Ðiểm mặt các loại thuốc dễ gây dị ứng potx

Tất cả các thuốc đều có khả năng gây ra phản ứng có hại. (Ảnh
minh họa)
Ðiểm mặt các loại thuốc dễ gây dị
ứng
- Dị ứng thuốc là phản ứng khác thường của cơ thể khi tiếp xúc
lần thứ hai hay những lần sau với một loại thuốc mà thành
phần của thuốc có tính chất gọi là dị nguyên “gây dị ứng”.
Các thuốc gây dị ứng

Tất cả các thuốc đều có khả năng gây ra phản ứng có hại. Trong số
các loại thuốc gây dị ứng, kháng sinh là nhóm thuốc xếp "đầu
bảng" chiếm tới hơn 50%. Các thuốc kháng sinh có tỷ lệ gây dị
ứng cao là penicilin, ampicillin, streptomicine, sulfonamide. Kế
đến là các thuốc điều trị động kinh, thuốc giảm đau, kháng viêm,
giảm sốt, vitamin, các thuốc có nguồn gốc từ chất đạm (protein,
peptid) như các hormon… Một số thuốc ảnh hưởng trên hệ tim
mạch như thuốc tê novocain, lidocain hoặc thuốc tiêm vitamin C,
vitamin B1 có thể gây choáng phản vệ. Ngay cả aspirin uống
cũng có thể gây choáng phản vệ. Có thuốc gây dị ứng sau nhiều
lần trước đó sử dụng an toàn.

Đặc biệt lưu ý có hiện tượng gọi là phản ứng chéo giữa thuốc gây
dị ứng với thuốc khác cùng nhóm. Thí dụ, người đã bị dị ứng với
kháng sinh amoxicillin thì có thể bị dị ứng với các thuốc khác nằm
cùng nhóm beta-lactam (gọi là nhóm penicilin, nhóm
cephalosporin). Người đã dị ứng với aspirin cũng có thể bị dị ứng
với các thuốc khác nằm trong nhóm thuốc kháng viêm không
steroid (NSAID).
Dị ứng thuốc do đường uống nhiều nhất (hơn 70%), thường gây ra
các hội chứng loại hình dị ứng muộn, tiếp đó là đường tiêm chích

(gần 20%). Các loại thuốc nhỏ mắt, nhỏ mũi, bôi ngoài da, tẩy -
nhuộm lông, tóc… cũng đều có khả năng gây ra các dị ứng tại chỗ
và toàn thân như dùng đường uống, đường tiêm chích.

Bất kỳ thuốc nào cũng có thể gây dị ứng.

Trong các trường hợp dị ứng với kháng sinh thường xảy ra, đáng
lo ngại nhất là penicilin và nhóm beta-lactam vì có thể gây sốc
phản vệ.

Thuốc đông y đứng thứ ba trong số các nhóm thuốc gây dị ứng.
Đây thực sự là điều rất đáng báođộng vì người dân vẫn thường
quan niệm không độc mà còn mát, bổ và hợp với tạng người Việt.
Vì vậy, mọi người cứ sử dụng mà không đề cao cảnh giác.

Dị ứng thuốc là phản ứng khác thường của cơ thể khi tiếp xúc lần
thứ hai
hay những lần sau với một loại thuốc. (Ảnh minh họa)
Theo các chuyên gia y tế, việc lạm dụng, chữa bệnh theo kiểu
mách bảo, xem nhẹ tác dụng phụ của thuốc đông y là vấn đề hết
sức nguy hiểm. Thực ra, thuốc đông y không đơn giản là lành, mát,
bổ như nhiều người lầm tưởng. Thuốc tân dược cũng như thuốc
đông dược về bản chất đều như nhau, chỉ khác chăng là phương
thức trích ly hoạt chất để sử dụng. Cách sử dụng thuốc đông y là
đun để chiết suất ra thuốc với hàm lượng thấp, còn tân dược là
được “hoá liệu” để tổng hợp tinh chất và hàm lượng cao hơn.
Ngoài ra, việc sử dụng thuốc đông y cũng phức tạp hơn thuốc tây
vì không những có dược chất chính mà còn rất nhiều chất khác
nữa.

Thông thường, trong mỗi thang thuốc có hàng chục vị, mà mỗi vị
lại có nhiều chất khác nhau mà cho đến giờ, kể cả người bốc thuốc
cũng chưa hiểu hết tác dụng của các vị thuốc. Bên cạnh đó, người
sử dụng thuốc đông y cũng có nguy cơ nhiễm độc với các loại hoá
chất bảo quản như: lưu huỳnh, phospho, thuốc chống ẩm, mốc…
Tình trạng dị ứng thuốc đông y thường chậm, nhiều bệnh nhân khi
đến cơ sở y tế cũng không biết mình bị dị ứng thuốc đông y.

Nguyên nhân dẫn đến dị ứng thuốc

Tùy theo cơ địa mà người dùng thuốc có thể bị dị ứng với bất cứ
thuốc nào kể cả những thuốc bổ, thuốc nam. Ở những người có cơ
địa dị ứng, việc dùng thuốc gặp rất nhiều khó khăn. Nhiều nghiên
cứu cho thấy có mối liên hệ di truyền giữa cha mẹ và con cái. Nếu
cha mẹ bị dị ứng thì xác suất sinh con có 50% bị dị ứng và có liên
hệ với cùng một nguyên nhân dị ứng. Trường hợp cha mẹ không bị
dị ứng thì tỉ lệ con mắc bệnh dị ứng chỉ là 10%. Ngoài ra, ở một số
trường hợp là nhân viên y - dược bệnh viện, qua nghiên cứu người
ta cũng thấy họ có nguy cơ bị dị ứng thuốc cao gấp 2,5 lần người
khác.

Có người xuất hiện các triệu chứng dị ứng thuốc ngay sau khi uống
một vài giờ, nhưng cũng có khi sau một vài ngày, thậm chí hằng
tuần. Đáng lưu ý là trong rất nhiều trường hợp thấy bị sốt, ngứa,
nổi mày đay, bệnh nhân lại nghĩ rằng mình bị một bệnh khác và
dùng thêm vài loại thuốc nữa, càng làm cho tình trạng dị ứng thuốc
trầm trọng hơn.

Thuốc đã quá thời gian sử dụng hoặc quá trình bảo quản, vận
chuyển không đảm bảo khi đó, chúng không chỉ hết tác dụng mà

có thể biến thành chất khác, gây ngộ độc, dị ứng cho người sử
dụng.

Một nguyên nhân khác là do tình trạng tự điều trị và sử dụng thuốc
bừa bãi. Không ít trường hợp tự kê đơn cho mình hoặc nhờ người
bán thuốc kê đơn.

Người bệnh trước khi uống thuốc cần phải làm thử phản ứng cơ thể
với loại thuốc đó như đặt vào lưỡi, hốc mũi (thuốc uống) hoặc thử
test đối với các loại thuốc tiêm, bôi thử một lượng nhỏ thuốc vào
da vùng sau tai
Ngoài ra, có quá nhiều loại thuốc được đưa vào thị trường nhưng
lại thiếu thông tin hướng dẫn sử dụng an toàn hợp lý và chúng ta
chưa quản lý được các nguồn thuốc sản xuất trong nước cũng như
nhập khẩu này, cũng là những nguyên nhân gây dị ứng thuốc.