú iu kin tin hnh XHHTHA [15, tr.22]. í kin th ba ng
h ch trng XHH nhng cn phi phi tớnh toỏn thn trng v cú bc i
thớch hp [15, tr.22].
Qua nghiờn cu tỏc gi ng ý vi quan im th ba, vỡ nh ó phõn tớch
v mt lý lun XHHTHA l hot ng cũn rt mi m. V mt thc tin, õy l
vn mi, chỳng ta cha h cú mt hot ng THA no c lm thớ im
XHH, trong khi ý thc v hiu bit phỏp lut ca ngi dõn cũn hn ch. Vỡ vy,
nu quy nh mt cỏch c th trong lut nhng vn m mi ngi cũn cha
hiu thỡ s rt khú thc hin, khú qun lý v kim soỏt c, thm chớ cú th dn
n tỡnh trng THA theo kiu thuờ mn. cỏc quy nh ca lut i vo i
sng thỡ phi xut phỏt t thc t, lut phi phc v thc tin, do vy, khi ban
hnh v xõy dng lut phi rt chỳ ý n tớnh kh thi ca lut. Vn XHH

cụng tỏc THA mc dự ó c nhiu nc trờn th gii tin hnh thc hin v
ó thu c kt qu tt nhng Vit Nam thỡ cha h cú tin l. Vỡ vy, thc
s phỏt huy c hiu qu, vic XHH Vit Nam cn phi cú nhng bc i
thn trng. Trc ht cn xỏc nh rừ trong cỏc loi vic v THA thỡ loi vic no
khụng th XHH c, vic no dt khoỏt phi do c quan Nh nc, CQTHA
tin hnh, vic no cú th giao cho cỏc t chc khỏc, cho t nhõn tin hnh. Ngoi
ra, trong THA c th thỡ khõu no c quan Nh nc, CQTHA phi tin hnh
cũn khõu no giao cho cỏc t chc khỏc, t nhõn tin hnh.
XHHTHA da trờn nhng nguyờn tc, ú l ch c thc hin mt s
cụng vic c quan THA v chp hnh viờn y quyn; ch thc hin vic THA
theo yờu cu ca ng s [10]. i vi nhng vic THA liờn quan nh thu
cho ngõn sỏch Nh nc, tin pht, ti sn sung cụng m Nh nc th hng
trc mt cha xó hi húa. Ch xó hi húa nhng vic ca dõn vi dõn, ca
Nguyễn Thị Tuyền - 17 - Lớp DS 30B
Xã hội hoá thi hành án dân sự ở Việt Nam Khoá luận tốt nghiệp
doanh nghip vi doanh nghip v cng to ra mụ hỡnh cho dõn v doanh
nghip t chn. Nu ngi dõn thy rng mụ hỡnh CQTHA ca Nh nc l
hiu qu hn thỡ n vi CQTHA Nh nc, cũn nu thy t chc THA khỏc
hoc t nhõn li hiu qu hn thỡ n vi t chc ú hoc t nhõn. Theo ú
ngi c lm cụng vic THA theo hng xó hi húa phi cú ngha v nh
CHV, nhng ch cú mt s quyn hn ca CHV.
V ý kin cho rng XHHTHADS cú kh nng s ging nh dch v ũi
n thuờ, Chớnh ph ó cú Ngh nh s 104/2007/N-CP v kinh doanh dch v
ũi n ca Chớnh ph v ũi n cng quy nh rt rừ nhng vic khụng giao cho
cỏc cụng ty ũi n, ú l cỏc khon n ang thc hin theo bn ỏn, quyt nh
ca Tũa ỏn cú hiu lc phỏp lut. Cú ngha l mng THA khụng cú kinh doanh
ũi n. Nu phỏp lut quy nh XHHTHADS theo hng ny s bo m
THADS khụng phi di dng ũi n thuờ.
Trong THADS, cỏc ng s cú quyn, li ớch liờn quan n vic THA
v cú quyn t nh ot quyn v li ớch hp phỏp ca mỡnh theo quy nh ca

phỏp lut. Nu cỏc ng s cú hiu bit ỳng v phỏp lut, nhn thc ỳng cỏc
quyn v ngha v ca h trong THADS thỡ h s t nguyn thc hin v vic
THADS s thun li. Vỡ vy, XHH hot ng THADS trc ht phi ng viờn
c cỏc cỏ nhõn, c quan, t chc tham gia vo vic tuyờn truyn, giỏo dc
phỏp lut cho cỏc ng s, thuyt phc cỏc ng s t nguyn THADS.
Do ú vn t ra hin nay l nờn XHH nh th no? XHH ti mc
no? Cú nờn thnh lp mụ hỡnh t chc THA t nhõn c lp, hot ng khụng
da vo kinh phớ ngõn sỏch Nh nc cp m theo tớnh cht ly thu bự chi nh
mụ hỡnh cụng chng t ang c tin hnh hin nay? Hin cú rt nhiu ý kin
ng h vic thnh lp t chc THA t nhõn vỡ tớnh kh thi ca mụ hỡnh ny, mt
mt THA t nhõn thỳc y ngi dõn tớch cc tham gia vo hot ng THA,
nõng cao tớnh cnh tranh t ú lm cho hiu qu ca cụng tỏc THA c tng
Nguyễn Thị Tuyền - 18 - Lớp DS 30B
Xã hội hoá thi hành án dân sự ở Việt Nam Khoá luận tốt nghiệp
cng. Hn na, vic giao cho t chc, cỏ nhõn thc hin mt s cụng vic
THA s gim c s tn kộm, quỏ ti cho ngõn sỏch Nh nc. Ngoi ra, i
vi phm vi cụng vic THA, nờn XHH n õu cng l mt cõu hi m cỏc nh
nghiờn cu phỏp lut cn phi quan tõm v a ra hng gii quyt. THADS
phc tp, cỏc cụng vic thuc v t chc THADS ũi hi phi do cỏ nhõn, c
quan, t chc cú thm quyn mi thc hin c nh vic ra quyt nh THA,
t chc THA, t chc cng ch THA v.v Tuy nhiờn, i vi mt s cụng vic
m vic thc hin mang tớnh cht k thut khụng nht thit phi s dng quyn
lc Nh nc mi thc hin c nh xỏc minh ti sn, a ch ca ngi phi
THA dõn s, bo qun, nh giỏ v bỏn ti sn kờ biờn v.v. cú th giao cho cỏc
cỏ nhõn, c quan, t chc khỏc thc hin v ng s phi chi tr cỏc chi phớ
cho vic thc hin chỳng thỡ cú th XHH. Thc tin THADS trong nhng nm
qua cho thy vic giao cho cỏc cỏ nhõn, t chc khỏc thc hin cỏc cụng vic ú
ó vn cú hiu qu.
Bờn cnh ú, bo m vic THA nhanh chúng v ỳng phỏp lut thỡ
phi kim tra, giỏm sỏt, kim sỏt cỏc hot ng THADS. Hin nay, cỏc hot

ng ny ch yu do Vin kim sỏt thc hin do vy va tn kộm cho ngõn sỏch
Nh nc khụng ớt m nhiu khi vn khụng cú hiu qu. khc phc tỡnh trng
ny cn phi XHH c vic giỏm sỏt, kim tra hot ng THADS. Theo ú, cỏc
cỏ nhõn, c quan, t chc cú quyn hn, nhim v trong vic giỏm sỏt, kim tra
cỏc hot ng THADS. Cỏ nhõn, c quan, t chc cú thm quyn trong vic
THADS cú trỏch nhim to iu kin cho cỏc cỏ nhõn, c quan, t chc trong
vic giỏm sỏt, kim tra cỏc hot ng THADS v tr li cỏc yờu cu, kin ngh
ca h trong thi hn do phỏp lut quy nh.
1.3.2 í ngha ca xó hi hoỏ thi hnh ỏn dõn s
XHHTHADS s to ra c ch mi, ngun lc mi cho THADS do cú s
cnh tranh bỡnh ng gia cỏc doanh nghip THA t nhõn vi nhau v gia
Nguyễn Thị Tuyền - 19 - Lớp DS 30B
Xã hội hoá thi hành án dân sự ở Việt Nam Khoá luận tốt nghiệp
doanh nghip THA t nhõn vi c quan Nh nc lm cụng tỏc qun lý THA.
Qua ú, ũi hi cỏc c quan, t chc lm nhim v THA phi t nõng mỡnh lờn
ỏp ng yờu cu ngy cng cao v phc tp ca cụng tỏc THA, do ú, khc
phc c tỡnh trng quan liờu trong cụng tỏc THA; cỏc bn ỏn, quyt nh ca
To ỏn s c thi hnh mt cỏch nhanh chúng v hiu qu hn.
Do tn ti nh mt loi hỡnh dch v cụng, nờn khi thc hin XHH, tớnh
cht, phng cỏch THA, l li, thỏi phc v trong THADS s tt hn. Nh
th s trỏnh c quan liờu, ca quyn, sỏch nhiu, mt hin tng ang tim n
trong hot ng THADS hin nay. Khi ó c XHH, cỏc t chc, cỏc cỏ nhõn
cú chc nng THA s cnh tranh lnh mnh trờn c s nõng cao hiu qu THA
bo v uy tớn ca t chc mỡnh. V nh vy s to thờm s la chn cho
ngi dõn trong THA, phự hp vi iu kin, kh nng c th ca mỡnh.
Bờn cnh ú, XHH cụng tỏc THADS s nõng cao c tinh thn trỏch
nhim cỏ nhõn v s tn tu ca nhõn viờn THA trong cụng tỏc THA, vi ch
lng bng, ph cp hp lý cng vi nhng chớnh sỏch ói ng khỏc s gúp
phn ci thin ỏng k thu nhp cho cỏc nhõn viờn THA, to nờn s yờn tõm ca
h i vi ngh nghip ca mỡnh, giỳp h tht s gn bú v yờu ngh hn.

XHHTHA s hỡnh thnh nờn t chc THA t nhõn qua ú b sung thờm
mt lc lng THA chuyờn nghip cú trỡnh chuyờn mụn cao khụng ch l
kin thc phỏp lý m cũn hiu bit sõu sc cỏc lnh vc khỏc nh kinh t, ti
chớnh, ngõn hng, bo him, v.v qua ú giỳp bờn c THA cú iu kin xỏc
minh chớnh xỏc thc trng ti sn ca bờn phi THA, nõng cao s lng ỏn cú
iu kin thi hnh, m bo quyn li cho bờn c THA.
Ngoi ra, XHH cụng tỏc THADS cũn cú ý ngha trong vic gim bt gỏnh
nng ngõn sỏch Nh nc cho hot ng THA do cỏc CQTHA ca Nh nc
thc hin, nõng cao trỏch nhim cỏ nhõn ca cỏc bờn ng s trong vic THA.
Mt trong nhng nguyờn nhõn dn n tỡnh trng ỏn tn ng l do thiu i
Nguyễn Thị Tuyền - 20 - Lớp DS 30B
Xã hội hoá thi hành án dân sự ở Việt Nam Khoá luận tốt nghiệp
ng CHV lm cụng tỏc THA. Thc t cho thy nhng tranh chp trong i sng
hng ngy luụn cha ng s phc tp, i lp, ging co v quyn v li ớch
gia cỏc ng s ũi hi phi gii quyt. Mt khi s i lp v quyn, li ớch
khụng t gii quyt c thụng qua hũa gii, i thoi, thỡ cỏc bờn phi trụng
cy vo Tũa ỏn. Cựng vi vic gii quyt ca Tũa ỏn qua nhiu ln xột x, nhiu
trỡnh t, th tc do bn ỏn b khỏng cỏo, khỏng ngh, khiu ni, thỡ trong hu ht
cỏc trng hp, nhng bc xỳc, tớnh cht "mt mt, mt cũn" vn cú gia cỏc
ng s ngy cng tng lờn. Bi vy, khi ó cú bn ỏn, quyt nh ca Tũa ỏn
c a ra thi hnh, thỡ khụng ai khỏc chớnh CHV l nhng ngi phi i mt
vi s bc xỳc ú: bờn c THA yờu cu, hi thỳc thc hin; ngc li, bờn
phi thi hnh ỏn nhiu trng hp c tỡnh trn trỏnh, gõy sc ộp, chng i, trỡ
hoón ngha v thi hnh ỏn bng mi cỏch cú th. Do ú, khi giao mt s cụng
vic cho cỏ nhõn, t chc khỏc thc hin s gim thiu c s lng cỏc cụng
vic m CHV phi thc hin, Nh nc s cú thờm kinh phớ, tng ph cp cho
CHV, nõng cao, thu hỳt c i ng CHV lm cụng tỏc THA.
Nguyễn Thị Tuyền - 21 - Lớp DS 30B
Xã hội hoá thi hành án dân sự ở Việt Nam Khoá luận tốt nghiệp
Chng 2

THC TRNG X HI HO THI HNH N DN S
VIT NAM HIN NAY
2.1. THC TRNG THI HNH N DN S
2.1.1. Nhng kt qu t c trong thi hnh ỏn dõn s
Qua kho sỏt thc t cho thy, cụng tỏc THADS trong nhng nm quan
ó cú nhiu chuyn bin tớch cc, bc u gim bt s lng ỏn tn ng. V
mt t chc, vic kin ton h thng cỏc CQTHA v o to, bi dng nghip
v cho CHV ó phỏt huy vai trũ tớch cc, tng bc nõng cao hiu qu ca cụng
tỏc THA. PLTHADS nm 2004 cng ó hon thin thờm mt bc trỡnh t, th
tc THA m PLTHADS nm 1993 cha gii quyt c v quan trng hn l ó
a ra nhng quy nh mi nhm gii quyt tỡnh trng tn ng ỏn trong THA.
Do ú, hot ng THADS ó cú bc chuyn bin ỏng k, s lng vic THA
ó c thi hnh xong tng hn. Nm 2006, tng s v vic m cỏc CQTHADS
phi thi hnh l 602.059 vic, tng 40.879 vic so vi nm 2005. Cỏc
CQTHADS ó thi hnh xong 270.967 vic/380.850 vic, t 71,15% (thi hnh
xong tng 37.454 vic so vi nm 2005); S tin thu c l 1.923 t 333 triu
783 nghỡn ng, t 31,59% (thu tng so vi nm 2005 thnh tin l 669 t 612
triu 431 nghỡn ng). Nm 2007, tng s v vic cỏc CQTHADS ó th lý
648.266 vic, tng 46.207 vic so vi nm 2006 (s th lý mi 313.278 vic =
48,33%, tng 38.362 vic so vi nm 2006); trong s cú iu kin thi hnh, ó
thi hnh xong 302.373 vic/381.051 vic, t 79,35%, trong ú thi hnh xong
hon ton 261.197 vic, thi hnh u 22.629 vic, ỡnh ch THA 18.547 vic [ 5,
tr.9]. Nm 2008, tng s v vic cỏc CQTHADS phi thi hnh l 664.216 v
vic, ó thi hnh xong 334.216 v vic t 49,69%.[22]
Nguyễn Thị Tuyền - 22 - Lớp DS 30B
Xã hội hoá thi hành án dân sự ở Việt Nam Khoá luận tốt nghiệp
t c nhng kt qu nờu trờn do rt nhiu nguyờn nhõn khỏc nhau
to nờn, trong ú cú nhng nguyờn nhõn c bn sau:
Th nht, nguyờn nhõn do quy nh ca phỏp lut.
- V xõy dng phỏp lut, t khi ng v Nh nc ta thc hin ng li

i mi nm 1986, t chc v hot ng THA tng bc c cng c v phỏt
trin. Nh nc ta ó chỳ trng rt nhiu vo cụng tỏc xõy dng phỏp lut, trong
ú cú phỏp lut v THA. Nh ú, t chc v hot ng THA tng bc c
cng c v phỏt trin.
- PLTHADS nm 2004 ó quy nh v vic kờ biờn quyn s dng t
m bo THA (khon 1 iu 41). Vi vic thc hin quy nh ny, rt nhiu v
vic THA tn ng t nhiu nm do ngi phi thi hnh khụng cú ti sn gỡ
ỏng k ngoi quyn s dng t, thm chớ, mt s trng hp ngi phi THA
tu tỏn ti sn trn trỏnh trỏch nhim THA bng cỏch chuyn i, chuyn
nhng, cho thuờ quyn s dng t ó c thi hnh xong.
- PLTHADS to c ch xem xột vic min, gim thi hnh i vi
khon ỏn phớ, tin pht. Trờn thc t, khong 30% cỏc v vic THA loi ny cũn
tn ng l do ngi phi THA khụng cú iu kin thi hnh. Cú nhng v vic
ngi phi THA ó b tuyờn pht mc ỏn tự cú thi hn nhiu nm, tự chung
thõn, m ti sn, thu nhp trc khi phm ti hu nh khụng cú gỡ. Cú nhiu
trng hp ngi phi THA b t hỡnh khụng li ti sn hoc ti sn khụng
thi hnh ngha v cũn li v.v Cú nhng v vic giỏ tr phi thi hnh nh,
in hỡnh l cỏc loi ỏn phớ hỡnh s, ỏn phớ khụng cú giỏ ngch (ch cú giỏ tr
phi thi hnh 50.000 ng ). Vỡ vy, vi quy nh min gim THA i vi cỏc
khon ỏn phớ, tin pht ó to iu kin cho CQTHA gii quyt mt lng ỏn
tn ng ln l khon ỏn phớ, tin pht khụng th thi hnh c hoc nu thi
hnh c thỡ cng khụng th bự p ni nhng chi phớ thc t cho vic t chc
THA
- Bờn cnh ú, PLTHADS cũn quy nh cho phộp h tr ti chớnh THA
i vi trng hp ngi phi THA l c quan, t chc hot ng hon ton
Nguyễn Thị Tuyền - 23 - Lớp DS 30B
Xã hội hoá thi hành án dân sự ở Việt Nam Khoá luận tốt nghiệp
bng ngun kinh phớ do ngõn sỏch Nh nc cp; sa i thi hiu yờu cu
THA theo hng ch quy nh mt thi hiu yờu cu THA chung m bo s
bỡnh ng gia t chc v cỏ nhõn, theo ú, quy nh thi hiu yờu cu THA

thng nht l 03 nm i vi mi ch th; quy nh chi tit v thm quyn ra
quyt nh THA; quy nh chi tit u thỏc THA; sa i cỏc quy nh v ch
ng ra quyt nh THA v THA theo n yờu cu theo hng thu hp cỏc
trng hp ch ng THA; thay i th t thanh toỏn tin THA, bo m bỡnh
ng gia cụng dõn v c quan, t chc nh nc, gia doanh nghip t nhõn v
doanh nghip nh nc
Th hai, nguyờn nhõn do t chc b mỏy v cỏn b.
- T chc b mỏy CQTHA tng bc c cng c v phỏt trin ỏp
ng cỏc yờu cu ca hot ng THA trong giai on mi, CQTHADS c tỏch
ra khi c quan T phỏp, c thnh lp thnh mt h thng t Trung ng n
a phng. S i mi cú tớnh t phỏ v c quan t chc THA ó to iu
kin thun li cho vic qun lý hot ng THA ca Nh nc.
- Trỡnh chuyờn mụn ca i ng cỏn b lm cụng tỏc THA c chỳ
trng. Cụng tỏc o to, bi dng, tiờu chun hoỏ cỏn b THA c quan tõm.
Ch b nhim, min nhim, CHV c chỳ trng c v quy mụ v nng lc
lm vic, trỡnh chuyờn mụn.
- S phi kt hp ca cỏc c quan hu quan nh cụng an, To ỏn, Vin kim
sỏt cng nh cỏc c quan Nh nc khỏc ó to iu kin thun li cho hot ng
THA.
- Th ba, nguyờn nhõn do t chc thc hin.
Trong thi gian qua, cỏc iu kin v vt cht, kinh phớ m bo cho
hot ng ca cỏc CQTHA c quan tõm u t ỏng k. Nh nc ó u t
mt lng kinh phớ rt ln xõy dng tr s v m bo c s vt cht,
phng tin k thut cho cỏc CQTHA.
Nguyễn Thị Tuyền - 24 - Lớp DS 30B
Xã hội hoá thi hành án dân sự ở Việt Nam Khoá luận tốt nghiệp
2.1.2. Nhng tn ti trong thi hnh ỏn dõn s
Bờn cnh nhng thnh tu ó t c, cụng tỏc THADS hin nay cũn
ang ng trc nhng khú khn cn c khc phc. Hiu qu ca cụng tỏc
THA cũn quỏ nhiu hn ch. Trong THADS s lng v vic c chuyn t

k ny sang k khỏc, nm ny qua nm khỏc do khụng thi hnh c chim t l
ln, cú nhng v vic kộo di hng chc nm nhng vn cha thi hnh c dt
im (nm 2005 cú 327.658 v vic tn ng chim 58,38%; nm 2006 cú
331.092 v vic tn ng chim 54,99%; nm 2007 cú 311.443 v vic tn ng
chim 48,04%; nm 2008 cú 313.428 v vic tn ng v tn ng sang nm
2009 l hn 292.000 v vic) [6]. Xut phỏt t lý do ny, nim tin ca ngi dõn
vo cụng tỏc THA núi riờng, s tin tng vo cỏc c quan bo v phỏp lut núi
chung cú s gim sỳt.
Cú rt nhiu nguyờn nhõn dn n tỡnh trng ỏn dõn s b tn ng, trong
ú cú nhng nguyờn nhõn c bn sau õy:
Th nht, nguyờn nhõn do quy nh ca phỏp lut.
- H thng phỏp lut v THA cũn phõn tỏn, thiu thng nht, cỏc quy nh
cũn cha c th, nhiu vn ny sinh trong hot ng THA cha c phỏp
lut v THA iu chnh. Mt khỏc, thit ch bo m thi hnh phỏp lut cũn
thiu v yu, chc nng, nhim v, quyn hn ca cỏc CQTHA cha c phõn
nh rừ rng. Cụng tỏc qun lý v t chc THA ang trong tỡnh trng xộ l, phõn
tỏn, khụng tp trung. C ch v th tc t chc THA vn d ó c quy nh
cht ch, khụng ng b trong cỏc vn bn phỏp lut, thờm vo ú do nhiu
nguyờn nhõn khỏc nhau c ch v th tc THA li c thc hin cha nghiờm,
khụng trit .
- PLTHADS nm 2004 vn cha khc phc c tỡnh trng phỏp lut
khung, nờn cú nhiu ni dung sau khi Phỏp lnh c ban hnh phi ch cỏc vn
bn hng dn mi cú th thc hin. Thc tin thi gian qua cho thy, cú th
thc hin PLTHADS nm 2004, cỏc c quan chc nng ó phi ban hnh trờn 40
Nguyễn Thị Tuyền - 25 - Lớp DS 30B